Dane szczegółowe książki
Studia europejskie: wyzwania interdyscyplinarności / Czaputowicz, Jacek (1956-)
Autorzy
Tytuł
Studia europejskie: wyzwania interdyscyplinarności
Wydawnictwo
Warszawa: Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2014
ISBN
9788363183691
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wprowadzenie 12
Studia europejskie między interdyscyplinarnością a spójnością dyscyplinarną 12
Pojęcie interdyscyplinarności 15
Mapa studiów europejskich 20
Studia europejskie w perspektywie dyscyplinarnej 25
Studia europejskie w Polsce 34
Struktura książki 39
Część I. Podejścia dyscyplinarne do studiów europejskich 45
Próba delimitacji obszaru badawczego studiów europejskich między naukami o polityce i stosunkami międzynarodowymi 47
Delimitacja w obszarze podejść teoretycznych 47
Metody w studiach europejskich 54
Delimitacja w obszarze siatki pojęć 56
Konkluzje i wnioski 64
Specyfika systemu politycznego Unii Europejskiej jako główny problem politologicznego spojrzenia na integrację europejską 67
Założenie podstawowe - Unia Europejska jako system polityczny 69
Cechy szczególne systemu europejskiego - problemy politologiczne 74
Dynamika systemu europejskiego w uwarunkowaniach niestabilności: rekonfiguracja czy rekonstytucja? 80
Interdyscyplinarna analiza prawa Unii Europejskiej 87
Konieczność badania prawa w interakcji z rynkiem (ekonomiczną analizą) i kulturą (społeczną analizą) 87
Konieczność dokonania rekonstrukcji badań porównawczych 93
Konieczność stworzenia kodu kultury prawnej 95
Konkluzje 98
Studia europejskie z perspektywy nauk prawnych 101
Unia Europejska jako przedmiot badań nauk prawnych 101
Determinanty badań europejskich z perspektywy nauk prawnych 105
Główne punkty debaty europejskiej prawników Prawo europejskie i jego funkcje 108
Ustrojowo-prawny wymiar Unii Europejskiej 109
Zasady ustrojowe Unii Europejskiej 111
Europeizacja prawa i nauk prawnych 113
Konkluzje 115
Multidyscyplinarność w metodologii nauk ekonomicznych stosowanej do analizy i opisu procesów integracji europejskiej 117
Multidyscyplinarność ekonomii i innych nauk 118
Nauki ekonomiczne 119
Ogólne cele ekonomii 119
Ekonomiczne interpretacje procesów integracji gospodarczej 121
Nauki polityczne 125
Cele nauk politycznych 125
Nauki polityczne a procesy integracji europejskiej 126
Główne nurty politologicznej refleksji nad integracją europejską: teorie integracji Federalizm 128
Neofunkcjonalizm 129
Liberalny nurt teorii międzyrządowej 130
Teoria wspólnotowa 131
Teorie instytucjonalne 131
Konkluzje: natura relacji między ekonomią i naukami politycznymi w kontekście badań integracji europejskiej 133
Interdyscyplinarność związków między ekonomią a studiami europejskimi 139
Ekonomia jako nauka interdyscyplinarna 139
Interdyscyplinarność związków między ekonomią a integracją europejską 146
Problem ograniczeń 174
Problem oryginalności badań z pogranicza 177
Konkluzje 179
Część II. Teorie w studiach europejskich i studia przypadków 183
Instytucje i instytucjonalizm w analizie integracji i Unii Europejskiej 185
Znaczenia pojęcia „instytucji” 185
Instytucje w podejściach instytucjonalnych 192
Instytucje a instytucjonalizacja 197
Konkluzje 198
Interdyscyplinarność, konstruktywizm i emancypacja studiów europejskich 199
SE jako dyscyplina badawcza: umiejscowienie, cel i wyzwania 200
Metateoretyczne fundamenty SE: podziały i ich wpływ na możliwości poznawcze/badawcze w SE 205
Konstruktywizm a interdyscyplinarność w SE 214
Interdyscyplinarność a studia europejskie 216
Potencjał konstruktywizmu w studiach nad Unią Europejską **1 220
