Dane szczegółowe książki
Empatia: O umiejętności współodczuwania / Davis, Mark H.
Autorzy
Tytuł
Empatia: O umiejętności współodczuwania
Tytuł oryginału
Empathy. A Social Psychological Approach
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2001
ISBN
ISBN 83-85416-96-X
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Przedmowa 9
Rozdział 1. Historia i definicje 11
Historia poglądów dotyczących współodczuwania i empatii 13
Współodczuwanie 13
Empatia 15
Współczesne poglądy dotyczące empatii 18
Problemy związane ze współczesnymi poglądami 20
Empatia: schemat badawczy 23
Warunki poprzedzające 25
Procesy 26
Skutki wewnątrzosobnicze (intrapersonalne) 29
Skutki międzyludzkie (interpersonalne) 32
Zalety schematu badawczego 32
Wieloaspektowe podejście do zjawiska empatii 33
Rozdział 2. Ewolucyjne pochodzenie zdolności empirycznych 35
Empatia jako wrodzona zdolność ludzka 36
Empatia jako mechanizm wyzwalający altruizm 36
Empatia jako odmiana inteligencji społecznej 42
Ocena argumentów ewolucyjnych 46
Teoria empatii stworzona przez Hoffmana - synteza 50
Mechanizmy pobudzenia empatycznego 51
Zdolności poznawcze: poznawcze odczuwanie innych 55
Synteza afektywno-poznawcza 56
Podsumowanie i wnioski 59
Rozdział 3. Ocena różnic indywidualnych w zakresie empatii 61
Mierzenie przyjmowania ról: dzieci 62
Percepcyjne przyjmowanie ról 63
Poznawcze przyjmowanie ról 64
Afektywne przyjmowanie ról 65
Pomiary skutków afektywnych: dzieci 66
Miary skutków przyjmowania ról i skutków nieafektywnych: dorośli 67
Pomiary empatii afektywnej: dorośli 70
Wielowymiarowe pomiary empatii: dorośli 70
Różnice płciowe w konstruktach teoretycznych związanych z empatią 73
Rozdział 4. Pochodzenie indywidualnych różnic w zakresie empatii 77
Predyspozycje dziedziczne 77
Materiał dowodowy uzyskany podczas badań nad bliźniętami 78
Rola temperamentu 80
Możliwość dziedziczenia skłonności do przyjmowania ról 83
Wpływy środowiska 86
Afektywna jakość relacji rodzinnych 86
Opieka rodzicielska i techniki osiągania dyscypliny 90
Dyspozycje empatyczne rodziców 95
Posumowanie 97
Rozdział 5. Skutki nieafektywne 101
Trafność spostrzegania innych 102
Empatia zdefiniowana jako trafność spostrzegania 102
Empatia jako czynnik wywierający wpływ na trafność spostrzegania 104
Podsumowanie 110
Atrybucje dotyczące innych ludzi 113
Zestawy instrukcji i atrybucje przyczynowe 113
Związek obserwator - obserwowany i atrybucje 116
Podsumowanie 119
Sądy wartościujące dotyczące innych ludzi 120
Lubienie innych 120
Tolerancja w stosunku do odmiennych grup społecznych 122
Podsumowanie 123
Rozdział 6. Skutki afektywne 125
Odpowiedzi analogiczne i reaktywne 126
Warunki poprzedzające
będące przyczyną odpowiadania reaktywnego 129
Trzy podejścia: Hoffmana, Batsona i Eisenberg 129
Propozycje teoretyczne 131
Skutki analogiczne 132
Naśladowanie motoryczne 133
Przyjmowanie ról 135
Różnice indywidualne 138
Podobieństwo pomiędzy obserwatorem i obserwowanym 138
Skutki reaktywne 140
Empatyczna troska 140
Przykrość osobista 142
Ocena twierdzeń teoretycznych 144
