Dane szczegółowe książki
Ustawy III Rzeczypospolitej o stosunku państwa do kościołów chrześcijańskich / Winiarczyk-Kossakowska, Małgorzata (1961-)
Tytuł
Ustawy III Rzeczypospolitej o stosunku państwa do kościołów chrześcijańskich
Wydawnictwo
Warszawa: "Elipsa", 2004
ISBN
8371516037
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
Ustawy Trzeciej Rzeczypospolitej o stosunku państwa do kościołów chrześcijańskich
Spis treści
pokaż spis treści
Spis treści 7
Wykaz skrótów 20
Wstęp 25
Rozdział I. Formy prawne określania stosunku państwa do związków wyznaniowych 49
1. Systematyka stosunków państwa ze związkami wyznaniowymi 49
2. System powiązania 52
3. System rozdziału 60
4. Ustawowa regulacja sytuacji poszczególnych związków wyznaniowych 72
5. Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego z 1989 r. 74
Rozdział II. Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny 84
1. Rozłam chrześcijaństwa na zachodnie i wschodnie 84
2. Autokefalia 89
3. Początki prawosławia na ziemiach polskich 93
4. Unia i dyzunia 95
5. Prawosławie i unia na ziemiach polskich w czasie zaborów 108
6. Prawosławie w II Rzeczypospolitej 117
7. Dekret z 1938 r. 132
8. Grekokatolicy w II Rzeczypospolitej 142
9. II wojna światowa i pierwsze lata powojenne 146
10. Prawosławie i unia w Polsce po II wojnie światowej 167
11. Wybrane parafie i klasztory prawosławne i unijne 176
11.1. Czarna Cerkiewna 177
11.2. Jabieczna 180
11.3. Florynka 183
11.4. Karolin (Pokrowsk) 188
11.5. Płoski 189
11.6. Rudawka 191
11.7. Supraśl 191
12. Przygotowywanie ustawy z 1991 r. 198
13. Ustawa z 4 lipca 1991 r. 216
14. Statut z 1995 r. 225
15. Nowelizacja ustawy w 1997 r. 227
16. Struktura PAKP 232
17. Struktura grekokatolicyzmu 240
18. Podsumowanie 242
19. Dane statystyczne 249
Rozdział III. Kościół Ewangelicko-Augsburski w Rzeczypospolitej Polskiej 254
1. Luteranizm na ziemiach polskich 254
2. Struktura i sytuacja prawna kościołów luterańskich w okresie zaborów 257
3. Struktura kościelna luteranizmu w II Rzeczypospolitej i działania na rzecz jej cząstkowego uregulowania prawnego 266
4. Problemy narodowościowe 281
5. Przygotowania do jednolitej regulacji prawnej 287
6. Przygotowanie ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego 288
7. Dekret z 1936 r. 292
8. II wojna światowa 298
9. Liczebność ewangelików po II wojnie światowej 301
10. Działalność Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego i zmiany prawne po II wojnie światowej 304
11. Przygotowanie nowej ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego 311
12. Ustawa z 1994 r. i jej zmiany 319
13. Zasadnicze Prawo Wewnętrzne 1996 r. 325
14. Struktura Kościoła 334
15. Podsumowanie 337
16. Dane statystyczne 342
Rozdział IV. Kościół Ewangelicko-Reformowany w Rzeczypospolitej Polskiej 346
1. Początki kalwinizmu 346
2. Reformacja w Polsce 352
3. Okres zaborów 358
4. II Rzeczpospolita 365
5. Ewangelicy reformowani w Polsce po II wojnie światowej 374
6. Dekrety z 1946 i 1947 r. 376
7. Prawo Wewnętrzne z 1954 r. 377
8. Prawo Wewnętrzne z 1968 r. 386
9. Prawo Wewnętrzne z 1991 r. 390
10. Przygotowanie ustawy z 1994 r. 396
11. Ustawa z 1994 r. 404
12. Struktura Kościoła 412
13. Podsumowanie 418
14. Dane statystyczne 422
Rozdział V. Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w Rzeczypospolitej Polskiej 427
1. Historia metodyzmu 427
2. Początki metodyzmu w Polsce 429
3. II wojna światowa 433
4. Dekret z 1945 r. 439
5. Działalność Kościoła w Polsce po II wojnie światowej 450
6. Zwierzchnicy Kościoła 453
7. Statuty Kościoła 455
8. Prawo Wewnętrzne 1991 r. 476