Konstruktywizm jako paradygmat nauk społecznych 221
Konstruktywistyczne badania empiryczne nad Unią Europejską 226
Konkluzje 231
Geoekonomia a interdyscyplinarność studiów europejskich 234
Co to jest geoekonomia? 235
Teoretyczne interpretacje geoekonomii 239
W poszukiwaniu geoekonomii w Europie 249
Konkluzje 256
Regionalizm w studiach europejskich 258
Pojęcie i istota regionalizmu 258
Regionalizm w teoriach integracji europejskich 262
Konkluzje 273
Wielowymiarowość europejskiego bezpieczeństwa i obrony - założenia teoretyczne 275
Paradygmat realistyczny 278
Podejścia liberalne 281
Instytucjonalizm 284
Konstruktywizm 288
Socjologiczne podejście teoretyczne „pola” według Pierre’a Bourdieu 291
Konkluzje 295
Od pluralizmu do spójności. Bezpieczeństwo wewnętrzne państw europejskich jako przykład obszaru badań interdyscyplinarnych 298
Aspekt ontologiczny 300
Aspekt teoretyczny 306
Aspekt metodologiczny 316
Konkluzje 320
Przypadek badań nad ochroną praw mniejszości narodowych w procesie akcesyjnym krajów Europy Środkowej i Wschodniej **1 323
Proces akcesji do Unii Europejskiej a „umiędzynarodowienie” ochrony mniejszości narodowych 326
Charakter i specyfika badań nad ochroną mniejszości narodowych w procesie akcesji europejskiej 328
„Warunkowość” a europeizacja ochrony mniejszości narodowych 332
Drogi europeizacji ochrony praw mniejszości narodowych (różne ścieżki dochodzenia, zróżnicowane skutki) 335
Ochrona mniejszości narodowych po zakończeniu procesu akcesyjnego 338
Konkluzje 339
Część III. Badania i nauczanie na kierunku europeistyka 342
Europa, integracja europejska, Unia Europejska. O meandrach wyboru przedmiotu badań europeistycznych 344
Edukacja europeistyczna a przedmiot badań europeistyki 346
Europeistyka jako nauka o Unii Europejskiej 347
Europeistyka jako nauka o integracji europejskiej 351
Europa jako przedmiot badań europeistycznych 353
Konkluzje 356
O użyteczności antropologii społeczno-kulturowej w obszarze studiów europejskich 358
Wymiar interdyscyplinarny 359
Wymiar transdyscyplinarny 360
Wymiar multidyscyplinarny 364
Konkluzje 364
Dyscyplinarna analiza czy interdyscyplinarna synteza? Uwagi o europeistyce jako kierunku studiów uniwersyteckich 367
Konceptualizacja i praktyka interdyscyplinarności dydaktycznej 368
Nauczanie interdyscyplinarne 371
Aprioryczna interdyscyplinarność europeistyki jako kierunku studiów? 375
Studium przypadku - polityki Unii Europejskiej 379
Dyscyplinarna analiza i interdyscyplinarna synteza 380
Miejsce dyscyplin 381
Sposób prowadzenia zajęć 382
Efekty kształcenia 383
Konkluzje 386
Jeszcze o europeistyce i polskim stanie prawnym. Między multi-, inter i transdyscyplinarnością a… politykami publicznymi 388
Autonomia europeistyki 389
Inter-, multi- czy transdycyplinarność badań europejskich 392
Skutki powstania nauk o polityce publicznej 395
Konkluzje 398
Interdyscyplinarność w polityce badawczej Unii Europejskiej 399
Geneza i główne zagadnienia polityki badawczej etapu przed proklamowaniem Europejskiej Przestrzeni Badawczej 400
Artykuł 130i 402
Artykuł 130f punkt 1 403
Zalety i wady pierwszych Programów Ramowych badań 404
W kierunku interdyscyplinarności badań i budowy Europejskiej Przestrzeni Badawczej 407
Wyzwania interdyscyplinarności 413
Konkluzje 425
Studia europejskie - czym są, dokąd zmierzają? 428
Naukowo-badawczy wymiar studiów europejskich 428
Między neoliberalizmem a neorealizmem 430
Dydaktyczny wymiar studiów europejskich 437
Konkluzje 444
Program europeistyki w opinii studentów Politechniki Gdańskiej 447
