Dane szczegółowe książki
Wietnamczycy w Polsce: integracja czy izolacja? / Halik, Teresa (1949-2015); Nowicka-Rusek, Ewa
Tytuł
Wietnamczycy w Polsce: integracja czy izolacja?
Wydawnictwo
Warszawa: Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii. Instytut Orientalistyczny, 2002
ISBN
8387374245
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wstęp 15
1. Kontekst teoretyczny badań 15
1.1. Kontakt społeczny i kulturowy 15
1.2. Wietnamczycy w Polsce jako swoi i jako obcy 19
1.3. Proces adaptacji 23
1.3.1. Adaptacja psychologiczna i praktyczna 23
1.3.2. Adaptacja, asymilacja, akulturacja 25
1.3.3. Przebieg procesu adaptacji 27
1.4. Wskaźniki adaptacji 29
1.5. Strategie działania imigranta w środowisku przyjmującym 29
1.6. Wzajemne obrazy i stereotypy 31
2. Historia procesów migracyjnych z Wietnamu 33
2.1. Migracje dobrowolne - urzędnicze 35
2.2. Migracje polityczne 36
2.3. Migracje kontraktowe 37
2.4. Migracje przesiedleńcze 38
2.5. Migracje „za Chlebem” 39
2.6. Migracje edukacyjne 39
Część I. Społeczność Wietnamczyków w Warszawie - wyniki badania sondażowego 50
1. Wprowadzenie 52
1.1. Założenia i cele badawcze 52
1.2. Dane o sposobie przeprowadzenia badania 53
1.2.1. Dobór próby 53
1.2.2. Przygotowanie i realizacja badania 55
1.2.3. Czas i miejsce badania 56
1.3. Charakterystyka badanej próby 58
1.3.1. Wiek i płeć 59
1.3.2. Długość pobytu w Polsce 64
1.3.3. Cel pobytu w Polsce 65
1.3.4. Miejsce pochodzenia w Wietnamie 67
1.3.5. Pochodzenie społeczne respondentów 69
1.3.6. Stan cywilny i rodzinny badanych 71
1.3.7. Wykształcenie 71
1.3.8. Zróżnicowanie zawodowe 73
1.3.9. Zróżnicowanie kierunku studiów w grupie studentów i doktorantów 75
1.4. Milczący wskaźnik 76
2. Kontakty i więzi Wietnamczyków z Polakami - wietnamski punkt widzenia 78
2.1. Hipotezy i problemy 78
2.2. Kontakty z sąsiadami 78
2.3. Polacy jako znajomi 81
2.4. Polacy jako przyjaciele 83
2.4.1. Częstotliwość polsko-wietnamskich przyjaźni 83
2.4.2. Kim są Polacy - przyjaciele Wietnamczyków 86
2.4.3. Sytuacje życiowe sprzyjające przyjaźniom 87
2.5. Wspólna praca z Polakami 88
2.6. Kontakty towarzyskie z Polakami na terenie prywatnym (dom) 90
2.6.1. Wietnamczycy w domach polskich 90
2.6.2. Polacy jako goście w domu wietnamskim 92
2.7. Małżeństwa z Polakami/Polkami 94
2.8. Rodzina w Polsce 96
3. Samopoczucie Wietnamczyków w Polsce. Obraz odzwierciedlony 99
3.1. Problemy i hipotezy 99
3.2. Co według Wietnamczyków myślą o nich Polacy 100
3.3. Stosunek Polaków do Wietnamczyków 105
3.4. Uogólniony stosunek Polaków do cudzoziemców w odbiorze badanych 107
3.5. Specyfika Polski - wrażenia uogólnione 109
3.5.1. Znajomość innych krajów 109
3.5.2. Ocena innych krajów 111
4. Wizerunek Polski i Polaków w oczach Wietnamczyków 114
4.1. Problemy i hipotezy 114
4.2. Wiedza o Polsce przywieziona z rodzinnego kraju 115
4.2.1. Obiegowe opinie o Polsce w Wietnamie 116
4.2.2. Wiedza respondenta o Polsce przed przyjazdem do Polski 118
4.3. Kontakt z Polakami w Wietnamie 119
4.4. Zderzenie z polską rzeczywistością 121