9. Przygotowanie ustawy z 1995 r. 478
10. Ustawa z 1995 r. 487
11. Zmiana Prawa Wewnętrznego w 1996 r. 492
12. Struktura Kościoła 496
13. Podsumowanie 499
13. Dane statystyczne 500
Rozdział VI. Kościół Chrześcijan Baptystów w Rzeczypospolitej Polskiej 506
1. Anabaptyzm 506
2. Bracia polscy – arianie 508
3. Baptyzm w świecie 510
4. Baptyzm na ziemiach polskich – wielonarodowy i niedogmatyczny 517
5. Zbory pod panowaniem pruskim 520
6. Zbory w zaborze rosyjskim 522
7. Zbory w zaborze austriackim 528
8. Baptyzm w II Rzeczypospolitej 529
9. II wojna światowa 546
10. Baptyści w Polsce po II wojnie światowej 558
11. Statut z 1968 r. 569
12. Przygotowanie ustawy z 1995 r. 579
13. Ustawa 1995 r. 581
14. Prawo Wewnętrzne z 1991/1995 r. 595
15. Struktura Kościoła 609
16. Podsumowanie 613
17. Dane statystyczne 615
Rozdział VII. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w Rzeczypospolitej Polskiej 620
1. Adwentyzm 620
2. Adwentyzm na ziemiach polskich pod zaborami 624
3. Adwentyzm w II Rzeczypospolitej 628
4. Sytuacja prawna adwentyzmu w II Rzeczypospolitej 636
5. II wojna światowa 642
6. Adwentyzm w Polsce po II wojnie światowej 645
7. Statut z 1966 r. 656
8. Statut z 1993 r. 663
9. Przygotowanie ustawy z 1995 r. 669
10.Ustawa z 1995 r. 674
11. Statut z 1996 /1998 r. 686
12. Współczesny adwentyzm dnia siódmego w świecie i w Polsce 690
13. Podsumowanie 694
14. Dane statystyczne 698
15. Inne wspólnoty adwentystyczne we współczesnej Polsce 701
Rozdział VIII. Kościół Polskokatolicki w Rzeczypospolitej Polskiej 704
1. Kościoły narodowe 704
2. Polski Narodowy Kościół Katolicki 708
3. Starokatolicyzm 719
4. Parafia starokatolicka w Katowicach 727
5. Międzynarodowa Konferencja Biskupów Starokatolickich Unii Utrechckiej 731
6. Polski Narodowy Kościół Katolicki w II Rzeczypospolitej 737
7. Kościół Starokatolicki Biskupa Farona 745
8. II wojna światowa 753
9. Uznanie Kościoła w 1946 r. 758
10. Działalność PNKK w Polsce w latach 1946-1952 763
11. Kościół Polskokatolicki w latach 1953-1995 769
12. Podstawowe Prawo Kościoła z 1966 r. 775
13. Ustawowa regulacja sytuacji Kościoła w 1995 r. 791
14. Ustawa z 1995 r. 801
15. Prawo Wewnętrzne z 1995 r. 805
16. Struktura Kościoła 815
17. Podsumowanie 819
18. Dane statystyczne 821
Rozdział IX. Kościół Katolicki Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej 826
1. Początki mariawityzmu 826
2. Przepisy zaborcze 837
3. Mariawityzm i Unia Utrechcka 847
4. Kościół Katolicki Mariawitów w latach 1909-1921 849
5. Starokatolicki Kościół Mariawitów w latach 1921-1935 853
6. Rozłam w 1935 r. 861
7. Działalność Arcybiskupa Kowalskiego i jego zwolenników w latach 1935-1939 863
8. II wojna światowa 866
9. Mariawici felicjanowscy w Polsce po II wojnie światowej 869
10. Statut z 1967/1968 r. 872
11. Przygotowanie ustawy z 1997 r. 885
12. Ustawa z 1997 r. 904
13. Struktura Kościoła 909
14. Podsumowanie 910
15. Dane statystyczne 915
Rozdział X. Kościół Starokatolicki Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej 921
1. Starokatolicki Kościół Mariawitów po rozłamie w 1935 r. 921
2. II wojna światowa 923
3. Starokatolicki Kościół Mariawitów w Polsce po II wojnie światowej 925
4. Statut z 1967 r. 929
5. Przygotowanie ustawy z 1997 r. 941
6. Ustawa z 1997 r. 945
7. Struktura Kościoła 949
8. Podsumowanie 951
9. Dane statystyczne 953
Rozdział XI. Kościół Zielonoświątkowy w Rzeczypospolitej Polskiej 958
1. Charakterystyka ruchu zielonoświątkowego 958
2. Zielonoświątkowcy na ziemiach polskich do końca II wojny światowej 965
3. Pierwsze dwa lata po II wojnie światowej 972
