Dane szczegółowe książki

DZIEJE POLSKI ŚREDNIOWIECZNEJ DO ROKU 1333
Od Wydawców 25
Przedmowa (Jerzy Wyrozumski) 27
Wstęp (Jan Dąbrowski, Roman Gródecki) 33
Dzieje Polski do r. 1194
napisał Roman Gródecki
Literatura przedmiotu 39
I. OKRES POGAŃSKI
Rozdział I. Polska pogańska 47
1. Stanowisko Polski wśród Słowian (48). - 2. Organizacja plemienna (49). - 3. Ustrój rodowy (50). - 4. Początki państw u Słowian Zachodnich (51). - 5. Geneza państwa polskiego (53). - 6. Rozsiedlenie plemion polskich (54). - 7. Państewka plemienne w Polsce pogańskiej (56). - 8. Podbój i zjednoczenie plemion polskich przez Piastów (61). - 9. Następstwo tronu w Polsce (63). - 10. Pierwotny ustrój społeczny (65). - 11. Główne czynniki rozwoju społecznego (66). - 12. Drużyna (68). - 13. Stosunki gospodarcze (70). - 14. Wpływ organizacji państwowej na życie gospo-darcze (71). 15. Kult religijny w Polsce pogańskiej (72). - 16. Stosunki polityczne Polski pogańskiej z sąsiadami (74). - 17. Polityka wewnętrzna Piastów (74). - 18. Rezultaty tego okresu (75). II. OKRES BOLESLAWOWSKI Rozdział II. Utwierdzenie niepodległości państwa w granicach narodowych 79
MIESZKO I (963-992)
1. Objęcie rządów przez Mieszka I (79). - 2. Pierwszy występ dziejo¬wy Mieszka I (79). - 3. Tło walki z r. 963 (81). - 4. Domniemany układ Mieszka I z Ottonem I z r. 963 (lub 965) (82). - 5. Jomsborg i stosunki Polski z Normanami (83). - 6. Chrzest Mieszka i Polski (84).
- 7. Znaczenie przyjęcia chrztu przez Polskę (85). - 8. Początki orga¬nizacji kościelnej w Polsce (86). - 9. Dalsze walki z Wichmanem (87).
- 10. Najazd margrabiego Hodona w r. 972 (87). - 11. Zerwanie zależ¬ności od cesarstwa (88). -12. Stosunek Mieszka I do Ottona III (89).
- 13. Stosunki Polski z państwami skandynawskimi (89). - 14. Stosun¬ki z Czechami (91). - 15. Utrata grodów czerwieńskich w r. 981 (92).
- 16. Stosunki z Węgrami (92). - 17. Poddanie Polski papiestwu (93).
- 18. Śmierć Mieszka I; charakterystyka jego rządów (94). - 19. Granice Polski Mieszkowej (95).
BOLESŁAW CHROBRY (992-1025)
20. Objęcie tronu i wojna domowa (95). -21. Misja św. Wojciecha w Pol¬sce i męczeństwo na ziemi Prusów (96). - 22. Znaczenie męczeństwa dla Polski (97). - 23. Zjazd gnieźnieński w r. 1000 (98). - 24. Kościelne znaczenie zjazdu gnieźnieńskiego (99). - 25. Polityczne postanowienia zjazdu z 1000 r. (100). - 26. Stanowisko Henryka II wobec Polski (102).
- 27. Początek wojny polsko-niemieckiej (103). - 28. Zajęcie Czech przez Bolesława Chrobrego (1003-1004) (104). - 29. Epilog wojny i pokój poznański (105). - 30. Odzyskanie strat (106). - 31. Interwencja św. Bruna (106). - 32. Układ merseburski z r. 1013 (108). - 33. Nowa wojna z Niemcami (109). - 34. Pokój budziszyński wr. 1018 (111).
- 35. Stosunki z Rusią i kijowska wyprawa w r. 1018 (112). - 36. Ko¬ronacja królewska Bolesława Chrobrego w r. 1024/1025 (113). - 37. Charakterystyka dziejowego znaczenia Bolesława Chrobrego (115).
Rozdział III. Katastrofa państwa i jego odnowienie 117
1. Charakterystyka okresu (117). - 2. Koronacja Mieszka II i pierwsze lata rządów (117). - 3. Początek wojny z cesarstwem (119). - 4. Wy¬stąpienie Bezpryma (119). - 5. Najazd z r. 1031 (120). - 6. Zjazd w Merseburgu w r. 1033 i podział Polski (122). - 7. Zjednoczenie kraju i śmierć Mieszka II (123). - 8. Rządy Bolesława (Zapomnianego) (124). ’
- 9. Wygnanie Kazimierza (124). - 10. Rozprzężenie państwa (125). -11. Rewolucja społeczna i reakcja pogańska (125). - 12. Najazd Brze- tysława w r. 1038 (126). - 13. Powrót Kazimierza (127). - 14. Stłumie¬nie buntu Masława, księcia Mazowsza (128). - 15. Odzyskanie Śląska i stosunek Kazimierza do cesarstwa (129). - 16. Odbudowa Kościoła polskiego (129). - 17. Śmierć Kazimierza Odnowiciela (131). - 18. Bo¬lesław Szczodry, zwany także Śmiałym (131). - 19. Utrata zwierzchno¬ści nad Pomorzem (132). - 20. Polityka zagraniczna Bolesława Szczod¬rego (132). - 21. Stosunek do Węgier (133). - 22. Stosunek do Czech i Niemiec (133). - 23. Reorganizacja Kościoła polskiego i stosunek do Grzegorza VII (134). - 24. Koronacja królewska w r. 1076 (135).
- 25. Rządy królewskie Bolesława Szczodrego (136). - 26. Wygnanie Bolesława Szczodrego z Polski (137).
Rozdział IV. Rządy juniorów (1079-1138) 139
1. Utwierdzenie rządów przez Władysława Hermana (139). - 2. Rządy Sieciecha i emigracja polityczna w Czechach (140). - 3. Bunt śląski w r. 1093 (141). -4. Znaczenie aktu legitymizacji z r. 1093 (141). -5. Wojna domowa na Kujawach (142). - 6. Podział kraju między synów Hermana (143). - 7. Ponowny wybuch wojny domowej i upadek Sieciecha (144).
- 8. Polityka zagraniczna Władysława Hermana (145). - 9. Śmierć Wła¬dysława Hermana w czerwcu 1102 r. (146). - 10. Zwierzchnie rządy Zbigniewa 1102-1106 (147). - 11. Wojna domowa i upadek zwierzch¬nich rządów Zbigniewa (148). - 12. Wygnanie Zbigniewa z Polski (149). - 13. Zabiegi Zbigniewa na obczyźnie (149). - 14. Wyprawa HenrykaVwr. 1109 na Polskę (150). - 15. Stosunek do Czech i Węgier (151). - 16. Koniec Zbigniewa (153). - 17. Stosunek do Rusi (154).
