Dane szczegółowe książki

Przedmowa 17

Część I. Wprowadzenie do makroekonomii 21

Rozdział 1. Co to jest makroekonomia? 23
1.1. Wprowadzenie 23
1.1.1. Dochód i produkcja 24
1.1.2. Bezrobocie 25
1.1.3. Czynniki produkcji i podział dochodów 27
1.1.4. Inflacja 29
1.1.5. Rynki finansowe a realna gospodarka 30
1.1.6. Gospodarka otwarta 31
1.2. Makroekonomia w długim okresie: wzrost gospodarczy 32
1.3. Makroekonomia w krótkim okresie: cykle koniunkturalne 34
1.4. Makroekonomia jako nauka 39
1.4.1. Geneza makroekonomii 39
1.4.2. Makroekonomia a mikroekonomia 42
1.4.3. Makroekonomia a polityka gospodarcza 43
1.4.4. Popyt i podaż 43
1.5. Metoda makroekonomii 44
1.5.1. Przedmiot analizy 44
1.5.2. Teoria a rzeczywistość 45
1.5.3. Analiza pozytywna i analiza normatywna 46
1.5.4. Weryfikacja teorii: rola danych empirycznych 47
1.5.5. Modelowanie makroekonomiczne i prognozowanie 47
1.6. Zawartość podręcznika 49
1.6.1. Struktura 49
1.6.2. Spory i kompromis 50
1.6.3. Myślenie ścisłe a myślenie intuicyjne 51
1.6.4. Dane i instytucje 51
1.6.5. Europa 52

Rozdział 2. Rachunki makroekonomiczne 55
2.1. Wprowadzenie 55
2.2. Produkt krajowy brutto 56
2.2.1. Trzy definicje produktu krajowego brutto 56
2.2.2. Wartości realne a wartości nominalne, deflatory a wskaźniki cen 61
2.2.3. Mierzenie i interpretowanie PKB 65
2.3. Strumienie dochodów i wydatków 68
2.3.1. Schemat ruchu okrężnego 68
2.3.2. Streszczenie schematu ruchu okrężnego 72
2.3.3. Więcej szczegółów 73
2.3.4. Podstawowe tożsamości rachunkowe 76
2.3.5. Tożsamości rachunkowe a zależności ekonomiczne 77
2.4. Bilans płatniczy 78
2.4.1. Rachunek obrotów bieżących i jego elementy 78
2.4.2. Rachunek obrotów kapitałowych i finansowych 81
2.4.3. Błędy i opuszczenia 82
2.4.4. Znaczenie rachunków 85
Podsumowanie 87

Część II. Gospodarka w długim okresie 93

Rozdział 3. Podstawy teorii wzrostu gospodarczego 95
3.1. Wprowadzenie 95
3.2. Wzrost gospodarczy: fakty i stylizowane fakty 96
3.2.1. Fenomen wzrostu gospodarczego 96
3.2.2. Przyczyny wzrostu: zagregowana funkcja produkcji 99
3.2.3. Pięć stylizowanych faktów Kaldora o wzroście gospodarczym 104
3.2.4. Stan ustalony 107
3.3. Akumulacja kapitału i wzrost gospodarczy 108
3.3.1. Oszczędności, inwestycje i akumulacja kapitału 108
3.3.2. Akumulacja kapitału i deprecjacja 109
3.3.3. Charakterystyka stanu ustalonego 111
3.3.4. Oszczędności a wzrost 112
3.3.5. Złota reguła 115
3.4. Wzrost liczby ludności a wzrost gospodarczy 120
3.5. Postęp technologiczny a wzrost gospodarczy 125
3.6. Rachunkowość wzrostu 128
3.6.1. Dekompozycja Solowa 128
3.6.2. Akumulacja kapitału 130
3.6.3. Wzrost zatrudnienia 131
3.6.4. Wkład zmiany technologicznej we wzrost gospodarczy 133
Podsumowanie 134

