Dane szczegółowe książki
Rozmowa i obserwacja w diagnozie psychologicznej / Suchańska, Anna
Autorzy
Tytuł
Rozmowa i obserwacja w diagnozie psychologicznej
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2007
ISBN
978-83-60501-17-7
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wstęp 11
Część pierwsza
Wprowadzenie do problematyki rozmowy i obserwacji psychologicznej 15
Rozdział 1. Ogólne zasady profesjonalnego postępowania diagnostycznego. Etyczny, merytoryczny i osobowościowy profesjonalizm diagnosty 16
1.1. Profesjonalizm relacji. Etyka i kompetencje 17
1.2. Relacyjne kompetencje merytoryczne i osobiste 20
1.3. Etyka zbierania i interpretacji danych oraz przekazywania wyników badania 21
1.4. Kompetencje merytoryczne i osobiste w podejmowaniu czynności diagnostycznych 24
Podsumowanie 27
Blok kontrolny 28
Rozdział 2. Rozmowa i obserwacja w procesie diagnozowania. Podstawy teoretyczne i problemy metodologiczne 29
2.1. Trochę historii 29
2.2. Uściślenia terminologiczne 31
2.3. Miejsce rozmowy i obserwacji w procesie diagnozowania jednostki 33
2.4. Metodologiczny status rozmowy i obserwacji psychologicznej 35
2.4.1. Samowiedza i (samo)obserwacja jako źródła danych i podstawy wnioskowania diagnostycznego 37
2.4.2. Wartość diagnostyczna danych w rozmowie i obserwacji 39
2.4.3. Problem rzetelności metody 43
Podsumowanie 46
Blok kontrolny 47
Część druga
Rozmowa psychologiczna w praktyce diagnostycznej 49
Rozdział 1. Interakcyjny charakter rozmowy diagnostycznej. Relacja i kontakt diagnostyczny 50
1.1. Charakter relacji psycholog-klient 51
1.1.1. Kompetencje interpersonalne diagnosty 51
1.1.2. Postawa klienta wobec badania 61
1.1.3. Znaczenie interakcyjnego charakteru 64
1.2. Pojęcie i cechy kontaktu diagnostycznego 67
1.2.1. Nawiązanie kontaktu 69
1.2.2. Zasady i strategie podtrzymywania kontaktu 70
1.2.3. Trudności w kontakcie 84
1.2.4. Sposoby radzenia sobie z oporem klienta 91
Podsumowanie 97
Blok kontrolny 98
Rozdział 2. Taktyka rozmowy. Podstawowe interwencje i formy zadawania pytań 99
2.1. Przebieg rozmowy 99
2.2. Formy pytań i inne rodzaje interwencji 105
2.2.1. Wybór i formułowanie pytań 107
2.2.2. Inne interwencje służące zwiększeniu dostępności i jakości informacji 116
Podsumowanie 127
Blok kontrolny 128
Rozdział 3. Jak wybrać optymalną formę rozmowy? 129
3.1. Stopień strukturalizacji rozmowy jako kryterium wyróżnienia i wyboru jej formy 130
3.1.1. Rozmowa ustrukturalizowana 131
3.1.2. Rozmowa częściowo ustrukturalizowana 135
3.1.3. Rozmowa o strukturze otwartej - swobodna 137
3.2. Wybór formy rozmowy a cel diagnozy 139
Podsumowanie 141
Blok kontrolny 142
Rozdział 4. Paradygmat a założenia, struktura i treść rozmowy diagnostycznej 143
4.1. Paradygmatyczne ujęcie zasad oraz treści i planu rozmowy 147
4.1.1. Zasady i schemat planowania rozmowy w podejściu behawioralnym 148
4.1.2. Poznawczo-behawioralne podejście do rozmowy 150
4.1.3. Paradygmat psychodynamiczny 152
4.1.4. Integrujący model Lazarusa jako podstawa prowadzenia rozmowy diagnostycznej 154
4.1.5. Kilka uwag na temat innych ujęć paradygmatycznego uwarunkowania formy i treści rozmowy 160
4.2. Czy i jak wybrać teorię? 161
4.3. Problem diagnostyczny a perspektywa teoretyczna na przykładzie zaburzeń zachowania 166
