Dane szczegółowe książki
Podstawy neuropsychologii klinicznej / Domańska, Łucja; Borkowska, Aneta
Tytuł
Podstawy neuropsychologii klinicznej
Wydawnictwo
Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2008
ISBN
9788322728161
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
WPROWADZENIE 15
CZĘŚĆ I ZAGADNIENIA OGÓLNE
Rozdział 1
MÓZG A UMYSŁ (Bożydar L. J. Kaczmarek) 23
Lokalizacja duszy 23
Teoria wąskolokalizacyjna 25
Podejście holistyczne 27
Koneksjonizm 29
Dynamiczna lokalizacja funkcji 30
Teorie współczesne 32
Teoria mikrogenetyczna 32
Odśrodkowo-dośrodkowy przepływ informacji 33
Neuropsychologia poznawcza 35
Podsumowanie 38
Rozdział 2
STRUKTURA I FUNKCJA UKŁADU NERWOWEGO (Michał Steuden) 41
Neuron, synapsa i mediatory 41
Procesy bioelektryczne błonowe neuronu 43
Przesyłanie impulsów nerwowych 46
Błonowe receptory neurochemiczne, neuroprzekaźniki 47
Budowa i funkcja synaps nerwowych 48
Zjawiska sumowania się i hamowania bodźców 49
Twór siatkowaty i mózgowe systemy biochemiczne 51
Twór siatkowaty 51
System dopaminowy 52
System noradrenergiczny 54
System serotoninowy 55
System cholinergiczny (acetylocholinowy) 55
System endorfin 56
Rozwój ontogenetyczny układu nerwowego 57
Struktura piętrowa układu nerwowego 59
Receptory zmysłowe i obwodowy układ nerwowy 61
Rdzeń kręgowy 62
Uszkodzenie nerwów obwodowych, rdzenia i pnia mózgu 66
Układ autonomiczny 67
Układ podwzgórzowo-przysadkowy 70
Układ limbiczny na tle struktury filogenetycznej mózgu 72
Wzgórze wzrokowe 74
Półkule mózgu - budowa kory mózgowej 75
Móżdżek i jego drogi nerwowe 87
Podsumowanie 88
Rozdział 3
WSPÓŁCZESNE TECHNIKI BADANIA OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO
(Michał Steuden) 93
Tomografie 94
Komputerowa tomografia konwencjonalna 96
Komputerowa tomografia spiralna 97
Nuklearny rezonans magnetyczny 98
Nuklearny rezonans magnetyczny anatomiczny (aNMR) 99
Nuklearny rezonans magnetyczny naczyniowy (MRA) 99
Nuklearny rezonans magnetyczny obrazów ważonych (MR-DWI) 100
Nuklearny rezonans magnetyczny spektroskopowy (NMR spektroskopia) 100
Nuklearny rezonans magnetyczny funkcjonalny (fNMR) 101
Scyntygrafie 101
Komputerowa tomografia emisyjna pojedynczego fotonu 102
Tomografia pozytronowa emisyjna 102
Ocena przepływu mózgowego 103
Ultrasonografia 103
Angiografie 104
Angiografia klasyczna 104
Cyfrowa angiografia subtrakcyjna (DSA) 105
Techniki zapisu czynności bioelektrycznej mózgu 105
Elektroencefalografia (EEG) 105
Magnetoencefalografia 107
Potencjały wywołane 108
Bezpośrednia stymulacja elektryczna mózgu 109
Rozdział 4
PLASTYCZNOŚĆ MÓZGU (Aneta R. Borkowska, Łucja Domańska) 113
Pojęcie plastyczności mózgu 113
Plastyczność rozwojowa 113
Plastyczność a specjalizacja 117
Plastyczność kompensacyjna 121
Podsumowanie 123
CZĘŚĆ II NEUROPSYCHOLOGICZNE NASTĘPSTWA DYSFUNKCJI MÓZGU
Rozdział 5
ZABURZENIA SPOSTRZEGANIA (Ewa Zawadzka, Łucja Domańska) 129