4. „Pierwszy” Zjednoczony Kościół Ewangeliczny w latach 1947-1950 973
5. „Drugi” Zjednoczony Kościół Ewangeliczny w latach 1952-1988 981
6. Statut z 1959 r. 985
7. Rozwiązanie ZKE 1000
8. Dane statystyczne 1011
9. Kościół Zielonoświątkowy od 1988 r. 1012
10. Prawo Wewnętrzne 1992/1996 r. 1015
11. Przygotowanie ustawy z 1997 r. 1020
12. Ustawa z 1997 r. 1032
13. Prawo Wewnętrzne 2000/2001 r. 1039
14. Dane statystyczne 1052
15. Związki wyznaniowe zielonoświątkowe poza Kościołem Zielonoświątkowym 1053
16. Podsumowanie 1064
Rozdział XII. Określanie stosunków między Rzeczypospolitą Polską a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi w świetle Konstytucji z 1997 r. 1069
1. Podstawy proceduralno-konstytucyjne ustaw o stosunku Państwa do kościołów w latach 1991-1997 1069
2. Forma określania stosunków między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi w projektach i propozycjach konstytucyjnych 1076
3. Artykuły 25 i 53 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej 1102
4. Umowy między państwami a kościołami 1110
4.1. Konkordaty 1112
4.2. Rozwiązania prawne we Włoszech i Hiszpanii 1114
4.3. Rozwiązania prawne w Niemczech 1125
4.4. Polskie porozumienia z Episkopatem 1128
4.5. Porozumienia na Węgrzech 1129
4.6. Rozwiązania prawne na Słowacji 1131
5. Przepisy wyznaniowe państw, które przeszły transformację ustrojową 1136
6. Opinie ekspertów Rady Europy dotyczące Gruzji 1150
7. Stanowisko Komitetu Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie sprawozdania polskiego 1160
8. Interpretacja artykułu 25 ust. 5 Konstytucji RP 1163
9. Wpis kościołów i innych związków wyznaniowych do rejestru 1189
10. Tzw. nowe ruchy religijne 1195
Zakończenie 1203
Bibliografia 1236
Źródła 1236
Akty normatywne (teksty aktów normatywnych i orzeczeń sądowych, zbiory ich tekstów, organy promulgacyjne) 1236
Sprawozdania parlamentarne 1242
Źródła drukowane i wydawnictwa źródłowe 1242
Źródła rękopiśmienne, wydruki z internetu i ekspertyzy 1248
Literatura 1250
Indeks nazwisk 1292
Przypisy 1357
Wykaz skrótów 20
Wstęp 25
Rozdział I. Formy prawne określania stosunku państwa do związków wyznaniowych 49
1. Systematyka stosunków państwa ze związkami wyznaniowymi 49
2. System powiązania 52
3. System rozdziału 60
4. Ustawowa regulacja sytuacji poszczególnych związków wyznaniowych 72
5. Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego z 1989 r. 74
Rozdział II. Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny 84
1. Rozłam chrześcijaństwa na zachodnie i wschodnie 84
2. Autokefalia 89
3. Początki prawosławia na ziemiach polskich 93
4. Unia i dyzunia 95
5. Prawosławie i unia na ziemiach polskich w czasie zaborów 108
6. Prawosławie w II Rzeczypospolitej 117
7. Dekret z 1938 r. 132
8. Grekokatolicy w II Rzeczypospolitej 142
9. II wojna światowa i pierwsze lata powojenne 146
10. Prawosławie i unia w Polsce po II wojnie światowej 167
11. Wybrane parafie i klasztory prawosławne i unijne 176
11.1. Czarna Cerkiewna 177
11.2. Jabieczna 180
11.3. Florynka 183
11.4. Karolin (Pokrowsk) 188
11.5. Płoski 189
11.6. Rudawka 191
11.7. Supraśl 191
12. Przygotowywanie ustawy z 1991 r. 198
13. Ustawa z 4 lipca 1991 r. 216
14. Statut z 1995 r. 225
15. Nowelizacja ustawy w 1997 r. 227
16. Struktura PAKP 232
17. Struktura grekokatolicyzmu 240
18. Podsumowanie 242
19. Dane statystyczne 249
Rozdział III. Kościół Ewangelicko-Augsburski w Rzeczypospolitej Polskiej 254
1. Luteranizm na ziemiach polskich 254
2. Struktura i sytuacja prawna kościołów luterańskich w okresie zaborów 257
