Dane szczegółowe książki
Prawoznawstwo: zagadnienia podstawowe / Dunaj, Katarzyna; Prokop, Krzysztof (1975-)
Tytuł
Prawoznawstwo: zagadnienia podstawowe
Wydawnictwo
Warszawa: [Mirosław Karpiuk], 2017
ISBN
9788392768791
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
SPIS TREŚCI
SŁOWO WSTĘPNE #11
Rozdział I PRAWO I PRAWOZNAWSTWO
1. Istota prawa #15
2. lus i lex #17
3. Geneza prawa #20
4. Funkcje prawa #21
5. Prawo stanowione, prawo zwyczajowe i prawo precedensowe #23
6. Prawo przedmiotowe i prawo podmiotowe #25
7. Prawo krajowe a prawo międzynarodowe #26
8. Prawoznawstwo #30
Rozdział II
PAŃSTWO A PRAWO
1. Geneza państwa #35
1.1. Teorie autonomiczne #36
1.1.1. Teoria naturalistyczna #36
1.1.2. Teoria patriarchalna #37
1.1.3. Teoria patrymonialna #38
1.1.4. Teoria umowy społecznej #38
1.1.5. Teoria rozwarstwienia klasowego #40
1.2. Teorie heteronomiczne #41
1.2.1. Teoria teistyczna #41
1.2.2. Teoria podboju i przemocy #42
1.2.3. Teoria obronna #43
2. Istota państwa #44
2.1. Teorie fikcyjne #44
2.1.1. Teoria psychologiczna #44
2.1.2. Teoria normatywistyczna #45
2.2. Teorie realistyczne #46
2.2.1. Teoria behawioralna #46
2.2.2. Teoria przymusu #46
2.2.3. Teoria trójelementowa #47
3. Atrybuty państwa #48
3.1. Organizacja najwyższa #48
3.2. Organizacja polityczna #48
3.3. Organizacja terytorialna #49
3.4. Organizacja przymusowa #49
3.5. Organizacja suwerenna #50
4. Państwo jako organizacja posługująca się prawem #52
Rozdział III
NORMA PRAWNA
1. Norma prawna jako norma społeczna #57
1.1. Istota norm społecznych #57
1.2. Rodzaje norm społecznych #58
1.2.1. Normy niezwiązane z istnieniem państwa #58
1.2.1.1. Normy obyczajowe #58
1.2.1.2. Normy moralne #59
1.2.1.3. Normy religijne #60
1.2.1.4. Normy estetyczne #61
1.2.2. Normy związane z funkcjonowaniem państwa #62
1.2.2.1. Normy polityczne #62
1.2.2.2. Normy prawne #62
2. Istota normy prawnej #64
2.1. Definicja #64
2.2. Norma prawna a przepis prawny #65
3. Rodzaje norm prawnych #67
3.1. Podział norm prawnych ze względu na kryterium treści #67
3.2. Podział norm prawnych ze względu na związki treściowe między elementami normy #67
3.3. Podział norm prawnych ze względu na charakter obowiązywania #68
3.4. Podział norm prawnych ze względu na rodzaj sankcjonowania #69
3.5. Inne rodzaje norm #70
3.5.1. Normy kompetencyjne #70
3.5.2. Normy programowe #71
4. Budowa normy prawnej #72
4.1. Koncepcja trój elementowa #73
4.1.1. Hipoteza #73
4.1.2. Dyspozycja #74
4.1.3. Sankcja #75
4.1.3.1. Sankcja represyjna #75
4.1.3.2. Sankcja egzekucyjna #76
4.1.3.3. Sankcja nieważności czynności prawnej #77
4.1.3.4. Inne rodzaje sankcji #77
4.2. Koncepcja norm sprzężonych #78
4.3. Inne koncepcje normy prawnej #80
5. Gałęzie prawa #80
5.1. Istota gałęzi prawa #80
5.2. Prawo publiczne i prawo prywatne #81
5.3. Prawo materialne i prawo formalne #82
5.4. Charakterystyka podstawowych gałęzi prawa #83
5.4.1. Prawo konstytucyjne #83
