Dane szczegółowe książki
Stereotypy narodowe w świadomości Polaków: studium socjologiczno-politologiczne / Błuszkowski, Jan (1940-2011)
Autorzy
Tytuł
Stereotypy narodowe w świadomości Polaków: studium socjologiczno-politologiczne
Wydawnictwo
Warszawa: "Elipsa", 2003
ISBN
8371514743
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wstęp 9
Rozdział 1. Analiza i konstrukcja pojęcia stereotypu 19
1.1. Wieloznaczność pojęcia stereotypu w sensie klasyfikującym 19
1.2. Definicje cząstkowe ogólnego pojęcia stereotypu 21
1.2.1. Status poznawczy stereotypów: forma świadomości upraszczająca rzeczywistość 22
1.2.2. Status empiryczny stereotypów: forma świadomości niezależna od doświadczenia 30
1.2.3. Status walencyjny stereotypów: forma świadomości zawierająca treści emocjonalno-wartościujące 34
1.2.4. Status lingwistyczny stereotypów: forma świadomości wyrażona werbalnie 39
1.2.5. Status inwariancyjny stereotypów: forma świadomości charakteryzująca się trwałością i nieelastycznością 43
1.3. Pojęcie stereotypu w sensie typologicznym i porządkującym 49
Rozdział 2. Podmiotowo-przedmiotowa klasyfikacja stereotypów 55
2.1. Założenia teoretyczno-metodologiczne klasyfikacji stereotypów 55
2.1.1. Poziomy agregacji podmiotów stereotypów 58
2.1.2. Poziomy kategoryzacji przedmiotów stereotypów 60
2.2. Schemat podmiotowo-przedmiotowej klasyfikacji stereotypów 61
2.2.1. Model analityczny A: ogólny społeczny stereotyp globalny 62
2.2.2. Model analityczny B: ogólny społeczny stereotyp subkategorialny 64
2.2.3. Model analityczny C: ogólny społeczny stereotyp egzemplaryczny 65
2.2.4 Model analityczny D: segmantacyjny społeczny stereotyp globalny 67
2.2.5. Model analityczny E: segmantacyjny społeczny stereotyp subkategorialny 68
2.2.6. Model analityczny F: segmantacyjny społeczny stereotyp egzemplaryczny 68
2.2.7. Model analityczny G: indywidualny stereotyp globalny 69
2.2.8. Model analityczny H: indywidualny stereotyp subkategorialny 70
2.2.9. Model analityczny I: indywidualny stereotyp egzemplaryczny 71
Rozdział 3. Zagadnienia metodologiczne badania stereotypów narodowych 72
3.1. Zakres tematyczny badania stereotypów narodowych 72
3.2. Modele analityczne zastosowane w badaniu stereotypów narodowych 75
3.3. Dobór skal do badania treści stereotypów narodowych 76
3.3.1. Skale nominalne do badania deskryptywnych treści stereotypów narodowych 76
3.3.2. Skale interwałowe do badania ewaluatywnych treści stereotypów narodowych 79
3.3.3. Skale do badania dystansu społecznego 81
3.4. Sens empiryczny pojęcia stereotypu narodowego 82
3.4.1. Procedura określania sensu empirycznego pojęcia stereotypu w badaniu jego treści deskryptywnych 82
3.4.2. Procedura określania sensu empirycznego pojęcia stereotypu w badaniu jego treści ewaluatywnych 87
3.4.3. Procedura określania sensu empirycznego pojęcia stereotypu w badaniu dystansu społecznego 88
Rozdział 4. Założenia, problemy i metoda badania stereotypów narodowych 89
4.1. Założenia i problemy badawcze 89
4.1.1. Etnopolityczny charakter stereotypów narodowych 89
4.1.2. Sformułowanie hipotez badawczych 93
4.1.3. Stereotypy narodowe jako składnik świadomości narodowej 95
4.2. Generowanie listy narodów 103
4.3. Generowanie listy cech 108
Rozdział 5. Struktury percepcyjne narodów w świadomości Polaków 118
5.1. Konstrukcja pojęcia struktury percepcyjnej narodu 118
5.1.1. Określenie podstawowego wskaźnika atrybucyjnego 118
5.1.2. Analiza frekwencyjna cech przypisywanych narodom 119
5.1.2.1. Profile deskryptywne narodów 119
5.1.2.2. Szeregi rangowe narodów ze względu na poziom atrybucji cech 120
5.1.3. Analiza korelacyjna cech przypisywanych narodom 121
5.1.3.1. Określenie normy reakcji deskryptywnej cech 122
5.1.3.2. Obliczenie współczynników korelacji 122
5.1.4. Strukturalna analiza zakresu i układu deskryptywnych treści stereotypów 126
5.1.5. Analiza cech antonimicznie zależnych występujących w syndromach stereotypowej percepcji narodów 127
5.2. Rekonstrukcja struktur percepcyjnych narodów 128
Struktura percepcyjna Amerykanów 128
Struktura percepcyjna Anglików 130
