Dane szczegółowe książki
Utopie kobiet: 100 lat praw wyborczych kobiet (1918-2018) / Slany, Krystyna; Struzik, Justyna; Ślusarczyk, Magdalena (1977-); Kowalska, Beata; Warat, Marta; Krzaklewska, Ewa; Ciaputa, Ewelina; Ratecka, Anna; Król, Agnieszka
Autorzy
Tytuł
Utopie kobiet: 100 lat praw wyborczych kobiet (1918-2018)
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2019
Numer wydania
1
ISBN
9788323347835; 9788323370796
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
Książka finansowana przez Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Polską Akademię Nauk oraz wsparta ze źródeł kosztów pośrednich projektu badawczego "Równość płci a jakość życia", finansowanego przez NCBiR w ramach programu Polsko-Norweska Współpraca Badawcza na podstawie umowy nr Pol-Nor/200641/63/2013
Spis treści
pokaż spis treści
Spis treści 7
W setną rocznicę praw wyborczych polek pamięć, utopie, życie kobiet. Wywalczone prawo do obywatelstwa 12
O znaczeniu kobiecych utopii i obszarach zmagań kobiet 14
O strukturze książki 26
Literatura cytowana 30
1. Feministyczne wizje utopii 37
Między utopią a antyutopią walka kobiet o własne miejsce 39
Wstęp 39
Kobiece utopie, czyli poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, czy możliwa jest równość płci 40
Utopie heroiczne i heroiczne twórczynie utopii 43
Anty utopie i backlash. Triumf utopii negatywnej: mistyka kobiecości 48
W stronę świata inaczej pomyślanego. Tożsamość oporu i tożsamość projektu kobiet 51
Literatura cytowana 57
Notes for plenary talk: „One Hundred Years-Women’s Time” 63
Feminism in illiberal times 66
The Long View 70
Literature cited 72
2. Utopie – głosy aktywistek 74
Lista spraw do załatwienia 76
Po pierwsze, przemoc wobec kobiet i przemoc w rodzinie 77
Po drugie, zdrowie 79
Po trzecie, prawa reprodukcyjne 79
Po czwarte, alimenty 80
Po piąte, zatrudnienie 80
I na koniec: sprawa udziału kobiet wżyciu publicznym 81
Feministycznie o niepełnosprawności. Manifesta/utopia 83
Początek zmian 83
Jesteś częścią ruchu feministycznego 84
Nie mieszkasz w instytucji zamkniętej 84
Pierwiosnki zmian 85
Sojusznictwo/solidarność 85
Jesteś online, jesteś offline 86
Masz możliwość edukacji 86
Współtworzysz edukację dla wszystkich 87
Nauka zajmuje się tym, co Ciebie dotyczy 87
Jesteśmy! Kontekst na chwilę obecną 88
Organizacje/inicjatywy 89
Blogi 89
Czytanki 89
Od lesbijskiej* konspiry do lesbijskiej* inspiry. Czy środowisko lesbijskie* w Polsce to utopia? 92
Utopia pierwsza. Lesbijka* istnieje 95
Utopia druga. Pragnienie równości 97
Utopia trzecia. Sojusz z gejami 98
Utopia czwarta. Jesteśmy jak wszyscy 99
Utopia piąta. Wspólnota kobiet nieheteronormatywnych 100
Utopia szósta. Będzie inaczej (lepiej), jeśli wszystkie się wyoutujemy 101
Utopia siódma. Labria (Aneks literacki) 103
Literatura cytowana 109
Podejście do zagadnienia intersekcjonalności w nowych ruchach społecznych po czarnym poniedziałku działania praktyczne i analiza 111
Intersekcjonalność feministyczna i kontekst historyczny w Polsce 111
Motywacje aktywizmu feministycznego – na przykładzie Łódzkich Dziewuch 113
Perspektywa intersekcjonalna w działaniach Łódzkich Dziewuch 115
Motywacje do działań intersekcjonalnych – analiza 118
Czy istnieją kraje na świecie, które zbliżone są do idealnego świata dla kobiet utopii kobiecych? 120
Wpływ: potrzeba świata idealnego generuje potrzebę działania feministycznego lokalnego i intersekcjonalnego? 122
Kobiece utopie – czym powinny być? 123
Podsumowanie 124
Literatura cytowana 125
Prawne aspekty macierzyństwa z perspektywy (samo)dzielnych młodych matek 126
