Dane szczegółowe książki
Dylematy współczesnej psychiatrii: problemy kliniczne, etyczne, prawne / Pużyński, Stanisław (1936-)
Autorzy
Tytuł
Dylematy współczesnej psychiatrii: problemy kliniczne, etyczne, prawne
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Warszawa: Eneteia Wydawnictwo Psychologii i Kultury, 2015
Numer wydania
1
ISBN
978-83-61538-75-2
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
.
Spis treści
pokaż spis treści
Spis treści
Od autora 9
Przedmowa: Czy kryzys psychiatrii? 11
Rozdział 1: Prawa chorych, obowiązki i uprawnienia psychiatrów 19
1.1. Ochrona praw chorych 19
1.2. Obowiązki i uprawnienia psychiatrów 22
1.3. Wolność i nietykalność osobista chorych 29
1.4. Tajemnica lekarska i zawodowa 31
1.5. Autonomia leczonych - paternalizm leczących. Problem świadomej zgody 34
1.6. Rozpoznanie jako problem etyczny i prawny 40
1.7. Współpraca z wymiarem sprawiedliwości 42
1.8. Klauzula sumienia 44
Rozdział 2: Terapia 49
2.1. Zawiłe drogi do skutecznego i bezpiecznego leczenia 49
2.2. Leki psychotropowe - przełom w psychiatrii 59
2.2.1. Leki przeciwpsychotyczne 61
2.2.2. Leki przeciwdepresyjne i normotymiczne 62
2.2.3. Leki anksjolityczne i prokognitywne 64
2.2.4. Krytyczne oceny psychofarmakoterapii 65
2.3. Psychoterapia 66
2.4. Dostępność nowoczesnej, optymalnej pomocy 67
2.5. Standardy oraz wytyczne diagnostyki i terapii 68
2.6. Niesprawdzone metody 71
2.7. Stosowanie leków bez wskazań lekarskich u osób zdrowych 74
2.8. „Wczesna interwencja” 76
2.9. Etyczne problemy terapii 77
Rozdział 3: Klasyfikacja zaburzeń psychicznych oraz niektóre problemy związane z ich rozpoznawaniem 79
3.1. Cele i kryteria klasyfikacji 79
3.2. Klasyfikacje w zarysie historycznym 80
3.3. Współczesne klasyfikacje - problemy i kontrowersje 87
3.3.1. Kryteria zdrowia psychicznego, poprawa, wyleczenie 87
3.3.2. ICD-10, DSM-5 - wątpliwości, krytyczne oceny 90
3.4. Zaburzenia afektywne nawracające 98
3.4.1. Rozwój koncepcji zaburzeń od starożytności do czasów współczesnych 98
3.4.2. Losy koncepcji psychozy maniakalno-depresyjnej Emila Kraepelina 108
3.4.3. Depresja endogenna 113
3.4.4. Lęk i depresja 118
3.4.5. Samobójstwa i depresja 123
3.5. Problemy z „chorobą psychiczną” 132
3.5.1. „Choroba psychiczna” w terminologii psychiatrycznej 133
3.5.2. Kryzys koncepcji choroby psychicznej 136
3.5.3. Koncepcja „zaburzeń psychicznych” i nowe tendencje klasyfikacyjne 138
3.5.4. Zamieszanie terminologiczne wciąż się utrzymuje 139
3.5.5. Choroba psychiczna i chorzy psychicznie w regulacjach prawnych 141
Rozdział 4: Badania z udziałem osób z zaburzeniami psychicznymi 149
4.1. Zasady prowadzenia badań 149
4.1.1. Ogólne zasady 149
4.1.2. Problemy etyczne i prawne. Ochrona praw osób uczestniczących w badaniach 150
4.2. Relacje z producentami leków i konflikt interesów 158
4.3. Placebo 166
4.4. Badania leków przeciwdepresyjnych 174
4.4.1. Chorzy uczestniczący w badaniach nowych leków 175
4.4.2. Rodzaj depresji u badanych 176
4.4.3. Zaburzenia afektywne dwubiegunowe 177
4.4.4. Kryteria oceny efektu przeciwdepresyjnego 178
