Dane szczegółowe książki

Wstęp...................................................................................................................................... V
Wykaz skrótów.................................................................................................................... XXI
Wykaz podstawowej literatury ........................................................................................... XXV

Rozdział I. Zagadnienia wstępne........................................................................................ l l
§ 1. Prawo karne na tle innych gałęzi prawa i dyscyplin naukowych...........................1 1
I. Pojęcie prawa karnego................................................................................1 l
II. Nauka prawa karnego i nauki pokrewne.................................................. 4 10
§ 2. Funkcje prawa karnego.................................................................................... 6 16
§ 3. Zasady prawa karnego......................................................................................7 19
I. Zasada odpowiedzialności karnej za czyn................................................7 19
II. Zasada winy..............................................................................................9 20
III. Zasada odpowiedzialności indywidualnej i osobistej..............................10 23
IV. Zasada humanitaryzmu............................................................................11 26
V. Zasada nullum crimen sine lege...............................................................12 27
1. Uwagi ogólne......................................................................................13 27
2. Nullum crimen sine lege scripta .........................................................14 28
3. Nullum crimen sine lege certa ...........................................................15 30
4. Zakaz analogii.....................................................................................16 31
5. Nullum crimen sine lege praevia (lex retro non agit)........................18 32
6. Nulla poena sine lege.........................................................................19 34
§ 4. Szkoły i kierunki w nauce prawa karnego....................................................19 35
I. Kierunek racjonalistyczno-humanitarny wieku Oświecenia..................20 35
II. Szkoła klasyczna....................................................................................21 36
III. Szkoła antropologiczna (szkoła pozytywna)..........................................21 37
IV. Szkoła socjologiczna..............................................................................22 38
V. Inne kierunki w prawie karnym.............................................................23 39
1. Obrona społeczna..............................................................................23 39
2. Nowa obrona społeczna....................................................................24 39
3. Neoklasycyzm...................................................................................24 40
4. Abolicjonizm.....................................................................................25 41
§ 5. Zagadnienia kryminalizacji............................................................................25 42
I. Kryminalizacja i nauka o kryminalizacji...............................................26 42
II. Opisowa nauka o kryminalizacji...........................................................26 43
III. Normatywna nauka o kryminalizacji....................................................27 45
§ 6. Ustawa karna i jej stosowanie.......................................................................29 51
I. Źródła polskiego prawa karnego...........................................................29 51
1. Kodeks karny....................................................................................29 51
2. Przepisy innych dziedzin prawa........................................................30 54

X Spis treści
Str. Nb.

3. Konstytucja i umowy międzynarodowe...........................................31 55
4. Judykatura i doktryna………………………………………….......32 57
II. Wykładnia przepisów prawa karnego...................................................32 59
III. Obowiązywanie ustawy karnej pod względem czasu...........................33 60
1. Wejście w życie...............................................................................33 60
2. Czas popełnienia przestępstwa ........................................................34 62
3. Obowiązywanie ustawy karnej pod względem czasu......................34 64
4. Ustawy epizodyczne .......................................................................36 65
IV. Obowiązywanie ustawy pod względem miejsca i osób........................37 66
1. Uwagi ogólne..................................................................................37 66
2. Zasada terytorialności ....................................................................38 68
3. Zasada narodowości podmiotowej..................................................39 71
4. Zasada narodowości przedmiotowej (ochronna) ograniczona........40 72
5. Zasada narodowości przedmiotowej (ochronna) nieograniczona...41 72
6. Zasada odpowiedzialności zastępczej.............................................41 73
7. Zasada represji wszechświatowej ..................................................41 74
8. Moc prawna orzeczeń zagranicznych.............................................42 75
V. Immunitety.............................................................................................43 77

Rozdział II. Nauka o przestępstwie.. ...............................................................................46 79