3. Struktura kościelna luteranizmu w II Rzeczypospolitej i działania na rzecz jej cząstkowego uregulowania prawnego 266
4. Problemy narodowościowe 281
5. Przygotowania do jednolitej regulacji prawnej 287
6. Przygotowanie ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego 288
7. Dekret z 1936 r. 292
8. II wojna światowa 298
9. Liczebność ewangelików po II wojnie światowej 301
10. Działalność Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego i zmiany prawne po II wojnie światowej 304
11. Przygotowanie nowej ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego 311
12. Ustawa z 1994 r. i jej zmiany 319
13. Zasadnicze Prawo Wewnętrzne 1996 r. 325
14. Struktura Kościoła 334
15. Podsumowanie 337
16. Dane statystyczne 342
Rozdział IV. Kościół Ewangelicko-Reformowany w Rzeczypospolitej Polskiej 346
1. Początki kalwinizmu 346
2. Reformacja w Polsce 352
3. Okres zaborów 358
4. II Rzeczpospolita 365
5. Ewangelicy reformowani w Polsce po II wojnie światowej 374
6. Dekrety z 1946 i 1947 r. 376
7. Prawo Wewnętrzne z 1954 r. 377
8. Prawo Wewnętrzne z 1968 r. 386
9. Prawo Wewnętrzne z 1991 r. 390
10. Przygotowanie ustawy z 1994 r. 396
11. Ustawa z 1994 r. 404
12. Struktura Kościoła 412
13. Podsumowanie 418
14. Dane statystyczne 422
Rozdział V. Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w Rzeczypospolitej Polskiej 427
1. Historia metodyzmu 427
2. Początki metodyzmu w Polsce 429
3. II wojna światowa 433
4. Dekret z 1945 r. 439
5. Działalność Kościoła w Polsce po II wojnie światowej 450
6. Zwierzchnicy Kościoła 453
7. Statuty Kościoła 455
8. Prawo Wewnętrzne 1991 r. 476
9. Przygotowanie ustawy z 1995 r. 478
10. Ustawa z 1995 r. 487
11. Zmiana Prawa Wewnętrznego w 1996 r. 492
12. Struktura Kościoła 496
13. Podsumowanie 499
13. Dane statystyczne 500
Rozdział VI. Kościół Chrześcijan Baptystów w Rzeczypospolitej Polskiej 506
1. Anabaptyzm 506
2. Bracia polscy – arianie 508
3. Baptyzm w świecie 510
4. Baptyzm na ziemiach polskich – wielonarodowy i niedogmatyczny 517
5. Zbory pod panowaniem pruskim 520
6. Zbory w zaborze rosyjskim 522
7. Zbory w zaborze austriackim 528
8. Baptyzm w II Rzeczypospolitej 529
9. II wojna światowa 546
10. Baptyści w Polsce po II wojnie światowej 558
11. Statut z 1968 r. 569
12. Przygotowanie ustawy z 1995 r. 579
13. Ustawa 1995 r. 581
14. Prawo Wewnętrzne z 1991/1995 r. 595
15. Struktura Kościoła 609
16. Podsumowanie 613
17. Dane statystyczne 615
Rozdział VII. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w Rzeczypospolitej Polskiej 620
1. Adwentyzm 620
2. Adwentyzm na ziemiach polskich pod zaborami 624
3. Adwentyzm w II Rzeczypospolitej 628
4. Sytuacja prawna adwentyzmu w II Rzeczypospolitej 636
5. II wojna światowa 642
6. Adwentyzm w Polsce po II wojnie światowej 645
7. Statut z 1966 r. 656
8. Statut z 1993 r. 663
9. Przygotowanie ustawy z 1995 r. 669
10.Ustawa z 1995 r. 674
11. Statut z 1996 /1998 r. 686
12. Współczesny adwentyzm dnia siódmego w świecie i w Polsce 690
13. Podsumowanie 694
14. Dane statystyczne 698
15. Inne wspólnoty adwentystyczne we współczesnej Polsce 701
Rozdział VIII. Kościół Polskokatolicki w Rzeczypospolitej Polskiej 704
1. Kościoły narodowe 704
2. Polski Narodowy Kościół Katolicki 708
3. Starokatolicyzm 719
4. Parafia starokatolicka w Katowicach 727
5. Międzynarodowa Konferencja Biskupów Starokatolickich Unii Utrechckiej 731
6. Polski Narodowy Kościół Katolicki w II Rzeczypospolitej 737
7. Kościół Starokatolicki Biskupa Farona 745
8. II wojna światowa 753
9. Uznanie Kościoła w 1946 r. 758
10. Działalność PNKK w Polsce w latach 1946-1952 763
11. Kościół Polskokatolicki w latach 1953-1995 769