Zaburzenia percepcji wzrokowej 129
Mózgowa organizacja percepcji wzrokowej 130
Rodzaje agnozji wzrokowych 135
Zaburzenia percepcji słuchowej 144
Mózgowa organizacja percepcji słuchowej 144
Rodzaje zaburzeń percepcji słuchowej 145
Spis treści 9
Zaburzenia percepcji dotykowej 147
Mózgowa organizacja funkcji skórno-kinestetycznych 147
Rodzaje zaburzeń percepcji dotykowej 147
Podsumowanie 150
Rozdział 6
PATOGENEZA I NEUROPSYCHOLOGICZNA DIAGNOSTYKA AFAZJI (Maria Pąchalska). 153
Definicja afazji 155
Dezorganizacja procesu 156
Destabilizacja systemu 157
Charakter zmian 159
Uszkodzenie mózgu a afazja 159
Osiowe objawy afazji 161
Anomia 161
Agramatyzm 163
Klasyfikacja afazji 166
Rodzaje afazji 167
Zmienność objawów i stopień nasilenia afazji 175
Proces diagnozy 176
Harmonogram procesu diagnozowania chorego z afazją 179
Rozdział 7
MÓZG I PRAGMATYKA (Maria Pąchalska, Bruce Duncan MacQueen) 195
Istota pragmatyki 195
Teoria aktu mowy 198
Zasada współpracy H. P. Grice'a 200
Pragmatyka a komunikacja 203
Pragmatyka a lingwistyka tekstu 204
Zaburzenia pragmatyki u osób z uszkodzeniem mózgu 208
Problem terminologii 215
Dyspragmatyzm jako zaburzenie neurobehawioralne 216
Charakterystyka kliniczna zaburzeń pragmatyki 217
Badanie zaburzeń pragmatyki 220
Przykład dyspragmatyzmu w rozmowie z pacjentem 222
Mikrogenetyczne podejście do pragmatyki 224
Podsumowanie 227
Rozdział 8
ZABURZENIA DOWOLNYCH CZYNNOŚCI RUCHOWYCH - APRAKSJE
(Ewa Małgorzata Szepiełowska, \Halina Misztal]) 233
Psychologiczna organizacja dowolnych czynności ruchowych 233
Mózgowa organizacja praksji 235
Rodzaje apraksji 237
Objawy uszkodzeń struktur mózgowych regulujących dowolne czynności ruchowe 240
Apraksje powstałe w wyniku uszkodzenia płatów czołowych 240
Zaburzenia dowolnych czynności ruchowych po uszkodzeniu okolic
ciemieniowych 242
1 O_____________________Podstawy neuropsychologii klinicznej
Zaburzenia dowolnych czynności ruchowych po uszkodzeniach okolic
ciemieniowo-potylicznych i styku skroniowo-ciemieniowo-potylicznego 242
Apraksje po uszkodzeniach spoidła wielkiego 244
Apraksje w patologii zwojów podstawy 244
Apraksja a lateralizacja uszkodzenia 245
Rozdział 9
ZABURZENIA UWAGI (Łucja Domańska) 249
Pojęcie uwagi 249
Kategorie opisu uwagi, jej mechanizmy neurofizjologiczne i psychologiczne 250
Neuropsychologiczna analiza procesów uwagi 253
Zwracanie się ku bodźcowi 253
Czujność 256
Kontrola i koordynacja 258
Podsumowanie 259
Rozdział 10
ZABURZENIA PAMIĘCI W NASTĘPSTWIE USZKODZEŃ MÓZGU (Beata Daniluk,
Ewa Małgorzata Szepietowska) 261
Psychologiczna organizacja pamięci 261
Mózgowa organizacja pamięci 262
Kryteria klasyfikacji zespołów zaburzeń pamięci w dysfunkcjach mózgowych 265
Kryterium objawowe 266
Kryterium etiologiczne 267
Kryterium uwzględniające mechanizm zaburzeń pamięci 269
Kryterium uwzględniające rodzaje pamięci 270