§ 7. Ogólne pojęcie przestępstwa........................................................................46 79
I. Definicja przestępstwa............................................................................46 79
II. Przestępstwo jako czyn człowieka .........................................................46 80
III. Czyn zabroniony. Ustawowe znamiona przestępstwa............................48 83
IV. Bezprawność czynu ...............................................................................49 86
V. Wina.........................................................................................................51 87
VI. Społeczna szkodliwość ...........................................................................54 90
VII. Klasyfikacja przestępstw.........................................................................56 93
1. Waga przestępstwa..............................................................................56 93
2. Forma winy.........................................................................................56 94
3. Forma czynu………………………………………………………....57 95
4. Znamię skutku.....................................................................................57 96
5. Typy przestępstw……………………………………………………58 97
6. Tryb ścigania.......................................................................................58 98
§ 8. Struktura przestępstwa.................................................................................59 101
I. Uwagi ogólne..........................................................................................59 101
II. Podmiot przestępstwa……………………………………………...…..60 102
1. Wiek sprawcy......................................................................................60 102
2. Nieletni................................................................................................62 105
3. Młodociany.........................................................................................63 109
4. Przestępstwa indywidualne i przestępstwa powszechne…………….63 110
III. Strona przedmiotowa przestępstwa..........................................................64 111
IV. Formy czynu............................................................................................65 116
1. Przestępstwa trwałe.............................................................................65 116
2. Przestępstwa wieloosobowe................................................................66 117
3. Przestępstwa wieloczynowe…………………………………………66 118
V. Przestępstwa z zaniechania......................................................................66 119
1. Uwagi ogólne......................................................................................67 119

XI Spis treści
Str. Nb.

2. Przestępstwa materialne z zaniechania................................................67 121
VI. Skutek czynu. Związek przyczynowy......................................................71 127
1. Teoria ekwiwalencji............................................................................71 130
2. Teoria adekwatnego związku przyczynowego....................................72 131
3. Teoria relewancji.................................................................................73 132
4. Przyczynowość zaniechania................................................................74 134
VII. Strona podmiotowa przestępstwa............................................................74 135
VIII. Formy winy umyślnej.............................................................................75 136
1. Zamiar bezpośredni.............................................................................75 136
2. Zamiar ewentualny..............................................................................76 138
IX. Dodatkowe cechy umyślności. Przestępstwa kierunkowe ......................78 140
X. Formy winy nieumyślnej..........................................................................80 141
1. Uwagi ogólne......................................................................................80 141
2. Lekkomyślność...................................................................................80 142
3. Niedbalstwo........................................................................................81 143
XI. Wina mieszana (kombinowana)...............................................................82 145
XII. Przedmiot przestępstwa...........................................................................84 146
1. Uwagi ogólne......................................................................................84 146
2. Podział przestępstw ze względu na przedmiot ochrony .....................84 147
3. Indywidualny, rodzajowy i ogólny przedmiot ochrony......................86 148
4. Znaczenie przedmiotu ochrony przy interpretacji przepisu................87 150
5. Podobieństwo przestępstw..................................................................88 151
§ 9. Formy popełnienia przestępstwa..................................................................88 152
I. Uwagi ogólne...........................................................................................88 152
II. Sprawstwo. Współsprawstwo. Sprawstwo kierownicze..........................89 153
1. Sprawstwo...........................................................................................89 153
2. Współsprawstwo.................................................................................89 154
3. Sprawstwo kierownicze......................................................................91 157
4. Indywidualizacja winy........................................................................92 159
III. Podżeganie i pomocnictwo......................................................................93 160
1. Uwagi ogólne.......................................................................................93 160
2. Podżeganie...........................................................................................94 161
3. Pomocnictwo........................................................................................94 164
4. Uczestnictwo konieczne.......................................................................97 171
IV. Odpowiedzialność podżegacza i pomocnika...........................................98 172
1. Zakres...................................................................................................98 172
2. Wyłączenia odpowiedzialności............................................................99 174
3. Prowokator...........................................................................................99 176
V. Formy stadialne przestępstwa.................................................................100 177
VI. Przygotowanie........................................................................................101 178
1. Przygotowanie w sensie ścisłym.........................................................101 178
2. Wejście w porozumienie............................................ ........................102 178
3. Karalność przygotowania..................................................... ..............102 179
4. Czynny żal.......................................................... ................................102 181
VII. Usiłowanie...................................................................... .......................103 182
1. Definicja............................................................................... ..............103 182
2. Zagrożenie karą...................................................................................105 186
3. Usiłowanie nieudolne.............. ...........................................................105 187