12. Podstawowe Prawo Kościoła z 1966 r. 775
13. Ustawowa regulacja sytuacji Kościoła w 1995 r. 791
14. Ustawa z 1995 r. 801
15. Prawo Wewnętrzne z 1995 r. 805
16. Struktura Kościoła 815
17. Podsumowanie 819
18. Dane statystyczne 821
Rozdział IX. Kościół Katolicki Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej 826
1. Początki mariawityzmu 826
2. Przepisy zaborcze 837
3. Mariawityzm i Unia Utrechcka 847
4. Kościół Katolicki Mariawitów w latach 1909-1921 849
5. Starokatolicki Kościół Mariawitów w latach 1921-1935 853
6. Rozłam w 1935 r. 861
7. Działalność Arcybiskupa Kowalskiego i jego zwolenników w latach 1935-1939 863
8. II wojna światowa 866
9. Mariawici felicjanowscy w Polsce po II wojnie światowej 869
10. Statut z 1967/1968 r. 872
11. Przygotowanie ustawy z 1997 r. 885
12. Ustawa z 1997 r. 904
13. Struktura Kościoła 909
14. Podsumowanie 910
15. Dane statystyczne 915
Rozdział X. Kościół Starokatolicki Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej 921
1. Starokatolicki Kościół Mariawitów po rozłamie w 1935 r. 921
2. II wojna światowa 923
3. Starokatolicki Kościół Mariawitów w Polsce po II wojnie światowej 925
4. Statut z 1967 r. 929
5. Przygotowanie ustawy z 1997 r. 941
6. Ustawa z 1997 r. 945
7. Struktura Kościoła 949
8. Podsumowanie 951
9. Dane statystyczne 953
Rozdział XI. Kościół Zielonoświątkowy w Rzeczypospolitej Polskiej 958
1. Charakterystyka ruchu zielonoświątkowego 958
2. Zielonoświątkowcy na ziemiach polskich do końca II wojny światowej 965
3. Pierwsze dwa lata po II wojnie światowej 972
4. „Pierwszy” Zjednoczony Kościół Ewangeliczny w latach 1947-1950 973
5. „Drugi” Zjednoczony Kościół Ewangeliczny w latach 1952-1988 981
6. Statut z 1959 r. 985
7. Rozwiązanie ZKE 1000
8. Dane statystyczne 1011
9. Kościół Zielonoświątkowy od 1988 r. 1012
10. Prawo Wewnętrzne 1992/1996 r. 1015
11. Przygotowanie ustawy z 1997 r. 1020
12. Ustawa z 1997 r. 1032
13. Prawo Wewnętrzne 2000/2001 r. 1039
14. Dane statystyczne 1052
15. Związki wyznaniowe zielonoświątkowe poza Kościołem Zielonoświątkowym 1053
16. Podsumowanie 1064
Rozdział XII. Określanie stosunków między Rzeczypospolitą Polską a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi w świetle Konstytucji z 1997 r. 1069
1. Podstawy proceduralno-konstytucyjne ustaw o stosunku Państwa do kościołów w latach 1991-1997 1069
2. Forma określania stosunków między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi w projektach i propozycjach konstytucyjnych 1076
3. Artykuły 25 i 53 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej 1102
4. Umowy między państwami a kościołami 1110
4.1. Konkordaty 1112
4.2. Rozwiązania prawne we Włoszech i Hiszpanii 1114
4.3. Rozwiązania prawne w Niemczech 1125
4.4. Polskie porozumienia z Episkopatem 1128
4.5. Porozumienia na Węgrzech 1129
4.6. Rozwiązania prawne na Słowacji 1131
5. Przepisy wyznaniowe państw, które przeszły transformację ustrojową 1136
6. Opinie ekspertów Rady Europy dotyczące Gruzji 1150
7. Stanowisko Komitetu Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie sprawozdania polskiego 1160
8. Interpretacja artykułu 25 ust. 5 Konstytucji RP 1163
9. Wpis kościołów i innych związków wyznaniowych do rejestru 1189
10. Tzw. nowe ruchy religijne 1195
Zakończenie 1203
Bibliografia 1236
Źródła 1236
Akty normatywne (teksty aktów normatywnych i orzeczeń sądowych, zbiory ich tekstów, organy promulgacyjne) 1236
Sprawozdania parlamentarne 1242
Źródła drukowane i wydawnictwa źródłowe 1242
Źródła rękopiśmienne, wydruki z internetu i ekspertyzy 1248
Literatura 1250
Indeks nazwisk 1292
Przypisy 1357