Dane szczegółowe książki
Zobowiązania: zarys wykładu / Czachórski, Witold (1915-1995); Brzozowski, Adam; Safjan, Marek (1949-); Skowrońska-Bocian, Elżbieta (1948-)
Autorzy
Tytuł
Zobowiązania: zarys wykładu
Wydawnictwo
Warszawa: LexisNexis Polska, 2007
ISBN
978-83-7334-793-9
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
SŁOWO WSTĘPNE.................................................... 17
OBJAŚNIENIE SKRÓTÓW.............................................. 19
Rozdział pierwszy: WIADOMOŚCI WPROWADZAJĄCE......................... 21
§ 1. Prawo zobowiązań w ogólności.................................... 21
I. Określenie wstępne.......................................... 21
II. Społeczno-gospodarcza rola prawa zobowiązań...................... 21
III. Miejsce prawa zobowiązań i jego funkcja.......................... 23
§ 2. Źródła prawa zobowiązań........................................ 26
I. Kodeks cywilny i inne przepisy prawa stanowionego.................. 26
II. Prawo zwyczajowe i zwyczaje.................................. 35
III. Prawo międzyczasowe w odniesieniu do zobowiązań.................. 37
§ 3. Literatura .................................................... 41
§ 4. Systematyka podręcznika......................................... 42
CZĘŚĆ OGÓLNA
Rozdział drugi: ISTOTA ZOBOWIĄZANIA................................... 49
§ 5. Pojęcie zobowiązania w ogólności.................................. 49
I. Określenie zobowiązania...................................... 49
II. Cel zobowiązania........................................... 55
§ 6. Uprawnienia wierzyciela — obowiązki dłużnika........................ 57
I. Charakter więzi prawnej...................................... 57
II. Wierzytelność jako prawo podmiotowe............................ 60
III. Przymusowa realizacja uprawnień wierzyciela....................... 61
IV. Zasada realnego wykonania zobowiązań........................... 62
V. Obowiązki dłużnika w ogólności................................ 62
§ 7. Odpowiedzialność dłużnika....................................... 63
I. Dług a odpowiedzialność...................................... 63
II. Rodzaje odpowiedzialności.................................... 64
III. Ochrona wierzyciela......................................... 68
§ 8. Zobowiązania niezupełne......................................... 68
I. Pojęcie zobowiązania niezupełnego............................... 68
II. Unormowanie k.c............................................ 69
§ 9. Zobowiązanie jako jedna całość.................................... 70
Rozdział trzeci: TREŚĆ I RODZAJE ŚWIADCZENIA........................... 72
§ 10. Ogólne uwagi o świadczeniu...................................... 72
I. Świadczenie jako przedmiot zobowiązania......................... 72
II. Dwojaka postać świadczenia................................... 73
III. Oznaczenie świadczenia....................................... 73
IV. Możliwość spełnienia świadczenia............................... 74
§ 11. Niektóre rodzaje świadczeń....................................... 76
I. Świadczenia jednorazowe, ciągłe, okresowe......................... 76
II. Świadczenia podzielne i niepodzielne............................. 77
III. Świadczenia oznaczone indywidualnie i rodzajowo................... 78
§ 12. Świadczenie pieniężne........................................... 81
I. Uwagi wstępne............................................. 81
II. Pieniądz i jego wartość....................................... 82
III. Zasady nominalizmu pieniężnego i waloryzacji...................... 84
IV. Ustrój pieniężny RP......................................... 92
V. Zobowiązania pieniężne wyrażone i płatne w obcej walucie............. 93
VI. Szczególne zasady dotyczące świadczeń pieniężnych — odesłanie........ 93
§ 13. Odsetki...................................................... 93
§ 14. Naprawienie szkody............................................ 96
I. Uwagi ogólne.............................................. 96
II. Szkoda i ustalenie jej wysokości................................ 99
1. Pojęcie szkody........................................... 99
2. Ustalenie wysokości szkody.................................. 101
III. Wysokość odszkodowania...................................... 106
1. Związek przyczynowy...................................... 106
2. Wola stron.............................................. 106
3. Przepisy ustawy.............................'i............. 107
4. Ius moderandi........................................... 108
IV. Sposób naprawienia szkody.................................... HO
1. Rodzaje odszkodowania..................................... HO
2. Zagadnienia szczególne..................................... Ul
§ 15. Zwrot nakładów i wydatków...................................... 112
§ 16. Niektóre rodzaje świadczeń stanowiące przedmiot obowiązków
dodatkowych................................................. 113
§ 17. Świadczenia w zobowiązaniach przemiennych.......................... 113
I. Pojęcie i unormowanie w k.c................................... 113
II. Upoważnienie przemienne..................................... 115
Rozdział czwarty: WIELOŚĆ WIERZYCIELI ALBO DŁUŻNIKÓW................ 116
§ 18. Uwagi ogólne................................................. 116
§ 19. Zobowiązania podzielne i niepodzielne............................... 117
I. Podstawa podziału........................................... 117
II. Skutki prawne............................................. 118
III. Regresy.................................................. 120
§ 20. Zobowiązania solidarne.......................................... 120
I. Pojęcie solidarności . . ........................................ 120
II. Solidarność bierna i czynna.................................... 121
III. Zakres więzi wspólnej wynikającej z solidarności.................... 123
1. Solidarność dłużników...................................... 123
2. Solidarność wierzycieli..................................... 124
IV. Regresy.................................................. 124
V. Solidarność nieprawidłowa (in solidum)........................... 126
6
wwvv.LexisNexis.pl
Rozdział piąty: POWSTANIE ZOBOWIĄZAŃ W OGÓLNOŚCI................... 128
§ 21. Podział źródeł zobowiązań........................................ 128
§ 22. Decyzja administracyjna jako źródło zobowiązań........................ 129
Rozdział szósty: UMOWY................................................. 130
§ 23. Umowy jako źródło zobowiązań w ogólności.......................... 130
I. Pojęcie umowy. Źródła prawa regulującego umowy................... 130
II. Rodzaje umów w dziedzinie zobowiązań.......................... 145
1. Umowy zobowiązujące i rozporządzające....................... 145
2. Umowy nazwane i nienazwane............................... 147
3. Umowy jednostronnie lub dwustronnie zobowiązujące. Umowy wzajemne . 149
4. Umowy konsensualne i realne............................... 151
5. Umowy odpłatne i nieodpłatne............................... 152
6. Umowy przysparzające..................................... 153
7. Umowy kauzalne i abstrakcyjne.............................. 154
8. Umowy losowe.......................................... 155
9. Umowy swobodnie negocjowane i umowy adhezyjne............... 155
10. Umowy o zobowiązanie rezultatu i umowy o zobowiązanie należytej staranności ............................................... 156
§ 24. Treść i forma umów............................................ 160
I. Swoboda umów w ogólności................................... 160
II. Zasada swobody umów w k.c. po nowelach z 1989 i 1990 roku......... 165
III. Umowy o świadczenie niemożliwe............................... 171
IV. Wyzysk.................................................. 172
V. Forma umów.............................................. 173
§ 25. Wzorce umowne. Umowy z udziałem konsumentów...................... 175
I. Uwagi ogólne.............................................. 175
II. Charakter prawny wzorców umownych. Rodzaje wzorców. Zakres regulacji. Pojęcie konsumenta.......................................... 177
III. Zawarcie umowy przy użyciu wzorca............................. 182
IV. Niedozwolone klauzule umowne................................. 188
V. Sankcja wprowadzenia do umowy niedozwolonych klauzul. Stosunek do ogólnych zasad regulujących dopuszczalną treść czynności prawnej.......... 193
VI. Uwagi końcowe............................................ 195
§ 26. Zagadnienia szczególne związane z zawarciem umowy................... 195
I. Odesłanie do części ogólnej prawa cywilnego........................ 195
II. Culpa in contrahendo........................................ 197
III. Umowa przedwstępna........................................ 201
§ 27. Umowy o świadczenie przez osobę trzecią lub na rzecz osoby trzeciej........ 206
I. Umowa o świadczenie przez osobę trzecią......................... 206
II. Umowa o zwolnienie dłużnika od obowiązku świadczenia.............. 208
III. Umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej...................... 208
§ 28. Dodatkowe zastrzeżenia umowne................................... 210
I. Uwagi ogólne.............................................. 210
II. Zadatek.................................................. 210
III. Umowne prawo odstąpienia.................................... 212
IV. Odstępne................................................. 214
V. Odszkodowanie umowne — odesłanie............................ 215
Rozdział siódmy: BEZPODSTAWNE WZBOGACENIE.......................... 216
§ 29. Pojęcie bezpodstawnego wzbogacenia i jego unormowanie................. 216
I. Uwaga wstępna............................................. 216
II. Formuła generalna.......................................... 217
7
§ 30. Nienależne świadczenie.......................................... 221
I. Pojęcie nienależnego świadczenia................................ 221
II. Poszczególne przypadki....................................... 222
III. Niegodziwość świadczenia..................................... 224
IV. Przypadek gry i zakładu...................................... 226
V. Skutki nienależnego świadczenia................................ 226
§ 31. Zbieg roszczeń z bezpodstawnego wzbogacenia z innymi roszczeniami........ 226
I. Uwaga wstępna............................................. 226
II. Reguła ogólna i jej ograniczenia................................ 227
Rozdział ósmy: CZYNY NIEDOZWOLONE................................... 230
§ 32. Uwagi ogólne o czynach niedozwolonych............................. 230
I. Pojęcie czynu niedozwolonego.................................. 230
II. Rola zobowiązań z tytułu czynów niedozwolonych................... 231
III. Przesłanki i zasady odpowiedzialności............................ 231
IV. Systematyka przepisów....................................... 233
§ 33. Odpowiedzialność za własne czyny................................. 233
I. Formuła generalna.......................................... 233
II. Wina, bezprawność zachowania się, subiektywna naganność............. 234
III. Poczytalność............................................... 239
IV. Obrona konieczna, stan wyższej konieczności, samopomoc.............. 241
V. Związek przyczynowy........................................ 242
VI. Współsprawstwo a współodpowiedzialność......................... 250
VII. Rozkład ciężaru dowodu...................................... 251
§ 34. Odpowiedzialność za cudze czyny................................... 252
I. Uwaga wstępna..........,.................................. 252
II. Odpowiedzialność za niepoczytalnych............................. 252
III. Odpowiedzialność za czyny osób, którymi się posłużono............... 254
IV. Odpowiedzialność za podwładnego............................... 255
§ 35. Odpowiedzialność Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych........... 258
