Dane szczegółowe książki
Jak badać zjawisko niepełnosprawności szanse i zagrożenia założeń teoretycznych i metodologicznych studiów nad niepełnosprawnością / Całek, Grzegorz (1971-); Niedbalski, Jakub; Żuchowska-Skiba, Dorota
Tytuł
Jak badać zjawisko niepełnosprawności szanse i zagrożenia założeń teoretycznych i metodologicznych studiów nad niepełnosprawnością
Wydawnictwo
Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2020
ISBN
9788381427579
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
W kierunku Disability Studies - rozwój badań nad niepełnosprawnością i osobami z niepełnosprawnościami 9
Bibliografia 20
Teoria 26
Zrozumieć „innego” - socjologia wiedzy jako perspektywa badawcza dla Disability Studies 28
Streszczenie 29
Wstęp 29
Socjologia wiedzy - zarys 30
Grupy i ich uwarunkowania bytowe 33
Grupy 33
Uwarunkowania bytowe grup 37
Analiza struktury aspektowej wybranych grup 39
Ontologia niepełnosprawności 41
Dominujące modele myślowe 42
Struktura aparatu kategorialnego 45
Analiza znaczeniowa użytych pojęć 47
Przeciwpojęcia i brak pojęć 51
Stopień abstrakcyjności 53
Podsumowanie 54
Bibliografia 57
Akty prawne 61
Dyskursywne konstrukcje niepełnosprawności. Dyskurs jako narzędzie dominacji, wykluczenia, emancypacji i kreowania tożsamości osób z niepełnosprawnością 62
Streszczenie 63
Znaczenia, język i dyskurs. Niepełnosprawność jako wytwór dyskursywnych i kulturowych praktyk 67
Krytyczna analiza dyskursu jako narzędzie badania kulturowych konstrukcji/ kreacji niepełnosprawności 75
Dyskursywne konstrukcje niepełnosprawności intelektualnej w dyskursie publicznym - egzemplifikacja badań własnych 79
Jak badać zjawisko niepełnosprawności? 91
Bibliografia 91
Netnografia 95
Znaczenie badań pogranicza w kontekście badań o niepełnosprawności 97
Streszczenie 98
Różne definicje niepełnosprawności 98
Model kulturowy niepełnosprawności a teoria i metodologia badań o niepełnosprawności 100
Pole interakcyjne, znaczenie i obiekt w kontekście badań o niepełnosprawności 102
Obserwacja uczestnicząca jako metoda badania pogranicza 104
Badania o seksualności osób z niepełnosprawnościami jako przykład badań na pograniczu 106
Badania własne o niepełnosprawności 108
Podsumowanie 111
Bibliografia 112
Performatywny wymiar studiów o niepełnosprawności: badania na pograniczu nauk społecznych, humanistyki i sztuki 116
Streszczenie 117
Kultura, wiedza i performatywnie wytwarzana rzeczywistość 119
Performatywne badanie (nie)pełnosprawności 125
Tożsamościowy i emancypacyjny wymiar pogranicza sztuki i (nie)pełnosprawności 132
Bibliografia 141
Przypisy 147
Czy niepełnosprawność zawsze znaczy to samo? - analiza wpływu kultury na rozumienie niepełnosprawności 150
Streszczenie 151
Wstęp 151
Niepełnosprawność w kulturach 156
Stosunek do personelu medycznego 161
Terapia kulturowo adekwatna 163
Jak badać kulturowy kontekst niepełnosprawności 165
Podsumowanie 166
Bibliografia 167
Metoda 172
Badać - nie wykluczając Rozważania nad „metodologią dostępności” 174
Streszczenie 175
Wstęp 175
„Metodologia dostępności” **2<8> - techniczne aspekty organizacji badań osób z różnymi niepełnosprawnościami 177
O projektowaniu uniwersalnym w badaniach naukowych 187
Wrażliwy budżet projektu badawczego 191
Podsumowanie 193
Bibliografia 195
Przypisy 197
Zastosowanie metod jakościowych badaniach osób z niepełnosprawnością - przykład etnografii opartej na procedurach metodologii teorii ugruntowanej 201
Streszczenie 202
Wstęp 202
Krótki opis metod badawczych zastosowanych w badaniach nad niepełnosprawnością 206
Metodologia teorii ugruntowanej 206
Etnografia 210
Etnografia a teoria ugruntowana - podobieństwa i różnice 216
Przyczyny oraz konsekwencje zastosowania wybranych metod badawczych 220
Bibliografia 226
Przypisy 232
Wyzwania dla badań włączających osoby z niepełnosprawnością intelektualną Doświadczenia własne 234