Rozdział 4. Wzrost gospodarczy w długim okresie 139
4.1. Wprowadzenie 139
4.2. Hipoteza konwergencji 140
4.2.1. Bezgraniczny optymizm modelu Solowa 140
4.2.2. Rzeczywistość: kluby wzrostu i pułapki wzrostu 143
4.3. Konwergencja uwarunkowana i brakujące zasoby 144
4.3.1. Kapitał ludzki 146
4.3.2. Infrastruktura publiczna 149
4.3.3. Infrastruktura społeczna 150
4.3.4. Rola brakujących zasobów 156
4.4. Możliwości wzrostu endogenicznego 158
4.4.1. Warunek wystarczający wzrostu endogenicznego 158
4.4.2. Efekty zewnętrzne a stałe przychody od akumulowanych zasobów 160
4.4.3. Wiedza 162
4.4.4. Fakty potwierdzające hipotezę wzrostu endogenicznego: długie fale 164
4.5. Polityka wspierania wzrostu 166
4.5.1. Edukacja i badania naukowe 166
4.5.2. Własność intelektualna, patenty i polityka ochrony konkurencji 168
4.5.3. Swoboda handlu i konkurencji 170
4.5.4. Polityka: demokracja, równość i stabilność 171
Podsumowanie 173

Rozdział 5. Rynki pracy a bezrobocie 177
5.1. Wprowadzenie 177
5.2. Popyt i podaż na rynku pracy 178
5.2.1. Podaż pracy i wybór między konsumpcją a czasem wolnym 179
5.2.2. Popyt na pracę, produktywność i place realne 186
5.2.3. Równowaga na rynku pracy 191
5.2.4. Interpretacja bezrobocia 193
5.3. Statyczna interpretacja bezrobocia 196
5.3.1. Bezrobocie przymusowe i dostosowywanie się płacy realnej 196
5.3.2. Negocjacje i sztywność płacy realnej 198
5.3.3. Minima socjalne i sztywność płacy realnej 206
5.3.4. Place efektywnościowe i sztywność płacy realnej 209
5.4. Dynamiczna interpretacja bezrobocia 209
5.4.1. Grupy osób na rynku pracy i przepływy między nimi 209
5.4.2. Zasoby, strumienie i bezrobocie frykcyjne 211
5.4.3. Zwalnianie z pracy i ciężar bezrobocia 212
5.4.4. Podejmowanie pracy i czas trwania bezrobocia 213
5.5. Stopa bezrobocia odpowiadająca równowadze 216
5.5.1. Koncepcja stopy bezrobocia odpowiadającej równowadze 216
5.5.2. Doświadczenia Europy 217
5.5.3. Rzeczywiste bezrobocie i bezrobocie odpowiadające równowadze 220
Podsumowanie 221

Rozdział 6. Pieniądz, ceny i kursy walutowe w długim okresie 227
6.1. Wprowadzenie 227
6.2. Pieniądz i zasada neutralności pieniądza 229
6.2.1. Pieniądz 229
6.2.2. Pieniądz i ceny 231
6.2.3. Pieniądz, ceny i wielkość produkcji 236
6.3. Nominalne i realne kursy walutowe 239
6.3.1. Nominalne kursy walutowe 239
6.3.2. Realne kursy walutowe 239
6.3.3. Zmiany nominalnych i realnych kursów walutowych 241
6.3.4. Pomiar realnego kursu walutowego 243
6.4. Kurs walutowy w długim okresie: parytet siły nabywczej 245
Podsumowanie 247

Część III Gospodarka w krótkim okresie 251

Rozdział 7. Udzielanie pożyczek, zapożyczanie się i ograniczenie budżetowe 253
7.1. Wprowadzenie 253
7.2. Myślenie o przyszłości 254
7.2.1. Przyszłość ma cenę 254
7.2.2. Hipoteza racjonalnych oczekiwań 255
7.2.3. Przypowieść o Robinsonie Crusoe 256
7.3. Międzyokresowe ograniczenie budżetowe gospodarstwa domowego 257
7.3.1. Konsumpcja i wymiana międzyokresowa 257
7.3.2. Realna stopa procentowa 259
7.3.3. Majątek i zdyskontowane wartości zaktualizowane 261
7.4. Międzyokresowe ograniczenie budżetowe przedsiębiorstwa i sektora prywatnego 264
7.4.1. Przedsiębiorstwo i decyzje inwestycyjne 264
7.4.2. Funkcja produkcji 264
7.4.3. Koszt inwestycji 265
7.4.4. Międzyokresowe ograniczenie budżetowe skonsolidowanego sektora prywatnego 269
7.5. Publiczne i prywatne ograniczenie budżetowe 273
7.5.1. Publiczne ograniczenie budżetowe 273
7.5.2. Skonsolidowane publiczne i prywatne ograniczenie budżetowe 277
7.5.3. Twierdzenie o równoważności ricardiańskiej 278
7.5.4. Zawodność równoważności ricardiańskiej 280
7.6. Rachunek obrotów bieżących a narodowe ograniczenie budżetowe 285
7.6.1. Podstawowy rachunek obrotów bieżących 285
7.6.2. Gwarancje przestrzegania międzynarodowych umów kredytowych i zaciąganie pożyczek przez kraje 286
Podsumowanie 289

