Dane szczegółowe książki
Psychologia mediów i komunikowania: Wprowadzenie / Ogonowska, Agnieszka
Autorzy
Tytuł
Psychologia mediów i komunikowania: Wprowadzenie
Wydawnictwo
Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2018
Numer wydania
1
ISBN
978-83-8095-421-2
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
SPIS TREŚCI
Wstęp 9
Rozdział 1. Psychologia mediów: geneza, kierunki i metody badań, wpływ na odbiorcę/użytkownika 11
1.1. Geneza psychologii mediów i współczesne inspiracje naukowo-badawcze 12
1.1.1. Prekognitywna koncepcja odbioru filmu Hugo Münsterberga 13
1.1.2. Psychologia Gestalt w koncepcji psychologii sztuki Rudolfa Arnheima 15
1.1.3. Montaż, prawa umysłu i wyzwalanie emocji 17
1.1.4. Psychoanaliza i media 19
1.1.4.1. Aparat i dyspozytyw 22
1.1.4.2. Psychoanaliza jako metoda interpretacji 24
1.1.5. Pozostałe źródła inspiracji badawczych 26
1.1.5.1. Behawioryzm i teoria społecznego uczenia się 26
1.1.5.2. Paradygmat poznawczy i kognitywizm 30
1.1.5.2.1. Paradygmat poznawczy i ujęcie rozwojowe 32
1.1.5.2.2. Paradygmat poznawczy i koncepcja inteligencji wielorakiej 36
1.1.5.3. Biologiczne podstawy zachowań medialnych człowieka 38
1.1.5.4. Psychologia ewolucyjna i psychologia międzykulturowa w rozwoju homo medialis 38
1.1.5.5. Uczenie się przez działanie i filozofia pragmatyczna Johna Deweya 41
1.2. Psychologia mediów: kluczowe obszary badawcze 42
1.2.1. Psychologia literatury: tematy - metody - kierunki wpływu 47
1.2.2. Psychologia fotografii: przekaz wizualny jako źródło danych psychologicznych 52
1.2.3. Psychologia radia: początki badań psychologicznych nad odbiorem programów radiowych 54
1.2.4. Zaangażowanie widza w przedstawienie teatralne: ujęcie kognitywne 56
1.2.4.1. Psychodrama: wykorzystanie medium teatru w terapii, edukacji i wychowaniu 59
1.3. Metody badań wykorzystywane w psychologii mediów 61
Podsumowanie rozdziału 1 64
Rozdział 2. Media tradycyjne i nowe media: wpływ na odbiorcę i użytkownika 67
2.1. Wpływ społeczny a modelowe sytuacje i strategie komunikacyjne 77
2.2. Konwergencja mediów i performatyzacja zachowań odbiorczych 82
2.2.1. Multitasking medialny: typy i konsekwencje wielozadaniowości 83
2.3. Wpływ mediów na użytkownika a problem przemocy medialnej 85
2.4. Ekrany statyczne i dynamiczne w kontekście form aktywności
odbiorcy/użytkownika 92
2.4.1. Wpływ ekranów na rozwój dziecka 94
Podsumowanie rozdziału 2 95
Rozdział 3. Reprezentacja, przedstawienie, komunikacja 99
3.1. Reprezentacje poznawcze a reprezentacje medialne 103
3.1.1. Formy i zastosowania reprezentacji w mediach 105
3.1.2. Typy myślenia a rozumienie przekazów medialnych 106
3.1.3. Problem identyfikacji w kontekście reprezentacji medialnych 110
3.2. Kategoria reprezentacji w filozofii i semiotyce 113
3.3. Filozofie reprezentacji a rozumienie przekazu 115
3.4. Problem reprezentacji w badaniach nad nowymi mediami 117
3.5. Komunikologia: kluczowe kierunki badań 119
3.5.1. Sposoby komunikowania się ludzi 121
3.5.2. Formy komunikowania się ludzi 122
3.5.3. Cele komunikowania się 124
3.5.4. Bazowe elementy procesu komunikowania 126
3.6. Współczesna komunikologia i media 126
3.6.1. Teoria użytkowania i korzyści, czyli pytanie o potrzeby społeczne 127
3.6.2. Aktorzy społeczni i sztuka kreowania wrażeń w koncepcji Ervinga Goffmana 127
3.6.3. Brytyjskie studia kulturowe 132
3.6.4. Determinizm technologiczny 133
3.6.4.1. Od globalnej wioski do efektu wioski 134
3.6.5. Inne modele komunikacyjne 135
Podsumowanie rozdziału 3 136
Rozdział 4. Patologiczne formy korzystania z mediów i cyberprzemoc 139
4.1. Zasoby człowieka i ich wpływ na rozwój osobowy 142
4.2. Patologiczne korzystanie z mediów: ujęcie procesualne 144
4.3. Symptomy patologicznego korzystania z mediów 146
4.4. Patologiczne korzystanie z mediów jako reakcja na sytuację stresową 147