Streszczenie 235
Wprowadzenie 235
Poszukiwanie miejsca dla osoby z niepełnosprawnością intelektualną w procesie badawczym 240
Analiza badań własnych w perspektywie paradygmatu włączającego 245
Czym jest dla mnie dobro wspólne? - wideoprezentacja 245
Innowacja społeczna „wyzwania życia” - współtworzenie narzędzia do edukacji seksualnej w szkołach 248
Bariery dla badań włączających osoby z NI - z praktyki młodego badacza 251
Dyskusja 256
Bibliografia 257
Akty prawne 261
Zastosowanie metodologii konstruktywistycznej teorii ugruntowanej do analizy światów społecznych osób głuchoniewidomych 263
Streszczenie 264
Wprowadzenie 264
Kim jest osoba głuchoniewidoma? 270
Wykorzystanie teorii ugruntowanej w badaniu osób z niepełnosprawnością 274
Konstruktywistyczna teoria ugruntowana Kathy Charmaz w badaniu światów społecznych osób głuchoniewidomych 278
Podsumowanie 282
Bibliografia 284
Mniej obrazów, więcej słów Dostępność konferencji naukowych dla osób z dysfunkcją wzroku 293
Streszczenie 294
Akademicki ableizm a studia o niepełnosprawności 294
Spektrum (nie)widzenia 296
Dostępność jako zjawisko ciągłe i wielopoziomowe 300
Od zawołania konferencyjnego do udanej rejestracji 304
Dostępność przestrzeni konferencyjnych 308
Dostępne materiały i prezentacje konferencyjne 310
Osoby niewidome jako prelegenci i prelegentki 312
Zakończenie 314
Bibliografia 314
Akty prawne 318
Przypisy 318
Badania 320
Deficyt wsparcia społecznego - osoby niepełnosprawne nieformalnych sieciach społecznych 322
Streszczenie 323
Wprowadzenie 323
Sieci społeczne i wsparcie społeczne 327
Niepełnosprawni w sieciach społecznych - ilustracja empiryczna 333
Zakończenie 348
Bibliografia 350
Przypisy 354
Wykluczenie cyfrowe osób z niepełnosprawnościami - perspektywy badawcze 355
Streszczenie 356
Wprowadzenie 356
Niepełnosprawność jako czynnik wykluczenia cyfrowego 358
Metodologia badań 362
Potencjał nowych technologii informatycznych dla osób niepełnosprawnych 363
Wnioski 377
Bibliografia 377
Znaczenie studiowania dla osób z niepełnosprawnością 385
Streszczenie 386
Wstęp 386
Krytyczne studia nad niepełnosprawnością 388
Metodologia 392
Czym jest studiowanie dla osób z niepełnosprawnością? 394
Negatywne zachowania wobec osób z niepełnosprawności 403
Zakończenie 410
Bibliografia 412
Wchodzenie niepełnosprawnych absolwentów szkół wyższych na rynek pracy 413
Streszczenie 414
Studenci niepełnosprawni 414
Osoby niepełnosprawne na rynku pracy 416
Niepełnosprawni absolwenci szkół wyższych na rynku pracy 418
Sytuacja zatrudnieniowa niepełnosprawnej absolwentki szkoły wyższej (studium przypadku) 424
Bibliografia 429
Akty prawne 431
Źródła internetowe 431
Przypisy 433
Stygmatyzacja osób z niepełnosprawnościami w procesie edukacji 434
Streszczenie 435
Wprowadzenie 435
Stygmatyzacja i odrzucenie w edukacji i szkolnictwie wyższym 437
Problem i metoda badania 445
Przypadek I - uczeń z ADHD 449
Przypadek II - studentka „upośledzona umysłowo” 451
Podsumowanie 453
Bibliografia 455
Niepełnosprawni seniorzy problemy operacjonalizacji pojęcia 461
Streszczenie 462
Starość 464
Niepełnosprawność 470
Senior z niepełnosprawnością 476
Bibliografia 489
Akty prawne 495
Wyznaczniki kształtowania się tożsamości psychospołecznej osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym 497
Streszczenie 498
Definicje tożsamości osobowej i społecznej 498
Tożsamość społeczna i osobowa osób z niepełnosprawnością intelektualną 500
Specyfika kształtowania się tożsamości osób z niepełnosprawnością intelektualną 502
Metodologia badań własnych 504
Charakterystyka wybranych metod, technik i narzędzi badawczych 504
Charakterystyka grupy badawczej 506
Prezentacja wyników badań własnych 506
Jak osoba z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym myśli, że jest postrzegana? 515