Rozdział 8. Popyt sektora prywatnego: konsumpcja i inwestycje 293
8.1. Wprowadzenie 293
8.2. Konsumpcja 294
8.2.1. Optymalna konsumpcja 295
8.2.2. Wnioski 298
8.2.3. Majątek czy dochód? 307
8.2.4. Funkcja konsumpcji 312
8.3. Inwestycje 313
8.3.1. Optymalny zasób kapitału 313
8.3.2. Inwestycje a realna stopa procentowa 318
8.3.3. Zasada przyśpieszenia 318
8.3.4. Inwestycje a współczynnik q Tobina 319
8.3.5. Mikroekonomiczne podstawy współczynnika q Tobina 324
8.3.6. Funkcja inwestycji 329
Podsumowanie 330

Rozdział 9. Pieniądz i polityka pieniężna 336
9.1. Wprowadzenie 336
9.2. Co to jest pieniądz i kto go wytwarza? 337
9.2.1. Definicje pieniądza 337
9.2.2. Producenci pieniądza: banki centralne i banki komercyjne 340
9.2.3. Kreacja pieniądza przez banki komercyjne 343
9.2.4. Kontrola podaży pieniądza przez bank centralny 346
9.2.5. Kreacja rezerw bankowych przez bank centralny 349
9.3. Krótkookresowa równowaga na rynku pieniądza 351
9.3.1. Rynek pieniądza 351
9.3.2. Popyt na pieniądz 353
9.3.3. Równowaga rynkowa 354
9.3.4. Operacje otwartego rynku 355
9.4. Polityka pieniężna w praktyce 358
9.4.1. Cele 358
9.4.2. Narzędzia i cele pośrednie 360
9.4.3. Reguła Taylora 365
9.5. Instytucje finansowe i kontrola obiegu pieniądza 367
9.5.1. Regulacja i nadzór 368
9.5.2. Bank centralny jako kredytodawca ostatniej instancji 369
9.5.3. Innowacje technologiczne w bankowości a kontrola ilości pieniądza 372
Podsumowanie 373

Rozdział 10. Równowaga makroekonomiczna w krótkim okresie 378
10.1. Wprowadzenie 378
10.2. Zagregowany popyt a rynek dóbr 380
10.2.1. Założenie o równowadze rynkowej 380
10.2.2. Czynniki, od których zależy popyt 381
10.2.3. Równowaga na rynku dóbr 384
10.2.4. Keynesowski mnożnik 388
10.2.5. Zmienne endogeniczne i zmienne egzogeniczne 392
10.3. Rynek dóbr i krzywa IS 393
10.3.1. Od linii 45 stopni do krzywej IS 394
10.3.2. Nachylenie krzywej IS a mnożnik 396
10.3.3. Poza krzywą IS 397
10.3.4. Kluczowe rozróżnienie: ruchy wzdłuż krzywej IS a przesunięcia całej krzywej IS 397
10.4. Rynek pieniądza i krzywa LM 402
10.4.1. Krzywa LM 402
10.4.2. Nachylenie krzywej LM 404
10.4.3. Poza krzywą LM 405
10.4.4. Ruchy wzdłuż krzywej LM a przesunięcia całej krzywej LM 406
10.5. Reguła Taylora i krzywa TR 406
10.5.1. Krzywa odpowiadająca regule Taylora: krzyw TR 406
10.5.2. Nachylenie krzywej TR 410
10.5.3. Ruchy wzdłuż krzywej TR a przesunięcia całej krzywej TR 411
10.6. Równowaga makroekonomiczna 412
10.6.1. Model IS-LM 413
10.6.2. Model IS-TR 415
10.6.3. Czym różnią się wykresy LM i TRI 417
Podsumowanie 417