I. Uwaga wstępna............................................. 258
II. Ewolucja odpowiedzialności władzy publicznej w prawie polskim........ 259
III. Aktualny stan normatywny. Przesłanki odpowiedzialności według art. 417 i n.
k.c. po nowelizacji.......................................... 261
IV. Szkoda związana z działalnością organów władzy publicznej w sferze legislacyjnej oraz z wydaniem orzeczeń sądowych i decyzji................ 266
V. Odpowiedzialność za niezgodność z prawem prawomocnych orzeczeń i decyzji oraz niewydanie orzeczenia lub decyzji........................... 270
VI. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przy wykonywaniu władzy publicznej na zasadach słuszności..................................... 274
VII. Przepisy szczególne.......................................... 276
§ 36. Odpowiedzialność za zwierzęta i rzeczy.............................. 277
I. Uwaga wstępna............................................. 277
II. Odpowiedzialność za zwierzęta................................. 277
III. Odpowiedzialność za wyrzucenie, wylanie lub spadnięcie czegoś z pomieszczenia ................................................... 278
IV. Odpowiedzialność za zawalenie się budowli........................ 279
§ 37. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone w związku z ruchem przedsiębiorstw
i użyciem elementarnych sił przyrody................................ 280
I. Uwaga wstępna............................................. 280
II. Koncepcja odpowiedzialności................................... 280
III. Zakaz wyłączeń i ograniczeń................................... 286
§ 38. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone ruchem mechanicznych środków komunikacji...................................................... 286
I. Uwaga wstępna............................................. 286
g www.LexisNexis.pl
II. Koncepcja odpowiedzialności................................... 287
III. Modyfikacje reguły podstawowej................................ 289
IV. Zakaz wyłączeń i ograniczeń................................... 290
V. Obowiązkowe ubezpieczenia komunikacyjne........................ 290
§ 39. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przy wykonywaniu praw podmiotowych . 292
I. Różnorodne przypadki........................................ 292
II. Poniesienie szkody w cudzym lub wspólnym interesie................. 293
§ 40. Bezpośrednie zagrożenie nastąpienia szkody........................... 293
§ 41. Naprawienie szkody w przypadkach szczególnych....................... 295
§ 42. Zbieg odpowiedzialności ex delicto i ex contractu ...................... 307
I. Uwaga wstępna............................................. 307
II. Stanowisko kodeksu cywilnego................................. 308
III. Inne przypadki zbiegu odpowiedzialności — wzmianka................ 311
§ 43. Odpowiedzialność za produkt...................................... 316
I. Uwagi wstępne............................................. 316
II. Charakter odpowiedzialności producenta........................... 318
III. Pojęcie produktu niebezpiecznego................................ 319
IV. Przesłanki i zasada odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny.............................................. 321
V. Krąg podmiotów odpowiedzialnych. Odpowiedzialność solidarna......... 325
VI. Modyfikacja odpowiedzialności. Stosunek do innych podstaw odpowiedzialności. Przedawnienie roszczeń.................................... 326
Rozdział dziewiąty: WYKONANIE ZOBOWIĄZAŃ............................. 329
§ 44. Uwagi ogólne o wykonaniu zobowiązań.............................. 329
I. Uwaga wstępna............................................. 329
II. Charakter prawny wykonania zobowiązania......................... 329
III. Zasada generalna........................................... 331
IV. Zasada pacta sunt servanda.................................... 332
§ 45. Przedmiot wykonania — osoby uczestniczące.......................... 333
I. Przedmiot wykonania........................................ 333
1. Wykonanie częściowe...................................... 333
2. Jakość świadczenia........................................ 334
3. Zmiana przedmiotu świadczenia............................... 334
4. Zarachowanie świadczenia na poczet kilku długów................. 334
II. Osoby uczestniczące w wykonaniu............................... 335
1. Dłużnik i osoby trzecie..................................... 335
2. Wierzyciel i osoby działające w jego imieniu..................... 336
§ 46. Miejsce i czas wykonania........................................ 337
I. Miejsce wykonania zobowiązań................................. 337
II. Czas wykonania zobowiązań................................... 338
§ 47. Wykonanie zobowiązań z umów wzajemnych.......................... 340
§ 48. Wpływ zmiany okoliczności na zobowiązania.......................... 342
§ 49. Prawo zatrzymania............................................. 350
§ 50. Dowody wykonania zobowiązań.................................... 350
Rozdział dziesiąty: SKUTKI NIEWYKONANIA ZOBOWIĄZAŃ................... 352
§51. Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązań w ogólności ....................................................... 352
I. Uwagi ogólne.............................................. 352
1. Pojęcie i zakres odpowiedzialności............................. 352
2. Systematyka przepisów k.c................................... 353
II. Przesłanki i zasady odpowiedzialności dłużnika...................... 354
III. Zasada winy............................................... 357
1. Wina — bezprawność względna — subiektywna naganność........... 357
2. Stopnie winy ............................................ 358
IV. Odpowiedzialność za osoby trzecie............................... 360
V. Rozkład ciężaru dowodu...................................... 362
VI. Odszkodowanie w ogólności — odesłanie.......................... 365
§ 52. Niemożliwość świadczenia........................................ 366
§ 53. Opóźnienie i zwłoka dłużnika..................................... 369
I. Uwaga wstępna............................................. 369
II. Opóźnienie................................................ 369
III. Zwłoka dłużnika............................................ 370
1. Zasada generalna.......................................... 370
2. Modyfikacje przy wykonaniu zobowiązań wzajemnych............... 372
IV. Opóźnienie i zwłoka a niemożliwość świadczenia.................... 374
§ 54. Inne przypadki nienależytego wykonania zobowiązania................... 374
§ 55. Odszkodowanie umowne — kara umowna............................ 376
§ 56. Zwłoka wierzyciela............................................. 378
§ 57. Zbieg odpowiedzialności — odesłanie............................... 380
Rozdział jedenasty: WYGAŚNIĘCIE ZOBOWIĄZAŃ............................ 381
§ 58. Przyczyny wygaśnięcia zobowiązań w ogólności........................ 381
§ 59. Świadczenie w miejsce wypełnienia................................. 382
§ 60. Potrącenie................................................... 382
§ 61. Odnowienie.................................................. 385
§ 62. Złożenie do depozytu sądowego.................................... 387
§ 63. Zwolnienie z długu i rozwiązanie stosunku prawnego.................... 389
I. Zwolnienie z długu.......................................... 389
II. Rozwiązanie stosunku prawnego................................. 390
§ 64. Wygaśnięcie lub zmiana zobowiązań ze względu na nadzwyczajne wypadki .... 390
§ 65. Inne przypadki wygaśnięcia zobowiązań.............................. 391
Rozdział dwunasty: PRZEJŚCIE PRAW I OBOWIĄZKÓW WYNIKAJĄCYCH
Z ZOBOWIĄZAŃ............................................... 393
§ 66. Uwagi ogólne o przejściu praw i obowiązków......................... 393
§ 67. Zmiana wierzyciela............................................. 394
I. Przelew wierzytelności....................................... 394
II. Wstąpienie osoby trzeciej w prawa zaspokojonego wierzyciela........... 400
§ 68. Zmiana dłużnika............................................... 402
I. Przejęcie długu............................................. 402
II. Przystąpienie do długu....................................... 406
Rozdział trzynasty: OCHRONA WIERZYCIELI W RAZIE NIEWYPŁACALNOŚCI
DŁUŻNIKA.................................................... 409
§ 69. Pojęcie, cel i unormowanie ochrony................................. 409
I. Uwagi ogólne.............................................. 409
II. Stanowisko kodeksu cywilnego................................. 410
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA
§ 70. Stanowisko kodeksu cywilnego w sprawie przedmiotu części szczegółowej
zobowiązań................................................... 417
10
www.LexisNexis.pl
Rozdział czternasty: SPRZEDAŻ............................................ 419
§ 71. Umowa sprzedaży — zasady ogólne................................ 419
I. Pojęcie i cechy............................................. 419
II. Zawarcie i forma umowy sprzedaży.............................. 421
III. Skutki prawne............................................. 421
1. Obowiązki sprzedawcy...................................... 422
2. Obowiązki kupującego...................................... 423
3. Szczególne skutki wydania rzeczy............................. 424
IV. Wykonanie zobowiązania...................................... 424
V. Rękojmia za wady.......................................... 425
1. Uwaga ogólna............................................ 425
2. Pojęcie i rodzaje wad rzeczy................................. 425
3. Charakter odpowiedzialności................................. 426
4. Uprawnienia z tytułu rękojmi i ich realizacja..................... 427
VI. Gwarancja jakości........................................... 431
1. Uwaga ogólna............................................ 431
2. Gwarancja jakości w ujęciu k.c................................ 432
§ 72. Sprzedaż konsumencka.......................................... 434
I. Zakres zastosowania ustawy.................................... 435
II. Podstawowe obowiązki sprzedawcy wynikające z umowy sprzedaży konsumenckiej..................................................... 437
1. Obowiązek podania ceny.................................... 437
2. Obowiązek potwierdzenia na piśmie istotnych postanowień umowy...... 438
3. Obowiązek informacyjny.................................... 438
4. Obowiązek zapewnienia właściwych warunków techniczno-organizacyjnych 438
