Dane szczegółowe książki
Ludzie na huśtawce : migracje między peryferiami Polski i Zachodu / pod red. Ewy Jaźwińskiej i Marka Okólskiego. / Jażwińska-Motylska, Ewa ((1946- )); Okólski, Marek (1944-)
Tytuł
Ludzie na huśtawce : migracje między peryferiami Polski i Zachodu / pod red. Ewy Jaźwińskiej i Marka Okólskiego.
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, 2001
ISBN
83-88495-64-X
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Rozdział pierwszy
Marek Okólski MOBILNOŚĆ MIĘDZYNARODOWA LUDNOŚCI POLSKI W OKRESIE TRANSFORMACJI: PRZEGLĄD PROBLEMATYKI 9
Rozdział drugi
Marek Okólski MOBILNOŚĆ przestrzenna z perspektywy koncepcji
MIGRACJI NIEPEŁNEJ 31
1. Wprowadzenie 31
2. „Socjalistyczna industrializacja” a migracje ze wsi do miast 35
3. Niedourbanizacja – jej przyczyny i skutki 37
4. Apogeum i zmierzch dojazdów do pracy 43
5. Otwarcie na zachód a mobilność terytorialna ludności 48
6. Niedokończony exodus ze wsi do miast a migracja niepełna 56
7. Uwagi końcowe: perspektywy migracji niepełnej 59
Rozdział trzeci
Dariusz Stola Międzynarodowa mobilność zarobkowa w PRL … 62
1. Wprowadzenie 62
2. Wielkie zamknięcie 65
3. Odwilż 67
4. Eksplozja mobilności 69
5. Restabilizacja systemu i przykręcenie śruby 73
6. Czasy Gomułki 74
7. Dekada Gierka 82
8. Realny socjalizm fundamentem ekonomicznym mobilności zagranicznej … 86
9. „Eksport wewnętrzny” 90
10. Lata 80. – zamieszanie, regres i przyspieszenia historii 93
11. Uwagi końcowe 97
Rozdział czwarty
Ewa Jaźwińska Migracja niepełna ludności polski: zróżnicowanie
MIĘDZYREGIONALNE 101
1. Wprowadzenie 101
2. Charakterystyka badanych regionów 102
3. Podstawowe charakterystyki migracji z badanych jednostek terytorialnych .. 105
4. Cechy migrantów 117
4. Uwagi końcowe 123
Rozdział piąty
Wojciech Łukowski
Społeczny sens ruchliwości niepełnej (BIWAŁENTNEJ) 125
1. Wprowadzenie 125
2. Na czym polega ruchliwość niepełna (biwalentna)? 127
3. Ruchliwość niepełna (biwalentna) z Podlasia – próba określenia charakteru
i celów’ 130
4. Mońki – socjalistyczne miasto ludzi kapitalistycznego sukcesu 136
5. Mobilność z Moniek zakończona sukcesem
– analiza łańcuchów migracyjnych monieckich rodzin 141
6. Od migracji do cyrkulacji – mobilność z podlaskiej wsi 148
7. Między Mońkami a Europą Zachodnią i USA.
Ciągłość i zmiana wzorów mobilności przestrzennej w latach 90 154
8. Ruchliwość niepełna (biwalentna). „ruchliwość pozorna” i efektywność polskiego kapitalizmu 158
Rozdział szósty
Agata Górny, Dariusz Stola Akumulacja i wykorzystanie migracyjnego
KAPITAŁU SPOŁECZNEGO 164
1. Wprowadzenie 164
2. Kapitał migracyjny w badanych skupiskach 168
3. Charakter migracyjnego kapitału społecznego 176
4. Społeczny kapitał migracyjny a skłonność do migracji 178
5. Sybstytutywne kapitały 180
6. Samotni migranci 182
7. Uwagi końcowe 183
ROZDZIAŁ SIÓDMY
Piotr Koryś
Peryferyjność a migracja niepełna 188
1. Wprowadzenie 188
2. Dychotomia centrum-peryferie a procesy migracyjne 189
