Dane szczegółowe książki
Migracje kobiet: perspektywa wielowymiarowa / Slany, Krystyna
Autorzy
Tytuł
Migracje kobiet: perspektywa wielowymiarowa
Wydawnictwo
Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008
ISBN
9788323326007
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Spis treści 7
Co to znaczy być migrantką? 12
1. Uwagi ogólne 12
2. Specyfika migracji kobiet 22
Rynek pracy a migrantki 23
Migrantki w nieformalnym sektorze rynku pracy 26
Migrantki w sektorze pracy domowej 29
Edukacja i kwalifikacje migrantek 32
Uczestnictwo w życiu publicznym i partycypacja obywatelska migrantek 33
Polityka stabilizująca prawa pobytu, kwestie legislacyjne 36
Prostytucja i sektor rozrywki 39
Handel ludźmi i integracja ofiar 41
Tożsamości migrantek: od tożsamości oporu do tożsamości transnacjonalnej 42
3. O naszej książce 48
Część I. Teoretyczne aspekty fenomenu migracji kobiet 57
Między domem a globalnym rynkiem. Przegląd współczesnych perspektyw i koncepcji w badaniach migrantek na rynku pracy 59
Wprowadzenie 59
Sex i gender w studiach nad migracjami 67
Perspektywy i koncepcje teoretyczne 71
Polskie studia na temat migracji kobiet: wybrane perspektywy teoretyczne i wyniki badań **1 98
Wprowadzenie 98
Migracje a globalizacja 102
Polskie badania nad migrantkami 111
Podsumowanie 118
Etniczność i gender - między teorią a praktyką 121
Wprowadzenie 121
Etniczność jako przedmiot badań 123
Między biologią a kulturą 130
Feminizacja migracji - feminizacja etniczności? 136
Etniczność i gender - obszary badań 141
Podsumowanie 143
Transnarodowość jako perspektywa ujęcia macierzyństwa w warunkach migracji 145
1. Uwagi ogólne 145
2. Transnarodowe macierzyństwo 149
3. Strukturalne uwarunkowania „macierzyństwa na odległość” 154
4. Społeczne konstruowanie macierzyńskiej „nieobecności” 159
Część II. Polityka imigracyjna w Polsce - uwarunkowania prawne i instytucjonalne 168
Prawne zagadnienia polskiej polityki migracyjnej **1 170
1. Imigranci w świetle podstawowych aktów normatywnych 170
Ad 1. Osoby objęte zakresem ustawy z dnia 13 września 2003 r. o cudzoziemcach 174
Wjazd i wyjazd z terytorium RP 174
Pobyt długoterminowy na terytorium RP 176
Ad 2. Osoby objęte zakresem ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o zasadach i warunkach wjazdu i pobytu obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej oraz członków ich rodzin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej 179
Wjazd i wyjazd z terytorium RP 179
Pobyt długoterminowy 180
Ad 3. Osoby podlegające ochronie na terytorium RP - zgodnie z ustawą z dnia 13 września 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej 181
Status uchodźcy i pobyt tolerowany 182
Azyl polityczny 186
Ochrona czasowa 187
Wykonywanie pracy przez cudzoziemców na terytorium RP 189
2. Polityka integracyjna wobec uchodźców w świetle prawa 192
2.1. Pomoc społeczna 192
2.2. Dostęp do oświaty 192
3. Osoby ubiegające się o status uchodźcy oraz uznane za uchodźców 194
Osoby ubiegające się o status uchodźcy 195
Osoby uznane za uchodźców 196
Rola polityki migracyjnej polski w kształtowaniu migracji z Ukrainy z perspektywy teorii systemów 198
Wprowadzenie 198
Regionalne ujęcie systemu migracyjnego 201
Podsumowanie 204
Polityka integracyjna w Polsce - zarys problematyki 209
Polityka integracyjna wobec imigrantów - główne założenia 211
Wymiar instytucjonalny polskiej polityki integracyjnej 217
Ośrodki władzy ustawodawczej 218
Instytucje administracji państwowej działającej na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym 219
Organizacje pozarządowe 225
Organizacje bezpośrednio zaangażowane w pomoc imigrantom i uchodźcom 226