4.4.1. Zmiana czy stabilność 121
4.4.2. Kierunki zmian przekonań o Polsce 123
4.5. Wizerunek Polaka w oczach Wietnamczyków 125
4.6. Doświadczenia i wspomnienia z Polski 128
4.6.1. Przykre doświadczenia wyniesione z Polski 128
4.6.2. Co godne jest zapamiętania z Polski 130
4.7. Ocena własna przyjazdu do Polski 132
4.7.1. Deklaracja ponownej decyzji imigracyjnej 133
4.7.2. Wyjaśnienie określonego wyboru 135
5. Kulturowy wskaźnik integracji i izolacji. Wiedza o Polsce i uczestnictwo Wietnamczyków w kulturze polskiej 141
5.1. Hipotezy i problemy 141
5.2. Znajomość języka polskiego w ocenie badanych 144
5.3. Znajomość polskich obyczajów i świąt 147
5.3.1. Znajomość polskich obyczajów 147
5.3.2. Znajomość polskich świąt 149
5.4. Znajomość polskich symboli narodowych i stopień podstawowej wiedzy o państwie polskim 152
5.4.1. Podstawowe symbole 153
5.4.2. Elementy wiedzy politycznej o Polsce 155
5.5. Znajomość nazwisk wybitnych Polaków 160
5.6. Znajomość polskiego filmu 165
5.7. Wiedza o polskiej literaturze 167
5.8. Oglądanie i znajomość polskich programów telewizyjnych 170
5.9. Znajomość polskiej prasy 171
5.10. Sposób spędzania czasu wolnego 174
5.10.1. Zróżnicowanie sposobów spędzania wolnego czasu 174
5.10.2. Czas wolny w dni świąteczne i wolne od pracy 177
5.11. Znajomość kuchni polskiej i stosunek do niej 178
5.12. Wiedza geograficzna o Polsce - odwiedzanie polskich miast 182
5.13. Kontynuacja wietnamskiej kultury i przestrzeganie obyczajów wietnamskich w czasie pobytu w Polsce 185
5.13.1. Obchodzenie świąt wietnamskich 185
5.13.2. Czytelnictwo prasy wietnamskiej 186
Część II. Społeczność Wietnamczyków w Polsce - wyniki wywiadów pogłębionych i sondażu ogólnopolskiego 194
6. Wietnamczycy w oczach Polaków - wyniki sondażu ogólnopolskiego 196
6.1. Odrzucenie stereotypu 197
6.1.1. Zbyt ubogie styczności 198
6.1.2. Poczucie wspólnoty ogólnoludzkiej 200
6.1.3. Deklaracja braku uprzedzeń 201
6.1.4. Obojętność i brak zainteresowania 202
6.2. Odmienność fizyczna Wietnamczyków - widzialni obcy 203
6.3. Cechy społeczne. Zajęcia i role zawodowe - „Wietnamczyk jako zawód” 204
6.3.1. Uprawianie handlu 204
6.3.2. Cechy sprzyjające uprawianiu handlu 205
6.3.3. Stosunek Wietnamczyków do pracy 206
6.3.4. Cechy osobowościowe 207
6.4. Cechy Wietnamczyków - ułatwienia i utrudnienia w kontakcie z nimi 207
6.4.1. Cechy Wietnamczyków ułatwiające współżycie 208
6.4.2. Inne pozytywne cechy Wietnamczyków 208
6.4.3. Utrudnienia w kontakcie 209
6.5. Wietnamczycy - pożądani czy niepożądani w Polsce 210
6.5.1. Odmienność kulturowa 211
6.5.2. Konkurencja na rynku pracy - zagrożenia ekonomiczne 212
6.5.3. Inne zagrożenia dla społeczeństwa polskiego 213
6.5.4. Otwarta ksenofobia 214
6.6. Współczucie i postrzegane podobieństwo 215
7. Kontakty i więzi Polaków z Wietnamczykami. Polski punkt widzenia 218
7.1. „Obcy swoi” i „obcy napływowi” 218
7.2. Wymiar postaw wobec cudzoziemców 220
7.3. Przyjazdy obywateli Wietnamu do Polski (w świetle danych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji) 223