XII Spis treści
Str. Nb

4. Czynny żal...........................................................................................107 190
§ 10. Wyłączenie odpowiedzialności karnej......................................................108 192
I. Uwagi ogólne............................................................................................108 192
§ 11. Kontratypy ...............................................................................................109 196
I. Obrona konieczna.....................................................................................109 196
1. Definicja..............................................................................................109 196
2. Warunki...............................................................................................110 197
3. Dysproporcja dóbr...............................................................................112 200
4. Prowokacja..........................................................................................113 201
5. Problem bójki......................................................................................114 202
6. Przekroczenie granic...........................................................................114 203
II. Stan wyższej konieczności.......................................................................115 205
1. Definicja..............................................................................................116 205
2. S.w.k. a obrona konieczna..................................................................116 205
3. Rozwój instytucji................................................................................117 206
4. Bezpośrednie niebezpieczeństwo........................................................117 207
5. Proporcja dóbr.....................................................................................118 209
6. Subsydiarność.....................................................................................118 210
7. Celowość działania.............................................................................119 211
8. Konsekwencje.....................................................................................119 211
9. Kolizja obowiązków...........................................................................120 212
10. Zawiniony s.w.k. ...............................................................................120 213
11. Wyłączenie s.w.k. .............................................................................121 214
12. Przekroczenie granic..........................................................................122 216
III. Działanie w ramach uprawnień lub obowiązków....................................122 217
IV. Zgoda pokrzywdzonego (zgoda dysponenta dobrem)............................123 218
1. Definicja..............................................................................................123 218
2. Warunek pierwszy...............................................................................124 219
3. Warunek drugi.....................................................................................125 222
4. Warunek trzeci....................................................................................125 223
V. Czynności lecznicze ...............................................................................125 224
VI. Karcenie małoletnich..............................................................................126 227
VII. Ryzyko sportowe....................................................................................127 229
VIII. Ryzyko nowatorstwa .............................................................................129 230
IX. Ostateczna potrzeba................................................................................129 232
X. Zwyczaj ..................................................................................................130 234
§ 12. Wyłączenie winy.......................................................................................131 235
I. Niepoczytalność........................................................................................131 235
II. Poczytalność ograniczona........................................................................133 238
III. Wprawienie się wstań odurzenia..............................................................133 239
IV. Stan nietrzeźwości..................................................................................134 240
V. Błąd co do faktu......................................................................................134 241
VI. Nieświadomość bezprawności czynu (błąd co do prawa)......................136 245
1. Definicja..............................................................................................136 245
2. Zakres odpowiedzialności...................................................................137 247
3. Przestępstwo urojone..........................................................................137 248
VII. Błąd co do kontratypu lub okoliczności wyłączającej winę...................137 249
VIII. Rozkaz przełożonego.............................................................................138 250

XIII Spis treści
Str. Nb.
§ 13. Znikoma społeczna szkodliwość czynu....................................................140 257
§ 14. Zbieg przestępstw i przepisów ustawy......................................................142 261
I. Zbieg przestępstw. Kara łączna................................................................143 261
1. Przesłanki zbiegu przestępstw............................................................143 261
2. Wymiar kary łącznej ..........................................................................143 262
3. Ciąg przestępstw.................................................................................145 263
4. Zbieg kar.............................................................................................145 264
5. Pozorny zbieg przestępstw..................................................................146 265
6. Przestępstwo ciągłe.............................................................................146 266
7. Czynności współukarane ....................................................................148 269
II. Zbieg przepisów ustawy...........................................................................149 270
1. Definicja..............................................................................................149 270
2. Kumulatywna kwalifikacja czynu.......................................................150 271
3. Pozorny zbieg przepisów....................................................................150 272