Jaką rolę w procesie tworzenia się tożsamości osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym pełnią osoby najbliższe? 519
Jak plany i marzenia definiują tożsamość osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym? 522
Podsumowanie 527
Bibliografia 528
Podsumowanie 531
Noty o autorach 537
Bibliografia 20
Teoria 26
Zrozumieć „innego” - socjologia wiedzy jako perspektywa badawcza dla Disability Studies 28
Streszczenie 29
Wstęp 29
Socjologia wiedzy - zarys 30
Grupy i ich uwarunkowania bytowe 33
Grupy 33
Uwarunkowania bytowe grup 37
Analiza struktury aspektowej wybranych grup 39
Ontologia niepełnosprawności 41
Dominujące modele myślowe 42
Struktura aparatu kategorialnego 45
Analiza znaczeniowa użytych pojęć 47
Przeciwpojęcia i brak pojęć 51
Stopień abstrakcyjności 53
Podsumowanie 54
Bibliografia 57
Akty prawne 61
Dyskursywne konstrukcje niepełnosprawności. Dyskurs jako narzędzie dominacji, wykluczenia, emancypacji i kreowania tożsamości osób z niepełnosprawnością 62
Streszczenie 63
Znaczenia, język i dyskurs. Niepełnosprawność jako wytwór dyskursywnych i kulturowych praktyk 67
Krytyczna analiza dyskursu jako narzędzie badania kulturowych konstrukcji/ kreacji niepełnosprawności 75
Dyskursywne konstrukcje niepełnosprawności intelektualnej w dyskursie publicznym - egzemplifikacja badań własnych 79
Jak badać zjawisko niepełnosprawności? 91
Bibliografia 91
Netnografia 95
Znaczenie badań pogranicza w kontekście badań o niepełnosprawności 97
Streszczenie 98
Różne definicje niepełnosprawności 98
Model kulturowy niepełnosprawności a teoria i metodologia badań o niepełnosprawności 100
Pole interakcyjne, znaczenie i obiekt w kontekście badań o niepełnosprawności 102
Obserwacja uczestnicząca jako metoda badania pogranicza 104
Badania o seksualności osób z niepełnosprawnościami jako przykład badań na pograniczu 106
Badania własne o niepełnosprawności 108
Podsumowanie 111
Bibliografia 112
Performatywny wymiar studiów o niepełnosprawności: badania na pograniczu nauk społecznych, humanistyki i sztuki 116
Streszczenie 117
Kultura, wiedza i performatywnie wytwarzana rzeczywistość 119
Performatywne badanie (nie)pełnosprawności 125
Tożsamościowy i emancypacyjny wymiar pogranicza sztuki i (nie)pełnosprawności 132
Bibliografia 141
Przypisy 147
Czy niepełnosprawność zawsze znaczy to samo? - analiza wpływu kultury na rozumienie niepełnosprawności 150
Streszczenie 151
Wstęp 151
Niepełnosprawność w kulturach 156
Stosunek do personelu medycznego 161
Terapia kulturowo adekwatna 163
Jak badać kulturowy kontekst niepełnosprawności 165
Podsumowanie 166
Bibliografia 167
Metoda 172
Badać - nie wykluczając Rozważania nad „metodologią dostępności” 174
Streszczenie 175
Wstęp 175
„Metodologia dostępności” **2<8> - techniczne aspekty organizacji badań osób z różnymi niepełnosprawnościami 177
O projektowaniu uniwersalnym w badaniach naukowych 187
Wrażliwy budżet projektu badawczego 191
Podsumowanie 193
Bibliografia 195
Przypisy 197
Zastosowanie metod jakościowych badaniach osób z niepełnosprawnością - przykład etnografii opartej na procedurach metodologii teorii ugruntowanej 201
Streszczenie 202
Wstęp 202
Krótki opis metod badawczych zastosowanych w badaniach nad niepełnosprawnością 206
Metodologia teorii ugruntowanej 206
Etnografia 210
Etnografia a teoria ugruntowana - podobieństwa i różnice 216
Przyczyny oraz konsekwencje zastosowania wybranych metod badawczych 220
Bibliografia 226
Przypisy 232
Wyzwania dla badań włączających osoby z niepełnosprawnością intelektualną Doświadczenia własne 234
Streszczenie 235
Wprowadzenie 235
Poszukiwanie miejsca dla osoby z niepełnosprawnością intelektualną w procesie badawczym 240
Analiza badań własnych w perspektywie paradygmatu włączającego 245
Czym jest dla mnie dobro wspólne? - wideoprezentacja 245
