Dane szczegółowe książki
Wywiad psychologiczny 3: Wywiad w różnych kontekstach praktycznych / Stemplewska-Żakowicz, Katarzyna (1957-2013); Krejtz, Krzysztof (1975-)
Tytuł
Wywiad psychologiczny 3: Wywiad w różnych kontekstach praktycznych
Wydawnictwo
Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, 2005
Numer wydania
1
ISBN
83-88242-32-6
Hasła przedmiotowe
Nr tomu
3
Tomów
3
Spis treści
pokaż spis treści
Wywiad kliniczny z osobą chorującą na schizofrenię przed przyjęciem na oddział dzienny szpitala psychiatrycznego - Dominika Ustjan 19
1. Wprowadzenie 19
1.1. Definicja oddziału dziennego 19
1.2. Oddział dzienny dla osób chorujących na schizofrenię 19
1.3. Specyfika prezentowanego wywiadu 21
1.4. Specyfika rozmowy z pacjentem chorującym na schizofrenię 21
1.5. „Techniczna” strona rozmowy kwalifikacyjnej 22
2. Cel rozmowy kwalifikacyjnej 22
2.1. Nawiązanie kontaktu 22
2.2. Zebranie informacji 23
3. Język, w jakim formułowane są wnioski 25
4. Pytania diagnostyczne, wskaźniki i ich operacjonalizacja 26
4.1. Czy aktualny stan pacjenta pozwala mu na podjęcie leczenia w trybie dziennym? 26
4.2. Czy oddział dzienny jest adekwatną formą pomocy? 34
4.3. Czy pacjent przejawia gotowość do podjęcia terapii w ramach oddziału dziennego? 40
5. Ostateczna decyzja o kwalifikacji - podsumowanie zebranych informacji 43
Wywiad wstępny z osobą dorosłą zakwalifikowaną do psychoterapii poznawczo-behawioralnej - Maja Filipiak 45
1. Specyfika akademickich ośrodków terapeutycznych 45
1.1. Pierwszy kontakt klienta z ośrodkiem 45
1.2. Wstępna konsultacja 45
1.3. Kontrakty psychoterapeutyczne 47
1.4. Spotkanie służące zawarciu kontraktu terapeutycznego 47
2. Cele wstępnego wywiadu w procesie psychoterapii 48
3. Teoria terapii poznawczo-behawioralnej - podstawowe założenia, pojęcia 48
3.1. Podstawowe założenia 48
3.2. Podstawowe pojęcia 49
4. Pytania i hipotezy diagnostyczne stawiane przez terapeutę poznawczo-behawioralnego 53
5. Wskaźniki 54
5.1. Identyfikacja negatywnych automatycznych myśli 54
5.2. Rozpoznawanie wzorów interakcji pomiędzy automatycznymi myślami, emocjami, doznaniami cielesnymi i reakcjami behawioralnymi pacjenta 56
5.3. Identyfikacja wydarzenia krytycznego 56
5.4. Identyfikowanie dysfunkcjonalnych założeń 57
5.5. Identyfikowanie podstawowych przekonań 60
5.6. Identyfikowanie zachowań zabezpieczających 61
6. Charakterystyka wywiadu jako procedury zbierania informacji 62
6.1. Strona organizacyjna wywiadu 62
6.2. Ogólne zasady prowadzenia wywiadu w konwencji poznawczo-behawioralnej 63
6.3. Specyficzne pytania stawiane przez terapeutę (dialog sokratyczny) 65
6.4. Mini-eksperymenty 72
7. Wywiad a inne metody zbierania danych 73
7.1. Samoobserwacja 73
7.2. Kwestionariusze 74
8. Zakończenie 74
Wywiad wstępny z osobą dorosłą zakwalifikowaną do strategicznej psychoterapii krótkoterminowej - Maja Filipiak 75
1. Cele wstępnego wywiadu w procesie psychoterapii 75
2. Teoria strategicznej terapii krótkoterminowej - podstawowe założenia, pojęcia 76
2.1. Koncepcja powstawania i utrzymywania się problemów 77
2.2. Koncepcja rozwiązywania problemów 80
3. Pytania i hipotezy diagnostyczne 80
4. Wskaźniki 81
4.1. Odpowiedź na pytanie pierwsze - czy należy podjąć się pracy terapeutycznej z tym klientem? 81
4.2. Odpowiedź na pytanie drugie - wprowadzenie jakich zmian w zachowaniu klienta może doprowadzić do rozwiązania jego problemu? 83
4.3. Odpowiedź na pytanie trzecie - jak wprowadzić określone zmiany w zachowaniu klienta? 87
5. Operacjonalizacja 89
5.1. Strona organizacyjna wywiadu 89
5.2. Ogólne zasady prowadzenia wywiadu 91
5.3. Specyficzne pytania stawiane przez terapeutę 93
6. Przykład 94
6.1. Informacje wstępne na temat klientki 94
6.2. Przebieg spotkania z klientką 95
6.3. Odpowiedzi, jakich udzielił sobie zespół terapeutyczny po wywiadzie z klientką 101
Wywiad z kobietą - ofiarą przemocy domowej - Katarzyna Jabłońska 104
1. Wspólne planowanie pomocy 104
2. Czy można uniknąć poczucia bezradności w kontakcie z maltretowaną kobietą? Orientacja teoretyczna 105
2.1. Ocalała czy bezradna? 106
3. Zespół stresu pourazowego, depresja a może psychoza? 108
4. Sposób - pięć etapów interwencji kryzysowej w przypadku przemocy domowej 110