5. Obowiązek wyjaśnienia postanowień umowy...................... 439
6. Obowiązek wydania wszystkich elementów wyposażenia............. 439
7. Obowiązek dbałości o bezpieczeństwo produktu.................... 439
III. Zapewnienia zawarte w reklamie................................ 440
IV. Zgodność towaru z umową.................................... 441
V. Terminy i tryb dochodzenia roszczeń............................. 444
VI. Roszczenia regresowe sprzedawcy wobec swoich poprzedników.......... 445
VII. Gwarancja jakości........................................... 446
§ 73. Szczególne rodzaje sprzedaży...................................... 447
I. Sprzedaż na raty............................................ 447
II. Sprzedaż z zastrzeżeniem prawa własności......................... 449
III. Sprzedaż na próbę.......................................... 450
IV. Sprzedaż z zastrzeżeniem prawa odkupu........................... 451
V. Prawo pierwokupu.......................................... 452
Rozdział piętnasty: ZAMIANA............................................. 456
§ 74. Pojęcie zamiany — wzmianka..................................... 456
Rozdział szesnasty: DOSTAWA............................................ 458
8 75. Pojęcie dostawy — odesłanie...................................... 458
Rozdział siedemnasty: KONTRAKTACJA............................ ........ 460
§ 76. Pojęcie kontraktacji — odesłanie................................... 460
Rozdział osiemnasty: UMOWA O DZIEŁO................................... 462
§ 77. Pojęcie umowy o dzieło i jej unormowanie........................... 462
I. Pojęcie i cechy............................................. 462
II. Zawarcie umowy........................................... 464
III. Skutki prawne............................................. 464
1. Obowiązki przyjmującego zamówienie.......................... 464
2. Obowiązki zamawiającego................................... 466
3. Szczególne skutki utraty dzieła............................... 468
4. Rękojmia za wady........................................ 468
IV. Zakończenie stosunku prawnego................................. 469
Rozdział dziewiętnasty: UMOWA O ROBOTY BUDOWLANE..................... 471
§ 78. Pojęcie umowy o roboty budowlane — odesłanie....................... 471
Rozdział dwudziesty: NAJEM.............................................. 474
§ 79. Umowa najmu — zasady ogólne................................... 474
I. Pojęcie i cechy............................................. 474
II. Zawarcie umowy........................................... 476
III. Skutki prawne............................................. 476
1. Obowiązki wynajmującego................................... 476
2. Obowiązki najemcy........................................ 477
3. Rękojmia za wady........................................ 479
IV. Zmiana w osobie wynajmującego lub najemcy...................... 480
V. Podnąjem.........................................;....... 481
VI. Zakończenie najmu......................................... 481
§ 80. Najem lokali — wzmianka....................................... 484
I. Unormowanie kodeksu cywilnego................................ 485
II. Ustawa o ochronie praw lokatorów.............................. 489
Rozdział dwudziesty pierwszy: DZIERŻAWA................................... 494
§ 81. Umowa dzierżawy — wzmianka................................... 494
Rozdział dwudziesty drugi: UŻYCZENIE...................................... 497
§ 82. Umowa użyczenia — wzmianka................................... 497
Rozdział dwudziesty trzeci: POŻYCZKA...................................... 499
§ 83. Umowa pożyczki i jej unormowanie................................. 499
I. Pojęcie i cechy............................................. 499
II. Prawa i obowiązki stron...................................... 500
III. Termin i zabezpieczenie zwrotu................................. 501
IV. Umowa przechowania nieprawidłowego........................... 502
§ 84. Umowa o kredyt bankowy — wzmianka............................. 502
Rozdział dwudziesty czwarty: UMOWA RACHUNKU BANKOWEGO................ 504
§ 85. Umowa rachunku bankowego i jej unormowanie........................ 504
I. Pojęcie i cechy............................................. 504
II. Prawa i obowiązki stron...................................... 505
III. Zakończenie stosunku prawnego................................. 506
IV. Wkład oszczędnościowy...................................... 507
Rozdział dwudziesty piąty: ZLECENIE....................................... 508
§ 86. Umowa zlecenia i jej unormowanie................................. 508
I. Pojęcie i cechy............................................. 508
II. Zawarcie umowy........................................... 510
III. Skutki prawne.............................................. 510
1. Obowiązki przyjmującego zlecenie............................. 510
2. Obowiązki dającego zlecenie................................. 511
IV. Zakończenie stosunku prawnego................................. 511
§ 87. Umowa o usługi zbliżone do zlecenia............................... 512
12 www.LexisNexis.pl
Rozdział dwudziesty szósty: PROWADZENIE CUDZYCH SPRAW BEZ ZLECENIA 514
§ 88. Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia i jego unormowanie..............
I. Pojęcie i cechy.............................................
515
II. Skutki prawne.............................................
III. Zakończenie stosunku prawnego..................?..............
§ 89. Przypadki zbliżone do prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia............. 517
Rozdział dwudziesty siódmy: UMOWA AGENCYJNA............................ 5 j*
§ 90. Umowa agencyjna..............................................
I. Pojęcie i postacie umowy agencyjnej............................. 519
II. Prawa i obowiązki stron umowy................................ 522
III. Zakończenie umowy agencyjnej................................. 525
IV. Problematyka międzyczasowa................................... 528
Rozdział dwudziesty ósmy: UMOWA LEASINGU................................ 529
§ 91. Umowa leasingu — wzmianka..................................... 529
I. Pojęcie i cechy............................................. 529
II. Wybrane zagadnienia szczegółowe............................... 532
Rozdział dwudziesty dziewiąty: KOMIS.................................... 533
§ 92. Umowa komisu — wzmianka..................................... 533
Rozdział trzydziesty: PRZEWÓZ............................................ 536
§ 93. Umowa przewozu i jej unormowanie................................ 536
I. Pojęcie i cechy............................................. 536
II. Zawarcie umowy........................................... 537
III. Skutki prawne............................................. 538
A. Przewóz osób.......................................... 538
B. Przewóz rzeczy.......................................... 538
1. Obowiązki wysyłającego.................................. 539
2. Obowiązki przewoźnika.................................. 540
3. Prawa i obowiązki odbiorcy przesyłki........................ 541
IV. Zakończenie stosunku prawnego................................. 542
§ 94. Szczególne rodzaje przewozu — odesłanie............................ 542
Rozdział trzydziesty pierwszy: SPEDYCJA..................................... 544
§ 95. Umowa spedycji — wzmianka..................................... 544
Rozdział trzydziesty drugi: PRZECHOWANIE.................................. 546
§ 96. Umowa przechowania i jej unormowanie............................. 546
I. Pojęcie i cechy............................................. 546
II. Zawarcie umowy........................................... 547
III. Skutki prawne............................................. 547
1. Obowiązki przechowawcy................................... 547
2. Obowiązki składającego..................................... 548
IV. Zakończenie stosunku prawnego................................. 549
§ 97. Przechowanie nieprawidłowe...................................... 549
§ 98. Przypadki zbliżone do umowy przechowania........................... 550
Rozdział trzydziesty trzeci: ODPOWIEDZIALNOŚĆ, PRAWO ZASTAWU
I PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ UTRZYMUJĄCYCH HOTELE
I PODOBNE ZAKŁADY.......................................... 552
§ 99. Szczególny charakter unormowania tej odpowiedzialności................. 552
13
Rozdział dwudziesty szósty: PROWADZENIE CUDZYCH SPRAW BEZ ZLECENIA 514
§ 88. Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia i jego unormowanie.............. 514
I. Pojęcie i cechy............................................. 514
II. Skutki prawne............................................. 515
III. Zakończenie stosunku prawnego................................. 517
89. Przypadki zbliżone do prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia............. 517
Rozdział dwudziesty siódmy: UMOWA AGENCYJNA............................ 519
§ 90. Umowa agencyjna.............................................. 519
I. Pojęcie i postacie umowy agencyjnej............................. 519
II. Prawa i obowiązki stron umowy................................ 522
III. Zakończenie umowy agencyjnej................................. 525
IV. Problematyka międzyczasowa................................... 528
-
Rozdział dwudziesty ósmy: UMOWA LEASINGU................................ 529
§ 91. Umowa leasingu — wzmianka..................................... 529
I. Pojęcie i cechy............................................. 529
II. Wybrane zagadnienia szczegółowe............................... 532
Rozdział dwudziesty dziewiąty: KOMIS....................................... 533
§ 92. Umowa komisu — wzmianka..................................... 533
Rozdział trzydziesty: PRZEWÓZ............................................ 536
§ 93. Umowa przewozu i jej unormowanie................................ 536
I. Pojęcie i cechy............................................. 536
II. Zawarcie umowy........................................... 537
III. Skutki prawne............................................. 538
A. Przewóz osób........................................... 538
B. Przewóz rzeczy.......................................... 538
1. Obowiązki wysyłającego.................................. 539
2. Obowiązki przewoźnika.................................. 540
3. Prawa i obowiązki odbiorcy przesyłki........................ 541
IV. Zakończenie stosunku prawnego................................. 542
..... 542
§ 94. Szczególne rodzaje przewozu — odesłanie............. ...........
