Dane szczegółowe książki

I. Wprowadzenie ogólne
1. Wstęp
2. Oceniający charakter pojęć „zdrowie psychiczne” - „choroba” oraz „normalność psychiczna” - „anormalność”
3. Pojęcie zdrowia psychicznego a pojęcie normalności
4. Stosunek pojęcia choroby do pojęć zdrowia, normalności i anormalności
5. Negatywne pojęcie zdrowia psychicznego i społeczno-kulturowy charakter kryteriów choroby psychicznej
6. Uzasadnienie zapotrzebowania na pozytywne koncepcje zdrowia (zawierające treść odrębną niż treść pojęcia choroby)
II. Częstość występowania cech osobniczych jako kryterium zdrowia. O statystycznych pojęciach zdrowia psychicznego
1. Dowody występowania tego kryterium w teoretycznych propozycjach psychiatrii
2. Charakter metodologiczny i socjologiczny statystycznego kryterium zdrowia
A. Kwestia populacji, do której musi być odniesiony parametr statystyczny
B. Właściwości, według których oceniamy „typowość” jednostki
C. Konieczność zaostrzenia granic pomiędzy tym, co normalne, i tym, co anormalne
D. Dwie możliwości przyjęcia układów odniesienia dla oceny typowości jednostki
E. Użycie kryterium statystycznego dla celów lekarskich a wymóg uprzedniego niezależnego zdeterminowania pojęcia zdrowia
F. Brak statystycznych opisów populacji pod względem zmiennych osobowościowych
G. Ograniczenie stosowalności procedury czystościowej przez warunek dużych liczebności
H. Problem ewentualnej, wskaźnikowej raczej niż definicyjnej, roli kryterium ilościowego
I. Statystyczne kryterium zdrowia. Rzeczywiste sposoby jego stosowania i funkcje
Podsumowanie
III. Zgodność zachowania i życia psychicznego z wzorami kulturowymi danej społeczności jako kryterium zdrowia psychicznego. Ogólne relatywistyczno-kulturowe pojęcia zdrowia
1. Wstęp
2. Pokrewne i synonimiczne sformułowania ogólnego kulturowego kryterium zdrowia. Różne wersje kulturowych definicji zdrowia i choroby
3. Kryteria kulturowe a tzw. relatywizm kulturowy w antropologii i etyce
4. Przykłady relatywistyczno-kulturowych sformułowań norm zdrowia
A. Różne sformułowania eksponujące jawnie lub implikujące sprawdziany kulturowe zjawisk psychiatrycznych
B. Tzw. socjopatie i psychopatie jako kategorie zdefiniowane jawnie socjologicznie
C. Przejawy kulturocentryzmu u K. Horney i S. Freuda
D. Legalistyczna odmiana kulturowego kryterium zdrowia
E. Jeszcze parę dobitnych dowodów na przyjmowanie przez psychiatrów kryterium społecznego
5. Metodologiczny, teoretyczny i ideologiczny charakter kulturowych pojęć zdrowia psychicznego. Analiza i krytyka
A. Wadliwość norm kulturowych polegająca na braku relatywizacji do rodzaju kultury
B. Wadliwość polegająca na braku relatywizacji do rodzaju cech ocenianych z kulturowego punktu widzenia
C. Pewne społeczne okoliczności wykluczające stosowanie kryterium kulturowego
D. Objawowa powierzchowność i niemerytoryczność kryterium konformizmu kulturowego i dewiacji wobec głębszych procesów motywacyjnych i utrwalonych kryteriów medycznych
E. Dyskusja na temat teoretyczno-psychiatrycznej istotności stanów normalności i dewiacji kulturowej
F. Biologiczna zasada przystosowania organizmu do środowiska a kryterium przystosowania kulturowego
G. Możliwa chorobotwórczość kultury i chorobowość osobowości kulturowej, w świetle zasady przystosowania indywidualnego i innych względów ortopsychiatrycznych
H. Krytyczne uwagi o relatywistyczno-kulturowych normach zdrowia z punktu widzenia zasady współwyznaczania zachowania przez środowisko i organizm
I. Psychologiczna i socjologiczna heterogeniczność zakresu normalności i anormalności kulturowej
J. Kontrowersyjność i konfliktowość profesjonalnej wartości konformizmu w stosunku do wielkich wartości ludzkich
