Dane szczegółowe książki

Spis treści

Wprowadzenie 9

Część teoretyczna
Rozdział 1. Znaczenie cielesności dla funkcjonowania człowieka 15
1.1. Ciało jako obiekt w przestrzeni. Koncepcja schematu własnego ciała 19
1.2. Ciało jako przedmiot własnego poznania 21
1.3. Ciało jako przedmiot własnej oceny 23
1.4. Świadomość doznań płynących z ciała 27
1.4.1. Koncepcja barierowości Fishera i Clevelanda 27
1.4.2. Teorie wyjaśniające zjawisko interocepcji 30
1.5. Ja cielesne jako podstawa tożsamości 32
1.5.1. Doznania cielesne jako podstawa poczucia siebie w koncepcji Wiliama Jamesa i Gordona W. Allporta 34
1.5.2. Ja fizyczne - ujęcie rozwojowe 36
1.5.2.1. Rozwój Ja cielesnego w teoriach psychodynamicznych 37
1.5.2.2. Przywiązanie jako determinanta zdolności regulacyjnych 42
1.6. Podsumowanie 57

Rozdział 2. Trauma jako czynnik ryzyka dla zaburzeń w doświadczaniu ciała 61
2.1. Definicja traumy 61
2.2. Typologia zdarzeń traumatycznych 62
2.3. Problem diagnozy traumy chronicznej i incydentalnej 66
2.4. Skutki traumy chronicznej i incydentalnej 69
2.4.1. Fragmentaryczne odtwarzanie wspomnień związanych z traumą (zaburzenia pamięci) 69
2.4.2. Funkcjonowanie emocjonalne 71
2.4.3. Somatyzacja 74
2.4.4. Stan dysocjacji 75
2.4.5. Zmienione spostrzeganie własnej osoby 76
2.4.6. Zmienione doświadczanie ciała 76
2.5. Teorie wyjaśniające nieprawidłowe doświadczanie własnego ciała u ofiar traumy 78
2.5.1. Teorie neurofizjologiczne oraz psychologiczne tłumaczące zmiany w doznawaniu bodźców płynących z otoczenia 78
2.5.2. Somatosensoryczna organizacja „wspomnień” traumy - teoria poziomów wspomnień Perrego oraz zaburzonej konsolidacji śladów pamięciowych van der Kolka 82
2.6. Czynniki warunkujące rozwój zaburzeń na skutek doświadczenia traumy 87
2.6.1. Czynniki sytuacyjne 88
2.6.2. Czynniki podmiotowe 91
2.7. Podsumowanie 95

Rozdział 3. Próba konceptualizacji pojęcia Ja cielesnego 97
3.1. Propozycja definicji Ja cielesnego 98
3.2. Rozwój Ja cielesnego 100
3.2.1. Schematy sensomotoryczne a rdzenne poczucie siebie 100
3.2.2. Reprezentacja słowna stanu cielesnego 103
3.2.3. Złożona interpretacja własnego stanu – ujęcie rozwojowe 105
3.3. Próba konceptualizacji regulacyjnej roli Ja cielesnego 111
3.3.1. Ja cielesne a relacje z innymi ludźmi 111
3.3.2. Ja cielesne a kompetencja samoopiekuńcza 112
3.4. Silne i słabe Ja cielesne w życiu dorosłym 113
3.4.1. Opis silnego Ja cielesnego 113
3.4.2. Opis słabego Ja cielesnego 114
3.4.3. Mechanizmy wyjaśniające dysfunkcje Ja cielesnego 117
3.5. Podsumowanie. Ja cielesne w kontekście traumy i relacji przywiązania - model teoretyczny 127

Część empiryczna
Rozdział 4. Ja cielesne w kontekście traumy i relacji przywiązania - metodologia badań własnych 133
4.1. Problemy badawcze i hipotezy 133
4.2. Zmienne i ich operacjonalizacja 137
4.2.1. Zmienne zależne 137
4.2.2. Zmienne niezależne 142
4.3. Narzędzia badawcze 146
4.3.1. Narzędzia używane w badaniach psychologicznych 146
4.3.1.1. Kwestionariusz doświadczeń w bliskich związkach 146
4.3.1.2. Estezjometr Semmes i Weinsteina 146
4.3.2. Narzędzia oraz procedury badawcze przygotowane na użytek prowadzonych badań 147
4.3.2.1. Kwestionariusz Ja cielesnego 147
4.3.2.2. Kwestionariusz doświadczeń traumatycznych 149
4.3.2.3. Procedura hiperwentylacji i dotyku interpersonalnego 151
4.3.2.5. Badanie zdolności do interpretacji własnego stanu 153
4.3.2.6. Urządzenie typu TempTest do badania progów bólu 153
4.4. Plan i organizacja badań 154
4.4.1. Etap przygotowawczy 154
4.4.2. Badania przesiewowe. Dobór i charakterystyka grupy badawczej 154
4.4.3. Badania właściwe 155
4.4.4. Procedura posteksperymentalna 156

Rozdział 5. Wyniki badań 157
5.1. Deklaratywne Ja cielesne - rozkład zmiennej zależnej w całej badanej grupie 157
5.1.1. Deklaratywne Ja cielesne a czynnik płci 160
5.2. Wewnętrzne zależności między zmiennymi odnoszącymi się do Ja cielesnego 162
5.2.1. Wewnętrzne zależności między aspektami deklaratywnego Ja cielesnego 162
5.2.2. Wewnętrzne zależności między aspektami procesualnego Ja cielesnego 164
5.2.3. Deklaratywne a procesualne Ja cielesne 168
5.3. Ja cielesne a komfort w sytuacji bliskości fizycznej innych osób i ochrona ciała 180
5.3.1. Deklaratywne Ja cielesne a komfort w sytuacji bliskości fizycznej innych osób i ochrona ciała 180
5.3.2. Procesualne Ja cielesne a komfort w sytuacji bliskości fizycznej innych osób i ochrona ciała 183
5.4. Ja cielesne, komfort w sytuacji bliskości fizycznej innych osób oraz ochrona ciała w kontekście traumy i reprezentacji relacji przywiązania 188
5.4.1. Deklaratywne Ja cielesne a trauma i reprezentacja relacji przywiązania 189
5.4.2. Procesualne Ja cielesne a trauma i reprezentacja relacji przywiązania 196
5.4.2.1. Próg bólu i dotyku a trauma i reprezentacja relacji przywiązania 196
5.4.2.2. Doznawanie bodźców płynących z ciała a trauma i reprezentacja relacji przywiązania 200
5.4.3. Komfort w sytuacji bliskości fizycznej innych osób, ochrona ciała a trauma i reprezentacja relacji przywiązania 207

Rozdział 6. Wnioski i dyskusja 216

Rozdział 7. Zakończenie 233

Bibliografia 235
Załącznik. Kwestionariusz Ja cielesnego (wersja dla kobiet) 257