Dane szczegółowe książki
Podłe ciała: eksperymenty na ludziach w XVIII i XIX wieku / Chamayou, Grégoire (1976-); Bodzińska, Jadwiga; Thiel-Jańczuk, Katarzyna
Tytuł
Podłe ciała: eksperymenty na ludziach w XVIII i XIX wieku
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Gdańsk: "Słowo-Obraz Terytoria", 2012
ISBN
9788374530774
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wstęp 6
Experimentum in corpore vili: historia i znaczenie wyrażenia 6
Problem społecznej dystrybucji ryzyka eksperymentów 10
Osie badawcze 13
Zakres geograficzny i porządek chronologiczny pracy 16
Rozdział I. Zwłoki skazańców 18
Anatomia skazanych na śmierć 20
Sekcja zwłok i pohańbienie 20
O przydatności zmarłych dla żyjących 25
Medykalizacja kary śmierci: egzekucja jako eksperyment 27
Wynalezienie gilotyny 27
Spór o ścięte głowy 31
Od doświadczenia na ciałach bez głów do doświadczenia na głowach bez ciał 34
Eksperymenty post mortem 37
Eksperymenty z prądem galwanicznym **76 37
Ostatni posiłek skazańców 43
Rozdział II. Ciała więźniów 48
Eksperyment władcy: ciało skazańca jako substytut ciała króla 48
Skazaniec jako degustator 49
Łucznik z Meudon 50
Ciało skazańca jako dubler 52
Przestępca jako podmiot nieludzki 54
Topos aleksandryjski 54
„An vivum hominem secare sit necessarium et liceat?” 55
Diderot: nieludzkość przestępcy i paradoksalne człowieczeństwo wiwisektora 56
Problem okrucieństwa 57
Przekształcić karę w eksperyment? 62
Maupertuis: eksperyment jako odkupienie i pożytek 62
Kant i odrzucenie „faryzejskiego porzekadła” 67
Odrzucenie konsekwencjalistyczne 69
Podmioty martwe za życia 70
Koncepcja śmierci cywilnej według Fichtego 71
Powrót do „dawnych i niezwykłych doktryn” 72
Rozdział III. Inokulacja: masowy eksperyment 76
Wprowadzenie nowej metody 76
Lekarstwo ludowe 76
Doświadczenie w Newgate 78
Czy inokulacja jest moralnie dopuszczalna? 80
Rozważania Kanta 81
Statystyka medyczna i rozszerzenie sfery odpowiedzialności 87
Populacja jako podłe ciało? 91
Prawo życia i śmierci oraz prawo do eksperymentowania 93
Podstawa prawa do zabijania: Pufendorf i Rousseau 93
Prawo do wojny i do eksperymentowania 95
D’Alembert: jednostka przeciw państwu 98
W stronę „peirasmologii” próby? 104
Krowy i ludzie 104
Marcus Herz przeciw „bydlęcym eksperymentom” 106
Rozdział IV. Autoeksperymenty 112
Przyczyny autoeksperymentów 114
Ciało pod ręką 114
Eksperymenty autoterapeutyczne 115
Autoobserwacja - działanie środków odurzających 115
„Dam sobie rękę uciąć” 117
Autoeksperyment jako poręczenie i obietnica 117
Portret lekarza jaka bohatera i męczennika 120
Eksperyment Desgenettes’a 120
Autoeksperyment jako ćwiczenie hartu ducha 122
Surowy warunek czy pozostawienie wolnej ręki w eksperymentach na bliźnich? 125
Kto pierwszy? 125
Autoeksperyment jako usprawiedliwienie 127
Czy autoeksperyment jest dopuszczalny? 128
Rozdział V. Eksperyment kliniczny i kontrakt opiekuńczy 131
Ciała osób korzystających z opieki społecznej 131
Dług społeczny i przywłaszczenie ciała 131
Bentham: cóż wart jest biedak? 133
Od szpitala do eksperymentów klinicznych: miłosierdzie i przydatność 135
„Podmioty najbardziej nadające się do eksperymentu” 135
Klinika 139
Uzyskanie poznawczej wartości dodanej 142
Kontrakt opiekuńczy 145
„Siła przebiegłego prawa” 145
Podziały społeczne i solidarność biologiczna 147
Środki ostrożności w medycynie klinicznej 149