Kryterium lokalizacyjne 270
Obraz kliniczny zaburzeń pamięci w różnych rodzajach patologii mózgowej 271
Deficyty pamięci w ogniskowych uszkodzeniach mózgu 271
Zaburzenia pamięci w rozsianych i rozlanych uszkodzeniach mózgu 275
Dynamika zaburzeń pamięci 277
Rozdział 11
DEMENCJA (Ewa Małgorzata Szepietowska, Beata Daniluk) 281
Pojęcie demencji 281
Elementy diagnozy demencji 283
Diagnoza medyczna 283
Diagnoza psychologiczna 284
Sposoby opisu mózgowych mechanizmów demencji 287
Kryterium lokalizacji patologii mózgowej 287
Kryterium etiologiczne uwzględniające rodzaj i mechanizm schorzenia
prowadzącego do otępienia 289
Kryterium odwracalności versus nieodwracalności objawów 294
Opieka nad chorym z demencją 295
Rozdział 12
ZESPOŁY CZOŁOWE (Bożydar Ł. J. Kaczmarek) 299
Okolica przedczołowa 301
Spis treści 1 1
Następstwa uszkodzeń okolicy czołowej u ludzi 303
Zespól grzbietowo-boczny 306
Zespól przypodstawny 309
Zespól przyśrodkowy 310
Prawostronne uszkodzenia okolicy przedczolowej 312
Podsumowanie 314
Rozdział 13
ANALIZA NEUROPSYCHOLOGICZNA ZABURZEŃ EMOCJI I OSOBOWOŚCI
U PACJENTÓW Z DYSFUNKCJAMI MÓZGU (Anna Herzyk, Paweł Kruków) 319
Rozwój badań w neuropsychologii klinicznej nad mózgową organizacją emocji
i osobowości 319
Charakterystyka neuropsychologicznych opisów zaburzeń osobowości i emocji
w przypadkach dysfunkcji mózgowych 320
Pierwsze opisy neuropsychologiczne i ich znaczenie dla rozwoju neuropsychologii
emocji 320
Neuropsychologiczne podstawy klasyfikacji zaburzeń emocjonalnych 323
Dysfunkcje mózgowych obwodów regulacji emocji 327
Czołowe zaburzenia osobowości - opis kliniczny 329
Zachowanie i poznanie społeczne a dysfunkcje mózgu z perspektywy klinicznej
neuropsychologii społecznej 334
Podstawowe neuropsychologiczne mechanizmy poznania społecznego 335
Rola poszczególnych struktur mózgu w poznaniu społecznym 340
Podsumowanie 344
Rozdział 14
NOWE KONCEPCJE LATERALIZACJI FUNKCJI W MÓZGU {Anna Grabowska) 347
Modele asymetrii mózgowej 348
Asymetria „stosowana" - pólkulowość 356
Różnice półkulowe a świadomość 359
Rozdział 15
GLOBALNE A WYBIÓRCZE ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI W DEFICYTACH
NEUROPSYCHOLOGICZNYCH (Anna Herzyk) 367
Rozlane zaburzenia świadomości - zaburzenia stanu przytomności 367
Ocena zaburzeń przytomności w kategoriach parametrów fizjologicznych 367
Ocena procesów behawioralnych 369
Mózgowe mechanizmy zaburzeń przytomności 370
Wnioski 371
Opis deficytów neuropsychologicznych w świetle selektywnych zaburzeń świadomości zjawisko anozognozji 373
Charakterystyka anozognozji 374
Anozognozja w zespole ślepoty korowej - zespół Antona 375
Związki między anozognozja a objawami pomijania stronnego 377
Anozognozja deficytów językowych w afazji 380
Anozognozja zaburzeń pamięciowych w amnezji i demencji 381
Istota anozognozji - w kierunku wyjaśnień systemowych 384