7.4. Relacje Polaków z Wietnamczykami w świetle badań opinii publicznej 233
7.5. Opinie dotyczące dalszej migracji Wietnamczyków do Polski 239
8. Małżeństwa polsko-wietnamskie jako szczególny typ kontaktów i więzi Polaków z Wietnamczykami 244
8.1. Cele badawcze i sposób realizacji badania 244
8.2. Charakterystyka badanej grupy 247
8.3. Jak były zawierane małżeństwa mieszane 248
8.4. Czynnik ekonomiczny a zawarcie małżeństwa z obywatelem polskim 252
8.5. Życie rodzinne - model rodziny 260
8.6. Święta i uroczystości 264
8.7. Relacje społeczne i ich intensywność 268
8.8. Samoocena sytuacji materialnej 272
8.9. Opinie małżeństw polsko-wietnamskich na temat postaw środowiska polskiego i wietnamskiego wobec ich związków 276
8.10. Małżeństwa polsko-wietnamskie - opinie i postawy Polaków wobec małżeństw mieszanych 284
9. Przyszłość Wietnamczyków, którzy zostaną w Polsce 302
9.1. Przyszłość rezydentów wietnamskich 302
9.2. Przyszłość małżeństw polsko-wietnamskich 309
9.2.1. Zawieranie małżeństw polsko-wietnamskich - aspekt prawny 309
9.2.2. Decyzje pozostania w Polsce 316
9.3. Przyszłość Wietnamczyków w Polsce w świetle opinii Polaków - integracja czy izolacja 325
Zakończenie 351
Aneks 363
Ankieta kierowana do „zwykłych” Wietnamczyków 363
Ankieta kierowana do studentów i doktorantów wietnamskich 386
Scenariusz wywiadu pogłębionego z małżeństwami polsko-wietnamskimi 410
I. Historia rodziny, pochodzenie 410
II. Historia małżeństwa 411
III. Historia migracji i pobytu w Polsce 412
IV. Pobyt w Polsce - formalności związane z pobytem 413
V. Praca zawodowa 413
VI. Adaptacja 413
VII. Plany na przyszłość 414
VIII. Inne małżeństwa 415
IX. Metryczka 416
Bibliografia 418
1. Kontekst teoretyczny badań 15
1.1. Kontakt społeczny i kulturowy 15
1.2. Wietnamczycy w Polsce jako swoi i jako obcy 19
1.3. Proces adaptacji 23
1.3.1. Adaptacja psychologiczna i praktyczna 23
1.3.2. Adaptacja, asymilacja, akulturacja 25
1.3.3. Przebieg procesu adaptacji 27
1.4. Wskaźniki adaptacji 29
1.5. Strategie działania imigranta w środowisku przyjmującym 29
1.6. Wzajemne obrazy i stereotypy 31
2. Historia procesów migracyjnych z Wietnamu 33
2.1. Migracje dobrowolne - urzędnicze 35
2.2. Migracje polityczne 36
2.3. Migracje kontraktowe 37
2.4. Migracje przesiedleńcze 38
2.5. Migracje „za Chlebem” 39
2.6. Migracje edukacyjne 39
Część I. Społeczność Wietnamczyków w Warszawie - wyniki badania sondażowego 50
1. Wprowadzenie 52
1.1. Założenia i cele badawcze 52
1.2. Dane o sposobie przeprowadzenia badania 53
1.2.1. Dobór próby 53
1.2.2. Przygotowanie i realizacja badania 55
1.2.3. Czas i miejsce badania 56
1.3. Charakterystyka badanej próby 58
1.3.1. Wiek i płeć 59
1.3.2. Długość pobytu w Polsce 64
1.3.3. Cel pobytu w Polsce 65
1.3.4. Miejsce pochodzenia w Wietnamie 67
1.3.5. Pochodzenie społeczne respondentów 69
1.3.6. Stan cywilny i rodzinny badanych 71
1.3.7. Wykształcenie 71
1.3.8. Zróżnicowanie zawodowe 73
1.3.9. Zróżnicowanie kierunku studiów w grupie studentów i doktorantów 75
1.4. Milczący wskaźnik 76