- 18. Sprawa pomorska za Bolesława Krzywoustego (154). - 19. Układ z księciem Warcisławem w r. 1121 (156). - 20. Praca misyjna na Po¬morzu (156). - 21. Wyprawy misyjne św. Ottona (157). - 22. Pierw¬sza wyprawa (157). - 23. Druga wyprawa z r. 1128 (157). - 24. Polski plan organizacji kościelnej Pomorza (159). - 25. Interwencja Bolesława Krzywoustego na Węgrzech w 1132 r. (160). - 26. Hołd merseburski w r. 1135 (162). - 27. Stosunki wewnętrzne i schyłek panowania (164).
- 28. Ordynacja Bolesława Krzywoustego w sprawie następstwa tronu i podziału kraju na dzielnice dziedziczne (165). - 29. Śmierć Bolesława Krzywoustego i jego charakterystyka (168).
III. OKRES DZIELNICOWY
Rozdział V. Walka o zasadę senioratu 173
1. Wykonanie statutu Bolesława Krzywoustego (173). - 2. Dzielnica Salomei (173). - 3. Opieka nad Henrykiem (174). - 4. Stosunek Wła¬dysława do braci (174). - 5. Początek wojny domowej (175). - 6. Roz¬poczęcie kroków wojennych (176). - 7. Śmierć księżnej Salomei (176).
- 8. Sprawa Piotra Własta (177). - 9. Koniec wojny domowej i wygna¬nie Władysława (178). - 10. Panowanie Władysława Wygnańca (179).
- 11. Stosunki wewnętrzne po wygnaniu Władysława (181). - 12. Wy¬prawa Konrada III do Polski (181). - 13. Druga krucjata (182). - 14. In¬terwencja papieska (184). - 15. Wyprawa cesarska na Polskę w r. 1157 (185). - 16. Znaczenie hołdu krzyszkowskiego (187). - 17. Wojny pruskie (189). - 18. Dzielnica Kazimierza Sprawiedliwego (190). - 19. Próba buntu (191). - 20. Rządy Mieszka Starego w Krakowie (191).
- 21. Bunt i wygnanie Mieszka Starego z Krakowa (193). - 22. Walki na Śląsku (194). - 23. Próby odzyskania tronu przez Mieszka (195).
- 24. Zjazd łęczycki w r. 1180 (196). - 25. Dalsze zabiegi Mieszka w obronie senioratu (198). - 26. Sprawy pomorskie (199). - 27. Eks¬pansja Polski ku wschodowi (201). - 28. Rokosz przeciw Kazimierzo¬wi Sprawiedliwemu w r. 1191 (203). - 29. Wyprawa na Jadżwingów i śmierć Kazimierza (204).
Rozdział VI. Państwo i społeczeństwo w XI i XII wieku 207
1. Władza monarsza (207). - 2. Dwór monarszy (209). - 3. Zarząd kraju (211). - 4. Przychody państwa (211). - 5. Rycerstwo polskie (212). - 6. Ludność wieśniacza (213). - 7. Rozwój gospodarstwa rolnego (214).
- 8. Stosunki pieniężne (215). - 9. Osadnictwo na prawie polskim (217).
- 10. Początki kolonizacji niemieckiej (218). - 11. Kultura obyczajowa, oświata i sztuka (220).
Wiek XIII i panowanie Władysława Łokietka
napisał Stanisław Zachorowski
Wstęp 225
Wskazówki bibliograficzne 229
Rozdział VII. Pokolenie epigonów:
Leszek Biały i Władysław Laskonogi 241
1. Dzielnice w r. 1194 (241). - 2. Sprawa następstwa na tron krakow¬ski (241). - 3. Pierwsze panowanie Leszka w Krakowie (1194-1198/9) (242). - 4. Panowanie Mieszka Starego w Krakowie (242). - 5. Wła¬dysław Laskonogi księciem krakowskim (1202) (243). - 6. Charakter państwa polskiego na początku XIII w. (244). - 7. Początki panowania Leszka (245). - 8. Bitwa pod Zawichostem (1205) (246). - 9. Początki panowania Laskonogiego (246). - 10. Laskonogi na Pomorzu (1205) (247). - 11. Wybuch sporu Laskonogiego z Ketliczem (1206) (247).
- 12. Bunt Odonica (1206) (248). - 13. Interwencja Henryka Brodate¬go (1207) (248). - 14. Wojna o Lubusz (1209) (249). - 15. Panowanie Mieszka raciborskiego w Krakowie (1210/1) (250). - 16. Zjazd w Bo- rzykowie (1210) (251). - 17. Polityka pokojowa Laskonogiego (251).
- 18. Reforma kościelna (252). - 19. Panowanie Odonica (253). - 20. Odonic w wojnie z Laskonogim i w sporze z Brodatym (254). - 21. Wojna Laskonogiego z Henrykiem Brodatym (255). - 22. Rządy we¬wnętrzne Leszka (256). - 23. Polityka ruska Leszka (256). - 24. Poli¬tyka pomorska Leszka (259). - 25. Odonic księciem na Ujściu. Wojny jego z Laskonogim (260). - 26. Wojna w r. 1227. Zbrodnia gąsawska (261). - 27. Skutki polityczne zbrodni gąsawskiej (262). - 28. Walka o tron krakowski w r. 1228 (263). - 29. Koniec Laskonogiego; jego cha¬rakterystyka (264). - 30. Charakterystyka Leszka (265). - 31. Początek przeobrażeń wewnętrznych (265). - 32. Misja pruska (266). - 33. Na¬jazdy Prusów; obrona przed nimi (267). - 34. Układy Konrada z Krzy¬żakami (268). - 35. Założenie Zakonu Braci Dobrzyńskich (269). - 36. Przybycie Krzyżaków i układy z r. 1230 (270).
Rozdział VIII. Henryk Brodaty i Konrad Mazowiecki 273
1. Charakterystyka państwa polskiego w okresie 1228-1243 (273). -
2. Stosunek Śląska do innych dzielnic Polski (274). - 3. Początki pano¬wania Henryka Brodatego (275). - 4. Początki Konrada (276). - 5. Pa¬nowanie Brodatego w Krakowie (277). - 6. Konrad księciem krakow¬skim (278). - 7. Powrót Henryka do rządów w Krakowie (278). - 8. Pa¬nowanie Odonica w latach 1231-1233 (279). - 9. Wyprawa Brodatego do Wielkopolski w r. 1233 (280). - 10. Druga wyprawa Brodatego do Wielkopolski (1234) (281). - 11. Rządy Henryka Brodatego w Wiel- kopolsce (281). - 12. Próby Odonica odzyskania Wielkopolski (282).