Innowacja społeczna „wyzwania życia” - współtworzenie narzędzia do edukacji seksualnej w szkołach 248
Bariery dla badań włączających osoby z NI - z praktyki młodego badacza 251
Dyskusja 256
Bibliografia 257
Akty prawne 261
Zastosowanie metodologii konstruktywistycznej teorii ugruntowanej do analizy światów społecznych osób głuchoniewidomych 263
Streszczenie 264
Wprowadzenie 264
Kim jest osoba głuchoniewidoma? 270
Wykorzystanie teorii ugruntowanej w badaniu osób z niepełnosprawnością 274
Konstruktywistyczna teoria ugruntowana Kathy Charmaz w badaniu światów społecznych osób głuchoniewidomych 278
Podsumowanie 282
Bibliografia 284
Mniej obrazów, więcej słów Dostępność konferencji naukowych dla osób z dysfunkcją wzroku 293
Streszczenie 294
Akademicki ableizm a studia o niepełnosprawności 294
Spektrum (nie)widzenia 296
Dostępność jako zjawisko ciągłe i wielopoziomowe 300
Od zawołania konferencyjnego do udanej rejestracji 304
Dostępność przestrzeni konferencyjnych 308
Dostępne materiały i prezentacje konferencyjne 310
Osoby niewidome jako prelegenci i prelegentki 312
Zakończenie 314
Bibliografia 314
Akty prawne 318
Przypisy 318
Badania 320
Deficyt wsparcia społecznego - osoby niepełnosprawne nieformalnych sieciach społecznych 322
Streszczenie 323
Wprowadzenie 323
Sieci społeczne i wsparcie społeczne 327
Niepełnosprawni w sieciach społecznych - ilustracja empiryczna 333
Zakończenie 348
Bibliografia 350
Przypisy 354
Wykluczenie cyfrowe osób z niepełnosprawnościami - perspektywy badawcze 355
Streszczenie 356
Wprowadzenie 356
Niepełnosprawność jako czynnik wykluczenia cyfrowego 358
Metodologia badań 362
Potencjał nowych technologii informatycznych dla osób niepełnosprawnych 363
Wnioski 377
Bibliografia 377
Znaczenie studiowania dla osób z niepełnosprawnością 385
Streszczenie 386
Wstęp 386
Krytyczne studia nad niepełnosprawnością 388
Metodologia 392
Czym jest studiowanie dla osób z niepełnosprawnością? 394
Negatywne zachowania wobec osób z niepełnosprawności 403
Zakończenie 410
Bibliografia 412
Wchodzenie niepełnosprawnych absolwentów szkół wyższych na rynek pracy 413
Streszczenie 414
Studenci niepełnosprawni 414
Osoby niepełnosprawne na rynku pracy 416
Niepełnosprawni absolwenci szkół wyższych na rynku pracy 418
Sytuacja zatrudnieniowa niepełnosprawnej absolwentki szkoły wyższej (studium przypadku) 424
Bibliografia 429
Akty prawne 431
Źródła internetowe 431
Przypisy 433
Stygmatyzacja osób z niepełnosprawnościami w procesie edukacji 434
Streszczenie 435
Wprowadzenie 435
Stygmatyzacja i odrzucenie w edukacji i szkolnictwie wyższym 437
Problem i metoda badania 445
Przypadek I - uczeń z ADHD 449
Przypadek II - studentka „upośledzona umysłowo” 451
Podsumowanie 453
Bibliografia 455
Niepełnosprawni seniorzy problemy operacjonalizacji pojęcia 461
Streszczenie 462
Starość 464
Niepełnosprawność 470
Senior z niepełnosprawnością 476
Bibliografia 489
Akty prawne 495
Wyznaczniki kształtowania się tożsamości psychospołecznej osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym 497
Streszczenie 498
Definicje tożsamości osobowej i społecznej 498
Tożsamość społeczna i osobowa osób z niepełnosprawnością intelektualną 500
Specyfika kształtowania się tożsamości osób z niepełnosprawnością intelektualną 502
Metodologia badań własnych 504
Charakterystyka wybranych metod, technik i narzędzi badawczych 504
Charakterystyka grupy badawczej 506
Prezentacja wyników badań własnych 506
Jak osoba z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym myśli, że jest postrzegana? 515
Jaką rolę w procesie tworzenia się tożsamości osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym pełnią osoby najbliższe? 519
Jak plany i marzenia definiują tożsamość osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym? 522
Podsumowanie 527
Bibliografia 528
Podsumowanie 531
Noty o autorach 537