Podsumowanie 170
Blok kontrolny 171
Rozdział 5. Planowanie tematyki rozmowy 172
5.1. Plan rozmowy 172
Rozdział 6. Rejestracja i interpretacja danych 178
6.1. Sposoby rejestracji materiału z rozmowy 178
6.2. Interpretacja danych diagnostycznych 179
Podsumowanie 187
Blok kontrolny 187
Ćwiczenia 188
Część trzecia
Obserwacja psychologiczna 193
Rozdział 1. Obserwacja - przedmiot i teoretyczne ramy metody 194
1.1. Teoretyczne podstawy obserwacji 196
1.2. Cel diagnozy - przedmiot obserwacji - paradygmat 200
Podsumowanie 204 Blok kontrolny 204
Rozdział 2. Wybór rodzaju i formy obserwacji 206
2.1. Rodzaje obserwacji ze względu na stopień interwencji diagnosty, zakres i warunki badania 208
2.2. Rodzaje obserwacji ze względu na formę strukturalizacji i standaryzacji 212
Podsumowanie 218
Blok kontrolny 219
Rozdział 3. Zachowanie niewerbalne jako źródło danych diagnostycznych 220
3.1. Funkcje ekspresji niewerbalnej niewerbalnej jako przesłanka wnioskowania o znaczeniu danych obserwacyjnych 221
3.2. Obszary ekspresji i źródła wskaźników obserwacyjnych 224
3.2.1. Wygląd zewnętrzny 226
3.2.2. Mimika i pantomimika 227
3.2.3. Proksemika 230
3.2.4. Dotyk 231
3.2.5. Parajęzykowe i językowe aspekty ekspresji 232
3.3. Własne reakcje diagnosty jako przedmiot obserwacji i źródło danych diagnostycznych 235
3.4. Rejestracja danych obserwacyjnych 236
Podsumowanie 238
Blok kontrolny 238
Rozdział 4. Integrowanie i interpretacja danych obserwacyjnych 240
4.1. Ilościowa i jakościowa analiza danych 240
4.2. Błędy interpretacji danych obserwacyjnych 245
4.3. Sposoby reagowania i konstruktywnego wykorzystania zachowań niewerbalnych 246
Podsumowanie 248
Blok kontrolny 249
Ćwiczenia 249
Bibliografia 253
Indeks osób 259
Indeks rzeczowy 263
Załącznik 267
Część pierwsza
Wprowadzenie do problematyki rozmowy i obserwacji psychologicznej 15
Rozdział 1. Ogólne zasady profesjonalnego postępowania diagnostycznego. Etyczny, merytoryczny i osobowościowy profesjonalizm diagnosty 16
1.1. Profesjonalizm relacji. Etyka i kompetencje 17
1.2. Relacyjne kompetencje merytoryczne i osobiste 20
1.3. Etyka zbierania i interpretacji danych oraz przekazywania wyników badania 21
1.4. Kompetencje merytoryczne i osobiste w podejmowaniu czynności diagnostycznych 24
Podsumowanie 27
Blok kontrolny 28
Rozdział 2. Rozmowa i obserwacja w procesie diagnozowania. Podstawy teoretyczne i problemy metodologiczne 29
2.1. Trochę historii 29
2.2. Uściślenia terminologiczne 31
2.3. Miejsce rozmowy i obserwacji w procesie diagnozowania jednostki 33
2.4. Metodologiczny status rozmowy i obserwacji psychologicznej 35
2.4.1. Samowiedza i (samo)obserwacja jako źródła danych i podstawy wnioskowania diagnostycznego 37
2.4.2. Wartość diagnostyczna danych w rozmowie i obserwacji 39
2.4.3. Problem rzetelności metody 43
Podsumowanie 46
Blok kontrolny 47
Część druga
Rozmowa psychologiczna w praktyce diagnostycznej 49
Rozdział 1. Interakcyjny charakter rozmowy diagnostycznej. Relacja i kontakt diagnostyczny 50
1.1. Charakter relacji psycholog-klient 51
1.1.1. Kompetencje interpersonalne diagnosty 51
1.1.2. Postawa klienta wobec badania 61
1.1.3. Znaczenie interakcyjnego charakteru 64
1.2. Pojęcie i cechy kontaktu diagnostycznego 67