Podsumowanie 386
12
Podstawy neuropsychologii klinicznej
Rozdział 16
DYSOCJACJA PROCESÓW ŚWIADOMYCH I NIEŚWIADOMYCH W RÓŻNYCH FORMACH
ZABURZEŃ NEUROPSYCHOLOGICZNYCH (Anna Herzyk) 389
Neuronalne podstawy dysocjacji procesów świadomych i nieświadomych 390
Charakterystyka zespołów dysocjacyjnych 391
Widzenie mimo ślepoty jako zespół dysocjacyjny 392
Dysocjacja różnych poziomów percepcji przestrzeni w zespole pomijania stronnego 393
Dysocjacja świadomego i nieświadomego rozpoznawania twarzy w prozopagnozji 395
Dysocjacja ukrytej i jawnej wiedzy językowej w afazji 398
Dysocjacja między pamięcią świadomą a nieświadomą w amnezji i demencji 400
Neuropsychologiczne wyjaśnienia struktury zespołów dysocjacyjnych 402
Zasady mózgowej regulacji procesów świadomych i nieświadomych 403
CZĘŚĆ III
WPROWADZENIE W ZAGADNIENIA DIAGNOZY
I TERAPII NEUROPSYCHOLOGICZNEJ
Rozdział 17
PLANOWANIE I REALIZACJA PROCESU DIAGNOZY NEUROPSYCHOLOGICZNEJ
(Halina Misztal, Ewa Małgorzata Szepietowska) 411
Cele-diagnezy-neuropsychologicznej 412
Zmienne modyfikujące przebieg i wynik diagnozy neuropsychologicznej 416
Odbiorca diagnozy neuropsychologicznej 416
Zmienne związane z osobą pacjenta 417
Metodologia i metodyka oceny neuropsychologicznej 422
Uwarunkowania zmienności symptomatologii w czasie 426
Trudności i błędy diagnostyczne 427
Rozdział 18
TERAPIA NEUROPSYCHOLOGICZNA (Błąd! Nieprawidłowy odsyłacz typu hiperłącze., Ewa Małgorzata Szepietowska) 429
Cele terapii 430
Pomoc choremu w zrozumieniu istoty jego trudności 430
Likwidowanie lub minimalizowanie zaburzeń 431
Poprawa jakości życia 432
Mechanizmy plastyczności mózgu jako podstawa optymizmu terapeutycznego 432
Czynniki warunkujące przebieg i efekty terapii neuropsychologicznej 434
Podstawy teoretyczne terapii i ich implikacje praktyczne 438
Główne zasady terapii neuropsychologicznej 443
Problemy oceny wyników terapii 445
Rozdział 19
SKUTECZNOŚĆ I EFEKTYWNOŚĆ TERAPII/REHABILITACJI NEUROPSYCHOLOGICZNEJ
(Danuta Kądzielawa) 449
Podstawowe pojęcia i terminy 450
Program badań skoncentrowany na wyniku (outcome) 455
Program badań nad skutecznością (efficacy) terapii/rehabilitacji 455
Program badań nad efektywnością (effectiveness) terapii/rehabilitacji 456
Spis treści 1 3
Rozwój zainteresowań wynikami terapii/rehabilitacji - perspektywa historyczna 457
Badania nad wynikami terapii/rehabilitacji chorych z afazją 459
Rozdział 20 RADZENIE SOBIE Z CHOROBĄ PRZEZ OSOBY Z DYSFUNKCJAMI OUN
(Jacek Konrad Olszewski) 467
Pojęcie radzenia sobie z chorobą 467
Sposoby radzenia sobie z chorobą neurologiczną 468
Uwarunkowania radzenia sobie z chorobą neurologiczną 473
Podsumowanie 476
Rozdział 21
POMOC PSYCHOLOGICZNA OSOBOM Z DYSFUNKCJAMI MÓZGU (Piotr Szczukiewicz) 479
Pomoc psychologiczna 479
Budowanie relacji pomagania 482
Specyfika pomocy psychologicznej osobom z uszkodzeniami mózgu 484