2. Kontakty i więzi Wietnamczyków z Polakami - wietnamski punkt widzenia 78
2.1. Hipotezy i problemy 78
2.2. Kontakty z sąsiadami 78
2.3. Polacy jako znajomi 81
2.4. Polacy jako przyjaciele 83
2.4.1. Częstotliwość polsko-wietnamskich przyjaźni 83
2.4.2. Kim są Polacy - przyjaciele Wietnamczyków 86
2.4.3. Sytuacje życiowe sprzyjające przyjaźniom 87
2.5. Wspólna praca z Polakami 88
2.6. Kontakty towarzyskie z Polakami na terenie prywatnym (dom) 90
2.6.1. Wietnamczycy w domach polskich 90
2.6.2. Polacy jako goście w domu wietnamskim 92
2.7. Małżeństwa z Polakami/Polkami 94
2.8. Rodzina w Polsce 96
3. Samopoczucie Wietnamczyków w Polsce. Obraz odzwierciedlony 99
3.1. Problemy i hipotezy 99
3.2. Co według Wietnamczyków myślą o nich Polacy 100
3.3. Stosunek Polaków do Wietnamczyków 105
3.4. Uogólniony stosunek Polaków do cudzoziemców w odbiorze badanych 107
3.5. Specyfika Polski - wrażenia uogólnione 109
3.5.1. Znajomość innych krajów 109
3.5.2. Ocena innych krajów 111
4. Wizerunek Polski i Polaków w oczach Wietnamczyków 114
4.1. Problemy i hipotezy 114
4.2. Wiedza o Polsce przywieziona z rodzinnego kraju 115
4.2.1. Obiegowe opinie o Polsce w Wietnamie 116
4.2.2. Wiedza respondenta o Polsce przed przyjazdem do Polski 118
4.3. Kontakt z Polakami w Wietnamie 119
4.4. Zderzenie z polską rzeczywistością 121
4.4.1. Zmiana czy stabilność 121
4.4.2. Kierunki zmian przekonań o Polsce 123
4.5. Wizerunek Polaka w oczach Wietnamczyków 125
4.6. Doświadczenia i wspomnienia z Polski 128
4.6.1. Przykre doświadczenia wyniesione z Polski 128
4.6.2. Co godne jest zapamiętania z Polski 130
4.7. Ocena własna przyjazdu do Polski 132
4.7.1. Deklaracja ponownej decyzji imigracyjnej 133
4.7.2. Wyjaśnienie określonego wyboru 135
5. Kulturowy wskaźnik integracji i izolacji. Wiedza o Polsce i uczestnictwo Wietnamczyków w kulturze polskiej 141
5.1. Hipotezy i problemy 141
5.2. Znajomość języka polskiego w ocenie badanych 144
5.3. Znajomość polskich obyczajów i świąt 147
5.3.1. Znajomość polskich obyczajów 147
5.3.2. Znajomość polskich świąt 149
5.4. Znajomość polskich symboli narodowych i stopień podstawowej wiedzy o państwie polskim 152
5.4.1. Podstawowe symbole 153
5.4.2. Elementy wiedzy politycznej o Polsce 155
5.5. Znajomość nazwisk wybitnych Polaków 160
5.6. Znajomość polskiego filmu 165
5.7. Wiedza o polskiej literaturze 167
5.8. Oglądanie i znajomość polskich programów telewizyjnych 170
5.9. Znajomość polskiej prasy 171
5.10. Sposób spędzania czasu wolnego 174
5.10.1. Zróżnicowanie sposobów spędzania wolnego czasu 174
5.10.2. Czas wolny w dni świąteczne i wolne od pracy 177
5.11. Znajomość kuchni polskiej i stosunek do niej 178
5.12. Wiedza geograficzna o Polsce - odwiedzanie polskich miast 182
5.13. Kontynuacja wietnamskiej kultury i przestrzeganie obyczajów wietnamskich w czasie pobytu w Polsce 185
5.13.1. Obchodzenie świąt wietnamskich 185
5.13.2. Czytelnictwo prasy wietnamskiej 186
Część II. Społeczność Wietnamczyków w Polsce - wyniki wywiadów pogłębionych i sondażu ogólnopolskiego 194