Rozdział trzydziesty pierwszy: SPEDYCJA..................................... 544
§ 95. Umowa spedycji — wzmianka..................................... 544
Rozdział trzydziesty drugi: PRZECHOWANIE.................................. 546
§ 96. Umowa przechowania i jej unormowanie.........................• • • • 546
I. Pojęcie i cechy............................................. 546
II. Zawarcie umowy........................................... 547
III. Skutki prawne............................................. 547
1. Obowiązki przechowawcy................................... 547
2. Obowiązki składającego..................................... 548
IV. Zakończenie stosunku prawnego................................. 549
§ 97. Przechowanie nieprawidłowe...................................... 549
§ 98. Przypadki zbliżone do umowy przechowania........................... 550
Rozdział trzydziesty trzeci: ODPOWIEDZIALNOŚĆ, PRAWO ZASTAWU
I PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ UTRZYMUJĄCYCH HOTELE
I PODOBNE ZAKŁADY.......................................... 552
§ 99. Szczególny charakter unormowania tej odpowiedzialności................. 552
Rozdział trzydziesty czwarty: UMOWA SKŁADU............................... 556
§ 100. Umowa składu — wzmianka...................................... 556
Rozdział trzydziesty piąty: UMOWA UBEZPIECZENIA.......................... 560
§ 101. Umowa ubezpieczenia — wzmianka................................. 560
I. Uwagi ogólne.............................................. 560
II. Umowa ubezpieczenia w ogólności.............................. 562
III. Uwagi uzupełniające......................................... 563
A. Ubezpieczenia majątkowe................................... 563
B. Ubezpieczenia osobowe.................................... 564
Rozdział trzydziesty szósty: SPÓŁKA......................................... 566
§ 102. Spółka cywilna i jej unormowanie.................................. 566
I. Pojęcie i cechy............................................. 566
II. Zawarcie umowy........................................... 569
III. Stosunki wewnętrzne......................................... 569
IV. Reprezentacja spółki......................................... 570
V. Wystąpienie wspólnika i rozwiązanie spółki........................ 570
VI. Prowadzenie działalności gospodarczej przez spółkę cywilną. Ewolucja rozwiązań prawnych............................................ 572
§ 103. Ogólna wzmianka o spółkach handlowych............................ 576
Rozdział trzydziesty siódmy: DAROWIZNA.................................... 582
§ 104. Umowa darowizny i jej unormowanie................................ 582
I. Pojęcie i cechy............................................. 582
II. Zawarcie umowy........................................... 585
III. Skutki prawne............................................. 585
1. Obowiązki darczyńcy....................................... 586
2. Obciążenie poleceniem..................................... 587
IV. Odwołanie darowizny........................................ 587
V. Rozwiązanie umowy......................................... 591
Rozdział trzydziesty ósmy: RENTA.......................................... 592
§ 105. Umowa renty i jej unormowanie................................... 592
I. Pojęcie i cechy............................................. 592
II. Zawarcie umowy........................................... 593
III. Skutki prawne............................................. 594
IV. Zakończenie stosunku prawnego................................. 595
§ 106. Renty ze źródeł pozaumownych.................................... 595
Rozdział trzydziesty dziewiąty: DOŻYWOCIE.................................. 598
§ 107. Umowa dożywocia — wzmianka................................... 598
Rozdział czterdziesty: PORĘCZENIE I GWARANCJA BANKOWA................. 601
§ 108. Umowa poręczenia i jej unormowanie............................... 601
I. Pojęcie i cechy............................................. 601
II. Zawarcie umowy........................................... 602
III. Skutki prawne............................................. 602
IV. Wygaśnięcie poręczenia....................................... 604
V. Gwarancja bankowa......................................... 604
Rozdział czterdziesty pierwszy: UGODA....................................... 607
§ 109. Ugoda — wzmianka............................................ 607
Rozdział czterdziesty drugi: PRZEKAZ....................................... 609
§ 110. Pojęcie przekazu i jego unormowanie................................ 609
14
www.lexisNexis.pl
I. Uwagi wstępne............................................. 609
II. Instytucja przekazu w prawie polskim w okresie przed 1 X 1990 roku..... 611
III. Przekaz w kodeksie cywilnym po 1 X 1990 roku.................... 612
Rozdział czterdziesty trzeci: PRZYRZECZENIE PUBLICZNE...................... 615
§ 111. Przyrzeczenie publiczne i jego unormowanie........................... 615
I. Pojęcie i cechy............................................. 615
II. Skutki prawne............................................. 616
.