- 13. Charakterystyka polityki i osobistości Henryka Brodatego (283).
- 14. Panowanie Henryka Pobożnego (1238-1241) (284). - 15. Śmierć i charakterystyka Odonica (285). - 16. Napady Jadźwingów na Mazow¬sze. Osadzenie Rycerzy Dobrzyńskich w Drohiczynie (286). - 17. Sto¬sunek Konrada do synów (287). - 18. Napad Tatarów w r. 1241 (288).
- 19. Skutki napadu Tatarów (288). - 20. Upadek państwa Henryków śląskich (289). - 21. Panowanie Konrada w Krakowie (1241-1243) (289). - 22. Charakterystyka Konrada (290). - 23. Misja ruska Kościoła polskiego (290).
Rozdział IX. Rozbicie dzielnicowe 293
1. Charakterystyka okresu (293).
A. STOSUNKI POLITYCZNE WEWNĄTRZ DZIELNIC.
STOSUNKI WZAJEMNE I WALKI MIĘDZY DZIELNICAMI
a) Śląsk. - 2. Podziały w linii Piastów śląskich (295). - 3. Walki mię¬dzy synami Henryka Pobożnego (296). - 4. Stosunki wzajemne Śląska i Wielkopolski. Pierwsze lata pokojowego pożycia (297). - 5. Wojna z Bolesławem Rogatką (298). - 6. Książęta wielkopolscy protektora¬mi Konrada, księcia głogowskiego (299). - 7. Stosunek Bolesława Pobożnego do Śląska (300). - 8. Położenie polityczne Śląska (301).
- 9. Stosunki narodowe (301). - 10. Wpływ kultury niemieckiej (302).
- 11. Walki kościelno-polityczne (303). - 12. Charakterystyka ksią¬żąt śląskich (303). - 13. Stanowisko polityczne księstwa opolskiego (305). - b) Wielkopolska. - 14. Podziały Wielkopolski (305). - 15. We¬wnętrzne stosunki polityczne (306). - 16. Kościół, kolonizacja, stosunki handlowe (307). - 17. Charakterystyka Przemyśla i Bolesława (308).
- c) Kujawy. - 18. Podział na linię kujawską i mazowiecką (309). - 19. Stosunki polityczne i gospodarcze (310). - 20. Stosunki kościelne (310). - 21. Stosunki rodzinne Kazimierza (311). - 22. Wojny o Ląd (312). - 23. Charakterystyka Kazimierza kujawskiego (312). - 24. Pa¬nowanie Bolesława Pobożnego na Kujawach (313). - d) Mazowsze. - 25. Charakterystyka stosunków wewnętrznych (313). - e) Małopolska.
- 26. Niepodzielność Małopolski (314). - 27. Stosunek do Kujaw (314). -28. Stosunek do księstwa opolskiego (315).-29. Stosunek do Wielko¬polski (316). - 30. Drugi napad Tatarów w r. 1259 (316). - 31. Stosunki gospodarcze (317). - 32. Stosunki kościelne (317). -33. Charakterysty¬ka Bolesława (318).
B. STOSUNKI Z SĄSIEDNIMI PAŃSTWAMI
34. Znaczenie tych stosunków w rozwoju partykularyzmu dzielnicowe¬go (319). - 35. Utrata ziemi lubuskiej (319). - 36. Walki polsko-po- morskie o Santok (321). - 37. Zdobycze Brandenburczyków między Wartą a Odrą (322). - 38. Polityka Przemyśla i Bolesława Pobożnego wobec zdobyczy brandenburskich (322). - 39. Postępy Askańczyków w Wielkopolsce (323). - 40. Charakterystyka ekspansji Brandenburgii. Askańczycy wobec Pomorza (323). - 41. Wojna z r, 1272-1276. Odzy¬skanie Santoka w roku 1278 (325). - 42. Pomorze za Świętopełka (326).
- 43. Podboje Krzyżaków i budowanie państwa zakonnego (1230-1238) (326). - 44. Świętopełk w walce z Kujawami (327). - 45. Piastowie wobec Krzyżaków. Wojna ze Świętopełkiem (328). - 46. Stosunek Ka¬zimierza kujawskiego do Świętopełka i Krzyżaków od r. 1257 (330).
- 47. Ziemomysł kujawski a Krzyżacy (331). - 48. Jadźwingowie i ich stosunek do Polski (331). - 49. Mazowsze wobec Jadźwingów (332).
- 50. Napady Jadźwingów i Litwinów na Małopolskę (333). - 51. Mi¬sja polska wśród Jadźwingów (333). - 52. Misja litewska i biskupstwo misyjne w Łukowie (334). - 53. Stosunki Polski i Litwy za Mendoga
(335) . - 54. Piastowie mazowieccy wobec Rusi (336). - 55. Wojna pol¬sko-ruska w r. 1279 (336). - 56. Stosunki Małopolski z Rusiąza Daniela
(336) . - 57. Stosunki Małopolski z Rusiąza panowania synów Daniela
(337) . - 58. Polska wobec Węgier i Czech (338). - 59. Stosunek Polski do Węgier do r. 1253 (338). - 60. Konflikt węgiersko-czeski i udział w nim Polski w r. 1253 (339). - 61. Polityka Czech wobec Polski (339).
- 62. Udział książąt polskich w wojnie w r. 1260 (340). - 63. Ottokar czeski a Piastowie śląscy (340). - 64. Udział książąt polskich w wojnie z r. 1273 (341). - 65. Dawni sprzymierzeńcy węgierscy w obozie cze¬skim (342). - 66. Udział Polski w bitwie pod Dumkrut. Ocena stosun¬ków polsko-czeskich (343).
C. SIŁY WEWNĘTRZNE. POCZUCIE NARODOWE
67. Destrukcyjna działalność przywilejów (344). - 68. Znaczenie możno¬władztwa (345). - 69. Kolonizacja niemiecka. Miasta (345). - 70. Czyn¬niki jedności. Dynastia. Kościół (346). - 71. Geneza poczucia narodo¬wego (347). - 72. Rozwój i rola poczucia narodowego (348).
IV OKRES WSKRZESZENIA KRÓLESTWA POLSKIEGO
Rozdział X. Odbudowywanie jedności państwowej 353
1. Charakterystyka okresu (353). - 2. Kościół wobec jedności Polski (354). - 3. Rola Krakowa i Gniezna w odbudowaniu Polski (354).
- 4. Leszek Czarny (355). - 5. Wojna ruska w r. 1280 (355). - 6. Na¬pad Jadźwingów w r. 1282 (356). - 7. Trzeci napad Tatarów w r. 1287 (356). - 8. Stosunki Leszka z Piastowiczami i Węgrami (357).