Podsumowanie 147
Rozdział 7. Altruizm i pomaganie 149
Definicje: Pomaganie i altruizm 150
Skutki afektywne pomagania 152
Redukcja pobudzenia awersyjnego 153
Ulga w stanie negatywnym 155
„Prawdziwe” motywacje altruistyczne 156
Skutki nieafektywne i pomaganie 164
Przyjmowanie perspektywy i pomaganie 168
Podobieństwo obserwowany – obserwator i pomaganie 169
Różnice indywidualne 169
Różnice indywidualne i pomaganie 169
Różnice indywidualne i „prawdziwy” altruizm 171
Podsumowanie i wnioski 175
Rozdział 8. Agresja i zachowania aspołeczne 177
Związki teoretyczne pomiędzy agresją i empatią 177
Związki poznawcze 177
Związki afektywne 179
Skutki nieafektywne i agresja 181
Skutki afektywne i agresja 182
Przyjmowanie perspektywy i agresja 185
Czynniki sytuacyjne: podobieństwo obserwator - obserwowany 186
Różnice indywidualne w empatii i agresji 187
Miary przyjmowania ról 188
Miary afektywne 191
Podsumowanie i wnioski 196
Rozdział 9. Zależności społeczne i społeczne zachowania 201
Teoretyczne powiązania pomiędzy empatią i zachowaniami społecznymi 202
Model mediacji Davisa 203
Model Bradbury’ego - Finchama 205
Zachowania w relacjach społecznych 207
Skutki afektywne i relacje społeczne 209
Skutki nieafektywne i relacje społeczne 221
Przyjmowanie ról i relacje społeczne 213
Empatia dyspozycyjna i relacje społeczne 214
Globalna ocena/satysfakcja 216
Taktowny styl bycia 216
Dobra komunikacja 220
Konflikty i ich rozwiązywanie 222
Ocena modeli 225
Rozdział 10. Gdzie byliśmy, a dokąd powinniśmy zmierzać 227
Gdzie byliśmy 227
Dokąd powinniśmy zmierzać 230
Procesy związane z empatią 231
Nowe metody pomiarów 235
Zastosowanie schematu badawczego 242
Wnioski 247
Bibliografia 249
Indeksy 277
Rozdział 1. Historia i definicje 11
Historia poglądów dotyczących współodczuwania i empatii 13
Współodczuwanie 13
Empatia 15
Współczesne poglądy dotyczące empatii 18
Problemy związane ze współczesnymi poglądami 20
Empatia: schemat badawczy 23
Warunki poprzedzające 25
Procesy 26
Skutki wewnątrzosobnicze (intrapersonalne) 29
Skutki międzyludzkie (interpersonalne) 32
Zalety schematu badawczego 32
Wieloaspektowe podejście do zjawiska empatii 33
Rozdział 2. Ewolucyjne pochodzenie zdolności empirycznych 35
Empatia jako wrodzona zdolność ludzka 36
Empatia jako mechanizm wyzwalający altruizm 36
Empatia jako odmiana inteligencji społecznej 42
Ocena argumentów ewolucyjnych 46
Teoria empatii stworzona przez Hoffmana - synteza 50
Mechanizmy pobudzenia empatycznego 51
Zdolności poznawcze: poznawcze odczuwanie innych 55
Synteza afektywno-poznawcza 56
Podsumowanie i wnioski 59
Rozdział 3. Ocena różnic indywidualnych w zakresie empatii 61
Mierzenie przyjmowania ról: dzieci 62
Percepcyjne przyjmowanie ról 63
Poznawcze przyjmowanie ról 64
Afektywne przyjmowanie ról 65
Pomiary skutków afektywnych: dzieci 66
Miary skutków przyjmowania ról i skutków nieafektywnych: dorośli 67
Pomiary empatii afektywnej: dorośli 70
Wielowymiarowe pomiary empatii: dorośli 70
Różnice płciowe w konstruktach teoretycznych związanych z empatią 73