3. Kapitał ekonomiczny, społeczny i kulturowy migrantów
i gospodarstw migranckich 190
4. Migracje wewnętrzne i zagraniczne 194
5. Cele i skutki migracji 196
6. Strategie migracyjne 198
7. Uwagi końcowe 204
Rozdział ósmy
Barbara Sakson
Źródła pionierskiego łańcucha migracyjnego …. 206
1. Wprowadzenie 206
2. Metoda badań 207
3. Cechy demograficzno-społeczne pionierów 209
4. Sytuacja społeczna pionierów przed emigracją 209
5. Motywacje wyjazdu 213
6. Decyzja o wyjeździe 216
7. Oczekiwania wobec kraju emigracji a realia życia na emigracji 219
8. Trwałość zamierzeń migracyjnych 221
9. Rola pionierów w generowaniu nowych łańcuchów migracyjnych 227
10. Uwagi końcowe 235
Rozdział dziewiąta”
Paweł Kaczmarczyk „POLSKI BERLIN”? — UWAGI NA TEMAT NAJNOWSZYCH MIGRACJI POLAKOM’ DO STOLICY NIEMIEC 241
1. Wprowadzenie 241
2. Polityka migracyjna Niemiec a status osób przybywających z Polski 243
3. Polacy przebywający na stałe (legalnie) w Berlinie 248
4. Pracownicy programowi – osoby przebywające czasowo (legalnie)
na terytorium Niemiec 252
5. Pozycja i sytuacja ,.wysiedleńców” 254
6. Wanderhandler – prekursorzy migracji niepełnej? 257
7. Migracje niepełne Polaków do Berlina w latach 90 259
8. Uwagi końcowe 270
Rozdział dziesiąty
Aleksandra Grzymała-Kazłowska
DYNAMIKA SIECI MIGRANCKICH: POLACY W BRUKSELI . 272
1. Wprowadzenie 272
2. Obraz Polaków pracujących nielegalnie w Brukseli 275
3. Polacy w Belgii na przełomie lat 80. i 90 278
4. Rozwój sieci migranckiej i wzrost wagi powiązań rodzinnych 282
5. Więzi etniczne i rodzinne w obliczu rosnącej rywalizacji 286
6. Grupy rodzinne w warunkach agresywnej konkurencji i załamania się norm
społecznych 287
7. Rola indywidualnych umiejętności kulturowych w sytuacji dużej konkurencji
o pracę 292
8. Zróżnicowanie wśród Polaków pracujących w Belgii 295
9. Uwagi końcowe 300
Rozdział jedenasty
Paweł Kaczmarczyk
Uwarunkowania procesów migracyjnych
Z PERSPEKTYWY SPOŁECZNOŚCI „WYSYŁAJĄCEJ” 303
1. Wprowadzenie 303
2. Charakter procesów migracyjnych w gminie Mońki 304
3. Uwarunkowania mobilności międzynarodowej – poziom mikrospołeczny .. . 307
4. Uwagi końcowe 326
Rozdział dwunasty
Ewa Jaźwińska MIGRACJA NIEPEŁNA A PRZEBIEG KARIER ZAWODOWYCH 331
1. Migracje a ruchliwość społeczna 33.1,
2. Ruchliwość społeczna i migracje w okresie PRL 335
3. Struktura zawodowa w Polsce przed i po transformacji 332
4. Ruchliwość wewnątrzpokoleniowa i kariery zawodowe mieszkańców miasta na Podlasiu 340
5. Zróżnicowanie karier i sytuacji zawodowej migrantów z Podlasia 348
6. Migracje międzynarodowe a ruchliwość społeczna
i kariery zawodowe mieszkańców Warszawy 350
7. Uwagi końcowe 355
Rozdział trzynasty
Ziemowit Hirszfeld GENEROWANIE I ALOKACJA ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH MIGRANTÓW 357
1. Wprowadzenie 357
2. Generowanie środków pieniężnych 359
3. Tezauryzacja i przepływ środków pieniężnych 370
4. Alokacja środków pieniężnych 374
5. Uwagi końcowe 380
Rozdział czternasty