1.2.1. Nawiązanie kontaktu 69
1.2.2. Zasady i strategie podtrzymywania kontaktu 70
1.2.3. Trudności w kontakcie 84
1.2.4. Sposoby radzenia sobie z oporem klienta 91
Podsumowanie 97
Blok kontrolny 98
Rozdział 2. Taktyka rozmowy. Podstawowe interwencje i formy zadawania pytań 99
2.1. Przebieg rozmowy 99
2.2. Formy pytań i inne rodzaje interwencji 105
2.2.1. Wybór i formułowanie pytań 107
2.2.2. Inne interwencje służące zwiększeniu dostępności i jakości informacji 116
Podsumowanie 127
Blok kontrolny 128
Rozdział 3. Jak wybrać optymalną formę rozmowy? 129
3.1. Stopień strukturalizacji rozmowy jako kryterium wyróżnienia i wyboru jej formy 130
3.1.1. Rozmowa ustrukturalizowana 131
3.1.2. Rozmowa częściowo ustrukturalizowana 135
3.1.3. Rozmowa o strukturze otwartej - swobodna 137
3.2. Wybór formy rozmowy a cel diagnozy 139
Podsumowanie 141
Blok kontrolny 142
Rozdział 4. Paradygmat a założenia, struktura i treść rozmowy diagnostycznej 143
4.1. Paradygmatyczne ujęcie zasad oraz treści i planu rozmowy 147
4.1.1. Zasady i schemat planowania rozmowy w podejściu behawioralnym 148
4.1.2. Poznawczo-behawioralne podejście do rozmowy 150
4.1.3. Paradygmat psychodynamiczny 152
4.1.4. Integrujący model Lazarusa jako podstawa prowadzenia rozmowy diagnostycznej 154
4.1.5. Kilka uwag na temat innych ujęć paradygmatycznego uwarunkowania formy i treści rozmowy 160
4.2. Czy i jak wybrać teorię? 161
4.3. Problem diagnostyczny a perspektywa teoretyczna na przykładzie zaburzeń zachowania 166
Podsumowanie 170
Blok kontrolny 171
Rozdział 5. Planowanie tematyki rozmowy 172
5.1. Plan rozmowy 172
Rozdział 6. Rejestracja i interpretacja danych 178
6.1. Sposoby rejestracji materiału z rozmowy 178
6.2. Interpretacja danych diagnostycznych 179
Podsumowanie 187
Blok kontrolny 187
Ćwiczenia 188
Część trzecia
Obserwacja psychologiczna 193
Rozdział 1. Obserwacja - przedmiot i teoretyczne ramy metody 194
1.1. Teoretyczne podstawy obserwacji 196
1.2. Cel diagnozy - przedmiot obserwacji - paradygmat 200
Podsumowanie 204 Blok kontrolny 204
Rozdział 2. Wybór rodzaju i formy obserwacji 206
2.1. Rodzaje obserwacji ze względu na stopień interwencji diagnosty, zakres i warunki badania 208
2.2. Rodzaje obserwacji ze względu na formę strukturalizacji i standaryzacji 212
Podsumowanie 218
Blok kontrolny 219
Rozdział 3. Zachowanie niewerbalne jako źródło danych diagnostycznych 220
3.1. Funkcje ekspresji niewerbalnej niewerbalnej jako przesłanka wnioskowania o znaczeniu danych obserwacyjnych 221
3.2. Obszary ekspresji i źródła wskaźników obserwacyjnych 224
3.2.1. Wygląd zewnętrzny 226
3.2.2. Mimika i pantomimika 227
3.2.3. Proksemika 230
3.2.4. Dotyk 231
3.2.5. Parajęzykowe i językowe aspekty ekspresji 232
3.3. Własne reakcje diagnosty jako przedmiot obserwacji i źródło danych diagnostycznych 235
3.4. Rejestracja danych obserwacyjnych 236
Podsumowanie 238
Blok kontrolny 238
Rozdział 4. Integrowanie i interpretacja danych obserwacyjnych 240
4.1. Ilościowa i jakościowa analiza danych 240
4.2. Błędy interpretacji danych obserwacyjnych 245
4.3. Sposoby reagowania i konstruktywnego wykorzystania zachowań niewerbalnych 246
Podsumowanie 248
Blok kontrolny 249
Ćwiczenia 249
Bibliografia 253
Indeks osób 259
Indeks rzeczowy 263
Załącznik 267