Dane szczegółowe książki
Polskie prawo konstytucyjne: zarys wykładu / Garlicki, Leszek (1946-)
Autorzy
Tytuł
Polskie prawo konstytucyjne: zarys wykładu
Wydawnictwo
Warszawa: Liber, 2006
Numer wydania
10
ISBN
8372061270
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Spis treści
Od Autora.......................................................................................................................................9
ku nowej konstytucji................................................................................................... jl
I. Konstytucje międzywojenne..................................................................................... 1J
II. Okres Polski Ludowej..............................................................................................13
III. Początki III Rzeczypospolitej................................................................................... 16
IV. Mała Konstytucja..................................................................................................... 19
Literatura...........................................................................................................................29
Konstytucja i inne źródła prawa konstytucyjnego...............................................31
I. Istota i pojęcie konstytucji........................................................................................31
II. Cechy konstytucji jako ustawy zasadniczej..............................................................34
III. Obowiązywanie konstytucji.......................................................................................40
IV. Inne źródła prawa konstytucyjnego..........................................................................46
Literatura...........................................................................................................................51
Zasady ustroju Rzeczypospolitej...............................................................................53
I. Pojęcie zasad ustroju................................................................................................53
II. Zasada suwerenności Narodu...................................................................................54
III. Zasada niepodległości i suwerenności Państwa........................................................57
IV. Zasada demokratycznego państwa prawnego...........................................................60
V. Zasada społeczeństwa obywatelskiego.....................................................................66
VI. Zasada podziału władz.............................................................................................70
VII. Zasada społecznej gospodarki rynkowej..................................................................77
VIII. Zasada przyrodzonej godności człowieka................................................................80
Literatura...........................................................................................................................81
i
Konstytucyjny status jednostki................................................................................83
I. Prawa człowieka i ich ewolucja................................................................................83
II. Konstytucja z 1997 roku - zasady przewodnie statusu jednostki.............................89
III. Podmioty praw i wolności........................................................................................96
IV. Adresaci praw i wolności.........................................................................................99
V. Ograniczenia praw i wolności................................................................................ 101
VI. System praw i wolności w konstytucji z 1997 roku................................................ 105
VII. Ochrona praw i wolności........................................................................................ 116
VIII. Konstytucyjne obowiązki jednostki........................................................................ 117
Literatura......................................................................................................................... 118
6 Spis treści
ŹRÓDŁA PRAWA............................................................................................................... 119
I. Wprowadzenie........................................................................................................ 119
II. Dualistyczny charakter systemu źródeł prawa........................................................ 122
III. Prawo krajowe - system źródeł powszechnie obowiązującego prawa................... 128
IV. Prawo międzynarodowe i prawo UE w krajowym porządku prawnym.................. 140
Literatura......................................................................................................................... 147
Wybory i prawo wyborcze.........................................................................................149
I. Pojęcia ogólne........................................................................................................ 149
II. Podstawowe zasady prawa wyborczego.................................................................152
III. Organizacja wyborów............................................................................................. 166
Literatura.........................................................................................................................177
Referendum..................................................................................................................179
I. Pojęcia ogólne........................................................................................................179
II. Referendum w konstytucji z 1997 roku.................................................................. 181
III. Referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa (art. 125 konstytucji)..... 183
IV. Referendum lokalne (art. 170)................................................................................187
Literatura.........................................................................................................................189
Parlament. Struktura, skład i organizacja..........................................................191
I. Wprowadzenie........................................................................................................ 191
II. Struktura parlamentu: zasada dwuizbowości..........................................................195
III. Struktura parlamentu: Zgromadzenie Narodowe....................................................200
IV. Kadencja i sposób funkcjonowania........................................................................202
V. Organizacja wewnętrzna.........................................................................................210
VI. Status prawny posłów i senatorów..........................................................................220
Literatura.........................................................................................................................230
Parlament. Funkcje....................................................................................................231
I. Wprowadzenie........................................................................................................231
II. Funkcja ustawodawcza...........................................................................................234
III. Funkcja kontrolna...................................................................................................248
Literatura.........................................................................................................................255
Prezydent.....................................................................................................................257
I. Pozycja ustrojowa..................................................................................................257
II. Wybory prezydenta i jego mandat..........................................................................260
III. Kontrasygnata i prerogatywy..................................................................................266
IV. Kompetencje prezydenta........................................................................................268
Literatura.........................................................................................................................277
Rada Ministrów i administracja rządowa..............................................................279
I. Wprowadzenie........................................................................................................279
II. Powoływanie i odpowiedzialność Rady Ministrów................................................281
III. Skład i organizacja rządu.......................................................................................292
IV. Zakres działania Rady Ministrów...........................................................................297
Spis treści 7
V. Prezes Rady Ministrów...........................................................................................301
VI. Minister..................................................................................................................303
Literatura.........................................................................................................................307
Samorząd terytorialny.............................................................................................309
I. Istota samorządu terytorialnego..............................................................................309
II. Ustrój jednostek samorządu terytorialnego............................................................313
III. Zakres działania i zadania jednostek samorządu terytorialnego.............................316
IV. Nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego..............................................320