- 9. Stosunki wewnętrzne. Wzrost znaczenia możnych. Bunt w r. 1282 (357). - 10. Bunt z r. 1285 (358). - 11. Wzrost znaczenia polityczne¬go miast (358). - 12. Spory z biskupem Pawłem z Przemankowa (359).
- 13. Charakterystyka Leszka (360). - 14. Wypadki w Krakowskiem po śmierci Leszka (360). - 15. Początki Henryka IV (361). - 16. Rozpa¬danie się Śląska na dzielnice (361). - 17. Stosunki Henryka IV z Wiel¬kopolską (362). - 18. Stosunki Henryka IV z Czechami i Niemcami (363). - 19. Stosunki wewnętrzne na Śląsku za panowania Henryka IV (363). - 20. Stosunki kościelne. Spory z biskupem Tomaszem II (364). -21. Walki Bolesława płockiego o Kraków (365). - 22. Wojna Henryka IV z Łokietkiem o Kraków (366). - 23. Starania Henryka IV o koronę królewską (366). - 24. Testament Henryka IV i jego plany odbudowania Polski (367). - 25. Stosunki na Śląsku po śmierci Henryka IV (368).
- 26. Panowanie Przemyśla w Małopolsce (369). - 27. Łokietek w Ma- łopolsce (369). - 28. Wystąpienie Wacława czeskiego z pretensjami do Małopolski (369). - 29. Wojna Wacława z Łokietkiem w r. 1291-1292 (371). - 30. Początki Przemyśla II (372). - 31. Przyłączenie Pomorza do Polski (373). - 32. Koronacja Przemyśla II (373). - 33. Śmierć Prze¬myśla II (374). - 34. Charakterystyka Przemyśla II (375). - 35. Łokie¬tek w Wielkopolsce. Jego walki z Henrykiem głogowskim (1296-1300) (375). - 36. Panowanie Władysława Łokietka (377). - 37. Wacław zdo¬bywa Wielkopolskę (1300) (377). - 38. Charakterystyka rządów cze¬skich (378). - 39. Łokietek na wygnaniu (379). - 40. Powrót Łokietka (380). - 41. Odzyskanie ziemi krakowskiej i Pomorza (380). - 42. Pa¬nowanie Henryka głogowskiego i jego synów w Wielkopolsce (381).
- 43. Panowanie Łokietka w Małopolsce. Spory z biskupem Muskatą (382). - 44. Bunt mieszczan niemieckich przeciw Łokietkowi 1311- 1312 (383). - 45. Sytuacja na Pomorzu w latach 1306-1307 (385).
- 46. Zdrada Święców (1307-1308) (385). - 47. Zajęcie Pomorza przez Krzyżaków (1308) (386). - 48. Zajęcie Wielkopolski (1314) (387). - 49. Dzielnice w omawianym okresie (389). - 50. Śląsk. Podziały (389). -51. Polityka wewnętrzna Śląska (390). - 52. Polityka zewnętrzna Ślą¬ska (391). - 53. Charakterystyki niektórych książąt (391). - 54. Kujawy (392). - 55. Mazowsze (393).
Rozdział XI. Utwierdzenie i obrona jedności państwowej 395
WŁADYSŁAW ŁOKIETEK
1. Charakterystyka okresu (395). - 2. Idea narodowa w państwie Ło¬kietka (397). - 3. Wojny z Brandenburgią (397). - 4. Polska a Krzyżacy przed procesem (1309-1320) (398). - 5. Zakon wobec Inflant (399).
- 6. Stanowisko Litwy wobec Zakonu i arcybiskupów ryskich (400).
- 7. Procesy arcybiskupów ryskich z Zakonem (401). - 8. Stanowisko Polski wobec państw sąsiednich (401). - 9. Plany koronacji i wstępne układy (402). -10. Sprawa koronacji w Kurii (403). - 11. Koronacja Łokietka i jej znaczenie (405). - 12. Skutki koronacji (406). - 13. Pro¬ces Polski z Zakonem (407). -14. Krzyżacy wobec Polski po r. 1320 (407). - 15. Plany nowego poselstwa do Awinionu (408). - 16. Położe¬nie Łokietka. Rozejm z r. 1324 (409). -17. Gedyminowe zamiary chrztu Litwy (409). - 18. Przymierze Łokietka z Gedyminem (410). - 19. So¬jusze krzyżackie (411). - 20. Polska wobec Rusi (411). - 21. Sprawa brandenburska w r. 1323. Sytuacja polityczna Polski (411). - 22. Wojna Łokietka z Brandenburgią i Krzyżakami (1326-1327) (412). -23. Inter¬wencja Jana Luksemburskiego. Zhołdowanie Śląska (413). - 24. Wy¬prawa Jana na Żmudź i Polskę. Wojna w r. 1329 (414). - 25. Pokój z Brandenburgią (1329) (415). - 26. Traktat landsberski (treść i ocena) (416). - 27. Wojna polsko-krzyżacka w r. 1330 (417). - 28. Liga anty- luksemburska (417). - 29. Przygotowania Łokietka do wojny czeskiej (418)-30«Wielkawojna»wr. 1331 (418).-31. Obrona Polski i bitwa pod Płowcami (419). - 32. Wyprawa Jana Luksemburskiego na Polskę (420) - 33. Wojna polsko-krzyżacka z r. 1332 (33). - 34. Interwencja papieska. Pokój z Zakonem (421). - 35. Stosunki wewnętrzne za pano¬wania Łokietka (422). - 36. Dzielnice na Śląsku (423). - 37. Polityczne położenie książąt śląskich (423). - 38. Wpływy polityczne Czech i Pol¬ski na Śląsku przed r. 1327 (424). - 39. Zhołdowanie Śląska przez Cze-chy (425). - 40. Przyczyny odpadnięcia Śląska (426). - 41. Stosunek Kujaw do Łokietka (426). - 42. Stosunek Mazowsza do Łokietka (427).
- 43. Charakterystyka Władysława Łokietka (428). - 44. Charakterysty¬ka panowania Łokietka. Rzut oka w przyszłość (429).
Wybrane pozycje nowszej literatury uzupełniającej
do Dziejów Polski średniowiecznej 430
DZIEJE POLSKI ŚREDNIOWIECZNEJ
OD ROKU 1333 DO 1506
2
Dzieje Polski od r. 1333 do r. 1506
napisał Jan Dąbrowski
KAZIMIERZ WIELKI (1333-1370)
Bibliografia 437
Rozdział XII. Likwidacja zatargów 441
1. Wstąpienie Kazimierza na tron polski (441). - 2. Stan państwa (442).
- 3. Polska wobec sytuacji międzynarodowej (443). - 4. Przedłużenie zawieszenia broni z Krzyżakami (444). - 5. Zbliżenie do Wittelsbachów (445). - 6. Korzystna zmiana sytuacji zewnętrznej (446). - 7. Prelimi- naria pokoju z Czechami (446). - 8. Kongres w Wiszegradzie 1335 r. (448). - 9. Śląsk i tytuł królewski (448). - 10. Wyrok w sprawie Pomo¬rza i Kujaw (449). - 11. Ruś Halicka i sukcesja andegaweńska (450).