Podsumowanie 487
Rozdział 22
PRAWNY STATUS OSOBY Z USZKODZENIAMI MÓZGU (Beata Ledwoch) 491
SŁOWNICZEK WYBRANYCH TERMINÓW 495
INDEKS TERMINÓW I POJĘĆ 499
CZĘŚĆ I ZAGADNIENIA OGÓLNE
Rozdział 1
MÓZG A UMYSŁ (Bożydar L. J. Kaczmarek) 23
Lokalizacja duszy 23
Teoria wąskolokalizacyjna 25
Podejście holistyczne 27
Koneksjonizm 29
Dynamiczna lokalizacja funkcji 30
Teorie współczesne 32
Teoria mikrogenetyczna 32
Odśrodkowo-dośrodkowy przepływ informacji 33
Neuropsychologia poznawcza 35
Podsumowanie 38
Rozdział 2
STRUKTURA I FUNKCJA UKŁADU NERWOWEGO (Michał Steuden) 41
Neuron, synapsa i mediatory 41
Procesy bioelektryczne błonowe neuronu 43
Przesyłanie impulsów nerwowych 46
Błonowe receptory neurochemiczne, neuroprzekaźniki 47
Budowa i funkcja synaps nerwowych 48
Zjawiska sumowania się i hamowania bodźców 49
Twór siatkowaty i mózgowe systemy biochemiczne 51
Twór siatkowaty 51
System dopaminowy 52
System noradrenergiczny 54
System serotoninowy 55
System cholinergiczny (acetylocholinowy) 55
System endorfin 56
Rozwój ontogenetyczny układu nerwowego 57
Struktura piętrowa układu nerwowego 59
Receptory zmysłowe i obwodowy układ nerwowy 61
Rdzeń kręgowy 62
Uszkodzenie nerwów obwodowych, rdzenia i pnia mózgu 66
Układ autonomiczny 67
Układ podwzgórzowo-przysadkowy 70
Układ limbiczny na tle struktury filogenetycznej mózgu 72
Wzgórze wzrokowe 74
Półkule mózgu - budowa kory mózgowej 75
Móżdżek i jego drogi nerwowe 87
Podsumowanie 88
Rozdział 3
WSPÓŁCZESNE TECHNIKI BADANIA OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO
(Michał Steuden) 93
Tomografie 94
Komputerowa tomografia konwencjonalna 96
Komputerowa tomografia spiralna 97
Nuklearny rezonans magnetyczny 98
Nuklearny rezonans magnetyczny anatomiczny (aNMR) 99
Nuklearny rezonans magnetyczny naczyniowy (MRA) 99
Nuklearny rezonans magnetyczny obrazów ważonych (MR-DWI) 100
Nuklearny rezonans magnetyczny spektroskopowy (NMR spektroskopia) 100
Nuklearny rezonans magnetyczny funkcjonalny (fNMR) 101
Scyntygrafie 101
Komputerowa tomografia emisyjna pojedynczego fotonu 102
Tomografia pozytronowa emisyjna 102
Ocena przepływu mózgowego 103
Ultrasonografia 103
Angiografie 104
Angiografia klasyczna 104
Cyfrowa angiografia subtrakcyjna (DSA) 105
Techniki zapisu czynności bioelektrycznej mózgu 105
Elektroencefalografia (EEG) 105
Magnetoencefalografia 107
Potencjały wywołane 108
Bezpośrednia stymulacja elektryczna mózgu 109
Rozdział 4
PLASTYCZNOŚĆ MÓZGU (Aneta R. Borkowska, Łucja Domańska) 113
Pojęcie plastyczności mózgu 113
Plastyczność rozwojowa 113
Plastyczność a specjalizacja 117
Plastyczność kompensacyjna 121
Podsumowanie 123
CZĘŚĆ II NEUROPSYCHOLOGICZNE NASTĘPSTWA DYSFUNKCJI MÓZGU
Rozdział 5
ZABURZENIA SPOSTRZEGANIA (Ewa Zawadzka, Łucja Domańska) 129
Zaburzenia percepcji wzrokowej 129
Mózgowa organizacja percepcji wzrokowej 130
Rodzaje agnozji wzrokowych 135