Przypadek 126
I 126
II 127
III 128
IV 128
V 130
Idealne macierzyństwo 130
Nastoletnie macierzyństwo – idea versus realia 132
Ciąża z przypadku 135
Wielkie nadzieje 137
Prokurator 138
Matka Polka 140
Podsumowanie 141
Literatura cytowana 141
Bunt jest naszym obowiązkiem strajk RON strajkiem kobiet? 144
3. Pamięć o utopiach 178
Utopie emancypacyjne śląskich ewangeliczek – ku feministycznej kulturze pamięci 180
Uwagi końcowe 191
Literatura cytowana 193
„Odmowa ta spowodowała zajście”. Sprawa dyscyplinarna Rywki Profitkier a „getto ławkowe” 197
Alma Mater Vilnensis 199
Strzępy informacji 207
Równość jako utopia 210
Epilog bez epilogu 216
Literatura cytowana 217
Kobiety jako matki i pracownice w okresie PRL i ich utopie w działaniu. Szkic do spojrzenia komparatystycznego w czterech kohortach wiekowych 221
Wstęp 221
Szkic do portretu zbiorowego kobiet w okresie komunizmu 225
1) Portret reprezentantek roczników 1939-1949 225
2) Portret reprezentantek roczników 1950-1959 229
3) Portret reprezentantek roczników 1960-1969 231
4) Portret reprezentantek roczników 1970-1979 233
Podsumowanie 237
Literatura cytowana 238
4. Utopie dziś 240
Macierzyństwo-utopia kobiet z niepełnosprawnością **01<39> 242
Wstęp 242
Metodologia 244
„Świat tylko do pomyślenia", czyli niektóre sposoby definiowania utopii 246
„Nareszcie nie muszę przed nikim udawać" - historia Joanny 251
Historia Joanny w szerszej perspektywie badań empirycznych 261
Podsumowanie 264
Literatura cytowana 265
Gender a bezpieczeństwo utopie o przyjaznym mieście **01<44> 271
Wprowadzenie 271
Bezpieczeństwo w mieście 274
Studium przypadku I: użytkowniczki narkotyków 276
Redukcja szkód i sieci wsparcia 279
Studium przypadku II: AMMAR – związek zawodowy pracownic seksualnych 281
(Nie)widoczność pracy seksualnej w przestrzeniach miejskich 285
Dyskusja: utopie o bezpiecznym mieście 287
Literatura cytowana 289
Nasza (bez)nadzieja w poszukiwaniu utopii w obywatelskim współdziałaniu w trakcie Czarnych Protestów i Strajków Kobiet 298
Pewnego dnia, w pewnym kraju w Europie... 298
„Kobieta myśląca zagrożeniem dla władzy”**3<63> – nowe herstorie 302
W poszukiwaniu źródeł utopii 314
Literatura cytowana 321
Interdyscyplinarne Seminarium Gender. Studium przypadku akademicko-feministycznej utopii 325
Jak rozumiemy utopię? 326
Niezgoda na zastany świat i podążanie za marzeniem 327
Interdyscyplinarne Seminarium Gender 327
Aktywizm jako rekonstrukcja 329
ISG przykładem akademicko-feministycznej utopii? 332
Literatura cytowana 334
5. Utopie a #metoo 338
Między utopią a dystopią. Kilka refleksji o polskim #metoo 340
Utopia jako polityczne narzędzie 341
Utopie w polskim #metoo – #metoo jako działanie utopijne 345
Myśląc utopijnie o polskim #metoo 353
Zakończenie 361
Literatura cytowana 362
O problemie osobistego zaangażowania. Reakcje na #metoo 367
Lęk przed (samo)ograniczeniem 370
Błąd statystyczny jako studium przypadku 370
Ograniczenie wywołujące panikę 371
Studium przypadku 372
Różnica 374
Literatura cytowana 376
Sprawiedliwość w czasach #metoo 377
Polskie #metoo i backlash 379
Siła ofiar – emancypacyjny potencjał podatności na zranienie 381
Krytyka sprawiedliwości opartej na prawie karnym 384
Jaka sprawiedliwość? Realistyczne utopie skupione na krzywdzie 388
Co dalej? Wyzwania przed #metoo 395
Literatura cytowana 396
6. Głos artystek 403
Działania artystyczne kobiet w kontekście utopii. Wystawa towarzysząca konferencji „Utopie kobiet w działaniu. 100 lat praw wyborczych kobiet” 405
Kobiety w dziejach historii sztuki 406