K. Rzeczywiste funkcjonowanie normy relatywistyczno-kulturowej
L. Samospełnianie się diagnoz psychiatrycznych - teoretyczna przeszkoda w poznawczej wartości stosowania relatywistyczno-kulturowego pojęcia zdrowia
Podsumowanie
IV. O koncepcjach zdrowia psychicznego odwołujących się do pojęcia przystosowania ogólnobiologicznego (indywidualnego)
1. Wstęp
2. Sformułowania norm zdrowia dotyczących indywidualnego przystosowania organizmu
3. Metodologiczny i teoretyczny charakter pojęcia zdrowia psychicznego jako przystosowania indywidualnego
A. Konieczność relatywizacji pojęcia przystosowania indywidualnego do potrzeb i do sposobów ich zaspokajania
B. Konieczność relatywizacji do rodzaju środowiska
C. Zbyt szeroki zakres pojęcia przystosowania i związana z tym jego nieprzydatność klasyfikacyjna. Ignorowanie punktów widzenia ważnych medycznie
D. Kontrowersyjność założeń określających pojęcie zdrowego przystosowania zależnych od całościowych koncepcji natury ludzkiej bądź innych stanowisk teoretycznych w psychologii
E. Nieoperacyjność kryterium adaptacyjnego i trudności wskaźnikowania przez pospolicie wysuwany „wskaźnik” szczęśliwości
F. Niedogodność pojęcia przystosowania indywidualnego polegająca na mieszaniu przystosowań (ale nieprzystosowań) spowodowanych głównie strukturą osobowości oraz spowodowanych warunkami środowiska
G. Pewne przemilczane „społeczne” regulacje zakresu przystosowania i nieprzystosowania
H. Postawy moralne uwikłane w ogólnym postulacie przystosowania indywidualnego
Podsumowanie
V. Koncepcje zdrowia psychicznego odwołujące się do pojęć pełnego rozwoju osobowości, aktualizacji potencji osobowości, samourzeczywistnienia się jako zawartości pojęcia zdrowia
1. Uwagi ogólne o kryterium E. Fromma na tle dotychczas omawianych kryteriów
2. Sformułowania definicyjne utożsamiające zdrowie z rozwojem osobowości i realizacją dyspozycji osobowościowych
3. Tworzenie pojęcia zdrowia z własności rozwoju i aktualizowania potencji psychicznych organizmu. Uwagi krytyczne
A. Niejasność podstawowych pojęć definiujących oraz niezbędność relatywizacji pojęcia aktualizacji potencji do rodzaju potencji
B. Niezbędność relatywizacji pojęcia urzeczywistniania zdolności do środowiska
C. Zbyt wielka ogólność szerszych koncepcji rozwojowych, przekreślająca użycie ich dla celów klasyfikacji lekarskiej
D. Dalsze wieloznaczności poglądów; niedogodności teoretyczne; implikowanie „wcześniejszych” koncepcji zdrowia; założenia ideologiczne w wykrywaniu zakresu zdrowych form rozwoju indywidualnego
E. Rozwój psychiczny - funkcja osobowości czy środowiska
Podsumowanie
VI. Realizm w postrzeganiu i myśleniu jako kryterium zdrowia psychicznego. Przykład teoretycznego podejścia psychopatologicznego
1. Sformułowania definicyjne określające zdrowie psychiczne przez realistyczny stosunek do rzeczywistości (ale i do życia)
2. Analiza znaczenia oraz roli teoretycznej i praktycznej gnoseologicznego kryterium zdrowia
A. Kwestia znajomości prawdy jako warunku niezbędnego stosowania obecnego kryterium
B. Wieloznaczność i wielowymiarowość pojęcia realistycznego (albo paranoicznego) funkcjonowania poznawczego
C. W poszukiwaniu bardziej adekwatnych kryteriów zdrowego i niezdrowego funkcjonowania poznawczego (uwikłanych w rzeczywistych praktykach segregacyjnych)
Podsumowanie
VII. Uwagi o innych kryteriach zdrowia psychicznego
1. Racjonalistyczny liberalizm Freuda w pojmowaniu zdrowia
2. Warunki ściśle i ogólnie psychologicznej koncepcji zdrowia
3. Kilka uwag o fizjologicznym podejściu do problemu normy zdrowia psychicznego. Stanowisko I. Pawłowa
VIII. Zakończenie