4.5. Patologiczne zachowania medialne a cechy nowych mediów 148
4.5.1. Potencjalnie uzależniające cechy gier komputerowych 150
4.6. Siecioholizm: rodzaje patologicznego uzależnienia od Internetu 152
4.6.1. Formy siecioholizmu 153
4.7. Patologiczny hazard i e-hazard 157
4.8. Fonoholizm 158
4.9. Podatność na patologiczne korzystanie z mediów 158
4.10. Dynamika i fazy procesu zmiany w leczeniu 161
4.11. Formy profilaktyki uzależnień medialnych 162
4.11.1. Poziomy i strategie działań profilaktycznych 163
4.11.2. Edukacja medialna jako forma profilaktyki uzależnień 167
4.12. Zagrożenia (w) sieci 171
4.12.1. Przemoc w realu a cyberprzemoc 176
4.13. Model zdrowego życia w świecie nowych technologii 177
Podsumowanie rozdziału 4 178
Rozdział 5. Rola filmu w edukacji psychologicznej i nauczaniu 183
5.1. Film psychologiczny jako narzędzie edukacji 188
5.1.1. Film psychologiczny w świetle wybranych nauk humanistycznych i społecznych 188
5.1.2. Edukacyjna rola filmów zastanych 190
5.1.3. Analiza hermeneutyczna w edukacji psychologicznej 191
5.2. Kierunki pracy z filmem w edukacji formalnej 193
5.3. Edukacja filmowa w rozwoju dziecka 194
5.3.1. Dorośli i opiekunowie jako mediatorzy Formy, typy i cele mediacji 195
5.4. „Język" filmu a procesy przetwarzania i zapamiętywania Informacji 197
Podsumowanie rozdziału 5 204
Rozdział 6. Psychologia mediów: perspektywy dalszych badań oraz wpływ na inne nauki społeczne, medyczne i humanistyczne 209
6.1. Voyeuryzm i ekshibicjonizm: z medycyny i psychologii do fllmoznawstwa, medioznawstwa oraz badań kulturowych 209
6.1.1. Voyeuryzm i ekshibicjonizm medialny: poza seksem, seksualnością, erotyką i pornografią 215
6.1.2. Telenowele dokumentalne, reality show i eksperymenty psychologiczne Philipa Zimbardo 218
6.2. Media a zaburzenia zachowania i procesów komunikacji 219
6.2.1. „Człowiek - robot", „człowiek - interfejs": komunikacja, interakcja czy technologiczna moda? 224
Podsumowanie rozdziału 6 232
Bibliografia 237
Filmografia 251
Wykaz tabel 253
Indeks nazwisk 255
Wstęp 9
Rozdział 1. Psychologia mediów: geneza, kierunki i metody badań, wpływ na odbiorcę/użytkownika 11
1.1. Geneza psychologii mediów i współczesne inspiracje naukowo-badawcze 12
1.1.1. Prekognitywna koncepcja odbioru filmu Hugo Münsterberga 13
1.1.2. Psychologia Gestalt w koncepcji psychologii sztuki Rudolfa Arnheima 15
1.1.3. Montaż, prawa umysłu i wyzwalanie emocji 17
1.1.4. Psychoanaliza i media 19
1.1.4.1. Aparat i dyspozytyw 22
1.1.4.2. Psychoanaliza jako metoda interpretacji 24
1.1.5. Pozostałe źródła inspiracji badawczych 26
1.1.5.1. Behawioryzm i teoria społecznego uczenia się 26
1.1.5.2. Paradygmat poznawczy i kognitywizm 30
1.1.5.2.1. Paradygmat poznawczy i ujęcie rozwojowe 32
1.1.5.2.2. Paradygmat poznawczy i koncepcja inteligencji wielorakiej 36
1.1.5.3. Biologiczne podstawy zachowań medialnych człowieka 38
1.1.5.4. Psychologia ewolucyjna i psychologia międzykulturowa w rozwoju homo medialis 38
1.1.5.5. Uczenie się przez działanie i filozofia pragmatyczna Johna Deweya 41
1.2. Psychologia mediów: kluczowe obszary badawcze 42
1.2.1. Psychologia literatury: tematy - metody - kierunki wpływu 47
1.2.2. Psychologia fotografii: przekaz wizualny jako źródło danych psychologicznych 52
1.2.3. Psychologia radia: początki badań psychologicznych nad odbiorem programów radiowych 54
1.2.4. Zaangażowanie widza w przedstawienie teatralne: ujęcie kognitywne 56
1.2.4.1. Psychodrama: wykorzystanie medium teatru w terapii, edukacji i wychowaniu 59
1.3. Metody badań wykorzystywane w psychologii mediów 61
Podsumowanie rozdziału 1 64
Rozdział 2. Media tradycyjne i nowe media: wpływ na odbiorcę i użytkownika 67
2.1. Wpływ społeczny a modelowe sytuacje i strategie komunikacyjne 77