Prezentacja wyników I badania 448
Prezentacja wyników II badania 462
Konkluzje 476
Zakończenie 478
Bibliografia 482
Noty o autorach 545
Abstract 551
Indeks nazwisk 553
Studia europejskie między interdyscyplinarnością a spójnością dyscyplinarną 12
Pojęcie interdyscyplinarności 15
Mapa studiów europejskich 20
Studia europejskie w perspektywie dyscyplinarnej 25
Studia europejskie w Polsce 34
Struktura książki 39
Część I. Podejścia dyscyplinarne do studiów europejskich 45
Próba delimitacji obszaru badawczego studiów europejskich między naukami o polityce i stosunkami międzynarodowymi 47
Delimitacja w obszarze podejść teoretycznych 47
Metody w studiach europejskich 54
Delimitacja w obszarze siatki pojęć 56
Konkluzje i wnioski 64
Specyfika systemu politycznego Unii Europejskiej jako główny problem politologicznego spojrzenia na integrację europejską 67
Założenie podstawowe - Unia Europejska jako system polityczny 69
Cechy szczególne systemu europejskiego - problemy politologiczne 74
Dynamika systemu europejskiego w uwarunkowaniach niestabilności: rekonfiguracja czy rekonstytucja? 80
Interdyscyplinarna analiza prawa Unii Europejskiej 87
Konieczność badania prawa w interakcji z rynkiem (ekonomiczną analizą) i kulturą (społeczną analizą) 87
Konieczność dokonania rekonstrukcji badań porównawczych 93
Konieczność stworzenia kodu kultury prawnej 95
Konkluzje 98
Studia europejskie z perspektywy nauk prawnych 101
Unia Europejska jako przedmiot badań nauk prawnych 101
Determinanty badań europejskich z perspektywy nauk prawnych 105
Główne punkty debaty europejskiej prawników Prawo europejskie i jego funkcje 108
Ustrojowo-prawny wymiar Unii Europejskiej 109
Zasady ustrojowe Unii Europejskiej 111
Europeizacja prawa i nauk prawnych 113
Konkluzje 115
Multidyscyplinarność w metodologii nauk ekonomicznych stosowanej do analizy i opisu procesów integracji europejskiej 117
Multidyscyplinarność ekonomii i innych nauk 118
Nauki ekonomiczne 119
Ogólne cele ekonomii 119
Ekonomiczne interpretacje procesów integracji gospodarczej 121
Nauki polityczne 125
Cele nauk politycznych 125
Nauki polityczne a procesy integracji europejskiej 126
Główne nurty politologicznej refleksji nad integracją europejską: teorie integracji Federalizm 128
Neofunkcjonalizm 129
Liberalny nurt teorii międzyrządowej 130
Teoria wspólnotowa 131
Teorie instytucjonalne 131
Konkluzje: natura relacji między ekonomią i naukami politycznymi w kontekście badań integracji europejskiej 133
Interdyscyplinarność związków między ekonomią a studiami europejskimi 139
Ekonomia jako nauka interdyscyplinarna 139
Interdyscyplinarność związków między ekonomią a integracją europejską 146
Problem ograniczeń 174
Problem oryginalności badań z pogranicza 177
Konkluzje 179
Część II. Teorie w studiach europejskich i studia przypadków 183
Instytucje i instytucjonalizm w analizie integracji i Unii Europejskiej 185
Znaczenia pojęcia „instytucji” 185
Instytucje w podejściach instytucjonalnych 192
Instytucje a instytucjonalizacja 197
Konkluzje 198
Interdyscyplinarność, konstruktywizm i emancypacja studiów europejskich 199
SE jako dyscyplina badawcza: umiejscowienie, cel i wyzwania 200
Metateoretyczne fundamenty SE: podziały i ich wpływ na możliwości poznawcze/badawcze w SE 205
Konstruktywizm a interdyscyplinarność w SE 214
Interdyscyplinarność a studia europejskie 216
Potencjał konstruktywizmu w studiach nad Unią Europejską **1 220
Konstruktywizm jako paradygmat nauk społecznych 221
Konstruktywistyczne badania empiryczne nad Unią Europejską 226
Konkluzje 231