5.4.2. Prawo administracyjne #84
5.4.3. Prawo cywilne #84
5.4.4. Prawo rodzinne #85
5.4.5. Prawo gospodarcze prywatne (handlowe) #85
5.4.6. Prawo karne #85
5.4.7. Prawo pracy #86
5.4.8. Prawo finansowe #86
Rozdział IV
ŹRÓDŁA PRAWA
1. Pojęcie źródeł prawa #87
2. Zasady systemu źródeł prawa #88
3. Konstytucja #90
4. Umowy międzynarodowe #95
5. Prawo Unii Europejskiej #98
6. Ustawa #101
7. Ustawodawstwo delegowane #107
8. Rozporządzenie #111
9. Prawo miejscowe #113
10. Prawo wewnętrzne #117
Rozdział V
PRZEPIS PRAWNY. AKT NORMATYWNY
1. Istota przepisu prawnego #119
2. Budowa przepisu prawnego #120
3. Typologia przepisów prawnych #120
3.1. Podział przepisów prawnych ze względu na sposób sformułowania ich treści #120
3.2. Przepisy proste i przepisy złożone #121
3.3. Przepisy pierwszego stopnia i przepisy drugiego stopnia #122
4. Istota aktu normatywnego #125
4.1. Definicja #125
4.2. Akt normatywny a akt prawny #125
5. Budowa aktu normatywnego #125
6. Ogłoszenie i wejście w życie aktu normatywnego #131
6.1. Publikacja aktu normatywnego #131
6.2. Wejście w życie aktu normatywnego #133
6.3. Zasada słusznego vacatio legis #134
6.4. Zasada niedziałania prawa wstecz #135
7. Utrata mocy obowiązującej aktu normatywnego #138
7.1. Klauzula derogacyjna #138
7.2. Utrata mocy obowiązującej na mocy orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego #139
7.3. Upływ terminu obowiązywania aktu normatywnego #140
8. Nowelizacja aktu normatywnego #141
9. Tekst jednolity aktu normatywnego #142
10. Sprostowanie błędów w akcie normatywnym #142
Rozdział VI
STOSUNEK PRAWNY
1. Istota stosunku prawnego #143
2. Rodzaje stosunku prawnego #144
2.1. Stosunek cywilnoprawny #145
2.2. Stosunek administracyjnoprawny #145
2.3. Stosunek karnoprawny #146
2.4. Stosunek mieszany #147
3. Podmiot stosunku prawnego #147
3.1. Istota podmiotowości prawnej #147
3.2. Osoby fizyczne #148
3.2.1. Zdolność prawna #149
3.2.2. Zdolność do czynności prawnych #149
3.2.2.1. Istota czynności prawnej #150
3.2.2.2. Pełna zdolność do czynności prawnych #151
3.2.2.3. Ograniczona zdolność do czynności prawnych #152
3.2.2.4. Brak zdolności do czynności prawnych #153
3.3. Osoby prawne #153
3.3.1. Istota i rodzaje osoby prawnej #153
3.3.2. Tryb utworzenia osoby prawnej #155
3.3.3. Likwidacja osoby prawnej #156
4. Przedmiot stosunku prawnego #156
4.1. Uprawnienie #157
4.2. Obowiązek #158
5. Fakty prawne #158
Rozdział VII
SYSTEM PRAWA
1. Istota systemu prawa #161
2. Hierarchiczność systemu prawa #161
3. Niesprzeczność systemu prawa #165
3.1. Istota dyrektywy niesprzeczności systemu prawa #165
3.1.1. Niesprzeczność systemu prawa w sferze stanowienia prawa #166
3.1.2. Niesprzeczność systemu prawa w sferze stosowania prawa #166
3.2. Reguły kolizyjne I stopnia #167
3.2.1. Reguła hierarchiczności #167
3.2.2. Reguła szczegółowości (merytoryczna) #168
3.2.3. Reguła czasowości #168
3.3. Reguły kolizyjne II stopnia #169