Definicja eksperymentu klinicznego 150
Natrętne podejrzenia 152
Rozdział VI. Prawo do przeprowadzenia próby 157
Deontologia doświadczenia terapeutycznego 158
Eksperymenty medyczne i teologia 159
Deontologia medyczna 160
Prawne uregulowanie kwestii doświadczeń 163
Zasady doktora Chomela 164
Metodologia doświadczenia 169
Granice eksperymentu 173
Rozdział VII. Kryzysy i przemiany próby leczniczej 178
Historia próby leczniczej 178
Helwecjusz i korzeń z Brazylii 178
Pécholier 179
Pierwsze definicje próby porównawczej 182
Król Słońce i jego wrzód 182
Operowanie zaćmy przez Daviela 183
Próba Linda z leczeniem szkorbutu 185
Wojna lekarzy i eksperyment jako broń 186
Ślepa walka z mesmeryzmem 187
Homeopatia albo zalety miękiszu chleba 189
Krótkotrwały triumf 193
Kryzys epistemologiczny „dawnej medycyny” 195
Problem etyczny z grupą kontrolną 196
Wynalezienie próby placebo 198
Spór o metodę liczbową 200
Rozdział VIII. Eksperymenty patologiczne 217
Wprowadzenie do metody eksperymentalnej 217
Skąd się może wywodzić terapeutyka? 217
Claude Bernard: nowa definicja doświadczenia 218
Eksperyment patologiczny jako imperatyw 222
Problem z kiłą 222
Proces lyoński 225
Mikrobiologia i nowe wymogi patologii eksperymentalnej 228
Postulaty Kocha 229
Nowe podłe ciała 231
Rozdział IX. Zgoda królika doświadczalnego 234
Nieistniejące pojęcie 234
Nieobecność 234
Oszukiwanie i kontrola podmiotów doświadczalnych 235
Dobroczynność a autonomia: medyczny paternalizm 237
Podwójnie niezadowalające pojęcie 239
Pojawienie się zgody 244
Skandale i procesy 244
Bongrand albo zawieranie umowy o przeprowadzenie doświadczenia 246
Aporie zgody 250
Rozdział X. Eksperymentalne wykorzystywanie świata 253
Żołądek pod gołym niebem 253
Historia Alexisa St Martina 253
Odtwarzanie i technicyzacja przypadkowego zdarzenia: od przetoki do cewki 259
Bierne doświadczenie 262
Koncept eksperymentalnego wykorzystywania świata 263
Definicja 263
O biernym doświadczeniu starożytników i nowożytników 264
Frenologia i medycyna wojskowa 265
Konsekwencje użytku 267
Szczury Canguilhema 268
Paradoks eksperymentalnego wykorzystywania świata 269
Doświadczenie zawodowe 271
Trzy postawy 272
Medycyna eksperymentalna i wypadki przy pracy 273
Nielegalne eksperymentowanie kapitału 276
Rozdział XI. Eksperymenty w koloniach 280
Eksperymenty panów 280
Inokulacja niewolników 280
Narażanie na śmierć jako cecha władzy niewolniczej 281
Różnorodność ras i zastępowanie ciał: paradoks medycyny w systemie niewolniczym 283
Eksperymentalna rasologia 287
Le Cat: dlaczego Murzyni są czarni? 288
Rasa i klimat 289
Doświadczenia antropograficzne 291
„Choroba czarnych”: doświadczenia z malinicą 292
Problem aklimatyzacji i doświadczenie medycyny kolonialnej 297
Zasadniczy problem kolonizacji 297
Doświadczenie tubylców 300
Koncept aklimatyzacji 302
Eksperymenty patologiczne i choroby tropikalne 306
Etiologia dżumy 306
Nieznane choroby 309
Nowe urządzenie: obóz 311
Zakończenie 316
Przypisy 321
Wstęp 321
Rozdział I: Zwłoki skazańców 323
Rozdział II: Ciała więźniów 334
Rozdział III: Inokulacja: masowy eksperyment 341
Rozdział IV: Autoeksperymenty 348
Rozdział V: Eksperyment kliniczny i kontrakt opiekuńczy 351
Rozdział VI: Prawo do przeprowadzenia próby 358
Rozdział VII: Kryzysy i przemiany próby leczniczej 362
Rozdział VIII: Eksperymenty patologiczne 368
Rozdział IX: Zgoda królika doświadczalnego 371