Dorota Osipowicz
Marginalizacja społeczna migrantów 382
1. Wprowadzenie 382
2. Założenia i definicje 384
3. Marginalizacja a migracja 387
4. Młode pokolenie 407
5. Uwagi końcowe 408
BIBLIOGRAFIA 410
INDEKS 428
NOTY O AUTORACH 435
Marek Okólski MOBILNOŚĆ MIĘDZYNARODOWA LUDNOŚCI POLSKI W OKRESIE TRANSFORMACJI: PRZEGLĄD PROBLEMATYKI 9
Rozdział drugi
Marek Okólski MOBILNOŚĆ przestrzenna z perspektywy koncepcji
MIGRACJI NIEPEŁNEJ 31
1. Wprowadzenie 31
2. „Socjalistyczna industrializacja” a migracje ze wsi do miast 35
3. Niedourbanizacja – jej przyczyny i skutki 37
4. Apogeum i zmierzch dojazdów do pracy 43
5. Otwarcie na zachód a mobilność terytorialna ludności 48
6. Niedokończony exodus ze wsi do miast a migracja niepełna 56
7. Uwagi końcowe: perspektywy migracji niepełnej 59
Rozdział trzeci
Dariusz Stola Międzynarodowa mobilność zarobkowa w PRL … 62
1. Wprowadzenie 62
2. Wielkie zamknięcie 65
3. Odwilż 67
4. Eksplozja mobilności 69
5. Restabilizacja systemu i przykręcenie śruby 73
6. Czasy Gomułki 74
7. Dekada Gierka 82
8. Realny socjalizm fundamentem ekonomicznym mobilności zagranicznej … 86
9. „Eksport wewnętrzny” 90
10. Lata 80. – zamieszanie, regres i przyspieszenia historii 93
11. Uwagi końcowe 97
Rozdział czwarty
Ewa Jaźwińska Migracja niepełna ludności polski: zróżnicowanie
MIĘDZYREGIONALNE 101
1. Wprowadzenie 101
2. Charakterystyka badanych regionów 102
3. Podstawowe charakterystyki migracji z badanych jednostek terytorialnych .. 105
4. Cechy migrantów 117
4. Uwagi końcowe 123
Rozdział piąty
Wojciech Łukowski
Społeczny sens ruchliwości niepełnej (BIWAŁENTNEJ) 125
1. Wprowadzenie 125
2. Na czym polega ruchliwość niepełna (biwalentna)? 127
3. Ruchliwość niepełna (biwalentna) z Podlasia – próba określenia charakteru
i celów’ 130
4. Mońki – socjalistyczne miasto ludzi kapitalistycznego sukcesu 136
5. Mobilność z Moniek zakończona sukcesem
– analiza łańcuchów migracyjnych monieckich rodzin 141
6. Od migracji do cyrkulacji – mobilność z podlaskiej wsi 148
7. Między Mońkami a Europą Zachodnią i USA.
Ciągłość i zmiana wzorów mobilności przestrzennej w latach 90 154
8. Ruchliwość niepełna (biwalentna). „ruchliwość pozorna” i efektywność polskiego kapitalizmu 158
Rozdział szósty
Agata Górny, Dariusz Stola Akumulacja i wykorzystanie migracyjnego
KAPITAŁU SPOŁECZNEGO 164
1. Wprowadzenie 164
2. Kapitał migracyjny w badanych skupiskach 168
3. Charakter migracyjnego kapitału społecznego 176
4. Społeczny kapitał migracyjny a skłonność do migracji 178
5. Sybstytutywne kapitały 180
6. Samotni migranci 182
7. Uwagi końcowe 183
ROZDZIAŁ SIÓDMY
Piotr Koryś
Peryferyjność a migracja niepełna 188
1. Wprowadzenie 188
2. Dychotomia centrum-peryferie a procesy migracyjne 189
3. Kapitał ekonomiczny, społeczny i kulturowy migrantów
i gospodarstw migranckich 190
4. Migracje wewnętrzne i zagraniczne 194
5. Cele i skutki migracji 196
6. Strategie migracyjne 198
7. Uwagi końcowe 204
Rozdział ósmy
Barbara Sakson