Organizacje pośrednio zaangażowane w pomoc imigrantom i uchodźcom (organizacje praw człowieka) 232
Organizacje międzynarodowe 233
Uwagi końcowe 235
Imigrantki w społeczeństwie polskim - integracja w opinii ekspertów 237
Wprowadzenie 237
Polityka czy ustawodawstwo migracyjne? 240
(Nie)obecność kobiet w ustawodawstwie 246
Sytuacja imigrantów 250
Opinie na temat problemów oraz ocena efektywności działania 254
Propozycje na przyszłość 257
Część III. Doświadczenia imigrantek w Polsce 264
Analiza sytuacji imigrantek na polskim rynku pracy 266
Charakterystyka socjodemograficzna imigrantek na polskim rynku pracy 268
Kogo zatrudniamy? - imigrantki legalnie pracujące w Polsce 276
Opiekunki, pomoce domowe... - kobiety na nieformalnym rynku pracy 288
Imigrantki w obliczu prawa i patologii migracyjnych 292
Zakończenie 295
Integration of female immigrants into labour market and society. Biographical policy evaluation. The Polish case 299
Introduction 299
1. Methodology 303
Biographical policy evaluation 304
Sampling 306
On interviewing 308
Ethical issues related to the research 310
2. Analysis of the situation of female immigrants in Poland on the structural and individual level 317
Political and socio-demographic situation of female immigrants 318
Economic characteristics of the sample 322
Balancing the costs and gains of migration - between the live-in and live-out housing arrangements 326
Legal situation of female immigrants in Poland 329
Feminisation of the breadwinner role and relative deprivation as major push factors 332
3. Migratory patterns of female immigrants 335
Migratory networks and low initial costs as major pull factors 335
Short- and long-term impact of emigration experience on the biographies of female immigrants 340
Brain waste and deskilling - female immigrants in the Polish labour market in the context of remuneration 344
Social security and access to medical care 348
Self-evaluations of the migration project and future prospects 352
4. The integration strategies of the female migrants in Poland - across the most relevant cases 353
Basic economic integration - the case of unregistered circulatory female immigrants 354
Economic and legal barriers towards integration of informal domestic and care workers - the case of Swieta 355
Limited integration of sex industry workers - the case of Masza 360
Integration through the stabilization of residence rights - the case of Halyna 364
Integration through the public sector of labour market - the case of Zina 369
Integration through obtaining the long term residence permit by marrying a Polish citizen - the case of Olga 377
Self-employment as integration strategy - the case of Anahid 380
Integration through proving Polish origins - the case of Irmina 384
5. The impact of policies on the integration processes of female immigrants 389
Policies for integration into formal and informal sectors of the labour market, including the domestic and care sector 390
Refugees 391
Repatriates 393
Labour immigrants 394
Policies concerning domestic and care work 396
Policies for skill enhancement (including language skills) and skill recognition 397
Policies for stabilizing residence rights, including issues of legalisation 399
Policies combating trafficking and improving integration of the victims of trafficking 400
Policies for improving the situation of sex industry workers 403
Policies for improving civic participation 404
„Niewidoczna” praca-ukraińskie migrantki pracujące w charakterze pomocy domowych w Polsce 407
1. Uwagi ogólne 407
Relacje między migrancką pomocą domową a pracodawcą w literaturze 409