- 12. Rezultaty kongresu wiszegradzkiego (450). - 13. Program poli¬tyki zewnętrznej początków panowania Kazimierza (451). - 14. Wy¬konywanie umów (452). - 15. Pozyskanie Kurii papieskiej (453).
- 16. Interwencja czeska (453). - 17. Skarga przeciw Krzyżakom (454).
- 18. Zrzeczenie się Śląska w 1339 r. (455). - 19. Drugi proces przeciw Krzyżakom 1339 r. (457). - 20. Wyrok warszawski i jego znaczenie (458). - 21. Geneza sukcesji andegaweńskiej (459). - 22. Układ wisze- gradzki o sukcesję z r. 1339 i jego znaczenie (461). - 23. Sprawa ruska przed r. 1340 (463). - 24. Pierwsze walki o Ruś (464). - 25. Polityczne skutki walk o Ruś (464). - 26. Porozumienie z Luksemburgami (465).
- 27. Układ praski i małżeństwo heskie (465). - 28. Pośrednictwo luk¬semburskie w sprawie pomorskiej (467). - 29. Odsunięcie się od Lu¬ksemburgów. Sprawy śląskie (467). - 30. Ostatnie wysiłki w sprawie Pomorza (468). - 31. Przygotowania do kompromisu z Zakonem (469).
- 32. Pokój kaliski 1343 r. (470). - 33. Znaczenie pokoju kaliskiego (472). - 34. Charakterystyka zewnętrznej polityki Kazimierza w tym okresie (472). - 35. Polityka Węgier i Czech wobec Polski 1333-1343 (474)
Rozdział XIII. Wzrost potęgi państwa polskiego 477
1. Następstwa pokoju kaliskiego (477). - 2. Litwa po śmierci Gedy- mina (477). - 3. Nowe walki o Ruś i ugoda z Lubartem 1345 r. (478).
- 4. Powody naprężenia stosunków z Czechami (478). - 5. Polska w obozie cesarskim (479). - 6. Wojna z Czechami o Śląsk (480). - 7. Pol¬ska wobec walki o tron cesarski (481). - 8. Pokój namysłowski 1348 r. (483). - 9. Znaczenie pokoju namysłowskiego (484). - 10. Polska wo¬bec Litwy i Rusi Halickiej w latach 1348/9 (485). - 11. Opanowanie Rusi 1349r. (486). - 12. Układ z Ludwikiem węgierskim o Ruś z r. 1350 (487). - 13. Walka z Litwąo Ruś 1350-1352 r. (487). - 14. Utrwalenie się Polski na Rusi Halickiej (489). - 15. Stosunek Polski do Mazowsza w związku ze sprawą ruską (490). - 16. Rokowania z Luksemburgami o Śląsk i Mazowsze (492). - 17. Utwierdzenie sukcesji andegaweń¬skiej. Ugoda obozowa 1351 r. (495). - 18. Pakt budziński 1355 r. (496).
- 19. Znaczenie przywileju budzińskiego (498). - 20. Próba koalicji w sprawie wschodniej (499). - 21. Porozumienie z Karolem IV. Przy¬mierze praskie 1356 r. (500). - 22. Próba chrystianizacji Litwy z opar¬ciem o cesarza 1358 r. (501). -23. Polityka Polski wobec Litwy i Zakonu 1357-1360 (502). - 24. Wyprawa mołdawska 1359 r. (503).-25. Zatarg węgiersko-austriacko-czeski i jego przyczyny (504). - 26. Rola Polski w zatargu 1362/3 r. (505). - 27. Rezultaty polityki Kazimierza z lat 1343-1363 i ich następstwa (506). - 28. Akcja w Kurii papieskiej (507).
- 29. Suplika z 20 kwietnia 1364 r. i jej znaczenie (509). - 30. Kon¬gres krakowski 1364 r. (509).-31. Ubezpieczenie Polski na północnym zachodzie (510). - 32. Litwa w czasach Olgierda (512). - 33. Zdobycie części Wołynia i ziem nadbużańskich (513). - 34. Stosunek do Krzyża¬ków (514). - 35. Zwrot przeciw Luksemburgom (514). - 36. Akcja Ka¬zimierza Wielkiego w sprawie Marchii (515). - 37. Zatarg śląski (516).
- 38. Adopcja Kazimierza szczecińskiego (518). - 39. Luksemburskie projekty sukcesyjne i ich upadek (520). - 40. Czeskie przygotowania wojenne (521). - 41. Śmierć Kazimierza Wielkiego (523). - 42. Testa¬ment Kazimierza Wielkiego (523)
Rozdział XIV. Polska Kazimierza Wielkiego 525
1. Stan wewnętrzny (525). - 2. Dzielnice (525). - 3. Małopolska (526).
- 4. Wielkopolska (527). 5 - Dzielnica kujawska (527). - 6. Ruś pod pa-nowaniem Kazimierza Wielkiego (528). - 7. Mazowsze (530). - 8. Po¬morze pod panowaniem Krzyżaków (531). - 9. Śląsk pod panowaniem czeskim. Zdobycze Luksemburgów (533). - 10. Książęta śląscy i ich dzielnice (534). -11. Polskość i niemczyzna na Śląsku (536). -12. Króle¬stwo polskie (537). - 13. Tytuł królewski (538). - 14. Królestwo polskie w opinii swoich i obcych (538). - 15. Program państwowo-polityczny króla (540). - 16. Władza królewska (542). - 17. Wiece (543). - 18. Ustawodawstwo Kazimierza Wielkiego. Statuty (543). - 19. Admini-stracja i sądownictwo (545). - 20. Organizacja wojska i obrony kraju (546). - 21. Skarbowość. Dobra królewskie, cła, żupy (549). - 22. Mo¬neta (551). -23. Kościół i państwo polskie (551).-24. Episkopat. Arcy¬biskup Jarosław ze Skotnik (552). - 25. Synod kaliski (553). - 26. Wy¬kształcanie się stanów. Duchowieństwo (554). - 27. Szlachta i rycerstwo
(554) . - 28. Polityka Kazimierza Wielkiego wobec rodów rycerskich
(555) . - 29. Obóz królewski (556). - 30. Różnicowanie się obozu kró¬lewskiego (558). - 31. Opozycja wielkopolska (559). - 32 Konfederacja Maćka Borkowica (560). - 33. Miasta i handel (562). - 34. Polityka handlowa i miejska Kazimierza Wielkiego (563). - 35. Charakter miast i mieszczaństwa (564). - 36. Chłopi (565). - 37. Kolonizacja na prawie niemieckim (566). - 38. Żydzi (567). - 39. Kultura umysłowa (568).