Rozdział 11. Międzynarodowe przepływy kapitału a równowaga makroekonomiczna 422
11.1. Wprowadzenie 422
11.2. Skutki bycia małym 423
11.3. Międzynarodowe przepływy finansowe 425
11.3.1. Warunek parytetu stopy procentowej 425
11.3.2. Wykres 1FM 426
11.3.3. Mobilność kapitału a ograniczenia dotyczące rachunku finansowego 427
11.3.4. Systemy kursu walutowego 428
11.3.5. Zapowiedź tego, co będzie dalej 429
11.4. Produkcja i stopa procentowa przy stałym kursie walutowym 430
11.4.1. Czym jest system stałego kursu walutowego? 430
11.4.2. Utrata możliwości prowadzenia samodzielnej polityki pieniężnej 430
11.4.3. Zakłócenia popytu 437
11.4.4. Zakłócenia na międzynarodowym rynku finansowym 439
11.4.5. Zmiana poziomu kursu 440
11.5. Produkcja i stopa procentowa przy płynnym kursie walutowym 442
11.5.1. Polityka pieniężna 442
11.5.2. Zakłócenia popytu 444
11.5.3. Zakłócenia na międzynarodowym rynku finansowym 446
11.6. Stały czy płynny kurs walutowy? 448
Podsumowanie 450

Rozdział 12. Produkcja, zatrudnienie i inflacja 454
12.1. Wprowadzenie 454
12.2. Równowaga ogólna przy giętkich cenach: przypadek neoklasyczny 456
12.2.1. Od keynesowskiego krótkiego okresu do neoklasycznego długiego okresu 456
12.2.2. Wyznaczana przez podaż produkcja w długim okresie 458
12.2.3. Konsekwencje dla długiego okresu 459
12.3. Krzywa Phillipsa: złudzenie czy stylizowany fakt? 460
12.3.1. Odkrycie Phillipsa 460
12.3.2. Prawo Okuna a interpretacja krzywej podaży 463
12.3.3. Trudne pytania o krzywą Phillipsa 466
12.4. Rachunkowość inflacji: bitwa o marże 470
12.4.1. Ceny i koszty 470
12.4.2. Bitwa o marże: prosta opowieść 473
12.4.3. Produktywność i udział pracy w wartości produkcji 476
12.4.4. Cykliczne zmiany narzutów 477
12.4.5. Szerzej o podstawowej stopie inflacji 480
12.4.6. Uzupełnienie obrazu: szoki podażowe 481
12.5. Inflacja, bezrobocie i produkcja 484
12.5.1. Rehabilitacja krzywej Phillipsa 484
12.5.2. Podstawowa inflacja i długi okres 486
12.5.3. Zagregowana podaż 488
12.5.4. Czynniki przesuwające krzywą Phillipsa i krzywą zagregowanej podaży 488
12.5.5. Od krótkiego do długiego okresu 491
Podsumowanie 493

Rozdział 13. Zagregowany popyt i zagregowana podaż 497
13.1. Wprowadzenie 497
13.2. Zagregowany popyt i zagregowana podaż przy stałym kursie walutowym 499
13.2.1. Zagregowany popyt w długim okresie 499
13.2.2. Krótkookresowa krzywa zagregowanego popytu 503
13.2.3. Przesunięcia wzdłuż krzywej AD a przesunięcia całej krzywej AD 504
13.2.4. Kompletny system 505
13.2.5. Polityka fiskalna i zakłócenia popytu 506
13.2.6. Polityka pieniężna i korekty kursu walutowego 512
13.3. Zagregowany popyt i zagregowana podaż przy zmiennym kursie walutowym 517
13.3.1. Przygotowanie: równanie Fishera 517
13.3.2. Zagregowany popyt w długim okresie 520
13.3.3. Krótkookresowa krzywa zagregowanego popytu 522
13.3.4. Przesunięcia wzdłuż krzywej AD a przesunięcia całej krzywej AD 524
13.3.5. Kompletny system 525
13.3.6. Polityka pieniężna 526
13.4. Jak posługiwać się modelem AD-AS? 529
13.4.1. Opóźnienia 529
13.4.2. Szoki podażowe 530
13.4.3. Szoki popytowe 536
13.4.4. Dezinflacja 539
Podsumowanie 543