Rozdział III. Nauka o karze, środkach karnych i środkach zabezpieczających………..152 276
§ 15. Zagadnienia wstępne.................................................................................152 276
I. Pojęcie kary..............................................................................................152 276
II. Teorie kary...............................................................................................152 277
§ 16. System kar.................................................................................................155 281
I. Katalog kar................................................................................................155 281
II. Kara grzywny ..........................................................................................155 283
III. Kara ograniczenia wolności.....................................................................157 287
IV. Kara pozbawienia wolności....................................................................159 290
V. Kara dożywotniego pozbawienia wolności i kara 25 lat
pozbawienia wolności……………………………..…………………...161 292
VI. Problem kary śmierci..............................................................................161 293
§ 17. Środki karne..............................................................................................163 297
I. Uwagi ogólne............................................................................................163 297
II. Pozbawienie praw publicznych................................................................164 300
III. Zakaz zajmowania stanowisk, wykonywania określonego zawodu
lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej...........................166 304
IV. Zakaz prowadzenia pojazdów ................................................................167 306
V. Przepadek przedmiotów .........................................................................168 307
VI. Podanie wyroku do publicznej wiadomości...........................................169 308
VII. Nawiązka i świadczenie pieniężne.........................................................170 309
1. Nawiązka.............................................................................................170 309
2. Świadczenie pieniężne........................................................................171 310
VIII. Obowiązek naprawienia szkody. Zwrot korzyści..................................................171 311
1. Obowiązek naprawienia szkody .........................................................171 311
2. Zwrot korzyści....................................................................................172 312
§ 18. Zaniechanie ukarania sprawcy..................................................................173 313
I. Uwagi ogólne............................................................................................173 313
II. Niepodleganie karze.................................................................................173 313
III. Abolicja....................................................................................................173 314
IV. Odstąpienie od wymierzenia kary............................................................174 315
V. Warunkowe umorzenie postępowania karnego.......................................175 316
§ 19. Sądowy wymiar kary.............................................................................. ..177 319

XIV Spis treści
Str.Nb.
I. Zasady sądowego wymiaru kary i środków karnych................................177 319
II. Dyrektywy sądowego wymiaru kary........................................................179 321
1. Dyrektywy ogólne...............................................................................179 321
2. Dyrektywa humanitaryzmu kary.........................................................179 322
3. Dyrektywa stopnia winy.....................................................................180 322
4. Stopień szkodliwości społecznej czynu..............................................180 323
5. Prewencja generalna i indywidualna ..................................................181 324
6. Dyrektywa pierwszeństwa kar wolnościowych..................................183 328
7. Wymiar kary nieletnim i młodocianym..............................................184 328
8. Wymiar grzywny.................................................................................184 329
9. Dyrektywy szczegółowe.....................................................................184 329
III. Zaostrzenie ustawowego wymiaru kary...................................................185 330
IV. Nadzwyczajne złagodzenie kary ............................................................186 333
1. Istota nadzwyczajnego złagodzenia kary............................................186 333
2. Podstawy nadzwyczajnego złagodzenia kary.....................................186 334
3. Przypadki szczególne..........................................................................187 335
4. Zbieg podstaw.....................................................................................187 336
V. Zmiana rodzaju kary na łagodniejszy......................................................188 337
VI. Warunkowe zawieszenie wykonania kary..............................................188 338
1. Literatura ogólna.................................................................................188 338
2. Istota warunkowego zawieszenia........................................................189 340
3. Przesłanki zastosowania......................................................................190 342
4. Okres próby, wymierzenie grzywny...................................................191 343
5. Obowiązki...........................................................................................191 345
6. Zarządzenie wykonania ......................................................................192 346
§ 20. Zmiana kary orzeczonej............................................................................192 347
I. Warunkowe przedterminowe zwolnienie ................................................192 347
1. Istota warunkowego zwolnienia .........................................................192 347
2. Przesłanki............................................................................................193 348
3. Okres próby, dozór..............................................................................193 349
4. Odwołanie warunkowego zwolnienia.................................................194 351
5. Warunkowe zwolnienie przy zbiegu kar.............................................194 352
II. Kary zastępcze i zmiana kar w toku ich wykonywania............................195 353
III. Ułaskawienie. Amnestia...........................................................................196 354
1. Ułaskawienie.......................................................................................196 354
2. Amnestia.............................................................................................196 355
§ 21. Środki zabezpieczające.............................................................................197 357
I. Istota środków zabezpieczających............................................................197 357
II. Stosowanie środków zabezpieczających..................................................198 358
III. Środki zabezpieczające o charakterze administracyjnym .......................199 361
§ 22. Przedawnienie. Zatarcie skazania.............................................................200 362
I. Przedawnienie...........................................................................................200 362
1. Uwagi ogólne......................................................................................200 362
2. Przedawnienie ścigania.......................................................................201 364
3. Przedawnienie wyrokowania..............................................................201 365
4. Przedawnienie kary.............................................................................202 366
5. Spoczywanie biegu przedawnienia.....................................................202 367
6. Wyłączenie przedawnienia..................................................................202 368
II. Zatarcie skazania......................................................................................203 370