Charakter odpłatnych usług domowych a ryzyko 413
Między „udomawianiem” a wykluczaniem - stosunek pracodawcy do odpłatnej pomocy domowej 416
Strategie migrantek 423
Praca domowa imigrantek a proces urynkowienia ról społecznych Polek 429
Wprowadzenie 429
Ukrainki i Polki w perspektywie stosunku pracy 430
Kodeks reguł i oczekiwań Polek wobec Ukrainek 436
Relacje Polek z ukraińskimi gospodyniami domowymi/paniami sprzątającymi 436
Relacje Polek z ukraińskimi opiekunkami do dzieci 445
Relacje Polek z ukraińskimi opiekunkami do osób starszych 451
Typy stosunków społecznych tworzących się w sektorze usług domowych 453
Sektor usług domowych w percepcji Ukrainek 456
Podsumowanie 459
Instytucjonalne ograniczenia czy stereotypy? Imigrantki, urzędnicy i kultura biurokracji 464
Uwagi ogólne 464
Metodologia badań 466
Od pomocy po wrogość. Urzędnicy w opinii imigrantek 470
Problemy prawne 470
Rodzina 473
Kultura biurokratyczna 474
Dostępność informacji 476
Rzeczywistość czy fałszywy obraz? Interakcje między imigrantkami a urzędnikami z punktu widzenia urzędników 477
Problemy prawne 478
Rodzina 480
Kultura biurokratyczna 482
Dostępność informacji 485
Trening wielokulturowy 485
Podsumowanie. Rekomendacje dla polityki 486
Źródła własne 487
Handel kobietami w Polsce 490
Uwagi ogólne 490
Definicje i skala zjawiska 490
Handel ludźmi a prawa kobiet 492
Skala i charakter zjawiska w Polsce 494
Handel ludźmi w polskim prawie 498
Przeciwdziałanie handlowi ludźmi w Polsce 502
Podsumowanie 506
Część IV. Doświadczenia polskich migrantek 510
Motywy emigracji niezamężnych kobiet na przykładzie Podlasia 512
Wprowadzenie 512
Metoda 514
Motywy emigracji kobiet niezamężnych 516
Emigracja zarobkowa - „za Chlebem” 518
„Zarobić na studia” 522
Migracje rodzinne 529
Zakończenie - emigracja jako wartość autoteliczna? 533
Kościół i religia w doświadczeniach migracyjnych kobiet 539
Wprowadzenie 539
Przegląd literatury polskiej 543
Kościół - miejsce kultu czy punkt informacyjno-usługowy? 547
„To jest takie moje miejsce” 553
„Na emigracji człowiek potrzebuje Boga” 559
Transnarodowość w praktyce 562
Podsumowanie 565
Znaczenie migracji w życiu człowieka na przykładzie biografii Polek emigrujących do kanady w latach 80. 567
1. 571
2. 580
Zakończenie 589
Portret współczesnych polskich emigrantek osiedlających się w rejonie metropolii chicagowskiej 590
Wprowadzenie 590
Społeczno-demograficzna charakterystyka badanych emigrantek 592
Analiza jakościowa badanego zjawiska 596
Motywy emigracji 596
Strategie migracyjne 600
Migracyjny kapitał społeczny 602
Kapitał ludzki 606
Miejsce osiedlania się 611
Integracja 614
Podsumowanie 618
Trauma codziennego życia: z badań nad migrantkami polskimi w USA i Włoszech **1 621
Wprowadzenie 621
Teoria traumy zmian społecznych jako propozycja teoretycznego wyjaśnienia migracji kobiet 633
Praca imigrantek jako traumatyczne doświadczenie 637
Recenzje 668
Wprowadzenie do recenzji 670
Migration and Human Trafficking - Challenges for South Eastern European Region, Krystyna Iglicka (ed.), recenzja Karoliny Łukasiewicz 681
Integration Policies in the EU and the US, Krystyna Iglicka (ed.), recenzja Karoliny Łukasiewicz 688
Wędrowcy i Migranci. Pomiędzy marginalizacją a integracją, Ewa Nowicka, Barbara Cieślińska (red.), recenzja Katarzyny Slany 697
Obywatelstwo wielokrotnego wyboru. Interdyscyplinarne ujęcie kwestii podwójnego obywatelstwa w Polsce, Agata Górny, Piotr Koryś (red.), recenzja Izabeli Kopaniszyn 708
Migracje „nowych Europejczyków”-teraz i przedtem, Agnieszka Fihel, Paweł Kaczmarczyk, Marek Okólski, recenzja Ewy Krzaklewskiej 716
Bibliografia 726