Rozdział X: Eksperymentalne wykorzystywanie świata 375
Rozdział XI: Eksperymenty w koloniach 378
Zakończenie 386
Bibliografia 387
Literatura podstawowa 387
Literatura uzupełniająca 406
Indeks osób 417
Experimentum in corpore vili: historia i znaczenie wyrażenia 6
Problem społecznej dystrybucji ryzyka eksperymentów 10
Osie badawcze 13
Zakres geograficzny i porządek chronologiczny pracy 16
Rozdział I. Zwłoki skazańców 18
Anatomia skazanych na śmierć 20
Sekcja zwłok i pohańbienie 20
O przydatności zmarłych dla żyjących 25
Medykalizacja kary śmierci: egzekucja jako eksperyment 27
Wynalezienie gilotyny 27
Spór o ścięte głowy 31
Od doświadczenia na ciałach bez głów do doświadczenia na głowach bez ciał 34
Eksperymenty post mortem 37
Eksperymenty z prądem galwanicznym **76 37
Ostatni posiłek skazańców 43
Rozdział II. Ciała więźniów 48
Eksperyment władcy: ciało skazańca jako substytut ciała króla 48
Skazaniec jako degustator 49
Łucznik z Meudon 50
Ciało skazańca jako dubler 52
Przestępca jako podmiot nieludzki 54
Topos aleksandryjski 54
„An vivum hominem secare sit necessarium et liceat?” 55
Diderot: nieludzkość przestępcy i paradoksalne człowieczeństwo wiwisektora 56
Problem okrucieństwa 57
Przekształcić karę w eksperyment? 62
Maupertuis: eksperyment jako odkupienie i pożytek 62
Kant i odrzucenie „faryzejskiego porzekadła” 67
Odrzucenie konsekwencjalistyczne 69
Podmioty martwe za życia 70
Koncepcja śmierci cywilnej według Fichtego 71
Powrót do „dawnych i niezwykłych doktryn” 72
Rozdział III. Inokulacja: masowy eksperyment 76
Wprowadzenie nowej metody 76
Lekarstwo ludowe 76
Doświadczenie w Newgate 78
Czy inokulacja jest moralnie dopuszczalna? 80
Rozważania Kanta 81
Statystyka medyczna i rozszerzenie sfery odpowiedzialności 87
Populacja jako podłe ciało? 91
Prawo życia i śmierci oraz prawo do eksperymentowania 93
Podstawa prawa do zabijania: Pufendorf i Rousseau 93
Prawo do wojny i do eksperymentowania 95
D’Alembert: jednostka przeciw państwu 98
W stronę „peirasmologii” próby? 104
Krowy i ludzie 104
Marcus Herz przeciw „bydlęcym eksperymentom” 106
Rozdział IV. Autoeksperymenty 112
Przyczyny autoeksperymentów 114
Ciało pod ręką 114
Eksperymenty autoterapeutyczne 115
Autoobserwacja - działanie środków odurzających 115
„Dam sobie rękę uciąć” 117
Autoeksperyment jako poręczenie i obietnica 117
Portret lekarza jaka bohatera i męczennika 120
Eksperyment Desgenettes’a 120
Autoeksperyment jako ćwiczenie hartu ducha 122
Surowy warunek czy pozostawienie wolnej ręki w eksperymentach na bliźnich? 125
Kto pierwszy? 125
Autoeksperyment jako usprawiedliwienie 127
Czy autoeksperyment jest dopuszczalny? 128
Rozdział V. Eksperyment kliniczny i kontrakt opiekuńczy 131
Ciała osób korzystających z opieki społecznej 131
Dług społeczny i przywłaszczenie ciała 131
Bentham: cóż wart jest biedak? 133
Od szpitala do eksperymentów klinicznych: miłosierdzie i przydatność 135
„Podmioty najbardziej nadające się do eksperymentu” 135
Klinika 139
Uzyskanie poznawczej wartości dodanej 142
Kontrakt opiekuńczy 145
„Siła przebiegłego prawa” 145
Podziały społeczne i solidarność biologiczna 147
Środki ostrożności w medycynie klinicznej 149
Definicja eksperymentu klinicznego 150
Natrętne podejrzenia 152
Rozdział VI. Prawo do przeprowadzenia próby 157
Deontologia doświadczenia terapeutycznego 158
Eksperymenty medyczne i teologia 159