Rozdział 14. Rynki aktywów 547
14.1. Wprowadzenie 547
14.2. Jak działają rynki aktywów? 548
14.2.1. Unikalne cechy rynków finansowych 548
14.2.2. Skutki: naturalna niestabilność 550
14.3. Funkcje rynków aktywów 551
14.3.1. Pośrednictwo 551
14.3.2. Cena czasu 552
14.3.3. Alokacja ryzyka 556
14.3.4. Cena ryzyka 558
14.4. Ceny i dochodowość aktywów 560
14.4.1. Ceny obligacji 560
14.4.2. Ceny akcji 562
14.4.3. Aktywa bardziej złożone 564
14.5. Informacja a efektywność rynku 566
14.5.1. Arbitraż 567
14.5.2. Różnica między ceną zakupu a ceną sprzedaży 568
14.5.3. Skutki efektywności rynku 571
14.6. Rynki aktywów i makroekonomia 571
14.6.1. Rynki finansowe i transmisja polityki pieniężnej 571
14.6.2. Efektywność rynku czy spekulacyjny obłęd? 574
Podsumowanie 580

Rozdział 15. Kurs walutowy 584
15.1. Wprowadzenie 584
15.2. Rynek walutowy 585
15.2.1. Najważniejsze cechy rynków walutowych 585
15.2.2. Narzędzia 587
15.2.3. Trójstronny arbitraż 588
15.3. Parytet stopy procentowej 589
15.3.1. Parytet stopy procentowej z zabezpieczeniem 589
15.3.2. Parytet stopy procentowej bez zabezpieczenia 591
15.3.3. Premie za ryzyko 593
15.3.4. Arbitraż na realnych stopach procentowych w długim okresie 594
15.4. Powrót do równowagi makroekonomicznej 595
15.5. Jak powstaje kurs walutowy w krótkim okresie? 597
15.5.1. Kurs walutowy jako cena składnika aktywów 597
15.5.2. Skutki spełnienia warunku parytetu stopy procentowej 600
15.5.3. Pozorna sprzeczność i jej usunięcie 603
15.5.4. Podstawowe czynniki decydujące o poziomie nominalnego kursu walutowego 604
15.6. Jak powstaje kurs walutowy w długim okresie? 605
15.6.1. Długi okres a podstawowy rachunek obrotów bieżących 605
15.6.2. Realny kurs walutowy odpowiadający równowadze a podstawowy rachunek obrotów bieżących w długim okresie 606
15.6.3. Podstawowe czynniki decydujące o poziomie realnego kursu walutowego 608
15.6.4. Jak traktować realny kurs walutowy odpowiadający równowadze? 615
15.7. Od długiego do krótkiego okresu 618
15.8. Zmienność kursu walutowego a kryzysy walutowe 620
15.8.1. Zmienność kursu i możliwość prognozowania 620
15.8.2. Kryzysy walutowe 621
Podsumowanie 623

Część IV Polityka makroekonomiczna w gospodarce globalnej 627

Rozdział 16. Zarządzanie popytem 629
16.1. Wprowadzenie 629
16.2. Zarządzanie popytem: o co w ogóle chodzi? 630
16.2.1. Równowaga czy nierównowaga - oto jest pytanie 630
16.2.2. Trwałość oczekiwań i podstawowa inflacja 633
16.2.3. Koszty inflacji 634
16.3. Przeszkody utrudniające zarządzanie popytem 641
16.3.1. Frisch, Slutsky i współczesna teoria cyklu koniunkturalnego 641
16.3.2. Niepewność, opóźnienia i krytyka Friedmana zarządzania popytem 648
16.3.3. Polityczne przeszkody w zarządzaniu popytem 653
16.4. Zarządzanie popytem i przyczyny wahań cyklicznych 656
16.4.1. Szoki popytowe czy szoki podażowe? 656
16.4.2. Wyzwanie ze strony teorii realnego cyklu koniunkturalnego 661
16.4.3. Czy warto zarządzać popytem? 667
Podsumowanie 668