- 40. Założenie Uniwersytetu w Krakowie 1364 r. (569). - 41. Rozwój sztuki. Architektura, malarstwo i rzeźba (572). - 42. Charakterystyka Kazimierza Wielkiego (573)
Rozdział XV Czasy andegaweńskie 575
A. LUDWIK ANDEGAWEŃSKI (1370-1382)
1. Objęcie rządów przez Ludwika (577). - 2. Wykonanie testamentu Kazimierza Wielkiego (578). - 3. Koronacja Ludwika (579). - 4. Kró¬lowa regentka (579). - 5. Stan kraju (580). - 6. Panowie krakowscy (580). - 7. Charakterystyka Zawiszy z Kurozwęk (582). - 8. Polityka Małopolan (582). - 9. Legitymiści (583). - 10. Opozycja wielkopol¬ska (583). - 11. Pierwsze wystąpienie Władysława Białego (584). - 12. Sprawa Janka z Czarnkowa (584). - 13. Próby pacyfikacji Wielkopol-ski (586). - 14. Sprawa sukcesji po Ludwiku (586). - 15. Akcja sukce¬syjna w Polsce. Sprawa restytucji (587). - 16. Polityka miejska (588).
- 17. Pierwszy zjazd w Koszycach (589). - 18. Zamach Władysława Białego (590). - 19. Pakt koszycki (592). - 20. Wyjazd królowej Elżbie¬ty i rządy starostów (593).- 21. Ponowny zamach Władysława Białego (593). - 22. Powrót królowej Elżbiety (595). - 23. Ruś Czerwona do r. 1372 (593). - 24. Rządy Władysława opolskiego na Rusi (596). - 25. Napad Litwinów w 1376 r. (597). - 26. Wyprawa polsko-węgierska na Ruś w r. 1377 (597). - 27. Ponowne złożenie rządów przez Elżbietę (598). - 28. Nowa sytuacja w Wielkopolsce (599). - 29. Rządy Wła¬dysława opolskiego w Polsce (600). - 30. Stanowisko Mazowsza wo-bec Polski (600). - 31. Zamiana Rusi na Dobrzyń i akcja mazowiecka Opolczyka (601). - 32. Zamieszki na pograniczu pomorsko-branden- burskim (602). - 33. Układy o małżeństwa córek królewskich (603).
- 34. Ludwik i Polska wobec początków wielkiej schizmy (603). - 35.
Trzeci zjazd w Koszycach i wyznaczenie Marii na tron polski (604).
- 36. Kwestia władzy w Polsce (605). - 37. Rządy Zawiszy z Kurozwęk
i czterech wielkorządców (605). - 38. Ugoda z klerem (606). - 39. Wal¬ka z Bartoszem z Odolanowa (606). - 40. Obsada stolic biskupich (607).
- 41. Przybycie Zygmunta do Polski i śmierć Ludwika (607). - 42. Cha-rakterystyka Ludwika (608). - 43. Wpływ rządów Ludwika na rozwój Polski (609)
B. BEZKRÓLEWIE (1382-1384)
44. Po śmierci Ludwika (610). - 45. Zabiegi Zygmunta Luksemburskie¬go (611). - 46. Zjazdy w Radomsku i Wiślicy (611). - 47. Wojna domo¬wa w Wielkopolsce (612). - 48. Pierwszy zjazd w Sieradzu i pacyfikacja ,, Wielkopolski (613). - 49. Drugi zjazd w Sieradzu (614). - 50. Usiłowa-
ny zamach Ziemowita i ugoda koszycka (615). - 51. Wojna z Ziemo¬witem (615). - 52. Zatarg z królową Elżbietą (618). - 53. Drugi zjazd w Radomsku (619). - 54. Rokowania z Zygmuntem (620)
C. JADWIGA (1384-1386)
55. Przybycie Jadwigi do Polski (620). - 56. Litwa po śmierci Olgierda (621). - 57. Witold i Jagiełło (622). 58. Powody unii (623). - 59. Po¬selstwo Jadwigi i układ w Krewie (625). - 60. Przybycie Wilhelma au¬striackiego do Krakowa (627). - 61. Akt wołkowyski (627). - 62. Przy¬bycie Jagiełły do Polski. Chrzest, ślub z Jadwigą i koronacja (628)
V. OKRES JAGIELLOŃSKI
WŁADYSŁAW JAGIEŁŁO (1386-1434)
Bibliografia 633
Rozdział XVI. Rządy Jadwigi i Jagiełły 637
1. Władza Jadwigi i Jagiełły (637). - 2. Rada królewska i jej znaczenie (638). - 3. Chrzest Litwy (639). - 4. Nowa organizacja Litwy i stosu¬nek jej do Polski (639). - 5. Odzyskanie Rusi Czerwonej i zhołdowanie Mołdawii (640). - 6. Porozumienie z Mazowszem (641). - 7. Pierwsze rezultaty związku Polski z Litwą (642). - 8. Europa wobec chrztu Litwy (642). - 9. Zakon wobec Polski i Litwy (643). - 10. Akcja dyplomatycz¬na Zakonu (644). - 11. Zdrada Witolda (645). - 12. Wojna z Zakonem 1390-1392 r. (646). - 13. Ugoda z Witoldem w Ostrowie (647). - 14. Za¬staw Dobrzynia i plany Opolczyka (648). - 15. Porozumienie z Cze¬chami i Węgrami (648). - 16. Sprawa inflancka (650). - 17. Wyprawa przeciw Opolczykowi i układy Jadwigi z Zakonem (651). - 18. Pokój Witolda z Zakonem w 1398 r. (652). - 19. Wschodnia polityka Witolda (653). - 20. Polska wobec polityki Witolda. Stosunek wzajemny Jagieł¬ły i Jadwigi (654). - 21. Bitwa nad Worsklą 1399 r. (656). - 22. Śmierć Jadwigi. Charakterystyka królowej (656). - 23. Odnowienie Uniwer¬sytetu krakowskiego (657). - 24. Utrwalenie rządów Jagiełły (658).