4.5. Psychiatria i genetyka 180
4.5.1. Rola czynników genetycznych w etiopatogenezie zaburzeń psychicznych 182
4.5.2. Molekularne testy przedkliniczne (identyfikacja przedobjawowa) 184
4.5.3. Preimplantacyjna diagnostyka genetyczna 185
4.5.4. Świadoma zgoda 186
4.5.5. Udział krewnych probanda 186
4.5.6. Ochrona danych 187
4.5.7. Kompetencje komisji bioetycznych 188
4.5.8. Ochrona prawna odkryć genetycznych 188
4.6. „Psychozy doświadczalne” 189
4.7. Publikacje 192
4.7.1. Publikacje źródłem wiedzy 192
4.7.2. Publikacje kryterium dorobku naukowego 192
4.7.3. Problemy etyczne 194
4.7.4. Ujawnianie konfliktu interesów 198
4.7.5. Autorstwo prac 198
4.7.6. Żargon zawodowy i naukowy (psychiatryczna nowomowa) 200
Rozdział 5: Psychiatrzy, społeczeństwo, władza 205
5.1. Nadużycia psychiatrii do celów politycznych 206
5.1.1. Nadużycia psychiatrii w Związku Sowieckim 207
5.1.2. Sytuacja w Polsce 211
5.1.3. Sytuacja w innych krajach 214
5.1.4. Nowy rodzaj nadużyć psychiatrii 214
5.2. Eugenika - poprawianie rodzaju ludzkiego 216
5.2.1. Ruch eugeniczny w Polsce 218
5.2.2. Eugenika dzisiaj 219
5.3. Eksterminacja chorych i niepełnosprawnych w III Rzeszy i okupowanej Polsce 220
5.4. Eutanazja - śmierć na życzenie? 222
5.4.1. Legalizacja eutanazji - źródła i następstwa 224
5.4.2. Sytuacja w Polsce 227
5.4.3. Lekarze aktywnymi uczestnikami procesu uśmiercania chorych 228
5.4.4. Legalizacja eutanazji i psychiatria 229
5.4.5. Depresja i zniechęcenie do życia 231
5.4.6. Legalizacja eutanazji przejawem kryzysu rodziny, polityki społecznej, medycyny 236
Aneks
In Memoriam: Profesor Lucjan Korzeniowski (1897-1984) 241
W pięćdziesiątą rocznicę utworzenia Instytutu Psychiatrii i Neurologii 247
Bibliografia 253
Wykaz publikacji autora, których fragmenty wykorzystano w książce 291
Od autora 9
Przedmowa: Czy kryzys psychiatrii? 11
Rozdział 1: Prawa chorych, obowiązki i uprawnienia psychiatrów 19
1.1. Ochrona praw chorych 19
1.2. Obowiązki i uprawnienia psychiatrów 22
1.3. Wolność i nietykalność osobista chorych 29
1.4. Tajemnica lekarska i zawodowa 31
1.5. Autonomia leczonych - paternalizm leczących. Problem świadomej zgody 34
1.6. Rozpoznanie jako problem etyczny i prawny 40
1.7. Współpraca z wymiarem sprawiedliwości 42
1.8. Klauzula sumienia 44
Rozdział 2: Terapia 49
2.1. Zawiłe drogi do skutecznego i bezpiecznego leczenia 49
2.2. Leki psychotropowe - przełom w psychiatrii 59
2.2.1. Leki przeciwpsychotyczne 61
2.2.2. Leki przeciwdepresyjne i normotymiczne 62
2.2.3. Leki anksjolityczne i prokognitywne 64
2.2.4. Krytyczne oceny psychofarmakoterapii 65
2.3. Psychoterapia 66
2.4. Dostępność nowoczesnej, optymalnej pomocy 67
2.5. Standardy oraz wytyczne diagnostyki i terapii 68
2.6. Niesprawdzone metody 71
2.7. Stosowanie leków bez wskazań lekarskich u osób zdrowych 74
2.8. „Wczesna interwencja” 76
2.9. Etyczne problemy terapii 77
Rozdział 3: Klasyfikacja zaburzeń psychicznych oraz niektóre problemy związane z ich rozpoznawaniem 79
3.1. Cele i kryteria klasyfikacji 79
3.2. Klasyfikacje w zarysie historycznym 80
3.3. Współczesne klasyfikacje - problemy i kontrowersje 87