XV Spis treści
Str. Nb.
Rozdział IV. Poszczególne przestępstwa.
§23. Przestępstwa przeciwko pokojowi, przeciwko ludzkości i przestępstwa
wojenne.....................................................................................................206 374
I. Przestępstwa przeciwko pokojowi, ludzkości i przestępstwa wojenne w prawie
karnym międzynarodowym.......................................................................206 374
II. Przestępstwa przeciwko pokojowi, przeciwko ludzkości
i przestępstwa wojenne w prawie polskim ………………...…………..206 374
§ 24. Przestępstwa przeciwko Rzeczpospolitej Polskiej....................................208 375
I. Uwagi ogólne............................................................................................209 379
II. Zdrada główna. Zamach stanu..................................................................209 379
1. Zdrada główna.....................................................................................211 381
2. Zamach stanu......................................................................................211 381
III. Zdrada dyplomatyczna ............................................................................212 382
IV. Szpiegostwo i dezinformacja wywiadowcza..........................................212 384
1. Szpiegostwo........................................................................................212 384
2. Dezinformacja wywiadowcza.............................................................214 385
V. Czynny żal...............................................................................................214 386
VI. Znieważanie Narodu...............................................................................215 387
VII. Zamach na Prezydenta RP......................................................................215 388
VIII. Znieważanie symboli państwowych......................................................215 389
IX. Zamachy na funkcjonariuszy państw obcych………………..………...216 390
X. Przepisy ogólne.......................................................................................216 390
§ 25. Przestępstwa przeciwko obronności.........................................................217 391
I. Uwagi ogólne............................................................................................217 391
II. Zamach na jednostkę sił zbrojnych (dywersja)........................................217 392
III. Służba w obcym wojsku .........................................................................217 393
IV. Uchylanie się od służby wojskowej........................................................218 395
§ 26. Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu..................................................219 397
I. Zabójstwo, morderstwo i zabójstwo w afekcie ........................................219 397
1. Zabójstwo............................................................................................219 397
2. Morderstwo.........................................................................................220 398
3. Zabójstwo w afekcie ...........................................................................221 399
II. Dzieciobójstwo.........................................................................................222 400
III. Zabójstwo eutanatyczne ..........................................................................223 401
IV. Namowa lub pomoc do samobójstwa.....................................................223 402
V. Nieumyślne spowodowanie śmierci ................................................... 224 403
VI. Przestępstwa związane z aborcją............................................................224 404
1. Uwagi ogólne.................................................... .................................225 404
2. Historia uregulowania problemu.........................................................225 405
3. Regulacja.............................................................................. ..............226 408
VII. Spowodowanie uszczerbku na zdrowiu..................................................228 411
VIII. Bójka i pobicie.......................................................................................229 412
IX. Narażenie na niebezpieczeństwo ...........................................................230 414
X. Nieudzielenie pomocy w niebezpieczeństwie.........................................230 416
XI. Przestępstwa związane z problemem narkomanii...................................231 417



XVI Spis treści
Str. Nb.