- 25. Unia Litwy z Polską (658). - 26. Unia wileńsko-radomska 1401 r. (659). - 27. Rezultaty unii wileńsko-radomskiej (660)
Rozdział XVII. Czasy walk z Zakonem 663
1. Tendencje polityki polskiej i litewskiej (663). - 2. Różnice między Zakonem a Witoldem. Pierwsze powstanie na Żmudzi (663). - 3. Woj¬na Zakonu z Litwą 1401-1403 (664). - 4. Rokowania polsko-litewskie z Zakonem (665). - 5. Pokój raciąski 1404 r. (666). - 6. Sprawa podol¬ska. Witold na Wschodzie (667). - 7. Wojna Witolda z Moskwą (668).
- 8. Sprawa Nowej Marchii i Drezdenka (669). - 9. Zwrot w polityce Zakonu (670). - 10. Wzajemny stosunek Polski i Litwy przed wielką wojną (671). - 11. Drugie powstanie na Żmudzi (672). - 12. Wybuch wielkiej wojny polsko-krzyżackiej 1409/1411 r. (673).- 13. Zewnętrzne położenie Polski i Zakonu (674). - 14. Mazowsze wobec Polski i Zako¬nu (676). - 15. Śląsk a Polska (677). - 16. Wyrok Wacława czeskiego i akcja Zygmunta węgierskiego (677). - 17. Wyprawa przeciw Krzy¬żakom 1410 r. (679). - 18. Bitwa pod Grunwaldem, 15 lipca 1410 r. (680). - 19. Opanowanie i utrata Pomorza (681). - 20. Pokój toruński (683). - 21. Układy z Zygmuntem Luksemburskim, pokój lubowelski i zastaw Spiszą 1412 r. (684). - 22. Nowe zatargi z Zakonem i misja Makraya (686). - 23. Wzrost wpływów Witolda (687). - 24. Unia ho- rodelska 1413 r. (688). - 25. Chrystianizacja i zorganizowanie Żmudzi (691). - 26. Wojna głodowa 1414 r. (692). - 27. Sobór w Konstancji. Stosunek Polski do rozłamu w Kościele (693). - 28. Polacy na sobo¬rze (694). - 29. Spór polsko-krzyżacki przed soborem. Traktaty Pawła Włodkowica (695). - 30. Wyniki soboru w Konstancji w stosunku do Polski (696). - 31. Rokowania z Krzyżakami. Wyrok wrocławski Zyg¬munta Luksemburskiego (698). - 32. Przenikanie husytyzmu do Pol¬ski. Statuty Mikołaja Trąby (699). - 33. Zjazd łęczycki. Akcja przeciw kanclerzowi (701). - 34. Korona czeska. Stanowisko Witolda (702).
- 35. Zjazd lubelski. Rokowania z Zygmuntem (703). - 36. Czwarte małżeństwo Jagiełły. Zwycięstwo polityki Witolda (704). - 37. Wyprą- wa Zygmunta Korybutowica do Czech 1422 r. (705). - 38. Przymierze z Brandenburgią i zerwanie z Zakonem (705). - 39. Wojna gołubska i pokój melneński 1422 r. (707)
Rozdział XVIII. Wzrost wpływów możnowładztwa 709
1. Przełom w polityce polskiej. Upadek przewagi Witolda (709). -
2. Zjazd w Kieżmarku 1423 r. Ugoda z Zygmuntem Luksemburskim (711).- 3. Możnowładcy małopolscy i ich program (711). -4. Zwrot an- tyhusycki w Polsce. Edykt wieluński 1424 r. (713). - 5. Walka o przywi¬leje (714). - 6. Sprawa następstwa po Jagielle (715). - 7. Walka o przy¬wilej brzeski (716). - 8. Zatarg z książętami mazowieckimi (718). - 9. Polityka Witolda po r. 1423 (719). - 10. Akcja Witolda na Wschodzie (719). - 11. Plany Zygmunta Luksemburskiego (720). - 12. Zjazd łucki 1429 r. Sprawa korony litewskiej (720). - 13. Przywilej jedlneński 1430 r. (722). - 14. Śmierć Witolda. Jego charakterystyka (723). - 15. Świ- drygiełło wielkim księciem. Zatarg polsko-litewski (724). - 16. Bunt Świdrygiełly. Wojna z Krzyżakami (725). - 17. Strącenie Świdrygiełly na rzecz Zygmunta Kiejstutowica (726). - 18. Unia grodzieńska 1432 r. Sprawa równouprawnienia schizmatyków na Litwie (727). - 19. Przy¬gotowania w Koronie (729). - 20. Śląsk a husytyzm. Wzrost wpływów polskich na Śląsku (729). - 21. Wyprawa przeciw Krzyżakom i rozejm łęczycki 1433 r. (730). - 22. Polska wobec soboru bazylejskiego (731).
- 23. Charakterystyka Władysława Jagiełły. Król i naród (732)
Rozdział XIX. Rządy możnowładztwa za panowania Władysława III (1434-1444) 735
Bibliografia 735
1. Walka o władzę w czasie małoletności króla (736). - 2. Opozycja i jej geneza (736). - 3. Koronacja Władysława III (738). - 4. Pokonanie Świdrygiełly i pokój brzeski (740). - 5. Program porozumienia z Zyg¬muntem Luksemburskim (742). - 6. Rokowania o małżeństwo Wła¬dysława III. Sprawa mołdawska. Wpływy polskie na Węgrzech (743).
- 7. Wzrost wpływów opozycji. Husytyzm w Polsce (744). - 8. Różnice w stronnictwie rządzącym (746). - 9. Przyjęcie korony czeskiej dla Ka¬zimierza Jagiellończyka (746). - 10. Konfederacja korczyńska (747).
- 11. Wyprawa do Czech (748). - 12. Wyprawa śląska Władysława III. Śląsk a Polska (748). - 13. Likwidacja zatargu z Albrechtem. Pełnolet- ność króla (749). - 14. Konfederacja Spytka z Melsztyna. Zwycięstwo Oleśnickiego w polityce wewnętrznej i zewnętrznej (751). - 15. Polska wobec walki soboru z Eugeniuszem IV. Program Oleśnickiego (752).
- 16. Władysław III na tronie węgierskim (753). - 17. Śmierć Zygmunta
Kiejstutowica i wyniesienie Kazimierza Jagiellończyka na Litwie (755).