Deontologia medyczna 160
Prawne uregulowanie kwestii doświadczeń 163
Zasady doktora Chomela 164
Metodologia doświadczenia 169
Granice eksperymentu 173
Rozdział VII. Kryzysy i przemiany próby leczniczej 178
Historia próby leczniczej 178
Helwecjusz i korzeń z Brazylii 178
Pécholier 179
Pierwsze definicje próby porównawczej 182
Król Słońce i jego wrzód 182
Operowanie zaćmy przez Daviela 183
Próba Linda z leczeniem szkorbutu 185
Wojna lekarzy i eksperyment jako broń 186
Ślepa walka z mesmeryzmem 187
Homeopatia albo zalety miękiszu chleba 189
Krótkotrwały triumf 193
Kryzys epistemologiczny „dawnej medycyny” 195
Problem etyczny z grupą kontrolną 196
Wynalezienie próby placebo 198
Spór o metodę liczbową 200
Rozdział VIII. Eksperymenty patologiczne 217
Wprowadzenie do metody eksperymentalnej 217
Skąd się może wywodzić terapeutyka? 217
Claude Bernard: nowa definicja doświadczenia 218
Eksperyment patologiczny jako imperatyw 222
Problem z kiłą 222
Proces lyoński 225
Mikrobiologia i nowe wymogi patologii eksperymentalnej 228
Postulaty Kocha 229
Nowe podłe ciała 231
Rozdział IX. Zgoda królika doświadczalnego 234
Nieistniejące pojęcie 234
Nieobecność 234
Oszukiwanie i kontrola podmiotów doświadczalnych 235
Dobroczynność a autonomia: medyczny paternalizm 237
Podwójnie niezadowalające pojęcie 239
Pojawienie się zgody 244
Skandale i procesy 244
Bongrand albo zawieranie umowy o przeprowadzenie doświadczenia 246
Aporie zgody 250
Rozdział X. Eksperymentalne wykorzystywanie świata 253
Żołądek pod gołym niebem 253
Historia Alexisa St Martina 253
Odtwarzanie i technicyzacja przypadkowego zdarzenia: od przetoki do cewki 259
Bierne doświadczenie 262
Koncept eksperymentalnego wykorzystywania świata 263
Definicja 263
O biernym doświadczeniu starożytników i nowożytników 264
Frenologia i medycyna wojskowa 265
Konsekwencje użytku 267
Szczury Canguilhema 268
Paradoks eksperymentalnego wykorzystywania świata 269
Doświadczenie zawodowe 271
Trzy postawy 272
Medycyna eksperymentalna i wypadki przy pracy 273
Nielegalne eksperymentowanie kapitału 276
Rozdział XI. Eksperymenty w koloniach 280
Eksperymenty panów 280
Inokulacja niewolników 280
Narażanie na śmierć jako cecha władzy niewolniczej 281
Różnorodność ras i zastępowanie ciał: paradoks medycyny w systemie niewolniczym 283
Eksperymentalna rasologia 287
Le Cat: dlaczego Murzyni są czarni? 288
Rasa i klimat 289
Doświadczenia antropograficzne 291
„Choroba czarnych”: doświadczenia z malinicą 292
Problem aklimatyzacji i doświadczenie medycyny kolonialnej 297
Zasadniczy problem kolonizacji 297
Doświadczenie tubylców 300
Koncept aklimatyzacji 302
Eksperymenty patologiczne i choroby tropikalne 306
Etiologia dżumy 306
Nieznane choroby 309
Nowe urządzenie: obóz 311
Zakończenie 316
Przypisy 321
Wstęp 321
Rozdział I: Zwłoki skazańców 323
Rozdział II: Ciała więźniów 334
Rozdział III: Inokulacja: masowy eksperyment 341
Rozdział IV: Autoeksperymenty 348
Rozdział V: Eksperyment kliniczny i kontrakt opiekuńczy 351
Rozdział VI: Prawo do przeprowadzenia próby 358
Rozdział VII: Kryzysy i przemiany próby leczniczej 362
Rozdział VIII: Eksperymenty patologiczne 368
Rozdział IX: Zgoda królika doświadczalnego 371
Rozdział X: Eksperymentalne wykorzystywanie świata 375
Rozdział XI: Eksperymenty w koloniach 378
Zakończenie 386
Bibliografia 387
Literatura podstawowa 387
Literatura uzupełniająca 406
Indeks osób 417