Struktura percepcyjna Austriaków 132
Struktura percepcyjna Białorusinów 134
Struktura percepcyjna Chińczyków 135
Struktura percepcyjna Czechów 137
Struktura percepcyjna Francuzów 138
Struktura percepcyjna Hiszpanów 139
Struktura percepcyjna Holendrów 141
Struktura percepcyjna Japończyków 142
Struktura percepcyjna Kanadyjczyków 143
Struktura percepcyjna Litwinów 144
Struktura percepcyjna Niemców 146
Struktura percepcyjna Polaków 148
Struktura percepcyjna Rosjan 150
Struktura percepcyjna Słowaków 151
Struktura percepcyjna Szwedów 153
Struktura percepcyjna Turków 154
Struktura percepcyjna Ukraińców 156
Struktura percepcyjna Węgrów 157
Struktura percepcyjna Włochów 158
Struktura percepcyjna Żydów 160
5.3. Analiza korespondencji: podobieństwa i różnice w percepcji narodów 162
5.4. Analiza zależności percepcji narodów od czynników społeczno-demograficznych 166
Rozdział 6. Ewaluatywne treści stereotypów narodowych 168
6.1. Badanie ewaluatywnych treści stereotypów narodowych metodą dyferencjału semantycznego 168
6.2. Spolaryzowane profile cech ewaluatywnych narodów 172
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Amerykanów 172
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Anglików 174
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Austriaków 175).– Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Białorusinów 177
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Chińczyków 178
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Czechów 179
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Francuzów 181
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Hiszpanów 182
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Holendrów 183
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Japończyków 184
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Kanadyjczyków 185
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Litwinów 187
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Niemców 188
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Polaków 189
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Rosjan 190
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Słowaków 192
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Szwedów 193
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Turków 194
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Ukraińców 195
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Węgrów 196
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Włochów 197
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Żydów 198
6.3. Analiza podobieństw i różnic w ocenie narodów 200
6.4. Analiza zależności treści ewaluatywnych stereotypów narodowych od czynników społeczno-demograficznych 203
Rozdział 7. Pomiar dystansu społecznego Polaków wobec innych narodów 207
7.1. Skala Bogardusa do pomiaru dystansu społecznego 207
7.2. Próba adaptacji skali Bogardusa do pomiaru dystansu społecznego Polaków wobec innych narodów 211
7.3. Analiza skalogramowa wyników pomiaru dystansu społecznego Polaków wobec innych narodów 219
7.4. Analiza zależności dystansu społecznego Polaków wobec innych narodów od czynników społeczno-demograficznych 229
Rozdział 8. Polacy – naród otwarty czy zamknięty 233
8.1. Autostereotyp narodowy jako korelat tożsamości zbiorowej narodu 234
8.2. Autostereotyp tradycyjny Polaków 238
8.3. Autostereotyp antycypacyjny Polaków 243
Aneksy
1. Model ilościowy opisu narodów 250
2. Profile deskryptywne narodów 251
3. Szeregi rangowe narodów ze względu na częstotliwość przypisywania im określonych cech 262
4. Rozkłady częstotliwości przypisywania cech narodom na tle normy reakcji deskryptywnej tych cech 273
5. Cechy antonimiczne przypisywane narodom 275
6. Charakterystyka próby badawczej; zakres analizy zależności treści stereotypów narodowych od czynników społeczno-demograficznych 286
7. Rozkłady ocen narodów uzyskane metodą dyferencjału semantycznego 288
8. Pilotażowy pomiar dystansu społecznego Polaków wobec innych narodów 300
9. Wyniki pomiarów dystansu społecznego Polaków wobec innych narodów 301