Polki – obywatelki, kobiety sztuki 410
Kobiety artystki w krajach europejskich – wybrane egzemplifikacje wystawiennicze 411
Podsumowanie 423
Literatura cytowana 424
Zakończenie 426
Utopia na horyzoncie. O feminizmie z Ann Snitow 428
Radość jako postawa polityczna 429
O wartości podziału 433
W stronę demokratycznej utopii 439
Do zobaczenia w utopii 442
Literatura cytowana 445
Noty o autorkach i autorach 448
Przypisy 460
W setną rocznicę praw wyborczych polek pamięć, utopie, życie kobiet. Wywalczone prawo do obywatelstwa 12
O znaczeniu kobiecych utopii i obszarach zmagań kobiet 14
O strukturze książki 26
Literatura cytowana 30
1. Feministyczne wizje utopii 37
Między utopią a antyutopią walka kobiet o własne miejsce 39
Wstęp 39
Kobiece utopie, czyli poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, czy możliwa jest równość płci 40
Utopie heroiczne i heroiczne twórczynie utopii 43
Anty utopie i backlash. Triumf utopii negatywnej: mistyka kobiecości 48
W stronę świata inaczej pomyślanego. Tożsamość oporu i tożsamość projektu kobiet 51
Literatura cytowana 57
Notes for plenary talk: „One Hundred Years-Women’s Time” 63
Feminism in illiberal times 66
The Long View 70
Literature cited 72
2. Utopie – głosy aktywistek 74
Lista spraw do załatwienia 76
Po pierwsze, przemoc wobec kobiet i przemoc w rodzinie 77
Po drugie, zdrowie 79
Po trzecie, prawa reprodukcyjne 79
Po czwarte, alimenty 80
Po piąte, zatrudnienie 80
I na koniec: sprawa udziału kobiet wżyciu publicznym 81
Feministycznie o niepełnosprawności. Manifesta/utopia 83
Początek zmian 83
Jesteś częścią ruchu feministycznego 84
Nie mieszkasz w instytucji zamkniętej 84
Pierwiosnki zmian 85
Sojusznictwo/solidarność 85
Jesteś online, jesteś offline 86
Masz możliwość edukacji 86
Współtworzysz edukację dla wszystkich 87
Nauka zajmuje się tym, co Ciebie dotyczy 87
Jesteśmy! Kontekst na chwilę obecną 88
Organizacje/inicjatywy 89
Blogi 89
Czytanki 89
Od lesbijskiej* konspiry do lesbijskiej* inspiry. Czy środowisko lesbijskie* w Polsce to utopia? 92
Utopia pierwsza. Lesbijka* istnieje 95
Utopia druga. Pragnienie równości 97
Utopia trzecia. Sojusz z gejami 98
Utopia czwarta. Jesteśmy jak wszyscy 99
Utopia piąta. Wspólnota kobiet nieheteronormatywnych 100
Utopia szósta. Będzie inaczej (lepiej), jeśli wszystkie się wyoutujemy 101
Utopia siódma. Labria (Aneks literacki) 103
Literatura cytowana 109
Podejście do zagadnienia intersekcjonalności w nowych ruchach społecznych po czarnym poniedziałku działania praktyczne i analiza 111
Intersekcjonalność feministyczna i kontekst historyczny w Polsce 111
Motywacje aktywizmu feministycznego – na przykładzie Łódzkich Dziewuch 113
Perspektywa intersekcjonalna w działaniach Łódzkich Dziewuch 115
Motywacje do działań intersekcjonalnych – analiza 118
Czy istnieją kraje na świecie, które zbliżone są do idealnego świata dla kobiet utopii kobiecych? 120
Wpływ: potrzeba świata idealnego generuje potrzebę działania feministycznego lokalnego i intersekcjonalnego? 122
Kobiece utopie – czym powinny być? 123
Podsumowanie 124
Literatura cytowana 125
Prawne aspekty macierzyństwa z perspektywy (samo)dzielnych młodych matek 126
Przypadek 126
I 126
II 127
III 128
IV 128
V 130
Idealne macierzyństwo 130
Nastoletnie macierzyństwo – idea versus realia 132
Ciąża z przypadku 135
Wielkie nadzieje 137
Prokurator 138
Matka Polka 140
Podsumowanie 141
Literatura cytowana 141
Bunt jest naszym obowiązkiem strajk RON strajkiem kobiet? 144
3. Pamięć o utopiach 178
Utopie emancypacyjne śląskich ewangeliczek – ku feministycznej kulturze pamięci 180