Literatura.........................................................................................................................322
Finanse publiczne, radiofonia i telewizja, kontrola państwowa.......................323
I. Finanse publiczne...................................................................................................323
II. Radiofonia i telewizja.............................................................................................328
III. Kontrola państwowa...............................................................................................333
Literatura.........................................................................................................................340
Władza sądownicza. Sądy.........................................................................................341
I. Wprowadzenie........................................................................................................341
II. Struktura sądów......................................................................................................343
III. Krajowa Rada Sądownictwa...................................................................................350
IV. Sędziowie...............................................................................................................351
V. Konstytucyjne zasady działania sądów...................................................................355
Literatura.....................................................................•....................................................360
Władza sądownicza. Trybunał Konstytucyjny....................................................361
I. Wprowadzenie........................................................................................................361
II. Pozycja ustrojowa i skład Trybunału Konstytucyjnego..........................................362
III. Funkcje Trybunału Konstytucyjnego......................................................................366
Literatura.........................................................................................................................381
Władza sądownicza. Trybunał Stanu.....................................................................383
I. Odpowiedzialność konstytucyjna...........................................................................383
II. Trybunał Stanu.......................................................................................................385
III. Zakres odpowiedzialności konstytucyjnej..............................................................386
IV. Postępowanie..........................................................................................................390
Literatura.........................................................................................................................394
Rzecznik Praw Obywatelskich.................................................................................395
I. Istota instytucji.......................................................................................................395
II. Pozycja ustrojowa Rzecznika.................................................................................397
III. Zakres i formy działania Rzecznika........................................................................399
Literatura.........................................................................................................................404
Stany nadzwyczajne...................................................................................................407
I. Istota instytucji.......................................................................................................407
II. Zasady konstytucyjne..........................................:..................................................410
Spis treści
III. Stan wojenny..........................................................................................................413
IV. Stan wyjątkowy......................................................................................................418
V. Stan klęski żywiołowej...........................................................................................420
Literatura.........................................................................................................................423
Polska w Unii Europejskiej.........................................................................................425
I. Wprowadzenie........................................................................................................425
II. Akcesja Polski do Unii Europejskiej......................................................................430
III. Parlament a funkcjonowanie Unii Europejskiej.....................................................436
IV. Sądownictwo a prawo europejskie.........................................................................440
Literatura...................................................................'......................................................445
WYKAZ SKRÓTÓW...................................447
Od Autora.......................................................................................................................................9
ku nowej konstytucji................................................................................................... jl
I. Konstytucje międzywojenne..................................................................................... 1J
II. Okres Polski Ludowej..............................................................................................13
III. Początki III Rzeczypospolitej................................................................................... 16
IV. Mała Konstytucja..................................................................................................... 19
Literatura...........................................................................................................................29
Konstytucja i inne źródła prawa konstytucyjnego...............................................31
I. Istota i pojęcie konstytucji........................................................................................31
II. Cechy konstytucji jako ustawy zasadniczej..............................................................34
III. Obowiązywanie konstytucji.......................................................................................40
IV. Inne źródła prawa konstytucyjnego..........................................................................46
Literatura...........................................................................................................................51
Zasady ustroju Rzeczypospolitej...............................................................................53
I. Pojęcie zasad ustroju................................................................................................53
II. Zasada suwerenności Narodu...................................................................................54
III. Zasada niepodległości i suwerenności Państwa........................................................57
IV. Zasada demokratycznego państwa prawnego...........................................................60
V. Zasada społeczeństwa obywatelskiego.....................................................................66
VI. Zasada podziału władz.............................................................................................70
VII. Zasada społecznej gospodarki rynkowej..................................................................77
VIII. Zasada przyrodzonej godności człowieka................................................................80
Literatura...........................................................................................................................81
i
Konstytucyjny status jednostki................................................................................83
I. Prawa człowieka i ich ewolucja................................................................................83
II. Konstytucja z 1997 roku - zasady przewodnie statusu jednostki.............................89
III. Podmioty praw i wolności........................................................................................96
IV. Adresaci praw i wolności.........................................................................................99
V. Ograniczenia praw i wolności................................................................................ 101
VI. System praw i wolności w konstytucji z 1997 roku................................................ 105
VII. Ochrona praw i wolności........................................................................................ 116
VIII. Konstytucyjne obowiązki jednostki........................................................................ 117
Literatura......................................................................................................................... 118
6 Spis treści
ŹRÓDŁA PRAWA............................................................................................................... 119
I. Wprowadzenie........................................................................................................ 119
II. Dualistyczny charakter systemu źródeł prawa........................................................ 122
III. Prawo krajowe - system źródeł powszechnie obowiązującego prawa................... 128
IV. Prawo międzynarodowe i prawo UE w krajowym porządku prawnym.................. 140
Literatura......................................................................................................................... 147
Wybory i prawo wyborcze.........................................................................................149
I. Pojęcia ogólne........................................................................................................ 149