6. Wietnamczycy w oczach Polaków - wyniki sondażu ogólnopolskiego 196
6.1. Odrzucenie stereotypu 197
6.1.1. Zbyt ubogie styczności 198
6.1.2. Poczucie wspólnoty ogólnoludzkiej 200
6.1.3. Deklaracja braku uprzedzeń 201
6.1.4. Obojętność i brak zainteresowania 202
6.2. Odmienność fizyczna Wietnamczyków - widzialni obcy 203
6.3. Cechy społeczne. Zajęcia i role zawodowe - „Wietnamczyk jako zawód” 204
6.3.1. Uprawianie handlu 204
6.3.2. Cechy sprzyjające uprawianiu handlu 205
6.3.3. Stosunek Wietnamczyków do pracy 206
6.3.4. Cechy osobowościowe 207
6.4. Cechy Wietnamczyków - ułatwienia i utrudnienia w kontakcie z nimi 207
6.4.1. Cechy Wietnamczyków ułatwiające współżycie 208
6.4.2. Inne pozytywne cechy Wietnamczyków 208
6.4.3. Utrudnienia w kontakcie 209
6.5. Wietnamczycy - pożądani czy niepożądani w Polsce 210
6.5.1. Odmienność kulturowa 211
6.5.2. Konkurencja na rynku pracy - zagrożenia ekonomiczne 212
6.5.3. Inne zagrożenia dla społeczeństwa polskiego 213
6.5.4. Otwarta ksenofobia 214
6.6. Współczucie i postrzegane podobieństwo 215
7. Kontakty i więzi Polaków z Wietnamczykami. Polski punkt widzenia 218
7.1. „Obcy swoi” i „obcy napływowi” 218
7.2. Wymiar postaw wobec cudzoziemców 220
7.3. Przyjazdy obywateli Wietnamu do Polski (w świetle danych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji) 223
7.4. Relacje Polaków z Wietnamczykami w świetle badań opinii publicznej 233
7.5. Opinie dotyczące dalszej migracji Wietnamczyków do Polski 239
8. Małżeństwa polsko-wietnamskie jako szczególny typ kontaktów i więzi Polaków z Wietnamczykami 244
8.1. Cele badawcze i sposób realizacji badania 244
8.2. Charakterystyka badanej grupy 247
8.3. Jak były zawierane małżeństwa mieszane 248
8.4. Czynnik ekonomiczny a zawarcie małżeństwa z obywatelem polskim 252
8.5. Życie rodzinne - model rodziny 260
8.6. Święta i uroczystości 264
8.7. Relacje społeczne i ich intensywność 268
8.8. Samoocena sytuacji materialnej 272
8.9. Opinie małżeństw polsko-wietnamskich na temat postaw środowiska polskiego i wietnamskiego wobec ich związków 276
8.10. Małżeństwa polsko-wietnamskie - opinie i postawy Polaków wobec małżeństw mieszanych 284
9. Przyszłość Wietnamczyków, którzy zostaną w Polsce 302
9.1. Przyszłość rezydentów wietnamskich 302
9.2. Przyszłość małżeństw polsko-wietnamskich 309
9.2.1. Zawieranie małżeństw polsko-wietnamskich - aspekt prawny 309
9.2.2. Decyzje pozostania w Polsce 316
9.3. Przyszłość Wietnamczyków w Polsce w świetle opinii Polaków - integracja czy izolacja 325
Zakończenie 351
Aneks 363
Ankieta kierowana do „zwykłych” Wietnamczyków 363
Ankieta kierowana do studentów i doktorantów wietnamskich 386
Scenariusz wywiadu pogłębionego z małżeństwami polsko-wietnamskimi 410
I. Historia rodziny, pochodzenie 410
II. Historia małżeństwa 411
III. Historia migracji i pobytu w Polsce 412
IV. Pobyt w Polsce - formalności związane z pobytem 413
V. Praca zawodowa 413
VI. Adaptacja 413
VII. Plany na przyszłość 414
VIII. Inne małżeństwa 415
IX. Metryczka 416
Bibliografia 418