Geoekonomia a interdyscyplinarność studiów europejskich 234
Co to jest geoekonomia? 235
Teoretyczne interpretacje geoekonomii 239
W poszukiwaniu geoekonomii w Europie 249
Konkluzje 256
Regionalizm w studiach europejskich 258
Pojęcie i istota regionalizmu 258
Regionalizm w teoriach integracji europejskich 262
Konkluzje 273
Wielowymiarowość europejskiego bezpieczeństwa i obrony - założenia teoretyczne 275
Paradygmat realistyczny 278
Podejścia liberalne 281
Instytucjonalizm 284
Konstruktywizm 288
Socjologiczne podejście teoretyczne „pola” według Pierre’a Bourdieu 291
Konkluzje 295
Od pluralizmu do spójności. Bezpieczeństwo wewnętrzne państw europejskich jako przykład obszaru badań interdyscyplinarnych 298
Aspekt ontologiczny 300
Aspekt teoretyczny 306
Aspekt metodologiczny 316
Konkluzje 320
Przypadek badań nad ochroną praw mniejszości narodowych w procesie akcesyjnym krajów Europy Środkowej i Wschodniej **1 323
Proces akcesji do Unii Europejskiej a „umiędzynarodowienie” ochrony mniejszości narodowych 326
Charakter i specyfika badań nad ochroną mniejszości narodowych w procesie akcesji europejskiej 328
„Warunkowość” a europeizacja ochrony mniejszości narodowych 332
Drogi europeizacji ochrony praw mniejszości narodowych (różne ścieżki dochodzenia, zróżnicowane skutki) 335
Ochrona mniejszości narodowych po zakończeniu procesu akcesyjnego 338
Konkluzje 339
Część III. Badania i nauczanie na kierunku europeistyka 342
Europa, integracja europejska, Unia Europejska. O meandrach wyboru przedmiotu badań europeistycznych 344
Edukacja europeistyczna a przedmiot badań europeistyki 346
Europeistyka jako nauka o Unii Europejskiej 347
Europeistyka jako nauka o integracji europejskiej 351
Europa jako przedmiot badań europeistycznych 353
Konkluzje 356
O użyteczności antropologii społeczno-kulturowej w obszarze studiów europejskich 358
Wymiar interdyscyplinarny 359
Wymiar transdyscyplinarny 360
Wymiar multidyscyplinarny 364
Konkluzje 364
Dyscyplinarna analiza czy interdyscyplinarna synteza? Uwagi o europeistyce jako kierunku studiów uniwersyteckich 367
Konceptualizacja i praktyka interdyscyplinarności dydaktycznej 368
Nauczanie interdyscyplinarne 371
Aprioryczna interdyscyplinarność europeistyki jako kierunku studiów? 375
Studium przypadku - polityki Unii Europejskiej 379
Dyscyplinarna analiza i interdyscyplinarna synteza 380
Miejsce dyscyplin 381
Sposób prowadzenia zajęć 382
Efekty kształcenia 383
Konkluzje 386
Jeszcze o europeistyce i polskim stanie prawnym. Między multi-, inter i transdyscyplinarnością a… politykami publicznymi 388
Autonomia europeistyki 389
Inter-, multi- czy transdycyplinarność badań europejskich 392
Skutki powstania nauk o polityce publicznej 395
Konkluzje 398
Interdyscyplinarność w polityce badawczej Unii Europejskiej 399
Geneza i główne zagadnienia polityki badawczej etapu przed proklamowaniem Europejskiej Przestrzeni Badawczej 400
Artykuł 130i 402
Artykuł 130f punkt 1 403
Zalety i wady pierwszych Programów Ramowych badań 404
W kierunku interdyscyplinarności badań i budowy Europejskiej Przestrzeni Badawczej 407
Wyzwania interdyscyplinarności 413
Konkluzje 425
Studia europejskie - czym są, dokąd zmierzają? 428
Naukowo-badawczy wymiar studiów europejskich 428
Między neoliberalizmem a neorealizmem 430
Dydaktyczny wymiar studiów europejskich 437
Konkluzje 444
Program europeistyki w opinii studentów Politechniki Gdańskiej 447
Prezentacja wyników I badania 448
Prezentacja wyników II badania 462
Konkluzje 476
Zakończenie 478
Bibliografia 482
Noty o autorach 545
Abstract 551
Indeks nazwisk 553