3.3.1. Konflikt między regułą hierarchiczności a regułą szczegółowości (merytoryczną) #169
3.3.2. Konflikt między regułą hierarchiczności i czasowości #170
3.3.3. Konflikt między regułą szczegółowości (merytoryczną) i czasowości #170
4. Zupełność systemu prawa #171
4.1. Istota dyrektywy zupełności systemu prawa #171
4.2. Luki w prawie #171
4.3. Reguły argumentacji prawniczej #174
4.3.1. Wnioskowanie per analogiam #174
4.3.2. Wnioskowanie a contrario #175
4.3.3. Wnioskowanie a fortiori #176
4.3.4. Topiki prawnicze #177
Rozdział VIII
OBOWIĄZYWANIE I STOSOWANIE PRAWA
1. Koncepcje obowiązywania prawa #179
1.1. Koncepcja tetyczna #179
1.2. Koncepcja aksjologiczna #180
1.3. Koncepcja behawioralna #181
2. Zakres obowiązywania prawa #182
2.1. Zakres personalny #182
2.2. Zakres terytorialny #184
2.3. Zakres temporalny #186
3. Istota procesu stosowania prawa #186
4. Etapy stosowania prawa #189
4.1. Ustalenie stanu faktycznego sprawy #189
4.1.1. Zebranie i ocena materiału dowodowego #189
4.1.2. Domniemania faktyczne i domniemania prawne #193
4.2. Ustalenie podstawy prawnej rozstrzygnięcia sprawy #195
4.3. Subsumpcja #195
Rozdział IX
WYKŁADNIA PRAWA
1. Istota i rodzaje wykładni prawa #197
2. Podział wykładni ze względu na sposób jej dokonania #198
2.1. Wykładnia językowa #198
2.2. Wykładnia systemowa #201
2.3. Wykładnia funkcjonalna #204
3. Podział wykładni ze względu na jej wynik (zakres) #207
4. Rodzaje wykładni ze względu na podmiot jej dokonujący #208
4.1. Wykładnia autentyczna #208
4.2. Wykładnia legalna #209
4.3. Wykładnia operatywna #210
4.4. Wykładnia doktrynalna #212
BIBLIOGRAFIA #213
SŁOWO WSTĘPNE #11
Rozdział I PRAWO I PRAWOZNAWSTWO
1. Istota prawa #15
2. lus i lex #17
3. Geneza prawa #20
4. Funkcje prawa #21
5. Prawo stanowione, prawo zwyczajowe i prawo precedensowe #23
6. Prawo przedmiotowe i prawo podmiotowe #25
7. Prawo krajowe a prawo międzynarodowe #26
8. Prawoznawstwo #30
Rozdział II
PAŃSTWO A PRAWO
1. Geneza państwa #35
1.1. Teorie autonomiczne #36
1.1.1. Teoria naturalistyczna #36
1.1.2. Teoria patriarchalna #37
1.1.3. Teoria patrymonialna #38
1.1.4. Teoria umowy społecznej #38
1.1.5. Teoria rozwarstwienia klasowego #40
1.2. Teorie heteronomiczne #41
1.2.1. Teoria teistyczna #41
1.2.2. Teoria podboju i przemocy #42
1.2.3. Teoria obronna #43
2. Istota państwa #44
2.1. Teorie fikcyjne #44
2.1.1. Teoria psychologiczna #44
2.1.2. Teoria normatywistyczna #45
2.2. Teorie realistyczne #46
2.2.1. Teoria behawioralna #46
2.2.2. Teoria przymusu #46
2.2.3. Teoria trójelementowa #47
3. Atrybuty państwa #48
3.1. Organizacja najwyższa #48
3.2. Organizacja polityczna #48
3.3. Organizacja terytorialna #49
3.4. Organizacja przymusowa #49
3.5. Organizacja suwerenna #50
4. Państwo jako organizacja posługująca się prawem #52
Rozdział III
NORMA PRAWNA
1. Norma prawna jako norma społeczna #57
1.1. Istota norm społecznych #57
1.2. Rodzaje norm społecznych #58