Rozdział 4. Pochodzenie indywidualnych różnic w zakresie empatii 77
Predyspozycje dziedziczne 77
Materiał dowodowy uzyskany podczas badań nad bliźniętami 78
Rola temperamentu 80
Możliwość dziedziczenia skłonności do przyjmowania ról 83
Wpływy środowiska 86
Afektywna jakość relacji rodzinnych 86
Opieka rodzicielska i techniki osiągania dyscypliny 90
Dyspozycje empatyczne rodziców 95
Posumowanie 97
Rozdział 5. Skutki nieafektywne 101
Trafność spostrzegania innych 102
Empatia zdefiniowana jako trafność spostrzegania 102
Empatia jako czynnik wywierający wpływ na trafność spostrzegania 104
Podsumowanie 110
Atrybucje dotyczące innych ludzi 113
Zestawy instrukcji i atrybucje przyczynowe 113
Związek obserwator - obserwowany i atrybucje 116
Podsumowanie 119
Sądy wartościujące dotyczące innych ludzi 120
Lubienie innych 120
Tolerancja w stosunku do odmiennych grup społecznych 122
Podsumowanie 123
Rozdział 6. Skutki afektywne 125
Odpowiedzi analogiczne i reaktywne 126
Warunki poprzedzające
będące przyczyną odpowiadania reaktywnego 129
Trzy podejścia: Hoffmana, Batsona i Eisenberg 129
Propozycje teoretyczne 131
Skutki analogiczne 132
Naśladowanie motoryczne 133
Przyjmowanie ról 135
Różnice indywidualne 138
Podobieństwo pomiędzy obserwatorem i obserwowanym 138
Skutki reaktywne 140
Empatyczna troska 140
Przykrość osobista 142
Ocena twierdzeń teoretycznych 144
Podsumowanie 147
Rozdział 7. Altruizm i pomaganie 149
Definicje: Pomaganie i altruizm 150
Skutki afektywne pomagania 152
Redukcja pobudzenia awersyjnego 153
Ulga w stanie negatywnym 155
„Prawdziwe” motywacje altruistyczne 156
Skutki nieafektywne i pomaganie 164
Przyjmowanie perspektywy i pomaganie 168
Podobieństwo obserwowany – obserwator i pomaganie 169
Różnice indywidualne 169
Różnice indywidualne i pomaganie 169
Różnice indywidualne i „prawdziwy” altruizm 171
Podsumowanie i wnioski 175
Rozdział 8. Agresja i zachowania aspołeczne 177
Związki teoretyczne pomiędzy agresją i empatią 177
Związki poznawcze 177
Związki afektywne 179
Skutki nieafektywne i agresja 181
Skutki afektywne i agresja 182
Przyjmowanie perspektywy i agresja 185
Czynniki sytuacyjne: podobieństwo obserwator - obserwowany 186
Różnice indywidualne w empatii i agresji 187
Miary przyjmowania ról 188
Miary afektywne 191
Podsumowanie i wnioski 196
Rozdział 9. Zależności społeczne i społeczne zachowania 201
Teoretyczne powiązania pomiędzy empatią i zachowaniami społecznymi 202
Model mediacji Davisa 203
Model Bradbury’ego - Finchama 205
Zachowania w relacjach społecznych 207
Skutki afektywne i relacje społeczne 209
Skutki nieafektywne i relacje społeczne 221
Przyjmowanie ról i relacje społeczne 213
Empatia dyspozycyjna i relacje społeczne 214
Globalna ocena/satysfakcja 216
Taktowny styl bycia 216
Dobra komunikacja 220
Konflikty i ich rozwiązywanie 222
Ocena modeli 225
Rozdział 10. Gdzie byliśmy, a dokąd powinniśmy zmierzać 227
Gdzie byliśmy 227
Dokąd powinniśmy zmierzać 230
Procesy związane z empatią 231
Nowe metody pomiarów 235
Zastosowanie schematu badawczego 242
Wnioski 247
Bibliografia 249
Indeksy 277