Publikacje, raporty, sprawozdania on-line 772
Materiały niepublikowane 776
Artykuły publicystyczne 779
Strony internetowe 779
Indeks rzeczowy 783
Noty o autorach 793
Co to znaczy być migrantką? 12
1. Uwagi ogólne 12
2. Specyfika migracji kobiet 22
Rynek pracy a migrantki 23
Migrantki w nieformalnym sektorze rynku pracy 26
Migrantki w sektorze pracy domowej 29
Edukacja i kwalifikacje migrantek 32
Uczestnictwo w życiu publicznym i partycypacja obywatelska migrantek 33
Polityka stabilizująca prawa pobytu, kwestie legislacyjne 36
Prostytucja i sektor rozrywki 39
Handel ludźmi i integracja ofiar 41
Tożsamości migrantek: od tożsamości oporu do tożsamości transnacjonalnej 42
3. O naszej książce 48
Część I. Teoretyczne aspekty fenomenu migracji kobiet 57
Między domem a globalnym rynkiem. Przegląd współczesnych perspektyw i koncepcji w badaniach migrantek na rynku pracy 59
Wprowadzenie 59
Sex i gender w studiach nad migracjami 67
Perspektywy i koncepcje teoretyczne 71
Polskie studia na temat migracji kobiet: wybrane perspektywy teoretyczne i wyniki badań **1 98
Wprowadzenie 98
Migracje a globalizacja 102
Polskie badania nad migrantkami 111
Podsumowanie 118
Etniczność i gender - między teorią a praktyką 121
Wprowadzenie 121
Etniczność jako przedmiot badań 123
Między biologią a kulturą 130
Feminizacja migracji - feminizacja etniczności? 136
Etniczność i gender - obszary badań 141
Podsumowanie 143
Transnarodowość jako perspektywa ujęcia macierzyństwa w warunkach migracji 145
1. Uwagi ogólne 145
2. Transnarodowe macierzyństwo 149
3. Strukturalne uwarunkowania „macierzyństwa na odległość” 154
4. Społeczne konstruowanie macierzyńskiej „nieobecności” 159
Część II. Polityka imigracyjna w Polsce - uwarunkowania prawne i instytucjonalne 168
Prawne zagadnienia polskiej polityki migracyjnej **1 170
1. Imigranci w świetle podstawowych aktów normatywnych 170
Ad 1. Osoby objęte zakresem ustawy z dnia 13 września 2003 r. o cudzoziemcach 174
Wjazd i wyjazd z terytorium RP 174
Pobyt długoterminowy na terytorium RP 176
Ad 2. Osoby objęte zakresem ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o zasadach i warunkach wjazdu i pobytu obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej oraz członków ich rodzin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej 179
Wjazd i wyjazd z terytorium RP 179
Pobyt długoterminowy 180
Ad 3. Osoby podlegające ochronie na terytorium RP - zgodnie z ustawą z dnia 13 września 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej 181
Status uchodźcy i pobyt tolerowany 182
Azyl polityczny 186
Ochrona czasowa 187
Wykonywanie pracy przez cudzoziemców na terytorium RP 189
2. Polityka integracyjna wobec uchodźców w świetle prawa 192
2.1. Pomoc społeczna 192
2.2. Dostęp do oświaty 192
3. Osoby ubiegające się o status uchodźcy oraz uznane za uchodźców 194
Osoby ubiegające się o status uchodźcy 195
Osoby uznane za uchodźców 196
Rola polityki migracyjnej polski w kształtowaniu migracji z Ukrainy z perspektywy teorii systemów 198
Wprowadzenie 198
Regionalne ujęcie systemu migracyjnego 201
Podsumowanie 204
Polityka integracyjna w Polsce - zarys problematyki 209
Polityka integracyjna wobec imigrantów - główne założenia 211
Wymiar instytucjonalny polskiej polityki integracyjnej 217
Ośrodki władzy ustawodawczej 218
Instytucje administracji państwowej działającej na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym 219
Organizacje pozarządowe 225
Organizacje bezpośrednio zaangażowane w pomoc imigrantom i uchodźcom 226
Organizacje pośrednio zaangażowane w pomoc imigrantom i uchodźcom (organizacje praw człowieka) 232
Organizacje międzynarodowe 233