Rozdział 17. Polityka fiskalna, dług i renta emisyjna 673
17.1. Wprowadzenie 674
17.2. Polityka fiskalna a dobrobyt ekonomiczny 675
17.2.1. Dostarczanie dóbr publicznych i usług 675
17.2.2. Redystrybucja dochodów: sprawiedliwość kontra efektywność 677
17.3. Makroekonomiczna polityka stabilizacyjna 678
17.3.1. Konsumpcja i wygładzanie podatków 679
17.3.2. Stabilizowanie produkcji i zatrudnienia 683
17.3.3. Automatyczne stabilizatory 684
17.3.4. Jak interpretować liczby w budżecie? 687
17.4. Finansowanie deficytu: dług publiczny i renta emisyjna 691
17.4.1. Dług publiczny w przypadku braku wzrostu i braku inflacji 692
17.4.2. Dług publiczny w przypadku wzrostu i braku inflacji 694
17.4.3. Dług publiczny w przypadku wzrostu a inflacyjne finansowanie 697
17.5. Trzy sposoby stabilizowania długu publicznego 699
17.5.1. Zmniejszanie deficytu 699
17.5.2. Wykorzystanie renty emisyjnej i podatek inflacyjny 700
17.5.3. Niespłacenie długu 701
Podsumowanie 703

Rozdział 18. Polityka gospodarcza w długim okresie 708
18.1. Wprowadzenie 708
18.2. Efektywność rynku i ekonomia podażowa 710
18.2.1. Ideał efektywności: konkurencja doskonała 710
18.2.2. Konkurencja niedoskonała i renty ekonomiczne 712
18.2.3. Zawodność rynku a ogólna efektywność rynku 716
18.3. Opodatkowanie jako cena za interwencję państwa w gospodarce 721
18.3.1. Konieczność opodatkowania 721
18.3.2. Wpływ opodatkowania na efektywność 721
18.3.3. Szkodliwy wpływ opodatkowania na podstawę opodatkowania 724
18.4. Polityka gospodarcza na rynku pracy 726
18.4.1. Zróżnicowanie i niepełna informacja 726
18.4.2. Niedoskonałość umów i regulacja rynku pracy 731
18.4.3. Wpływ polityki socjalnej na motywację i opodatkowanie 735
18.4.4. Ekonomia polityczna reformy rynku pracy 740
18.5. Polityka gospodarcza na rynkach produktów 744
18.5.1. Kontrola efektów zewnętrznych 744
18.5.2. Państwo a problem zawodnych rynków 746
Podsumowanie 751

Rozdział 19. Architektura międzynarodowego systemu walutowego 755
19.1. Wprowadzenie 755
19.2. Historia systemów walutowych 756
19.2.1. Jak działał system waluty złotej? 756
19.2.2. Okres międzywojenny 763
19.2.3. System kursów stałych z Bretton Woods 766
19.2.4. Europejski System Walutowy i Unia Walutowa 771
19.3. Międzynarodowy Fundusz Walutowy 775
19.3.1. Warunki MFW i pomoc MFW 775
19.3.2. Specjalne prawa ciągnienia 777
19.3.3. Kontrola 778
19.4. Kryzysy walutowe 780
19.4.1. Kryzysy, kryzysy 780
19.4.2. Kryzys pierwszej generacji 782
19.4.3. Kryzysy następnych generacji 787
19.4.4. Zarażanie 791
19.4.5. Nadzór 793
19.5. Wybór systemu kursu walutowego 794
19.5.1. Stara debata: stały czy zmienny kurs walutowy? 794
19.5.2. Nowa debata: liberalizacja przepływów finansowych 796
19.5.3. Unie walutowe, dolaryzacja i izby walutowe 802
19.5.4. Europejska Unia Walutowa 806
Podsumowanie 808

Rozdział 20. Epilog 811
20.1. Rewolucja keynesowska 811
20.2. Rewolucja monetarystyczna 815
20.3. Rewolucja racjonalnych oczekiwań 819
20.4. Mikropodstawy makroekonomii 820
20.5. Nowa keynesowska makroekonomia: najnowsza synteza 821
20.6. Ekonomia instytucjonalna i ekonomia polityczna 822
20.7. Rynki pracy 824
20.8. Wzrost i rozwój 825
20.9. Wnioski 826

Bibliografia 829
Słownik 833
Indeks 865