1.2.1. Normy niezwiązane z istnieniem państwa #58
1.2.1.1. Normy obyczajowe #58
1.2.1.2. Normy moralne #59
1.2.1.3. Normy religijne #60
1.2.1.4. Normy estetyczne #61
1.2.2. Normy związane z funkcjonowaniem państwa #62
1.2.2.1. Normy polityczne #62
1.2.2.2. Normy prawne #62
2. Istota normy prawnej #64
2.1. Definicja #64
2.2. Norma prawna a przepis prawny #65
3. Rodzaje norm prawnych #67
3.1. Podział norm prawnych ze względu na kryterium treści #67
3.2. Podział norm prawnych ze względu na związki treściowe między elementami normy #67
3.3. Podział norm prawnych ze względu na charakter obowiązywania #68
3.4. Podział norm prawnych ze względu na rodzaj sankcjonowania #69
3.5. Inne rodzaje norm #70
3.5.1. Normy kompetencyjne #70
3.5.2. Normy programowe #71
4. Budowa normy prawnej #72
4.1. Koncepcja trój elementowa #73
4.1.1. Hipoteza #73
4.1.2. Dyspozycja #74
4.1.3. Sankcja #75
4.1.3.1. Sankcja represyjna #75
4.1.3.2. Sankcja egzekucyjna #76
4.1.3.3. Sankcja nieważności czynności prawnej #77
4.1.3.4. Inne rodzaje sankcji #77
4.2. Koncepcja norm sprzężonych #78
4.3. Inne koncepcje normy prawnej #80
5. Gałęzie prawa #80
5.1. Istota gałęzi prawa #80
5.2. Prawo publiczne i prawo prywatne #81
5.3. Prawo materialne i prawo formalne #82
5.4. Charakterystyka podstawowych gałęzi prawa #83
5.4.1. Prawo konstytucyjne #83
5.4.2. Prawo administracyjne #84
5.4.3. Prawo cywilne #84
5.4.4. Prawo rodzinne #85
5.4.5. Prawo gospodarcze prywatne (handlowe) #85
5.4.6. Prawo karne #85
5.4.7. Prawo pracy #86
5.4.8. Prawo finansowe #86
Rozdział IV
ŹRÓDŁA PRAWA
1. Pojęcie źródeł prawa #87
2. Zasady systemu źródeł prawa #88
3. Konstytucja #90
4. Umowy międzynarodowe #95
5. Prawo Unii Europejskiej #98
6. Ustawa #101
7. Ustawodawstwo delegowane #107
8. Rozporządzenie #111
9. Prawo miejscowe #113
10. Prawo wewnętrzne #117
Rozdział V
PRZEPIS PRAWNY. AKT NORMATYWNY
1. Istota przepisu prawnego #119
2. Budowa przepisu prawnego #120
3. Typologia przepisów prawnych #120
3.1. Podział przepisów prawnych ze względu na sposób sformułowania ich treści #120
3.2. Przepisy proste i przepisy złożone #121
3.3. Przepisy pierwszego stopnia i przepisy drugiego stopnia #122
4. Istota aktu normatywnego #125
4.1. Definicja #125
4.2. Akt normatywny a akt prawny #125
5. Budowa aktu normatywnego #125
6. Ogłoszenie i wejście w życie aktu normatywnego #131
6.1. Publikacja aktu normatywnego #131
6.2. Wejście w życie aktu normatywnego #133
6.3. Zasada słusznego vacatio legis #134
6.4. Zasada niedziałania prawa wstecz #135
7. Utrata mocy obowiązującej aktu normatywnego #138
7.1. Klauzula derogacyjna #138
7.2. Utrata mocy obowiązującej na mocy orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego #139
7.3. Upływ terminu obowiązywania aktu normatywnego #140
8. Nowelizacja aktu normatywnego #141
9. Tekst jednolity aktu normatywnego #142
10. Sprostowanie błędów w akcie normatywnym #142
Rozdział VI
STOSUNEK PRAWNY
1. Istota stosunku prawnego #143