Uwagi końcowe 235
Imigrantki w społeczeństwie polskim - integracja w opinii ekspertów 237
Wprowadzenie 237
Polityka czy ustawodawstwo migracyjne? 240
(Nie)obecność kobiet w ustawodawstwie 246
Sytuacja imigrantów 250
Opinie na temat problemów oraz ocena efektywności działania 254
Propozycje na przyszłość 257
Część III. Doświadczenia imigrantek w Polsce 264
Analiza sytuacji imigrantek na polskim rynku pracy 266
Charakterystyka socjodemograficzna imigrantek na polskim rynku pracy 268
Kogo zatrudniamy? - imigrantki legalnie pracujące w Polsce 276
Opiekunki, pomoce domowe... - kobiety na nieformalnym rynku pracy 288
Imigrantki w obliczu prawa i patologii migracyjnych 292
Zakończenie 295
Integration of female immigrants into labour market and society. Biographical policy evaluation. The Polish case 299
Introduction 299
1. Methodology 303
Biographical policy evaluation 304
Sampling 306
On interviewing 308
Ethical issues related to the research 310
2. Analysis of the situation of female immigrants in Poland on the structural and individual level 317
Political and socio-demographic situation of female immigrants 318
Economic characteristics of the sample 322
Balancing the costs and gains of migration - between the live-in and live-out housing arrangements 326
Legal situation of female immigrants in Poland 329
Feminisation of the breadwinner role and relative deprivation as major push factors 332
3. Migratory patterns of female immigrants 335
Migratory networks and low initial costs as major pull factors 335
Short- and long-term impact of emigration experience on the biographies of female immigrants 340
Brain waste and deskilling - female immigrants in the Polish labour market in the context of remuneration 344
Social security and access to medical care 348
Self-evaluations of the migration project and future prospects 352
4. The integration strategies of the female migrants in Poland - across the most relevant cases 353
Basic economic integration - the case of unregistered circulatory female immigrants 354
Economic and legal barriers towards integration of informal domestic and care workers - the case of Swieta 355
Limited integration of sex industry workers - the case of Masza 360
Integration through the stabilization of residence rights - the case of Halyna 364
Integration through the public sector of labour market - the case of Zina 369
Integration through obtaining the long term residence permit by marrying a Polish citizen - the case of Olga 377
Self-employment as integration strategy - the case of Anahid 380
Integration through proving Polish origins - the case of Irmina 384
5. The impact of policies on the integration processes of female immigrants 389
Policies for integration into formal and informal sectors of the labour market, including the domestic and care sector 390
Refugees 391
Repatriates 393
Labour immigrants 394
Policies concerning domestic and care work 396
Policies for skill enhancement (including language skills) and skill recognition 397
Policies for stabilizing residence rights, including issues of legalisation 399
Policies combating trafficking and improving integration of the victims of trafficking 400
Policies for improving the situation of sex industry workers 403
Policies for improving civic participation 404
„Niewidoczna” praca-ukraińskie migrantki pracujące w charakterze pomocy domowych w Polsce 407
1. Uwagi ogólne 407
Relacje między migrancką pomocą domową a pracodawcą w literaturze 409
Charakter odpłatnych usług domowych a ryzyko 413
Między „udomawianiem” a wykluczaniem - stosunek pracodawcy do odpłatnej pomocy domowej 416