Źródła pionierskiego łańcucha migracyjnego …. 206
1. Wprowadzenie 206
2. Metoda badań 207
3. Cechy demograficzno-społeczne pionierów 209
4. Sytuacja społeczna pionierów przed emigracją 209
5. Motywacje wyjazdu 213
6. Decyzja o wyjeździe 216
7. Oczekiwania wobec kraju emigracji a realia życia na emigracji 219
8. Trwałość zamierzeń migracyjnych 221
9. Rola pionierów w generowaniu nowych łańcuchów migracyjnych 227
10. Uwagi końcowe 235
Rozdział dziewiąta”
Paweł Kaczmarczyk „POLSKI BERLIN”? — UWAGI NA TEMAT NAJNOWSZYCH MIGRACJI POLAKOM’ DO STOLICY NIEMIEC 241
1. Wprowadzenie 241
2. Polityka migracyjna Niemiec a status osób przybywających z Polski 243
3. Polacy przebywający na stałe (legalnie) w Berlinie 248
4. Pracownicy programowi – osoby przebywające czasowo (legalnie)
na terytorium Niemiec 252
5. Pozycja i sytuacja ,.wysiedleńców” 254
6. Wanderhandler – prekursorzy migracji niepełnej? 257
7. Migracje niepełne Polaków do Berlina w latach 90 259
8. Uwagi końcowe 270
Rozdział dziesiąty
Aleksandra Grzymała-Kazłowska
DYNAMIKA SIECI MIGRANCKICH: POLACY W BRUKSELI . 272
1. Wprowadzenie 272
2. Obraz Polaków pracujących nielegalnie w Brukseli 275
3. Polacy w Belgii na przełomie lat 80. i 90 278
4. Rozwój sieci migranckiej i wzrost wagi powiązań rodzinnych 282
5. Więzi etniczne i rodzinne w obliczu rosnącej rywalizacji 286
6. Grupy rodzinne w warunkach agresywnej konkurencji i załamania się norm
społecznych 287
7. Rola indywidualnych umiejętności kulturowych w sytuacji dużej konkurencji
o pracę 292
8. Zróżnicowanie wśród Polaków pracujących w Belgii 295
9. Uwagi końcowe 300
Rozdział jedenasty
Paweł Kaczmarczyk
Uwarunkowania procesów migracyjnych
Z PERSPEKTYWY SPOŁECZNOŚCI „WYSYŁAJĄCEJ” 303
1. Wprowadzenie 303
2. Charakter procesów migracyjnych w gminie Mońki 304
3. Uwarunkowania mobilności międzynarodowej – poziom mikrospołeczny .. . 307
4. Uwagi końcowe 326
Rozdział dwunasty
Ewa Jaźwińska MIGRACJA NIEPEŁNA A PRZEBIEG KARIER ZAWODOWYCH 331
1. Migracje a ruchliwość społeczna 33.1,
2. Ruchliwość społeczna i migracje w okresie PRL 335
3. Struktura zawodowa w Polsce przed i po transformacji 332
4. Ruchliwość wewnątrzpokoleniowa i kariery zawodowe mieszkańców miasta na Podlasiu 340
5. Zróżnicowanie karier i sytuacji zawodowej migrantów z Podlasia 348
6. Migracje międzynarodowe a ruchliwość społeczna
i kariery zawodowe mieszkańców Warszawy 350
7. Uwagi końcowe 355
Rozdział trzynasty
Ziemowit Hirszfeld GENEROWANIE I ALOKACJA ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH MIGRANTÓW 357
1. Wprowadzenie 357
2. Generowanie środków pieniężnych 359
3. Tezauryzacja i przepływ środków pieniężnych 370
4. Alokacja środków pieniężnych 374
5. Uwagi końcowe 380
Rozdział czternasty
Dorota Osipowicz
Marginalizacja społeczna migrantów 382
1. Wprowadzenie 382
2. Założenia i definicje 384
3. Marginalizacja a migracja 387
4. Młode pokolenie 407
5. Uwagi końcowe 408
BIBLIOGRAFIA 410
INDEKS 428
NOTY O AUTORACH 435