Zaburzenia percepcji słuchowej 144
Mózgowa organizacja percepcji słuchowej 144
Rodzaje zaburzeń percepcji słuchowej 145
Spis treści 9
Zaburzenia percepcji dotykowej 147
Mózgowa organizacja funkcji skórno-kinestetycznych 147
Rodzaje zaburzeń percepcji dotykowej 147
Podsumowanie 150
Rozdział 6
PATOGENEZA I NEUROPSYCHOLOGICZNA DIAGNOSTYKA AFAZJI (Maria Pąchalska). 153
Definicja afazji 155
Dezorganizacja procesu 156
Destabilizacja systemu 157
Charakter zmian 159
Uszkodzenie mózgu a afazja 159
Osiowe objawy afazji 161
Anomia 161
Agramatyzm 163
Klasyfikacja afazji 166
Rodzaje afazji 167
Zmienność objawów i stopień nasilenia afazji 175
Proces diagnozy 176
Harmonogram procesu diagnozowania chorego z afazją 179
Rozdział 7
MÓZG I PRAGMATYKA (Maria Pąchalska, Bruce Duncan MacQueen) 195
Istota pragmatyki 195
Teoria aktu mowy 198
Zasada współpracy H. P. Grice'a 200
Pragmatyka a komunikacja 203
Pragmatyka a lingwistyka tekstu 204
Zaburzenia pragmatyki u osób z uszkodzeniem mózgu 208
Problem terminologii 215
Dyspragmatyzm jako zaburzenie neurobehawioralne 216
Charakterystyka kliniczna zaburzeń pragmatyki 217
Badanie zaburzeń pragmatyki 220
Przykład dyspragmatyzmu w rozmowie z pacjentem 222
Mikrogenetyczne podejście do pragmatyki 224
Podsumowanie 227
Rozdział 8
ZABURZENIA DOWOLNYCH CZYNNOŚCI RUCHOWYCH - APRAKSJE
(Ewa Małgorzata Szepiełowska, \Halina Misztal]) 233
Psychologiczna organizacja dowolnych czynności ruchowych 233
Mózgowa organizacja praksji 235
Rodzaje apraksji 237
Objawy uszkodzeń struktur mózgowych regulujących dowolne czynności ruchowe 240
Apraksje powstałe w wyniku uszkodzenia płatów czołowych 240
Zaburzenia dowolnych czynności ruchowych po uszkodzeniu okolic
ciemieniowych 242
1 O_____________________Podstawy neuropsychologii klinicznej
Zaburzenia dowolnych czynności ruchowych po uszkodzeniach okolic
ciemieniowo-potylicznych i styku skroniowo-ciemieniowo-potylicznego 242
Apraksje po uszkodzeniach spoidła wielkiego 244
Apraksje w patologii zwojów podstawy 244
Apraksja a lateralizacja uszkodzenia 245
Rozdział 9
ZABURZENIA UWAGI (Łucja Domańska) 249
Pojęcie uwagi 249
Kategorie opisu uwagi, jej mechanizmy neurofizjologiczne i psychologiczne 250
Neuropsychologiczna analiza procesów uwagi 253
Zwracanie się ku bodźcowi 253
Czujność 256
Kontrola i koordynacja 258
Podsumowanie 259
Rozdział 10
ZABURZENIA PAMIĘCI W NASTĘPSTWIE USZKODZEŃ MÓZGU (Beata Daniluk,
Ewa Małgorzata Szepietowska) 261
Psychologiczna organizacja pamięci 261
Mózgowa organizacja pamięci 262
Kryteria klasyfikacji zespołów zaburzeń pamięci w dysfunkcjach mózgowych 265
Kryterium objawowe 266
Kryterium etiologiczne 267
Kryterium uwzględniające mechanizm zaburzeń pamięci 269
Kryterium uwzględniające rodzaje pamięci 270
Kryterium lokalizacyjne 270
Obraz kliniczny zaburzeń pamięci w różnych rodzajach patologii mózgowej 271
Deficyty pamięci w ogniskowych uszkodzeniach mózgu 271