Rozdział czterdziesty czwarty: PAPIERY WARTOŚCIOWE I ZNAKI
LEGITYMACYJNE.............................................. 618
§ 112. Pojęcie papierów wartościowych i znaków legitymacyjnych — ich elementy normatywne .................................................... 618
I. Uwagi wstępne............................................. 618
II. Rodzaje i znaczenie prawne papierów wartościowych................. 619
III. Znaki legitymacyjne......................................... 620
IV. Ogólna charakterystyka nowoczesnego unormowania zapisu długu na okaziciela .................................................... 621
V. Ocena według prawa obowiązującego............................ . 623
Rozdział czterdziesty piąty: WEKSEL........................................ 629
§ 113. Pojęcie weksla i jego unormowanie w ogólności........................ 629
I. Uwagi wstępne............................................. 629
II. Przepisy prawa krajowego — umowy międzynarodowe................ 629
§ 114. Weksel trasowany.............................................. 630
I. Ogólna charakterystyka....................................... 630
1. Cechy weksla trasowanego.................................. 630
2. Skutek wystawienia ważnego weksla.......................... 632
3. Przyjęcie przez trasata .................................... 632
4. Płatność i zapłata........................................ 632
5. Poręczenie wekslowe...................................... 632
6. Dochodzenie praw z weksla................................. 633
7. Obieg weksla ........................................... 634
8. Poszukiwania zwrotne..................................... 636
9. Roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia................. 636
10. Weksle in blanco........................................ 637
11. Zdolność do zaciągania zobowiązań wekslowych................... 638
12. Inne elementy prawa wekslowego............................. 638
II. Umorzenie weksla........................................... 638
§ 115. Weksel własny . . .............................................. 638
Rozdział czterdziesty szósty: CZEK.......................................... 640
§ 116. Pojęcie czeku i jego unormowanie w ogólności......................... 640
I. Uwagi wstępne............................................. 640
II. Przepisy prawa krajowego — umowy międzynarodowe................ 641
§ 117. Czek i jego rodzaje............................................. 641
I. Ogólna charakterystyka....................................... 641
1. Cechy czeku............................................. 641
2. Skutki wystawienia ważnego czeku............................ 642
3. Płatność i zapłata......................................... 643
4. Dochodzenie praw z czeku.................................. 644
5. Obieg czeku............................................. 644
i
15
6. Poszukiwanie zwrotne. Poręczenie czekowe....................... 645
7. Inne elementy prawa czekowego.............................. 645
II. Szczególne rodzaje czeków.................................... 645
1. Czeki kasowe i rozrachunkowe............................... 645
2. Czeki zakreślone.......................................... 646
3. Czeki przekazowe......................................... 646
4. Czeki potwierdzone i gwarantowane............................ 646
5. Czek na własne zlecenie.................................... 646
6. Czeki podróżnicze (travellers cheques).......................... 646
III. Umorzenie czeku........................................... 647
SKOROWIDZ........................................................ 648
OBJAŚNIENIE SKRÓTÓW.............................................. 19
Rozdział pierwszy: WIADOMOŚCI WPROWADZAJĄCE......................... 21
§ 1. Prawo zobowiązań w ogólności.................................... 21
I. Określenie wstępne.......................................... 21
II. Społeczno-gospodarcza rola prawa zobowiązań...................... 21
III. Miejsce prawa zobowiązań i jego funkcja.......................... 23
§ 2. Źródła prawa zobowiązań........................................ 26
I. Kodeks cywilny i inne przepisy prawa stanowionego.................. 26
II. Prawo zwyczajowe i zwyczaje.................................. 35
III. Prawo międzyczasowe w odniesieniu do zobowiązań.................. 37
§ 3. Literatura .................................................... 41
§ 4. Systematyka podręcznika......................................... 42
CZĘŚĆ OGÓLNA
Rozdział drugi: ISTOTA ZOBOWIĄZANIA................................... 49
§ 5. Pojęcie zobowiązania w ogólności.................................. 49
I. Określenie zobowiązania...................................... 49
II. Cel zobowiązania........................................... 55
§ 6. Uprawnienia wierzyciela — obowiązki dłużnika........................ 57
I. Charakter więzi prawnej...................................... 57
II. Wierzytelność jako prawo podmiotowe............................ 60
III. Przymusowa realizacja uprawnień wierzyciela....................... 61
IV. Zasada realnego wykonania zobowiązań........................... 62
V. Obowiązki dłużnika w ogólności................................ 62
§ 7. Odpowiedzialność dłużnika....................................... 63
I. Dług a odpowiedzialność...................................... 63
II. Rodzaje odpowiedzialności.................................... 64
III. Ochrona wierzyciela......................................... 68
§ 8. Zobowiązania niezupełne......................................... 68
I. Pojęcie zobowiązania niezupełnego............................... 68
II. Unormowanie k.c............................................ 69
§ 9. Zobowiązanie jako jedna całość.................................... 70
Rozdział trzeci: TREŚĆ I RODZAJE ŚWIADCZENIA........................... 72
§ 10. Ogólne uwagi o świadczeniu...................................... 72
I. Świadczenie jako przedmiot zobowiązania......................... 72
II. Dwojaka postać świadczenia................................... 73
III. Oznaczenie świadczenia....................................... 73
IV. Możliwość spełnienia świadczenia............................... 74
§ 11. Niektóre rodzaje świadczeń....................................... 76
I. Świadczenia jednorazowe, ciągłe, okresowe......................... 76
II. Świadczenia podzielne i niepodzielne............................. 77
III. Świadczenia oznaczone indywidualnie i rodzajowo................... 78
§ 12. Świadczenie pieniężne........................................... 81
I. Uwagi wstępne............................................. 81
II. Pieniądz i jego wartość....................................... 82
III. Zasady nominalizmu pieniężnego i waloryzacji...................... 84
IV. Ustrój pieniężny RP......................................... 92
V. Zobowiązania pieniężne wyrażone i płatne w obcej walucie............. 93
VI. Szczególne zasady dotyczące świadczeń pieniężnych — odesłanie........ 93
§ 13. Odsetki...................................................... 93
§ 14. Naprawienie szkody............................................ 96
I. Uwagi ogólne.............................................. 96
II. Szkoda i ustalenie jej wysokości................................ 99
1. Pojęcie szkody........................................... 99
2. Ustalenie wysokości szkody.................................. 101
III. Wysokość odszkodowania...................................... 106
1. Związek przyczynowy...................................... 106
2. Wola stron.............................................. 106
3. Przepisy ustawy.............................'i............. 107
4. Ius moderandi........................................... 108
IV. Sposób naprawienia szkody.................................... HO
1. Rodzaje odszkodowania..................................... HO
2. Zagadnienia szczególne..................................... Ul
§ 15. Zwrot nakładów i wydatków...................................... 112
§ 16. Niektóre rodzaje świadczeń stanowiące przedmiot obowiązków
dodatkowych................................................. 113
§ 17. Świadczenia w zobowiązaniach przemiennych.......................... 113
I. Pojęcie i unormowanie w k.c................................... 113
II. Upoważnienie przemienne..................................... 115
Rozdział czwarty: WIELOŚĆ WIERZYCIELI ALBO DŁUŻNIKÓW................ 116
§ 18. Uwagi ogólne................................................. 116
§ 19. Zobowiązania podzielne i niepodzielne............................... 117
I. Podstawa podziału........................................... 117
II. Skutki prawne............................................. 118
III. Regresy.................................................. 120
§ 20. Zobowiązania solidarne.......................................... 120
I. Pojęcie solidarności . . ........................................ 120
II. Solidarność bierna i czynna.................................... 121
III. Zakres więzi wspólnej wynikającej z solidarności.................... 123
1. Solidarność dłużników...................................... 123
2. Solidarność wierzycieli..................................... 124
IV. Regresy.................................................. 124
V. Solidarność nieprawidłowa (in solidum)........................... 126
6
wwvv.LexisNexis.pl
Rozdział piąty: POWSTANIE ZOBOWIĄZAŃ W OGÓLNOŚCI................... 128
§ 21. Podział źródeł zobowiązań........................................ 128
§ 22. Decyzja administracyjna jako źródło zobowiązań........................ 129
Rozdział szósty: UMOWY................................................. 130
§ 23. Umowy jako źródło zobowiązań w ogólności.......................... 130
I. Pojęcie umowy. Źródła prawa regulującego umowy................... 130
II. Rodzaje umów w dziedzinie zobowiązań.......................... 145
1. Umowy zobowiązujące i rozporządzające....................... 145
2. Umowy nazwane i nienazwane............................... 147
3. Umowy jednostronnie lub dwustronnie zobowiązujące. Umowy wzajemne . 149
4. Umowy konsensualne i realne............................... 151
5. Umowy odpłatne i nieodpłatne............................... 152
6. Umowy przysparzające..................................... 153
7. Umowy kauzalne i abstrakcyjne.............................. 154
8. Umowy losowe.......................................... 155
9. Umowy swobodnie negocjowane i umowy adhezyjne............... 155
10. Umowy o zobowiązanie rezultatu i umowy o zobowiązanie należytej staranności ............................................... 156
§ 24. Treść i forma umów............................................ 160
I. Swoboda umów w ogólności................................... 160
II. Zasada swobody umów w k.c. po nowelach z 1989 i 1990 roku......... 165
III. Umowy o świadczenie niemożliwe............................... 171
IV. Wyzysk.................................................. 172
V. Forma umów.............................................. 173
§ 25. Wzorce umowne. Umowy z udziałem konsumentów...................... 175
I. Uwagi ogólne.............................................. 175
II. Charakter prawny wzorców umownych. Rodzaje wzorców. Zakres regulacji. Pojęcie konsumenta.......................................... 177
III. Zawarcie umowy przy użyciu wzorca............................. 182
IV. Niedozwolone klauzule umowne................................. 188
V. Sankcja wprowadzenia do umowy niedozwolonych klauzul. Stosunek do ogólnych zasad regulujących dopuszczalną treść czynności prawnej.......... 193
VI. Uwagi końcowe............................................ 195
§ 26. Zagadnienia szczególne związane z zawarciem umowy................... 195
I. Odesłanie do części ogólnej prawa cywilnego........................ 195
II. Culpa in contrahendo........................................ 197
III. Umowa przedwstępna........................................ 201
§ 27. Umowy o świadczenie przez osobę trzecią lub na rzecz osoby trzeciej........ 206
I. Umowa o świadczenie przez osobę trzecią......................... 206
II. Umowa o zwolnienie dłużnika od obowiązku świadczenia.............. 208
III. Umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej...................... 208
§ 28. Dodatkowe zastrzeżenia umowne................................... 210
I. Uwagi ogólne.............................................. 210
II. Zadatek.................................................. 210
III. Umowne prawo odstąpienia.................................... 212
IV. Odstępne................................................. 214
V. Odszkodowanie umowne — odesłanie............................ 215
Rozdział siódmy: BEZPODSTAWNE WZBOGACENIE.......................... 216
§ 29. Pojęcie bezpodstawnego wzbogacenia i jego unormowanie................. 216
I. Uwaga wstępna............................................. 216
II. Formuła generalna.......................................... 217
7
§ 30. Nienależne świadczenie.......................................... 221
I. Pojęcie nienależnego świadczenia................................ 221
II. Poszczególne przypadki....................................... 222
III. Niegodziwość świadczenia..................................... 224
IV. Przypadek gry i zakładu...................................... 226
V. Skutki nienależnego świadczenia................................ 226
§ 31. Zbieg roszczeń z bezpodstawnego wzbogacenia z innymi roszczeniami........ 226
I. Uwaga wstępna............................................. 226
II. Reguła ogólna i jej ograniczenia................................ 227
Rozdział ósmy: CZYNY NIEDOZWOLONE................................... 230
§ 32. Uwagi ogólne o czynach niedozwolonych............................. 230
I. Pojęcie czynu niedozwolonego.................................. 230
II. Rola zobowiązań z tytułu czynów niedozwolonych................... 231
III. Przesłanki i zasady odpowiedzialności............................ 231
IV. Systematyka przepisów....................................... 233
§ 33. Odpowiedzialność za własne czyny................................. 233
I. Formuła generalna.......................................... 233
II. Wina, bezprawność zachowania się, subiektywna naganność............. 234
III. Poczytalność............................................... 239
IV. Obrona konieczna, stan wyższej konieczności, samopomoc.............. 241
V. Związek przyczynowy........................................ 242
VI. Współsprawstwo a współodpowiedzialność......................... 250
VII. Rozkład ciężaru dowodu...................................... 251
§ 34. Odpowiedzialność za cudze czyny................................... 252
I. Uwaga wstępna..........,.................................. 252
II. Odpowiedzialność za niepoczytalnych............................. 252
III. Odpowiedzialność za czyny osób, którymi się posłużono............... 254
IV. Odpowiedzialność za podwładnego............................... 255
§ 35. Odpowiedzialność Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych........... 258