- 18. Władysław III w walce z Habsburgami (756). - 19. Pośrednictwo papieskie i ugoda z Habsburgami (757). - 20. Pierwsza wyprawa prze¬ciw Turkom 1443 r. (759). - 21. Polska w czasie nieobecności króla (760). - 22. Zatargi polsko-śląskie. Kupno Siewierza (761). - 23. Litwa i jej spór z Mazowszem (761). - 24. Stosunek do soboru i Eugeniusza IV (762). - 25. Wezwanie króla do powrotu z Węgier (763). - 26. Pokój w Szegedynie (764). - 27. Druga wyprawa turecka. Bitwa pod Warną 1444 r. (764). - 28. Charakterystyka Władysława III (766)
KAZIMIERZ JAGIELLOŃCZYK (1447-1492)
Bibliografia 769
Rozdział XX. Złamanie przewagi możnowładztwa
i odzyskanie ujść Wisły 771
1. Bezkrólewie. Zjazd sieradzki (771). - 2. Rokowania z Kazimierzem (772). - 3. Zjazd brzesko-parczewski (774). - 4. Stosunki wewnętrzne na Litwie i przywilej wileński 1447 r. (775). - 5. Koronacja Kazimierza. Sprawa ziem spornych i potwierdzenia przywilejów (776). - 6. Uzna¬nie Mikołaja V przez Kazimierza. Stanowisko Oleśnickiego (777).
- 7. Zaostrzenie sporu o Wołyń i Podole (778). - 8. Walka Oleśnickiego o pierwszeństwo w Kościele i polityce (779). - 9. Przygaśnięcie sporu o Wołyń i Podole (780). - 10. Przegrana opozycji małopolskiej (782).
- 11. Śmierć Zbigniewa Oleśnickiego. Jego charakterystyka (782). - 12. Polityka zagraniczna Kazimierza Jagiellończyka. Zawieszenie walki z Moskwą (783). - 13. Sprawa mołdawska. Stosunek do Węgier (784).
- 14. Stosunek Polski do Śląska. Nabycie Oświęcimia i Zatora (785).
- 15. Stosunek Polski do Zakonu po pokoju brzeskim (786). - 16. Po¬wstanie pruskie. Wojna trzynastoletnia z Zakonem (787). - 17. Król i społeczeństwo polskie wobec wojny z Zakonem (788). - 18. Pierwsze działania wojenne i przywileje nieszawskie 1454 r. (789). - 19. Wojna pruska od bitwy chojnickiej do wzięcia Malborka (791). - 20. Walka o wzmocnienie władzy królewskiej (792). - 21. Stanowisko Litwy wo¬bec wojny pruskiej. Wcielenie ziemi bełskiej i części Mazowsza do Pol¬ski (795). - 22. Próby pośrednictwa między Polską a Zakonem. Zjazd w Głogowie (796). - 23. - Ostatnie lata wojny pruskiej (798). 24. Pokój toruński 1466 r. Odzyskanie ujść Wisły (799). - 25. Wyniki pierwszego okresu rządów Kazimierza Jagiellończyka 1447-1466 (801)
Rozdział XXI. Rozwój dynastycznej polityki Jagiellonów 803
1. Podstawy polityki dynastycznej Kazimierza Jagiellończyka wobec Czech i Węgier (803). - 2. Paweł II i sprawa czeska. Sytuacja na Ślą¬sku (804). - 3. Stanowisko Kazimierza Jagiellończyka wobec sprawy czeskiej (805). - 4. Bezowocne pośrednictwo polskie w Czechach (806). - 5. Rokowania z Maciejem Korwinem (807). - 6. Władysław Jagiellończyk następcą Jerzego (808). - 7. Starania w Kurii papieskiej (809). - 8. Władysław Jagiellończyk na tronie czeskim 1471 r. (809).
- 9. Wojna z Maciejem Korwinem. Wyprawa królewicza Kazimierza na Węgry (810). - 10. Rokowania z Maciejem i pośrednictwo papieskie (812). - 11. Zatarg warmiński (813). - 12. Walki na pograniczu polsko- -węgierskim. Rozejm z Maciejem (814). - 13. Przymierze z cesarzem (815). - 14. Wyprawa na Śląsk 1474 r. (816). - 15. Schyłek wojny cze¬skiej. Zawikłania pruskie (817). - 16. Koniec walk o Czechy. Zjazd w Ołomuńcu 1479 r. (818). - 17. Wyniki walk o Czechy i Węgry (819).
- 18. Wzrost potęgi Moskwy (820). - 19. Projekty wojny z Moskwą
(821) . - 20. Spisek kniaziów ruskich 1481 r. (821). - 21. Polityka Ka¬zimierza Jagiellończyka wobec Moskwy w ostatnich latach rządów
(822) . - 22. Postępy Turków nad Morzem Czarnym (822). - 23. Hołd Stefana. Walki z Tatarami (823). - 24. Plany dynastyczne Kazimierza. Drugi zatarg o Warmię (824). - 25. Walka o koronę węgierską między Władysławem czeskim a Janem Olbrachtem (825). - 26. Charaktery¬styka Kazimierza Jagiellończyka (826). - 27. Zmiany społeczne i go¬spodarcze w Polsce XV wieku (827). - 28. Zmiany w ustroju rolnym (828). - 29. Miasta i handel (829). - 30. Stosunki finansowe i docho¬dy państwa (830). - 31. Wojsko (831). - 32. Stan kultury umysłowej (832). - 33. Uniwersytet jagielloński (833). - 34. Jan Długosz (834).
- 35. Nowe prądy. Jan Ostroróg (835). - 36. Początki humanizmu. Grze¬gorz z Sanoka i Kallimach (837)
JAN OLBRACHT (1492-1501) ALEKSANDER (1501-1506)
Bibliografia 839
Rozdział XXII. Zwycięstwo demokracji szlacheckiej 841
1. Wybór Aleksandra i Jana Olbrachta (841). - 2. Program Jana Olbra¬chta w sprawie tureckiej (842). - 3. Zjazd Jagiellonów w Lewoczy 1494 r. (842). - 4. Sprawy pruskie. Przyłączenie Płocka do Korony 1495 r. (844). - 5. Sejm i sejmiki (844). - 6. Sejm piotrkowski 1496. Naruszenie równowagi stanów (846). - 7. Rokowania z Litwą. Sprawa zaopatrzenia Zygmunta i wyprawy tureckiej (848). - 8. Wyprawa turecka 1497 r. (848). - 9. Najazdy Turków i Tatarów (851). - 10. Rządy Aleksandra na Litwie. Tzw. unia wileńska 1499 r. (851). - 11. Pokój z Turkami (853). - 12. Zatarg z Krzyżakami i śmierć króla (854). - 13. Charak¬terystyka Jana Olbrachta (855). - 14. Wybór Aleksandra na tron polski i tzw. unia mielnicka (855). - 15. Przywilej mielnicki i rządy senatu (856). - 16. Wojna litewsko-moskiewska (857). - 17. Projekty dyna¬styczne i zerwanie unii mielnickiej (858). - 18. Upadek rządów senatu (860). - 19. Konstytucja «Nihil novi» 1505 r. Zwycięstwo parlamenta¬ryzmu i demokracji szlacheckiej (861). - 20. Śmierć Aleksandra. Jego charakterystyka (863)
Indeks osób 865
Indeks nazw geograficznych i etnicznych 891