Zaburzenia pamięci w rozsianych i rozlanych uszkodzeniach mózgu 275
Dynamika zaburzeń pamięci 277
Rozdział 11
DEMENCJA (Ewa Małgorzata Szepietowska, Beata Daniluk) 281
Pojęcie demencji 281
Elementy diagnozy demencji 283
Diagnoza medyczna 283
Diagnoza psychologiczna 284
Sposoby opisu mózgowych mechanizmów demencji 287
Kryterium lokalizacji patologii mózgowej 287
Kryterium etiologiczne uwzględniające rodzaj i mechanizm schorzenia
prowadzącego do otępienia 289
Kryterium odwracalności versus nieodwracalności objawów 294
Opieka nad chorym z demencją 295
Rozdział 12
ZESPOŁY CZOŁOWE (Bożydar Ł. J. Kaczmarek) 299
Okolica przedczołowa 301
Spis treści 1 1
Następstwa uszkodzeń okolicy czołowej u ludzi 303
Zespól grzbietowo-boczny 306
Zespól przypodstawny 309
Zespól przyśrodkowy 310
Prawostronne uszkodzenia okolicy przedczolowej 312
Podsumowanie 314
Rozdział 13
ANALIZA NEUROPSYCHOLOGICZNA ZABURZEŃ EMOCJI I OSOBOWOŚCI
U PACJENTÓW Z DYSFUNKCJAMI MÓZGU (Anna Herzyk, Paweł Kruków) 319
Rozwój badań w neuropsychologii klinicznej nad mózgową organizacją emocji
i osobowości 319
Charakterystyka neuropsychologicznych opisów zaburzeń osobowości i emocji
w przypadkach dysfunkcji mózgowych 320
Pierwsze opisy neuropsychologiczne i ich znaczenie dla rozwoju neuropsychologii
emocji 320
Neuropsychologiczne podstawy klasyfikacji zaburzeń emocjonalnych 323
Dysfunkcje mózgowych obwodów regulacji emocji 327
Czołowe zaburzenia osobowości - opis kliniczny 329
Zachowanie i poznanie społeczne a dysfunkcje mózgu z perspektywy klinicznej
neuropsychologii społecznej 334
Podstawowe neuropsychologiczne mechanizmy poznania społecznego 335
Rola poszczególnych struktur mózgu w poznaniu społecznym 340
Podsumowanie 344
Rozdział 14
NOWE KONCEPCJE LATERALIZACJI FUNKCJI W MÓZGU {Anna Grabowska) 347
Modele asymetrii mózgowej 348
Asymetria „stosowana" - pólkulowość 356
Różnice półkulowe a świadomość 359
Rozdział 15
GLOBALNE A WYBIÓRCZE ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI W DEFICYTACH
NEUROPSYCHOLOGICZNYCH (Anna Herzyk) 367
Rozlane zaburzenia świadomości - zaburzenia stanu przytomności 367
Ocena zaburzeń przytomności w kategoriach parametrów fizjologicznych 367
Ocena procesów behawioralnych 369
Mózgowe mechanizmy zaburzeń przytomności 370
Wnioski 371
Opis deficytów neuropsychologicznych w świetle selektywnych zaburzeń świadomości zjawisko anozognozji 373
Charakterystyka anozognozji 374
Anozognozja w zespole ślepoty korowej - zespół Antona 375
Związki między anozognozja a objawami pomijania stronnego 377
Anozognozja deficytów językowych w afazji 380
Anozognozja zaburzeń pamięciowych w amnezji i demencji 381
Istota anozognozji - w kierunku wyjaśnień systemowych 384
Podsumowanie 386
12
Podstawy neuropsychologii klinicznej
Rozdział 16
DYSOCJACJA PROCESÓW ŚWIADOMYCH I NIEŚWIADOMYCH W RÓŻNYCH FORMACH