3.3.1. Kryteria zdrowia psychicznego, poprawa, wyleczenie 87
3.3.2. ICD-10, DSM-5 - wątpliwości, krytyczne oceny 90
3.4. Zaburzenia afektywne nawracające 98
3.4.1. Rozwój koncepcji zaburzeń od starożytności do czasów współczesnych 98
3.4.2. Losy koncepcji psychozy maniakalno-depresyjnej Emila Kraepelina 108
3.4.3. Depresja endogenna 113
3.4.4. Lęk i depresja 118
3.4.5. Samobójstwa i depresja 123
3.5. Problemy z „chorobą psychiczną” 132
3.5.1. „Choroba psychiczna” w terminologii psychiatrycznej 133
3.5.2. Kryzys koncepcji choroby psychicznej 136
3.5.3. Koncepcja „zaburzeń psychicznych” i nowe tendencje klasyfikacyjne 138
3.5.4. Zamieszanie terminologiczne wciąż się utrzymuje 139
3.5.5. Choroba psychiczna i chorzy psychicznie w regulacjach prawnych 141
Rozdział 4: Badania z udziałem osób z zaburzeniami psychicznymi 149
4.1. Zasady prowadzenia badań 149
4.1.1. Ogólne zasady 149
4.1.2. Problemy etyczne i prawne. Ochrona praw osób uczestniczących w badaniach 150
4.2. Relacje z producentami leków i konflikt interesów 158
4.3. Placebo 166
4.4. Badania leków przeciwdepresyjnych 174
4.4.1. Chorzy uczestniczący w badaniach nowych leków 175
4.4.2. Rodzaj depresji u badanych 176
4.4.3. Zaburzenia afektywne dwubiegunowe 177
4.4.4. Kryteria oceny efektu przeciwdepresyjnego 178
4.5. Psychiatria i genetyka 180
4.5.1. Rola czynników genetycznych w etiopatogenezie zaburzeń psychicznych 182
4.5.2. Molekularne testy przedkliniczne (identyfikacja przedobjawowa) 184
4.5.3. Preimplantacyjna diagnostyka genetyczna 185
4.5.4. Świadoma zgoda 186
4.5.5. Udział krewnych probanda 186
4.5.6. Ochrona danych 187
4.5.7. Kompetencje komisji bioetycznych 188
4.5.8. Ochrona prawna odkryć genetycznych 188
4.6. „Psychozy doświadczalne” 189
4.7. Publikacje 192
4.7.1. Publikacje źródłem wiedzy 192
4.7.2. Publikacje kryterium dorobku naukowego 192
4.7.3. Problemy etyczne 194
4.7.4. Ujawnianie konfliktu interesów 198
4.7.5. Autorstwo prac 198
4.7.6. Żargon zawodowy i naukowy (psychiatryczna nowomowa) 200
Rozdział 5: Psychiatrzy, społeczeństwo, władza 205
5.1. Nadużycia psychiatrii do celów politycznych 206
5.1.1. Nadużycia psychiatrii w Związku Sowieckim 207
5.1.2. Sytuacja w Polsce 211
5.1.3. Sytuacja w innych krajach 214
5.1.4. Nowy rodzaj nadużyć psychiatrii 214
5.2. Eugenika - poprawianie rodzaju ludzkiego 216
5.2.1. Ruch eugeniczny w Polsce 218
5.2.2. Eugenika dzisiaj 219
5.3. Eksterminacja chorych i niepełnosprawnych w III Rzeszy i okupowanej Polsce 220
5.4. Eutanazja - śmierć na życzenie? 222
5.4.1. Legalizacja eutanazji - źródła i następstwa 224
5.4.2. Sytuacja w Polsce 227
5.4.3. Lekarze aktywnymi uczestnikami procesu uśmiercania chorych 228
5.4.4. Legalizacja eutanazji i psychiatria 229
5.4.5. Depresja i zniechęcenie do życia 231
5.4.6. Legalizacja eutanazji przejawem kryzysu rodziny, polityki społecznej, medycyny 236
Aneks
In Memoriam: Profesor Lucjan Korzeniowski (1897-1984) 241
W pięćdziesiątą rocznicę utworzenia Instytutu Psychiatrii i Neurologii 247
Bibliografia 253
Wykaz publikacji autora, których fragmenty wykorzystano w książce 291