10. Skalogramy pytań kumulatywnych dystansu społecznego Polaków wobec innych narodów – wymiary: mikrospołeczny, makrospołeczny i partycypacyjny 308
Kwestionariusz wywiadu 312
Bibliografia 318
Indeks nazwisk 341
Rozdział 1. Analiza i konstrukcja pojęcia stereotypu 19
1.1. Wieloznaczność pojęcia stereotypu w sensie klasyfikującym 19
1.2. Definicje cząstkowe ogólnego pojęcia stereotypu 21
1.2.1. Status poznawczy stereotypów: forma świadomości upraszczająca rzeczywistość 22
1.2.2. Status empiryczny stereotypów: forma świadomości niezależna od doświadczenia 30
1.2.3. Status walencyjny stereotypów: forma świadomości zawierająca treści emocjonalno-wartościujące 34
1.2.4. Status lingwistyczny stereotypów: forma świadomości wyrażona werbalnie 39
1.2.5. Status inwariancyjny stereotypów: forma świadomości charakteryzująca się trwałością i nieelastycznością 43
1.3. Pojęcie stereotypu w sensie typologicznym i porządkującym 49
Rozdział 2. Podmiotowo-przedmiotowa klasyfikacja stereotypów 55
2.1. Założenia teoretyczno-metodologiczne klasyfikacji stereotypów 55
2.1.1. Poziomy agregacji podmiotów stereotypów 58
2.1.2. Poziomy kategoryzacji przedmiotów stereotypów 60
2.2. Schemat podmiotowo-przedmiotowej klasyfikacji stereotypów 61
2.2.1. Model analityczny A: ogólny społeczny stereotyp globalny 62
2.2.2. Model analityczny B: ogólny społeczny stereotyp subkategorialny 64
2.2.3. Model analityczny C: ogólny społeczny stereotyp egzemplaryczny 65
2.2.4 Model analityczny D: segmantacyjny społeczny stereotyp globalny 67
2.2.5. Model analityczny E: segmantacyjny społeczny stereotyp subkategorialny 68
2.2.6. Model analityczny F: segmantacyjny społeczny stereotyp egzemplaryczny 68
2.2.7. Model analityczny G: indywidualny stereotyp globalny 69
2.2.8. Model analityczny H: indywidualny stereotyp subkategorialny 70
2.2.9. Model analityczny I: indywidualny stereotyp egzemplaryczny 71
Rozdział 3. Zagadnienia metodologiczne badania stereotypów narodowych 72
3.1. Zakres tematyczny badania stereotypów narodowych 72
3.2. Modele analityczne zastosowane w badaniu stereotypów narodowych 75
3.3. Dobór skal do badania treści stereotypów narodowych 76
3.3.1. Skale nominalne do badania deskryptywnych treści stereotypów narodowych 76
3.3.2. Skale interwałowe do badania ewaluatywnych treści stereotypów narodowych 79
3.3.3. Skale do badania dystansu społecznego 81
3.4. Sens empiryczny pojęcia stereotypu narodowego 82
3.4.1. Procedura określania sensu empirycznego pojęcia stereotypu w badaniu jego treści deskryptywnych 82
3.4.2. Procedura określania sensu empirycznego pojęcia stereotypu w badaniu jego treści ewaluatywnych 87
3.4.3. Procedura określania sensu empirycznego pojęcia stereotypu w badaniu dystansu społecznego 88
Rozdział 4. Założenia, problemy i metoda badania stereotypów narodowych 89
4.1. Założenia i problemy badawcze 89
4.1.1. Etnopolityczny charakter stereotypów narodowych 89
4.1.2. Sformułowanie hipotez badawczych 93
4.1.3. Stereotypy narodowe jako składnik świadomości narodowej 95
4.2. Generowanie listy narodów 103
4.3. Generowanie listy cech 108
Rozdział 5. Struktury percepcyjne narodów w świadomości Polaków 118
5.1. Konstrukcja pojęcia struktury percepcyjnej narodu 118
5.1.1. Określenie podstawowego wskaźnika atrybucyjnego 118
5.1.2. Analiza frekwencyjna cech przypisywanych narodom 119
5.1.2.1. Profile deskryptywne narodów 119
5.1.2.2. Szeregi rangowe narodów ze względu na poziom atrybucji cech 120
5.1.3. Analiza korelacyjna cech przypisywanych narodom 121
5.1.3.1. Określenie normy reakcji deskryptywnej cech 122
5.1.3.2. Obliczenie współczynników korelacji 122
5.1.4. Strukturalna analiza zakresu i układu deskryptywnych treści stereotypów 126
5.1.5. Analiza cech antonimicznie zależnych występujących w syndromach stereotypowej percepcji narodów 127
5.2. Rekonstrukcja struktur percepcyjnych narodów 128
Struktura percepcyjna Amerykanów 128
Struktura percepcyjna Anglików 130
Struktura percepcyjna Austriaków 132
Struktura percepcyjna Białorusinów 134
Struktura percepcyjna Chińczyków 135
Struktura percepcyjna Czechów 137
Struktura percepcyjna Francuzów 138