§ 27. Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu…………......233 420
I. Sprowadzenie zdarzenia powszechnie niebezpiecznego albo jego
niebezpieczeństwa....................................................................................234 420
II. Inne postacie powszechnego niebezpieczeństwa ....................................235 423
III. Piractwo w komunikacji wodnej lub powietrznej....................................236 425
IV. Postanowienia ogólne.............................................................................236 426
§ 28. Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji.........................236 427
I. Katastrofa komunikacyjna........................................................................237 427
II. Wypadek komunikacyjny.........................................................................238 430
III. Zaostrzenie ustawowego wymiaru kary...................................................239 431
IV. Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości.........................................240 431
V. Inne przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji...............240 432
§ 29. Przestępstwa przeciwko środowisku naturalnemu....................................240 434
I. Niszczenie świata roślinnego lub zwierzęcego ........................................241 434
II. Zanieczyszczanie środowiska...................................................................241 435
III. Zaostrzenie ustawowego wymiaru kary...................................................242 439
IV. Działanie na szkodę terenu chronionego prawnie..................................242 440
§ 30. Przestępstwa przeciwko wolności.............................................................243 441
I. Uwagi ogólne............................................................................................243 441
II. Pozbawienie człowieka wolności.............................................................243 441
III. Groźba karalna.........................................................................................244 443
IV. Zmuszanie...............................................................................................244 444
V. Naruszenie miru domowego...................................................................246 445
VI. Prawnokarna ochrona wolności sumienia i wyznania............................246 446
§ 31. Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności...................248 450
I. Uwagi ogólne............................................................................................248 450
II. Zgwałcenie...............................................................................................249 451
III. Czynności seksualne z osobą bezradną lub niepoczytalną......................251 454
IV. Nadużycie zależności..............................................................................251 455
V. Czynności seksualne z dzieckiem (czyn lubieżny).................................251 456
VI. Kazirodztwo............................................................................................252 457
VII. Rozpowszechnianie pornografii.............................................................252 458
VIII. Zmuszanie do prostytucji.......................................................................254 461
IX. Inne przestępstwa związane ze zjawiskiem prostytucji..........................254 462
1. Systemy prawnej regulacji prostytucji................................................254 462
2. Typy przestępstw ...............................................................................255 463
X. Tryb ścigania ..........................................................................................256 467
§ 32. Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece.................................................256 468
I. Bigamia.....................................................................................................256 468
II. Przestępstwo znęcania się........................................................................257 469
III. Rozpijanie małoletniego..........................................................................258 471
IV. Uchylanie się od alimentacji...................................................................259 472
V. Porzucenie lub uprowadzenie dziecka lub osoby bezradnej...................260 473
1. Porzucenie...........................................................................................260 473
2. Uprowadzenie lub zatrzymanie małoletniego.....................................260 474
§ 33. Przestępstwa przeciwko czci.....................................................................261 475
I. Zniesławienie............................................................................................261 475
1. Zakres pojęcia.....................................................................................261 475