Strategie migrantek 423
Praca domowa imigrantek a proces urynkowienia ról społecznych Polek 429
Wprowadzenie 429
Ukrainki i Polki w perspektywie stosunku pracy 430
Kodeks reguł i oczekiwań Polek wobec Ukrainek 436
Relacje Polek z ukraińskimi gospodyniami domowymi/paniami sprzątającymi 436
Relacje Polek z ukraińskimi opiekunkami do dzieci 445
Relacje Polek z ukraińskimi opiekunkami do osób starszych 451
Typy stosunków społecznych tworzących się w sektorze usług domowych 453
Sektor usług domowych w percepcji Ukrainek 456
Podsumowanie 459
Instytucjonalne ograniczenia czy stereotypy? Imigrantki, urzędnicy i kultura biurokracji 464
Uwagi ogólne 464
Metodologia badań 466
Od pomocy po wrogość. Urzędnicy w opinii imigrantek 470
Problemy prawne 470
Rodzina 473
Kultura biurokratyczna 474
Dostępność informacji 476
Rzeczywistość czy fałszywy obraz? Interakcje między imigrantkami a urzędnikami z punktu widzenia urzędników 477
Problemy prawne 478
Rodzina 480
Kultura biurokratyczna 482
Dostępność informacji 485
Trening wielokulturowy 485
Podsumowanie. Rekomendacje dla polityki 486
Źródła własne 487
Handel kobietami w Polsce 490
Uwagi ogólne 490
Definicje i skala zjawiska 490
Handel ludźmi a prawa kobiet 492
Skala i charakter zjawiska w Polsce 494
Handel ludźmi w polskim prawie 498
Przeciwdziałanie handlowi ludźmi w Polsce 502
Podsumowanie 506
Część IV. Doświadczenia polskich migrantek 510
Motywy emigracji niezamężnych kobiet na przykładzie Podlasia 512
Wprowadzenie 512
Metoda 514
Motywy emigracji kobiet niezamężnych 516
Emigracja zarobkowa - „za Chlebem” 518
„Zarobić na studia” 522
Migracje rodzinne 529
Zakończenie - emigracja jako wartość autoteliczna? 533
Kościół i religia w doświadczeniach migracyjnych kobiet 539
Wprowadzenie 539
Przegląd literatury polskiej 543
Kościół - miejsce kultu czy punkt informacyjno-usługowy? 547
„To jest takie moje miejsce” 553
„Na emigracji człowiek potrzebuje Boga” 559
Transnarodowość w praktyce 562
Podsumowanie 565
Znaczenie migracji w życiu człowieka na przykładzie biografii Polek emigrujących do kanady w latach 80. 567
1. 571
2. 580
Zakończenie 589
Portret współczesnych polskich emigrantek osiedlających się w rejonie metropolii chicagowskiej 590
Wprowadzenie 590
Społeczno-demograficzna charakterystyka badanych emigrantek 592
Analiza jakościowa badanego zjawiska 596
Motywy emigracji 596
Strategie migracyjne 600
Migracyjny kapitał społeczny 602
Kapitał ludzki 606
Miejsce osiedlania się 611
Integracja 614
Podsumowanie 618
Trauma codziennego życia: z badań nad migrantkami polskimi w USA i Włoszech **1 621
Wprowadzenie 621
Teoria traumy zmian społecznych jako propozycja teoretycznego wyjaśnienia migracji kobiet 633
Praca imigrantek jako traumatyczne doświadczenie 637
Recenzje 668
Wprowadzenie do recenzji 670
Migration and Human Trafficking - Challenges for South Eastern European Region, Krystyna Iglicka (ed.), recenzja Karoliny Łukasiewicz 681
Integration Policies in the EU and the US, Krystyna Iglicka (ed.), recenzja Karoliny Łukasiewicz 688
Wędrowcy i Migranci. Pomiędzy marginalizacją a integracją, Ewa Nowicka, Barbara Cieślińska (red.), recenzja Katarzyny Slany 697
Obywatelstwo wielokrotnego wyboru. Interdyscyplinarne ujęcie kwestii podwójnego obywatelstwa w Polsce, Agata Górny, Piotr Koryś (red.), recenzja Izabeli Kopaniszyn 708
Migracje „nowych Europejczyków”-teraz i przedtem, Agnieszka Fihel, Paweł Kaczmarczyk, Marek Okólski, recenzja Ewy Krzaklewskiej 716
Bibliografia 726
Publikacje, raporty, sprawozdania on-line 772
Materiały niepublikowane 776
Artykuły publicystyczne 779
Strony internetowe 779
Indeks rzeczowy 783
Noty o autorach 793