II. Podstawowe zasady prawa wyborczego.................................................................152
III. Organizacja wyborów............................................................................................. 166
Literatura.........................................................................................................................177
Referendum..................................................................................................................179
I. Pojęcia ogólne........................................................................................................179
II. Referendum w konstytucji z 1997 roku.................................................................. 181
III. Referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa (art. 125 konstytucji)..... 183
IV. Referendum lokalne (art. 170)................................................................................187
Literatura.........................................................................................................................189
Parlament. Struktura, skład i organizacja..........................................................191
I. Wprowadzenie........................................................................................................ 191
II. Struktura parlamentu: zasada dwuizbowości..........................................................195
III. Struktura parlamentu: Zgromadzenie Narodowe....................................................200
IV. Kadencja i sposób funkcjonowania........................................................................202
V. Organizacja wewnętrzna.........................................................................................210
VI. Status prawny posłów i senatorów..........................................................................220
Literatura.........................................................................................................................230
Parlament. Funkcje....................................................................................................231
I. Wprowadzenie........................................................................................................231
II. Funkcja ustawodawcza...........................................................................................234
III. Funkcja kontrolna...................................................................................................248
Literatura.........................................................................................................................255
Prezydent.....................................................................................................................257
I. Pozycja ustrojowa..................................................................................................257
II. Wybory prezydenta i jego mandat..........................................................................260
III. Kontrasygnata i prerogatywy..................................................................................266
IV. Kompetencje prezydenta........................................................................................268
Literatura.........................................................................................................................277
Rada Ministrów i administracja rządowa..............................................................279
I. Wprowadzenie........................................................................................................279
II. Powoływanie i odpowiedzialność Rady Ministrów................................................281
III. Skład i organizacja rządu.......................................................................................292
IV. Zakres działania Rady Ministrów...........................................................................297
Spis treści 7
V. Prezes Rady Ministrów...........................................................................................301
VI. Minister..................................................................................................................303
Literatura.........................................................................................................................307
Samorząd terytorialny.............................................................................................309
I. Istota samorządu terytorialnego..............................................................................309
II. Ustrój jednostek samorządu terytorialnego............................................................313
III. Zakres działania i zadania jednostek samorządu terytorialnego.............................316
IV. Nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego..............................................320
Literatura.........................................................................................................................322
Finanse publiczne, radiofonia i telewizja, kontrola państwowa.......................323
I. Finanse publiczne...................................................................................................323
II. Radiofonia i telewizja.............................................................................................328
III. Kontrola państwowa...............................................................................................333
Literatura.........................................................................................................................340
Władza sądownicza. Sądy.........................................................................................341
I. Wprowadzenie........................................................................................................341
II. Struktura sądów......................................................................................................343
III. Krajowa Rada Sądownictwa...................................................................................350
IV. Sędziowie...............................................................................................................351
V. Konstytucyjne zasady działania sądów...................................................................355
Literatura.....................................................................•....................................................360
Władza sądownicza. Trybunał Konstytucyjny....................................................361
I. Wprowadzenie........................................................................................................361
II. Pozycja ustrojowa i skład Trybunału Konstytucyjnego..........................................362
III. Funkcje Trybunału Konstytucyjnego......................................................................366
Literatura.........................................................................................................................381
Władza sądownicza. Trybunał Stanu.....................................................................383
I. Odpowiedzialność konstytucyjna...........................................................................383
II. Trybunał Stanu.......................................................................................................385
III. Zakres odpowiedzialności konstytucyjnej..............................................................386
IV. Postępowanie..........................................................................................................390
Literatura.........................................................................................................................394
Rzecznik Praw Obywatelskich.................................................................................395
I. Istota instytucji.......................................................................................................395
II. Pozycja ustrojowa Rzecznika.................................................................................397
III. Zakres i formy działania Rzecznika........................................................................399
Literatura.........................................................................................................................404
Stany nadzwyczajne...................................................................................................407
I. Istota instytucji.......................................................................................................407
II. Zasady konstytucyjne..........................................:..................................................410
Spis treści
III. Stan wojenny..........................................................................................................413
IV. Stan wyjątkowy......................................................................................................418
V. Stan klęski żywiołowej...........................................................................................420
Literatura.........................................................................................................................423
Polska w Unii Europejskiej.........................................................................................425
I. Wprowadzenie........................................................................................................425
II. Akcesja Polski do Unii Europejskiej......................................................................430
III. Parlament a funkcjonowanie Unii Europejskiej.....................................................436
IV. Sądownictwo a prawo europejskie.........................................................................440
Literatura...................................................................'......................................................445
WYKAZ SKRÓTÓW...................................447