XVII Spis treści
Str. Nb.
2. Prawo do informacji.............................................................................262 475
3. Fakty i oceny.......................................................................................263 475
4. Działanie w ramach uprawnień...........................................................263 475
5. Zniesławienie a krytyka......................................................................264 476
6. Forma zarzutu ....................................................................................264 476
7. Upublicznienie wyroku. Nawiązka.....................................................265 476
8. Typ kwalifikowany ............................................................................265 476
II. Zniewaga .................................................................................................265 477
III. Naruszenie nietykalności cielesnej..........................................................266 478
§ 34. Przestępstwa przeciwko prawom pracownika..........................................267 479
I. Naruszanie uprawnień pracowniczych lub zasad BHP ............................267 479
II. Narażanie pracownika na niebezpieczeństwo..........................................268 482
III. Niezawiadomienie o wypadku.................................................................268 482
§ 35. Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych
oraz samorządu terytorialnego..................................................................268 483
I. Uwagi ogólne............................................................................................269 483
II. Naruszenie nietykalności i czynna napaść na funkcjonariusza................269 484
1. Naruszenie nietykalności....................................................................269 484
2. Czynna napaść .....................................................................................270 485
III. Przemoc i groźba wobec urzędów i ich funkcjonariuszy.
Utrudnianie kontroli.................................................................................270 486
IV. Zniewaga funkcjonariusza lub organu....................................................271 489
V. Przywłaszczenie funkcji..........................................................................272 491
VI. Płatna protekcja.......................................................................................272 492
VII. Łapownictwo..........................................................................................273 493
1. Uwagi ogólne......................................................................................273 493
2. Sprzedajność.......................................................................................273 493
3. Kwalifikowane typy sprzedajności.....................................................275 494
4. Przekupstwo........................................................................................276 494
VIII. Nadużycie władzy..................................................................................276 495
§ 36. Przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości.............................277 496
I. Wywieranie wpływu na sąd......................................................................277 496
II. Fałszywe zeznania....................................................................................278 497
III. Fałszywe oskarżenie. Fałszywe zawiadomienie. Zatajenie
dowodów niewinności..............................................................................279 498
IV. Tworzenie fałszywych dowodów...........................................................281 500
V. Poplecznictwo.........................................................................................281 501
VI. Niezawiadomienie o przestępstwie ........................................................283 502
VII. Inne przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości....................284 504
1. Bezprawne naciski..............................................................................284 504
2. Wymuszanie zeznań............................................................................284 504
3. Naruszenie tajemnicy postępowania karnego.....................................285 504
4. Bezprawne samouwolnienie się..........................................................286 505
5. Bezprawne uwolnienie więźnia..........................................................287 506
6. Nadużycie czasowego zwolnienia .....................................................287 506
7. Niestosowanie się do zakazu ..............................................................287 506
§ 37. Przestępstwa przeciwko wyborom i referendum.....................................288 507
I. Przestępne naruszanie prawa wyborczego ...............................................288 507