I. Uwaga wstępna............................................. 258
II. Ewolucja odpowiedzialności władzy publicznej w prawie polskim........ 259
III. Aktualny stan normatywny. Przesłanki odpowiedzialności według art. 417 i n.
k.c. po nowelizacji.......................................... 261
IV. Szkoda związana z działalnością organów władzy publicznej w sferze legislacyjnej oraz z wydaniem orzeczeń sądowych i decyzji................ 266
V. Odpowiedzialność za niezgodność z prawem prawomocnych orzeczeń i decyzji oraz niewydanie orzeczenia lub decyzji........................... 270
VI. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przy wykonywaniu władzy publicznej na zasadach słuszności..................................... 274
VII. Przepisy szczególne.......................................... 276
§ 36. Odpowiedzialność za zwierzęta i rzeczy.............................. 277
I. Uwaga wstępna............................................. 277
II. Odpowiedzialność za zwierzęta................................. 277
III. Odpowiedzialność za wyrzucenie, wylanie lub spadnięcie czegoś z pomieszczenia ................................................... 278
IV. Odpowiedzialność za zawalenie się budowli........................ 279
§ 37. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone w związku z ruchem przedsiębiorstw
i użyciem elementarnych sił przyrody................................ 280
I. Uwaga wstępna............................................. 280
II. Koncepcja odpowiedzialności................................... 280
III. Zakaz wyłączeń i ograniczeń................................... 286
§ 38. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone ruchem mechanicznych środków komunikacji...................................................... 286
I. Uwaga wstępna............................................. 286
g www.LexisNexis.pl
II. Koncepcja odpowiedzialności................................... 287
III. Modyfikacje reguły podstawowej................................ 289
IV. Zakaz wyłączeń i ograniczeń................................... 290
V. Obowiązkowe ubezpieczenia komunikacyjne........................ 290
§ 39. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przy wykonywaniu praw podmiotowych . 292
I. Różnorodne przypadki........................................ 292
II. Poniesienie szkody w cudzym lub wspólnym interesie................. 293
§ 40. Bezpośrednie zagrożenie nastąpienia szkody........................... 293
§ 41. Naprawienie szkody w przypadkach szczególnych....................... 295
§ 42. Zbieg odpowiedzialności ex delicto i ex contractu ...................... 307
I. Uwaga wstępna............................................. 307
II. Stanowisko kodeksu cywilnego................................. 308
III. Inne przypadki zbiegu odpowiedzialności — wzmianka................ 311
§ 43. Odpowiedzialność za produkt...................................... 316
I. Uwagi wstępne............................................. 316
II. Charakter odpowiedzialności producenta........................... 318
III. Pojęcie produktu niebezpiecznego................................ 319
IV. Przesłanki i zasada odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny.............................................. 321
V. Krąg podmiotów odpowiedzialnych. Odpowiedzialność solidarna......... 325
VI. Modyfikacja odpowiedzialności. Stosunek do innych podstaw odpowiedzialności. Przedawnienie roszczeń.................................... 326
Rozdział dziewiąty: WYKONANIE ZOBOWIĄZAŃ............................. 329
§ 44. Uwagi ogólne o wykonaniu zobowiązań.............................. 329
I. Uwaga wstępna............................................. 329
II. Charakter prawny wykonania zobowiązania......................... 329
III. Zasada generalna........................................... 331
IV. Zasada pacta sunt servanda.................................... 332
§ 45. Przedmiot wykonania — osoby uczestniczące.......................... 333
I. Przedmiot wykonania........................................ 333
1. Wykonanie częściowe...................................... 333
2. Jakość świadczenia........................................ 334
3. Zmiana przedmiotu świadczenia............................... 334
4. Zarachowanie świadczenia na poczet kilku długów................. 334
II. Osoby uczestniczące w wykonaniu............................... 335
1. Dłużnik i osoby trzecie..................................... 335
2. Wierzyciel i osoby działające w jego imieniu..................... 336
§ 46. Miejsce i czas wykonania........................................ 337
I. Miejsce wykonania zobowiązań................................. 337
II. Czas wykonania zobowiązań................................... 338
§ 47. Wykonanie zobowiązań z umów wzajemnych.......................... 340
§ 48. Wpływ zmiany okoliczności na zobowiązania.......................... 342
§ 49. Prawo zatrzymania............................................. 350
§ 50. Dowody wykonania zobowiązań.................................... 350
Rozdział dziesiąty: SKUTKI NIEWYKONANIA ZOBOWIĄZAŃ................... 352
§51. Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązań w ogólności ....................................................... 352
I. Uwagi ogólne.............................................. 352
1. Pojęcie i zakres odpowiedzialności............................. 352
2. Systematyka przepisów k.c................................... 353
II. Przesłanki i zasady odpowiedzialności dłużnika...................... 354
III. Zasada winy............................................... 357
1. Wina — bezprawność względna — subiektywna naganność........... 357
2. Stopnie winy ............................................ 358
IV. Odpowiedzialność za osoby trzecie............................... 360
V. Rozkład ciężaru dowodu...................................... 362
VI. Odszkodowanie w ogólności — odesłanie.......................... 365
§ 52. Niemożliwość świadczenia........................................ 366
§ 53. Opóźnienie i zwłoka dłużnika..................................... 369
I. Uwaga wstępna............................................. 369
II. Opóźnienie................................................ 369
III. Zwłoka dłużnika............................................ 370
1. Zasada generalna.......................................... 370
2. Modyfikacje przy wykonaniu zobowiązań wzajemnych............... 372
IV. Opóźnienie i zwłoka a niemożliwość świadczenia.................... 374
§ 54. Inne przypadki nienależytego wykonania zobowiązania................... 374
§ 55. Odszkodowanie umowne — kara umowna............................ 376
§ 56. Zwłoka wierzyciela............................................. 378
§ 57. Zbieg odpowiedzialności — odesłanie............................... 380
Rozdział jedenasty: WYGAŚNIĘCIE ZOBOWIĄZAŃ............................ 381
§ 58. Przyczyny wygaśnięcia zobowiązań w ogólności........................ 381
§ 59. Świadczenie w miejsce wypełnienia................................. 382
§ 60. Potrącenie................................................... 382
§ 61. Odnowienie.................................................. 385
§ 62. Złożenie do depozytu sądowego.................................... 387
§ 63. Zwolnienie z długu i rozwiązanie stosunku prawnego.................... 389
I. Zwolnienie z długu.......................................... 389
II. Rozwiązanie stosunku prawnego................................. 390
§ 64. Wygaśnięcie lub zmiana zobowiązań ze względu na nadzwyczajne wypadki .... 390
§ 65. Inne przypadki wygaśnięcia zobowiązań.............................. 391
Rozdział dwunasty: PRZEJŚCIE PRAW I OBOWIĄZKÓW WYNIKAJĄCYCH
Z ZOBOWIĄZAŃ............................................... 393
§ 66. Uwagi ogólne o przejściu praw i obowiązków......................... 393
§ 67. Zmiana wierzyciela............................................. 394
I. Przelew wierzytelności....................................... 394
II. Wstąpienie osoby trzeciej w prawa zaspokojonego wierzyciela........... 400
§ 68. Zmiana dłużnika............................................... 402
I. Przejęcie długu............................................. 402
II. Przystąpienie do długu....................................... 406
Rozdział trzynasty: OCHRONA WIERZYCIELI W RAZIE NIEWYPŁACALNOŚCI
DŁUŻNIKA.................................................... 409
§ 69. Pojęcie, cel i unormowanie ochrony................................. 409
I. Uwagi ogólne.............................................. 409
II. Stanowisko kodeksu cywilnego................................. 410
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA
§ 70. Stanowisko kodeksu cywilnego w sprawie przedmiotu części szczegółowej
zobowiązań................................................... 417
10
www.LexisNexis.pl
Rozdział czternasty: SPRZEDAŻ............................................ 419
§ 71. Umowa sprzedaży — zasady ogólne................................ 419
I. Pojęcie i cechy............................................. 419
II. Zawarcie i forma umowy sprzedaży.............................. 421
III. Skutki prawne............................................. 421
1. Obowiązki sprzedawcy...................................... 422
2. Obowiązki kupującego...................................... 423
3. Szczególne skutki wydania rzeczy............................. 424
IV. Wykonanie zobowiązania...................................... 424
V. Rękojmia za wady.......................................... 425
1. Uwaga ogólna............................................ 425
2. Pojęcie i rodzaje wad rzeczy................................. 425
3. Charakter odpowiedzialności................................. 426
4. Uprawnienia z tytułu rękojmi i ich realizacja..................... 427
VI. Gwarancja jakości........................................... 431
1. Uwaga ogólna............................................ 431
2. Gwarancja jakości w ujęciu k.c................................ 432
§ 72. Sprzedaż konsumencka.......................................... 434
I. Zakres zastosowania ustawy.................................... 435
II. Podstawowe obowiązki sprzedawcy wynikające z umowy sprzedaży konsumenckiej..................................................... 437
1. Obowiązek podania ceny.................................... 437
2. Obowiązek potwierdzenia na piśmie istotnych postanowień umowy...... 438
3. Obowiązek informacyjny.................................... 438
4. Obowiązek zapewnienia właściwych warunków techniczno-organizacyjnych 438