ZABURZEŃ NEUROPSYCHOLOGICZNYCH (Anna Herzyk) 389
Neuronalne podstawy dysocjacji procesów świadomych i nieświadomych 390
Charakterystyka zespołów dysocjacyjnych 391
Widzenie mimo ślepoty jako zespół dysocjacyjny 392
Dysocjacja różnych poziomów percepcji przestrzeni w zespole pomijania stronnego 393
Dysocjacja świadomego i nieświadomego rozpoznawania twarzy w prozopagnozji 395
Dysocjacja ukrytej i jawnej wiedzy językowej w afazji 398
Dysocjacja między pamięcią świadomą a nieświadomą w amnezji i demencji 400
Neuropsychologiczne wyjaśnienia struktury zespołów dysocjacyjnych 402
Zasady mózgowej regulacji procesów świadomych i nieświadomych 403
CZĘŚĆ III
WPROWADZENIE W ZAGADNIENIA DIAGNOZY
I TERAPII NEUROPSYCHOLOGICZNEJ
Rozdział 17
PLANOWANIE I REALIZACJA PROCESU DIAGNOZY NEUROPSYCHOLOGICZNEJ
(Halina Misztal, Ewa Małgorzata Szepietowska) 411
Cele-diagnezy-neuropsychologicznej 412
Zmienne modyfikujące przebieg i wynik diagnozy neuropsychologicznej 416
Odbiorca diagnozy neuropsychologicznej 416
Zmienne związane z osobą pacjenta 417
Metodologia i metodyka oceny neuropsychologicznej 422
Uwarunkowania zmienności symptomatologii w czasie 426
Trudności i błędy diagnostyczne 427
Rozdział 18
TERAPIA NEUROPSYCHOLOGICZNA (Błąd! Nieprawidłowy odsyłacz typu hiperłącze., Ewa Małgorzata Szepietowska) 429
Cele terapii 430
Pomoc choremu w zrozumieniu istoty jego trudności 430
Likwidowanie lub minimalizowanie zaburzeń 431
Poprawa jakości życia 432
Mechanizmy plastyczności mózgu jako podstawa optymizmu terapeutycznego 432
Czynniki warunkujące przebieg i efekty terapii neuropsychologicznej 434
Podstawy teoretyczne terapii i ich implikacje praktyczne 438
Główne zasady terapii neuropsychologicznej 443
Problemy oceny wyników terapii 445
Rozdział 19
SKUTECZNOŚĆ I EFEKTYWNOŚĆ TERAPII/REHABILITACJI NEUROPSYCHOLOGICZNEJ
(Danuta Kądzielawa) 449
Podstawowe pojęcia i terminy 450
Program badań skoncentrowany na wyniku (outcome) 455
Program badań nad skutecznością (efficacy) terapii/rehabilitacji 455
Program badań nad efektywnością (effectiveness) terapii/rehabilitacji 456
Spis treści 1 3
Rozwój zainteresowań wynikami terapii/rehabilitacji - perspektywa historyczna 457
Badania nad wynikami terapii/rehabilitacji chorych z afazją 459
Rozdział 20 RADZENIE SOBIE Z CHOROBĄ PRZEZ OSOBY Z DYSFUNKCJAMI OUN
(Jacek Konrad Olszewski) 467
Pojęcie radzenia sobie z chorobą 467
Sposoby radzenia sobie z chorobą neurologiczną 468
Uwarunkowania radzenia sobie z chorobą neurologiczną 473
Podsumowanie 476
Rozdział 21
POMOC PSYCHOLOGICZNA OSOBOM Z DYSFUNKCJAMI MÓZGU (Piotr Szczukiewicz) 479
Pomoc psychologiczna 479
Budowanie relacji pomagania 482
Specyfika pomocy psychologicznej osobom z uszkodzeniami mózgu 484
Podsumowanie 487
Rozdział 22
PRAWNY STATUS OSOBY Z USZKODZENIAMI MÓZGU (Beata Ledwoch) 491
SŁOWNICZEK WYBRANYCH TERMINÓW 495
INDEKS TERMINÓW I POJĘĆ 499