2.2. Konwergencja mediów i performatyzacja zachowań odbiorczych 82
2.2.1. Multitasking medialny: typy i konsekwencje wielozadaniowości 83
2.3. Wpływ mediów na użytkownika a problem przemocy medialnej 85
2.4. Ekrany statyczne i dynamiczne w kontekście form aktywności
odbiorcy/użytkownika 92
2.4.1. Wpływ ekranów na rozwój dziecka 94
Podsumowanie rozdziału 2 95
Rozdział 3. Reprezentacja, przedstawienie, komunikacja 99
3.1. Reprezentacje poznawcze a reprezentacje medialne 103
3.1.1. Formy i zastosowania reprezentacji w mediach 105
3.1.2. Typy myślenia a rozumienie przekazów medialnych 106
3.1.3. Problem identyfikacji w kontekście reprezentacji medialnych 110
3.2. Kategoria reprezentacji w filozofii i semiotyce 113
3.3. Filozofie reprezentacji a rozumienie przekazu 115
3.4. Problem reprezentacji w badaniach nad nowymi mediami 117
3.5. Komunikologia: kluczowe kierunki badań 119
3.5.1. Sposoby komunikowania się ludzi 121
3.5.2. Formy komunikowania się ludzi 122
3.5.3. Cele komunikowania się 124
3.5.4. Bazowe elementy procesu komunikowania 126
3.6. Współczesna komunikologia i media 126
3.6.1. Teoria użytkowania i korzyści, czyli pytanie o potrzeby społeczne 127
3.6.2. Aktorzy społeczni i sztuka kreowania wrażeń w koncepcji Ervinga Goffmana 127
3.6.3. Brytyjskie studia kulturowe 132
3.6.4. Determinizm technologiczny 133
3.6.4.1. Od globalnej wioski do efektu wioski 134
3.6.5. Inne modele komunikacyjne 135
Podsumowanie rozdziału 3 136
Rozdział 4. Patologiczne formy korzystania z mediów i cyberprzemoc 139
4.1. Zasoby człowieka i ich wpływ na rozwój osobowy 142
4.2. Patologiczne korzystanie z mediów: ujęcie procesualne 144
4.3. Symptomy patologicznego korzystania z mediów 146
4.4. Patologiczne korzystanie z mediów jako reakcja na sytuację stresową 147
4.5. Patologiczne zachowania medialne a cechy nowych mediów 148
4.5.1. Potencjalnie uzależniające cechy gier komputerowych 150
4.6. Siecioholizm: rodzaje patologicznego uzależnienia od Internetu 152
4.6.1. Formy siecioholizmu 153
4.7. Patologiczny hazard i e-hazard 157
4.8. Fonoholizm 158
4.9. Podatność na patologiczne korzystanie z mediów 158
4.10. Dynamika i fazy procesu zmiany w leczeniu 161
4.11. Formy profilaktyki uzależnień medialnych 162
4.11.1. Poziomy i strategie działań profilaktycznych 163
4.11.2. Edukacja medialna jako forma profilaktyki uzależnień 167
4.12. Zagrożenia (w) sieci 171
4.12.1. Przemoc w realu a cyberprzemoc 176
4.13. Model zdrowego życia w świecie nowych technologii 177
Podsumowanie rozdziału 4 178
Rozdział 5. Rola filmu w edukacji psychologicznej i nauczaniu 183
5.1. Film psychologiczny jako narzędzie edukacji 188
5.1.1. Film psychologiczny w świetle wybranych nauk humanistycznych i społecznych 188
5.1.2. Edukacyjna rola filmów zastanych 190
5.1.3. Analiza hermeneutyczna w edukacji psychologicznej 191
5.2. Kierunki pracy z filmem w edukacji formalnej 193
5.3. Edukacja filmowa w rozwoju dziecka 194
5.3.1. Dorośli i opiekunowie jako mediatorzy Formy, typy i cele mediacji 195
5.4. „Język" filmu a procesy przetwarzania i zapamiętywania Informacji 197
Podsumowanie rozdziału 5 204
Rozdział 6. Psychologia mediów: perspektywy dalszych badań oraz wpływ na inne nauki społeczne, medyczne i humanistyczne 209
6.1. Voyeuryzm i ekshibicjonizm: z medycyny i psychologii do fllmoznawstwa, medioznawstwa oraz badań kulturowych 209
6.1.1. Voyeuryzm i ekshibicjonizm medialny: poza seksem, seksualnością, erotyką i pornografią 215
6.1.2. Telenowele dokumentalne, reality show i eksperymenty psychologiczne Philipa Zimbardo 218
6.2. Media a zaburzenia zachowania i procesów komunikacji 219
6.2.1. „Człowiek - robot", „człowiek - interfejs": komunikacja, interakcja czy technologiczna moda? 224
Podsumowanie rozdziału 6 232
Bibliografia 237
Filmografia 251
Wykaz tabel 253
Indeks nazwisk 255