5. Obowiązek wyjaśnienia postanowień umowy...................... 439
6. Obowiązek wydania wszystkich elementów wyposażenia............. 439
7. Obowiązek dbałości o bezpieczeństwo produktu.................... 439
III. Zapewnienia zawarte w reklamie................................ 440
IV. Zgodność towaru z umową.................................... 441
V. Terminy i tryb dochodzenia roszczeń............................. 444
VI. Roszczenia regresowe sprzedawcy wobec swoich poprzedników.......... 445
VII. Gwarancja jakości........................................... 446
§ 73. Szczególne rodzaje sprzedaży...................................... 447
I. Sprzedaż na raty............................................ 447
II. Sprzedaż z zastrzeżeniem prawa własności......................... 449
III. Sprzedaż na próbę.......................................... 450
IV. Sprzedaż z zastrzeżeniem prawa odkupu........................... 451
V. Prawo pierwokupu.......................................... 452
Rozdział piętnasty: ZAMIANA............................................. 456
§ 74. Pojęcie zamiany — wzmianka..................................... 456
Rozdział szesnasty: DOSTAWA............................................ 458
8 75. Pojęcie dostawy — odesłanie...................................... 458
Rozdział siedemnasty: KONTRAKTACJA............................ ........ 460
§ 76. Pojęcie kontraktacji — odesłanie................................... 460
Rozdział osiemnasty: UMOWA O DZIEŁO................................... 462
§ 77. Pojęcie umowy o dzieło i jej unormowanie........................... 462
I. Pojęcie i cechy............................................. 462
II. Zawarcie umowy........................................... 464
III. Skutki prawne............................................. 464
1. Obowiązki przyjmującego zamówienie.......................... 464
2. Obowiązki zamawiającego................................... 466
3. Szczególne skutki utraty dzieła............................... 468
4. Rękojmia za wady........................................ 468
IV. Zakończenie stosunku prawnego................................. 469
Rozdział dziewiętnasty: UMOWA O ROBOTY BUDOWLANE..................... 471
§ 78. Pojęcie umowy o roboty budowlane — odesłanie....................... 471
Rozdział dwudziesty: NAJEM.............................................. 474
§ 79. Umowa najmu — zasady ogólne................................... 474
I. Pojęcie i cechy............................................. 474
II. Zawarcie umowy........................................... 476
III. Skutki prawne............................................. 476
1. Obowiązki wynajmującego................................... 476
2. Obowiązki najemcy........................................ 477
3. Rękojmia za wady........................................ 479
IV. Zmiana w osobie wynajmującego lub najemcy...................... 480
V. Podnąjem.........................................;....... 481
VI. Zakończenie najmu......................................... 481
§ 80. Najem lokali — wzmianka....................................... 484
I. Unormowanie kodeksu cywilnego................................ 485
II. Ustawa o ochronie praw lokatorów.............................. 489
Rozdział dwudziesty pierwszy: DZIERŻAWA................................... 494
§ 81. Umowa dzierżawy — wzmianka................................... 494
Rozdział dwudziesty drugi: UŻYCZENIE...................................... 497
§ 82. Umowa użyczenia — wzmianka................................... 497
Rozdział dwudziesty trzeci: POŻYCZKA...................................... 499
§ 83. Umowa pożyczki i jej unormowanie................................. 499
I. Pojęcie i cechy............................................. 499
II. Prawa i obowiązki stron...................................... 500
III. Termin i zabezpieczenie zwrotu................................. 501
IV. Umowa przechowania nieprawidłowego........................... 502
§ 84. Umowa o kredyt bankowy — wzmianka............................. 502
Rozdział dwudziesty czwarty: UMOWA RACHUNKU BANKOWEGO................ 504
§ 85. Umowa rachunku bankowego i jej unormowanie........................ 504
I. Pojęcie i cechy............................................. 504
II. Prawa i obowiązki stron...................................... 505
III. Zakończenie stosunku prawnego................................. 506
IV. Wkład oszczędnościowy...................................... 507
Rozdział dwudziesty piąty: ZLECENIE....................................... 508
§ 86. Umowa zlecenia i jej unormowanie................................. 508
I. Pojęcie i cechy............................................. 508
II. Zawarcie umowy........................................... 510
III. Skutki prawne.............................................. 510
1. Obowiązki przyjmującego zlecenie............................. 510
2. Obowiązki dającego zlecenie................................. 511
IV. Zakończenie stosunku prawnego................................. 511
§ 87. Umowa o usługi zbliżone do zlecenia............................... 512
12 www.LexisNexis.pl
Rozdział dwudziesty szósty: PROWADZENIE CUDZYCH SPRAW BEZ ZLECENIA 514
§ 88. Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia i jego unormowanie..............
I. Pojęcie i cechy.............................................
515
II. Skutki prawne.............................................
III. Zakończenie stosunku prawnego..................?..............
§ 89. Przypadki zbliżone do prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia............. 517
Rozdział dwudziesty siódmy: UMOWA AGENCYJNA............................ 5 j*
§ 90. Umowa agencyjna..............................................
I. Pojęcie i postacie umowy agencyjnej............................. 519
II. Prawa i obowiązki stron umowy................................ 522
III. Zakończenie umowy agencyjnej................................. 525
IV. Problematyka międzyczasowa................................... 528
Rozdział dwudziesty ósmy: UMOWA LEASINGU................................ 529
§ 91. Umowa leasingu — wzmianka..................................... 529
I. Pojęcie i cechy............................................. 529
II. Wybrane zagadnienia szczegółowe............................... 532
Rozdział dwudziesty dziewiąty: KOMIS.................................... 533
§ 92. Umowa komisu — wzmianka..................................... 533
Rozdział trzydziesty: PRZEWÓZ............................................ 536
§ 93. Umowa przewozu i jej unormowanie................................ 536
I. Pojęcie i cechy............................................. 536
II. Zawarcie umowy........................................... 537
III. Skutki prawne............................................. 538
A. Przewóz osób.......................................... 538
B. Przewóz rzeczy.......................................... 538
1. Obowiązki wysyłającego.................................. 539
2. Obowiązki przewoźnika.................................. 540
3. Prawa i obowiązki odbiorcy przesyłki........................ 541
IV. Zakończenie stosunku prawnego................................. 542
§ 94. Szczególne rodzaje przewozu — odesłanie............................ 542
Rozdział trzydziesty pierwszy: SPEDYCJA..................................... 544
§ 95. Umowa spedycji — wzmianka..................................... 544
Rozdział trzydziesty drugi: PRZECHOWANIE.................................. 546
§ 96. Umowa przechowania i jej unormowanie............................. 546
I. Pojęcie i cechy............................................. 546
II. Zawarcie umowy........................................... 547
III. Skutki prawne............................................. 547
1. Obowiązki przechowawcy................................... 547
2. Obowiązki składającego..................................... 548
IV. Zakończenie stosunku prawnego................................. 549
§ 97. Przechowanie nieprawidłowe...................................... 549
§ 98. Przypadki zbliżone do umowy przechowania........................... 550
Rozdział trzydziesty trzeci: ODPOWIEDZIALNOŚĆ, PRAWO ZASTAWU
I PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ UTRZYMUJĄCYCH HOTELE
I PODOBNE ZAKŁADY.......................................... 552
§ 99. Szczególny charakter unormowania tej odpowiedzialności................. 552
13
Rozdział dwudziesty szósty: PROWADZENIE CUDZYCH SPRAW BEZ ZLECENIA 514
§ 88. Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia i jego unormowanie.............. 514
I. Pojęcie i cechy............................................. 514
II. Skutki prawne............................................. 515
III. Zakończenie stosunku prawnego................................. 517
89. Przypadki zbliżone do prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia............. 517
Rozdział dwudziesty siódmy: UMOWA AGENCYJNA............................ 519
§ 90. Umowa agencyjna.............................................. 519
I. Pojęcie i postacie umowy agencyjnej............................. 519
II. Prawa i obowiązki stron umowy................................ 522
III. Zakończenie umowy agencyjnej................................. 525
IV. Problematyka międzyczasowa................................... 528
-
Rozdział dwudziesty ósmy: UMOWA LEASINGU................................ 529
§ 91. Umowa leasingu — wzmianka..................................... 529
I. Pojęcie i cechy............................................. 529
II. Wybrane zagadnienia szczegółowe............................... 532
Rozdział dwudziesty dziewiąty: KOMIS....................................... 533
§ 92. Umowa komisu — wzmianka..................................... 533
Rozdział trzydziesty: PRZEWÓZ............................................ 536
§ 93. Umowa przewozu i jej unormowanie................................ 536
I. Pojęcie i cechy............................................. 536
II. Zawarcie umowy........................................... 537
III. Skutki prawne............................................. 538
A. Przewóz osób........................................... 538
B. Przewóz rzeczy.......................................... 538
1. Obowiązki wysyłającego.................................. 539
2. Obowiązki przewoźnika.................................. 540
3. Prawa i obowiązki odbiorcy przesyłki........................ 541
IV. Zakończenie stosunku prawnego................................. 542
..... 542
§ 94. Szczególne rodzaje przewozu — odesłanie............. ...........