Struktura percepcyjna Hiszpanów 139
Struktura percepcyjna Holendrów 141
Struktura percepcyjna Japończyków 142
Struktura percepcyjna Kanadyjczyków 143
Struktura percepcyjna Litwinów 144
Struktura percepcyjna Niemców 146
Struktura percepcyjna Polaków 148
Struktura percepcyjna Rosjan 150
Struktura percepcyjna Słowaków 151
Struktura percepcyjna Szwedów 153
Struktura percepcyjna Turków 154
Struktura percepcyjna Ukraińców 156
Struktura percepcyjna Węgrów 157
Struktura percepcyjna Włochów 158
Struktura percepcyjna Żydów 160
5.3. Analiza korespondencji: podobieństwa i różnice w percepcji narodów 162
5.4. Analiza zależności percepcji narodów od czynników społeczno-demograficznych 166
Rozdział 6. Ewaluatywne treści stereotypów narodowych 168
6.1. Badanie ewaluatywnych treści stereotypów narodowych metodą dyferencjału semantycznego 168
6.2. Spolaryzowane profile cech ewaluatywnych narodów 172
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Amerykanów 172
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Anglików 174
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Austriaków 175).– Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Białorusinów 177
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Chińczyków 178
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Czechów 179
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Francuzów 181
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Hiszpanów 182
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Holendrów 183
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Japończyków 184
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Kanadyjczyków 185
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Litwinów 187
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Niemców 188
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Polaków 189
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Rosjan 190
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Słowaków 192
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Szwedów 193
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Turków 194
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Ukraińców 195
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Węgrów 196
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Włochów 197
Spolaryzowany profil cech ewaluatywnych Żydów 198
6.3. Analiza podobieństw i różnic w ocenie narodów 200
6.4. Analiza zależności treści ewaluatywnych stereotypów narodowych od czynników społeczno-demograficznych 203
Rozdział 7. Pomiar dystansu społecznego Polaków wobec innych narodów 207
7.1. Skala Bogardusa do pomiaru dystansu społecznego 207
7.2. Próba adaptacji skali Bogardusa do pomiaru dystansu społecznego Polaków wobec innych narodów 211
7.3. Analiza skalogramowa wyników pomiaru dystansu społecznego Polaków wobec innych narodów 219
7.4. Analiza zależności dystansu społecznego Polaków wobec innych narodów od czynników społeczno-demograficznych 229
Rozdział 8. Polacy – naród otwarty czy zamknięty 233
8.1. Autostereotyp narodowy jako korelat tożsamości zbiorowej narodu 234
8.2. Autostereotyp tradycyjny Polaków 238
8.3. Autostereotyp antycypacyjny Polaków 243
Aneksy
1. Model ilościowy opisu narodów 250
2. Profile deskryptywne narodów 251
3. Szeregi rangowe narodów ze względu na częstotliwość przypisywania im określonych cech 262
4. Rozkłady częstotliwości przypisywania cech narodom na tle normy reakcji deskryptywnej tych cech 273
5. Cechy antonimiczne przypisywane narodom 275
6. Charakterystyka próby badawczej; zakres analizy zależności treści stereotypów narodowych od czynników społeczno-demograficznych 286
7. Rozkłady ocen narodów uzyskane metodą dyferencjału semantycznego 288
8. Pilotażowy pomiar dystansu społecznego Polaków wobec innych narodów 300
9. Wyniki pomiarów dystansu społecznego Polaków wobec innych narodów 301
10. Skalogramy pytań kumulatywnych dystansu społecznego Polaków wobec innych narodów – wymiary: mikrospołeczny, makrospołeczny i partycypacyjny 308
Kwestionariusz wywiadu 312
Bibliografia 318
Indeks nazwisk 341