2. Rodzaje stosunku prawnego #144
2.1. Stosunek cywilnoprawny #145
2.2. Stosunek administracyjnoprawny #145
2.3. Stosunek karnoprawny #146
2.4. Stosunek mieszany #147
3. Podmiot stosunku prawnego #147
3.1. Istota podmiotowości prawnej #147
3.2. Osoby fizyczne #148
3.2.1. Zdolność prawna #149
3.2.2. Zdolność do czynności prawnych #149
3.2.2.1. Istota czynności prawnej #150
3.2.2.2. Pełna zdolność do czynności prawnych #151
3.2.2.3. Ograniczona zdolność do czynności prawnych #152
3.2.2.4. Brak zdolności do czynności prawnych #153
3.3. Osoby prawne #153
3.3.1. Istota i rodzaje osoby prawnej #153
3.3.2. Tryb utworzenia osoby prawnej #155
3.3.3. Likwidacja osoby prawnej #156
4. Przedmiot stosunku prawnego #156
4.1. Uprawnienie #157
4.2. Obowiązek #158
5. Fakty prawne #158
Rozdział VII
SYSTEM PRAWA
1. Istota systemu prawa #161
2. Hierarchiczność systemu prawa #161
3. Niesprzeczność systemu prawa #165
3.1. Istota dyrektywy niesprzeczności systemu prawa #165
3.1.1. Niesprzeczność systemu prawa w sferze stanowienia prawa #166
3.1.2. Niesprzeczność systemu prawa w sferze stosowania prawa #166
3.2. Reguły kolizyjne I stopnia #167
3.2.1. Reguła hierarchiczności #167
3.2.2. Reguła szczegółowości (merytoryczna) #168
3.2.3. Reguła czasowości #168
3.3. Reguły kolizyjne II stopnia #169
3.3.1. Konflikt między regułą hierarchiczności a regułą szczegółowości (merytoryczną) #169
3.3.2. Konflikt między regułą hierarchiczności i czasowości #170
3.3.3. Konflikt między regułą szczegółowości (merytoryczną) i czasowości #170
4. Zupełność systemu prawa #171
4.1. Istota dyrektywy zupełności systemu prawa #171
4.2. Luki w prawie #171
4.3. Reguły argumentacji prawniczej #174
4.3.1. Wnioskowanie per analogiam #174
4.3.2. Wnioskowanie a contrario #175
4.3.3. Wnioskowanie a fortiori #176
4.3.4. Topiki prawnicze #177
Rozdział VIII
OBOWIĄZYWANIE I STOSOWANIE PRAWA
1. Koncepcje obowiązywania prawa #179
1.1. Koncepcja tetyczna #179
1.2. Koncepcja aksjologiczna #180
1.3. Koncepcja behawioralna #181
2. Zakres obowiązywania prawa #182
2.1. Zakres personalny #182
2.2. Zakres terytorialny #184
2.3. Zakres temporalny #186
3. Istota procesu stosowania prawa #186
4. Etapy stosowania prawa #189
4.1. Ustalenie stanu faktycznego sprawy #189
4.1.1. Zebranie i ocena materiału dowodowego #189
4.1.2. Domniemania faktyczne i domniemania prawne #193
4.2. Ustalenie podstawy prawnej rozstrzygnięcia sprawy #195
4.3. Subsumpcja #195
Rozdział IX
WYKŁADNIA PRAWA
1. Istota i rodzaje wykładni prawa #197
2. Podział wykładni ze względu na sposób jej dokonania #198
2.1. Wykładnia językowa #198
2.2. Wykładnia systemowa #201
2.3. Wykładnia funkcjonalna #204
3. Podział wykładni ze względu na jej wynik (zakres) #207
4. Rodzaje wykładni ze względu na podmiot jej dokonujący #208
4.1. Wykładnia autentyczna #208
4.2. Wykładnia legalna #209
4.3. Wykładnia operatywna #210
4.4. Wykładnia doktrynalna #212
BIBLIOGRAFIA #213