XVIII Spis treści
Str. Nb.
II. Przeszkadzanie wyborom.........................................................................288 508
III. Bezprawny wpływ na wybory..................................................................288 509
IIIa. Łapownictwo wyborcze...........................................................................289 509a
IV. Naruszenie tajności głosowania..............................................................289 510
V. Inne przestępstwa wyborcze...................................................................289 511
§ 38. Przestępstwa przeciwko porządkowi publicznemu...................................290 512
I. Uwagi ogólne............................................................................................290 512
II. Wzięcie zakładnika...................................................................................290 513
III. Handel ludźmi. Nielegalna adopcja.........................................................291 514
1. Handel ludźmi.....................................................................................291 514
2. Nielegalna adopcja..............................................................................292 515
IV. Udział w zbiegowisku publicznym. Naruszanie wolności zgromadzeń…..293 516
V. Przestępne nadużywanie wolności wypowiedzi.....................................294 518
VI. Związek przestępny. Zorganizowana grupa przestępcza........................296 524
VII. Naruszenie przepisów dotyczących broni palnej....................................296 525
VIII. Nielegalne przekroczenie granicy .........................................................297 526
§ 39. Przestępstwa przeciwko ochronie informacji............................................297 527
I. Naruszenia tajemnicy państwowej...........................................................297 527
II. Naruszenie tajemnicy zawodowej i służbowej.........................................298 529
III. Naruszenie tajemnicy korespondencji. Naruszenie sfery życia
prywatnego...............................................................................................300 532
1. Tajemnica korespondencji..................................................................300 532
2. Naruszenie sfery życia prywatnego....................................................300 533
IV. Uniemożliwianie lub utrudnianie dostępu do informacji.......................301 534
§ 40. Przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów..............................302 537
I. Fałsz materialny dokumentu.....................................................................302 537
II. Fałsz intelektualny dokumentu.................................................................303 539
III. Niszczenie dokumentów lub znaków granicznych..................................304 542
IV. Przestępstwa przeciwko dokumentom tożsamości.................................305 544
§ 41. Przestępstwa przeciwko mieniu................................................................305 547
I. Uwagi ogólne............................................................................................305 547
II. Kradzież. Kradzież z włamaniem.............................................................307 549
1. Kradzież zwykła..................................................................................307 549
2. Bezprawne uzyskanie programu komputerowego..............................308 550
3. Kradzież z włamaniem........................................................................308 551
III. Rozbój i kradzież rozbójnicza..................................................................308 552
1. Rozbój.................................................................................................308 552
2. Kradzież rozbójnicza...........................................................................309 553
IV. Wymuszenie rozbójnicze........................................................................309 554
V. Przepisy wspólne.....................................................................................310 554
VI. Przywłaszczenie......................................................................................310 555
VII. Nadużycie telefonu.................................................................................311 556
VIII. Oszustwo................................................................................................312 557
IX.. Oszustwo komputerowe.........................................................................314 561
X. Niszczenie lub uszkadzanie mienia.........................................................314 562
XI. Kradzież leśna.........................................................................................315 564
XII. Porwanie pojazdu...................................................................................315 565
XIII. Paserstwo................................................................................................316 567

XIX Spis treści
Str. Nb.
1. Paserstwo umyślne..............................................................................316 567
2. Paserstwo nieumyślne.........................................................................316 568
XIV. Typy kwalifikowane przestępstw przeciwko mieniu............................317 569
XV. Czynny żal przy przestępstwach przeciwko mieniu..............................317 570
§ 42. Przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu...................................318 571
I. Nadużycie zaufania. Niegospodarność.....................................................318 571
1. Nadużycie zaufania.............................................................................318 571
2. Niegospodarność.................................................................................319 572
Ia. Łapownictwo gospodarcze i sportowe ...................................................319 572a
II. Oszustwo kredytowe lub subwencyjne....................................................320 573
III. Oszustwo ubezpieczeniowe.....................................................................320 575
IV. Pranie brudnych pieniędzy......................................................................321 576
1. Pranie brudnych pieniędzy..................................................................321 576
2. Współdziałanie pracownika banku.....................................................321 577
3. Zaniechanie powiadomienia ..............................................................321 578
4. Typ kwalifikowany. Czynny żal.........................................................322 578
V. Przestępstwa na szkodę wierzycieli........................................................322 579
VI. Nierzetelne prowadzenie dokumentacji..................................................323 586
VII. Lichwa....................................................................................................324 588
VIII. Udaremnienie przetargu.........................................................................324 590
IX. Usuwanie lub fałszowanie oznaczeń towaru..........................................325 592
X. Uregulowania wspólne............................................................................325 593
1. Rozszerzenie pojęcia podmiotu .........................................................325 593
2. Podwyższenie wysokości grzywny.....................................................326 594
3. Czynny żal...........................................................................................326 594
§ 43. Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami
wartościowymi.........................................................................................326 595
I. Fałszowanie pieniędzy, papierów wartościowych, znaków
urzędowych i narzędzi pomiarowych.......................................................326 595
1. Fałszowanie pieniędzy........................................................................326 595
2. Puszczanie w obieg.............................................................................327 598
3. Przygotowanie.....................................................................................328 600
4. Fałszowanie znaków wartościowych lub urzędowych.......................328 601
5. Fałszowanie narzędzi pomiarowych...................................................328 603
6. Przepadek przedmiotów......................................................................328 604
II. Fałszowanie dokumentacji w obrocie papierami wartościowymi............329 605

Indeks rzeczowy....................................................................................................................331