Rozdział trzydziesty pierwszy: SPEDYCJA..................................... 544
§ 95. Umowa spedycji — wzmianka..................................... 544
Rozdział trzydziesty drugi: PRZECHOWANIE.................................. 546
§ 96. Umowa przechowania i jej unormowanie.........................• • • • 546
I. Pojęcie i cechy............................................. 546
II. Zawarcie umowy........................................... 547
III. Skutki prawne............................................. 547
1. Obowiązki przechowawcy................................... 547
2. Obowiązki składającego..................................... 548
IV. Zakończenie stosunku prawnego................................. 549
§ 97. Przechowanie nieprawidłowe...................................... 549
§ 98. Przypadki zbliżone do umowy przechowania........................... 550
Rozdział trzydziesty trzeci: ODPOWIEDZIALNOŚĆ, PRAWO ZASTAWU
I PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ UTRZYMUJĄCYCH HOTELE
I PODOBNE ZAKŁADY.......................................... 552
§ 99. Szczególny charakter unormowania tej odpowiedzialności................. 552
Rozdział trzydziesty czwarty: UMOWA SKŁADU............................... 556
§ 100. Umowa składu — wzmianka...................................... 556
Rozdział trzydziesty piąty: UMOWA UBEZPIECZENIA.......................... 560
§ 101. Umowa ubezpieczenia — wzmianka................................. 560
I. Uwagi ogólne.............................................. 560
II. Umowa ubezpieczenia w ogólności.............................. 562
III. Uwagi uzupełniające......................................... 563
A. Ubezpieczenia majątkowe................................... 563
B. Ubezpieczenia osobowe.................................... 564
Rozdział trzydziesty szósty: SPÓŁKA......................................... 566
§ 102. Spółka cywilna i jej unormowanie.................................. 566
I. Pojęcie i cechy............................................. 566
II. Zawarcie umowy........................................... 569
III. Stosunki wewnętrzne......................................... 569
IV. Reprezentacja spółki......................................... 570
V. Wystąpienie wspólnika i rozwiązanie spółki........................ 570
VI. Prowadzenie działalności gospodarczej przez spółkę cywilną. Ewolucja rozwiązań prawnych............................................ 572
§ 103. Ogólna wzmianka o spółkach handlowych............................ 576
Rozdział trzydziesty siódmy: DAROWIZNA.................................... 582
§ 104. Umowa darowizny i jej unormowanie................................ 582
I. Pojęcie i cechy............................................. 582
II. Zawarcie umowy........................................... 585
III. Skutki prawne............................................. 585
1. Obowiązki darczyńcy....................................... 586
2. Obciążenie poleceniem..................................... 587
IV. Odwołanie darowizny........................................ 587
V. Rozwiązanie umowy......................................... 591
Rozdział trzydziesty ósmy: RENTA.......................................... 592
§ 105. Umowa renty i jej unormowanie................................... 592
I. Pojęcie i cechy............................................. 592
II. Zawarcie umowy........................................... 593
III. Skutki prawne............................................. 594
IV. Zakończenie stosunku prawnego................................. 595
§ 106. Renty ze źródeł pozaumownych.................................... 595
Rozdział trzydziesty dziewiąty: DOŻYWOCIE.................................. 598
§ 107. Umowa dożywocia — wzmianka................................... 598
Rozdział czterdziesty: PORĘCZENIE I GWARANCJA BANKOWA................. 601
§ 108. Umowa poręczenia i jej unormowanie............................... 601
I. Pojęcie i cechy............................................. 601
II. Zawarcie umowy........................................... 602
III. Skutki prawne............................................. 602
IV. Wygaśnięcie poręczenia....................................... 604
V. Gwarancja bankowa......................................... 604
Rozdział czterdziesty pierwszy: UGODA....................................... 607
§ 109. Ugoda — wzmianka............................................ 607
Rozdział czterdziesty drugi: PRZEKAZ....................................... 609
§ 110. Pojęcie przekazu i jego unormowanie................................ 609
14
www.lexisNexis.pl
I. Uwagi wstępne............................................. 609
II. Instytucja przekazu w prawie polskim w okresie przed 1 X 1990 roku..... 611
III. Przekaz w kodeksie cywilnym po 1 X 1990 roku.................... 612
Rozdział czterdziesty trzeci: PRZYRZECZENIE PUBLICZNE...................... 615
§ 111. Przyrzeczenie publiczne i jego unormowanie........................... 615
I. Pojęcie i cechy............................................. 615
II. Skutki prawne............................................. 616
.
Rozdział czterdziesty czwarty: PAPIERY WARTOŚCIOWE I ZNAKI
LEGITYMACYJNE.............................................. 618
§ 112. Pojęcie papierów wartościowych i znaków legitymacyjnych — ich elementy normatywne .................................................... 618
I. Uwagi wstępne............................................. 618
II. Rodzaje i znaczenie prawne papierów wartościowych................. 619
III. Znaki legitymacyjne......................................... 620
IV. Ogólna charakterystyka nowoczesnego unormowania zapisu długu na okaziciela .................................................... 621
V. Ocena według prawa obowiązującego............................ . 623
Rozdział czterdziesty piąty: WEKSEL........................................ 629
§ 113. Pojęcie weksla i jego unormowanie w ogólności........................ 629
I. Uwagi wstępne............................................. 629
II. Przepisy prawa krajowego — umowy międzynarodowe................ 629
§ 114. Weksel trasowany.............................................. 630
I. Ogólna charakterystyka....................................... 630
1. Cechy weksla trasowanego.................................. 630
2. Skutek wystawienia ważnego weksla.......................... 632
3. Przyjęcie przez trasata .................................... 632
4. Płatność i zapłata........................................ 632
5. Poręczenie wekslowe...................................... 632
6. Dochodzenie praw z weksla................................. 633
7. Obieg weksla ........................................... 634
8. Poszukiwania zwrotne..................................... 636
9. Roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia................. 636
10. Weksle in blanco........................................ 637
11. Zdolność do zaciągania zobowiązań wekslowych................... 638
12. Inne elementy prawa wekslowego............................. 638
II. Umorzenie weksla........................................... 638
§ 115. Weksel własny . . .............................................. 638
Rozdział czterdziesty szósty: CZEK.......................................... 640
§ 116. Pojęcie czeku i jego unormowanie w ogólności......................... 640
I. Uwagi wstępne............................................. 640
II. Przepisy prawa krajowego — umowy międzynarodowe................ 641
§ 117. Czek i jego rodzaje............................................. 641
I. Ogólna charakterystyka....................................... 641
1. Cechy czeku............................................. 641
2. Skutki wystawienia ważnego czeku............................ 642
3. Płatność i zapłata......................................... 643
4. Dochodzenie praw z czeku.................................. 644
5. Obieg czeku............................................. 644
i
15
6. Poszukiwanie zwrotne. Poręczenie czekowe....................... 645
7. Inne elementy prawa czekowego.............................. 645
II. Szczególne rodzaje czeków.................................... 645
1. Czeki kasowe i rozrachunkowe............................... 645
2. Czeki zakreślone.......................................... 646
3. Czeki przekazowe......................................... 646
4. Czeki potwierdzone i gwarantowane............................ 646
5. Czek na własne zlecenie.................................... 646
6. Czeki podróżnicze (travellers cheques).......................... 646
III. Umorzenie czeku........................................... 647
SKOROWIDZ........................................................ 648