Uwagi końcowe 191
Literatura cytowana 193
„Odmowa ta spowodowała zajście”. Sprawa dyscyplinarna Rywki Profitkier a „getto ławkowe” 197
Alma Mater Vilnensis 199
Strzępy informacji 207
Równość jako utopia 210
Epilog bez epilogu 216
Literatura cytowana 217
Kobiety jako matki i pracownice w okresie PRL i ich utopie w działaniu. Szkic do spojrzenia komparatystycznego w czterech kohortach wiekowych 221
Wstęp 221
Szkic do portretu zbiorowego kobiet w okresie komunizmu 225
1) Portret reprezentantek roczników 1939-1949 225
2) Portret reprezentantek roczników 1950-1959 229
3) Portret reprezentantek roczników 1960-1969 231
4) Portret reprezentantek roczników 1970-1979 233
Podsumowanie 237
Literatura cytowana 238
4. Utopie dziś 240
Macierzyństwo-utopia kobiet z niepełnosprawnością **01<39> 242
Wstęp 242
Metodologia 244
„Świat tylko do pomyślenia", czyli niektóre sposoby definiowania utopii 246
„Nareszcie nie muszę przed nikim udawać" - historia Joanny 251
Historia Joanny w szerszej perspektywie badań empirycznych 261
Podsumowanie 264
Literatura cytowana 265
Gender a bezpieczeństwo utopie o przyjaznym mieście **01<44> 271
Wprowadzenie 271
Bezpieczeństwo w mieście 274
Studium przypadku I: użytkowniczki narkotyków 276
Redukcja szkód i sieci wsparcia 279
Studium przypadku II: AMMAR – związek zawodowy pracownic seksualnych 281
(Nie)widoczność pracy seksualnej w przestrzeniach miejskich 285
Dyskusja: utopie o bezpiecznym mieście 287
Literatura cytowana 289
Nasza (bez)nadzieja w poszukiwaniu utopii w obywatelskim współdziałaniu w trakcie Czarnych Protestów i Strajków Kobiet 298
Pewnego dnia, w pewnym kraju w Europie... 298
„Kobieta myśląca zagrożeniem dla władzy”**3<63> – nowe herstorie 302
W poszukiwaniu źródeł utopii 314
Literatura cytowana 321
Interdyscyplinarne Seminarium Gender. Studium przypadku akademicko-feministycznej utopii 325
Jak rozumiemy utopię? 326
Niezgoda na zastany świat i podążanie za marzeniem 327
Interdyscyplinarne Seminarium Gender 327
Aktywizm jako rekonstrukcja 329
ISG przykładem akademicko-feministycznej utopii? 332
Literatura cytowana 334
5. Utopie a #metoo 338
Między utopią a dystopią. Kilka refleksji o polskim #metoo 340
Utopia jako polityczne narzędzie 341
Utopie w polskim #metoo – #metoo jako działanie utopijne 345
Myśląc utopijnie o polskim #metoo 353
Zakończenie 361
Literatura cytowana 362
O problemie osobistego zaangażowania. Reakcje na #metoo 367
Lęk przed (samo)ograniczeniem 370
Błąd statystyczny jako studium przypadku 370
Ograniczenie wywołujące panikę 371
Studium przypadku 372
Różnica 374
Literatura cytowana 376
Sprawiedliwość w czasach #metoo 377
Polskie #metoo i backlash 379
Siła ofiar – emancypacyjny potencjał podatności na zranienie 381
Krytyka sprawiedliwości opartej na prawie karnym 384
Jaka sprawiedliwość? Realistyczne utopie skupione na krzywdzie 388
Co dalej? Wyzwania przed #metoo 395
Literatura cytowana 396
6. Głos artystek 403
Działania artystyczne kobiet w kontekście utopii. Wystawa towarzysząca konferencji „Utopie kobiet w działaniu. 100 lat praw wyborczych kobiet” 405
Kobiety w dziejach historii sztuki 406
Polki – obywatelki, kobiety sztuki 410
Kobiety artystki w krajach europejskich – wybrane egzemplifikacje wystawiennicze 411
Podsumowanie 423
Literatura cytowana 424
Zakończenie 426
Utopia na horyzoncie. O feminizmie z Ann Snitow 428
Radość jako postawa polityczna 429
O wartości podziału 433
W stronę demokratycznej utopii 439
Do zobaczenia w utopii 442
Literatura cytowana 445
Noty o autorkach i autorach 448
Przypisy 460