5. Pytania diagnostyczne, na które psycholog szuka odpowiedzi w trakcie pierwszego wywiadu z kobietą - ofiarą przemocy domowej 112
6. Poszukiwanie odpowiedzi na pytania diagnostyczne - wskaźniki
i ich operacjonalizacja 113
6.1. Czym jest przemoc 113
6.2. Bezpieczeństwo 117
6.3. Sieć wsparcia społecznego i zasoby ofiary/ocalałej 120
6.4. Strategie radzenia sobie z sytuacją przemocy 120
6.5. Poszukiwanie pomocy i jego rezultaty 121
7. Specyfika spotkań z ofiarą/ocalałą 122
7.1. Ogólne zasady prowadzenia rozmowy z kobietą doświadczającą przemocy 122
7.2. Specyfika spotkań z kobietą doświadczającą przemocy w różnych sytuacjach 123
8. Unikanie wtórnej wiktymizacji w procesie pomagania 125
9. Trudność w uznaniu realności historii przemocy - opór psychologa i jego źródła 127
10. Ryzyko fałszywego rozpoznania przemocy domowej 129
Wywiad psychologiczny z ofiarą przemocy seksualnej - Piotr Kiembłowski 131
1. Wprowadzenie w problematykę zjawiska przemocy seksualnej 131
1.1. Zjawisko przemocy seksualnej w świadomości i praktyce społecznej 131
1.2. Skala zjawiska przemocy seksualnej 132
1.3. Negatywne skutki przemocy seksualnej 133
2. Ogólne zasady prowadzenia wywiadu diagnostycznego z ofiarą przemocy seksualnej 134
2.1. Wywiad diagnostyczny a psychoterapia 134
2.2. Zainicjowanie procesu diagnostycznego 135
2.3. Kontrakt dotyczący wywiadu diagnostycznego z ofiarą przemocy 137
2.4. Zasady poprawnego komunikowania się podczas wywiadu diagnostycznego 137
2.5. Budowanie atmosfery zaufania i pokazanie korzyści z kontaktu 139
2.6. Ambiwalencja odczuć i zachowań rozmówcy 142
2.7. Nierealistyczne oczekiwania ofiary 143
2.8. Reakcja otoczenia a trafność diagnozy 144
3. Cele wywiadu diagnostycznego z ofiarą przemocy seksualnej 145
4. Pytania diagnostyczne, wskaźniki doznania przemocy, operacjonalizacje 147
4.1. Ustalenie, czy doszło do nadużycia seksualnego 147
4.2. Ocena skutków nadużycia seksualnego 155
4.3. Zaplanowanie oddziaływań psychoterapeutycznych 160
5. Prawne aspekty wywiadu diagnostycznego z ofiarą przemocy seksualnej 162
5.1. Zgłoszenie prokuraturze zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia
przestępstwa 162
5.2. Diagnoza psychologiczna a normy prawne 163
6. Zakończenie 163
Wywiad psychologiczny na użytek postępowania sądowego - Bohdan Bielski 166
1. Wywiad diagnostyczny z uczestnikiem procesu karnego - świadkiem i sprawcą przestępstwa 166
1.1. Podstawy prawne udziału psychologa w czynnościach procesowych 166
1.2. Dlaczego „wywiad diagnostyczny” 167
1.3. Co pierwsze - wywiad czy przesłuchanie? 170
1.4. Cele psychologicznego wywiadu sądowego wobec świadków 171
1.5. Badanie sprawców przestępstw 187
2. Wywiad diagnostyczny ze stroną procesu cywilnego 191
2.1. Podstawa prawna udziału psychologa w czynnościach procesowych 191
2.2. Sprawy dotyczące czynności cywilno-prawnych 192
2.3. Sprawy dotyczące roszczeń odszkodowawczych 195
2.4. Inne kategorie spraw cywilnych 197
3. Ograniczenia i bariery w pracy psychologa sądowego 197
3.1. Ograniczenia kodeksowe i ich związek z etyką 197
3.2. Ograniczenia nieformalne 198
3.3. Bariery formalne w pracy psychologa sądowego 198
4. Zakończenie 199
Jak rozmawiać z rodziną osoby terminalnie chorej? - Bożena Winch 200
1. Wprowadzenie 200
2. Orientacja teoretyczna 202
3. Cele wywiadu 203
3.1. Cele wywiadu a etap choroby i czas jej trwania 204
3.2. Cele wywiadu a stan emocjonalny poszczególnych członków rodziny 205
3.3. Cele wywiadu a potrzeby członków rodzin 205
4. Pytania i hipotezy diagnostyczne 206
5. Wskaźniki 208
5.1. Wskaźniki motywacji rodziny do przyjścia do psychoterapeuty 208
5.2. Wskaźniki relacji wewnątrz rodziny i stylu komunikacji 208
5.3. Wskaźniki gotowości rodziny do zmian i odbudowy struktury 209
6. Pierwsze spotkanie z rodziną - operacjonalizacje 209
6.1. Techniki terapii systemowej 209
6.2. Przebieg wywiadu 210
6.3. Fragment rozmowy z rodziną chorego terminalnie 211
Jakość życia z chorobą serca - wywiad z pacjentem leczonym kardiologicznie - Magdalena Śniegulska 214
1. Wprowadzenie 214
2. Cel wywiadu w zależności od zadania psychologa w kontakcie z chorym 215
3. Specyfika sytuacji pacjenta kardiologicznego 216
3.1. Zawał mięśnia sercowego 216
3.2. Człowiek w szpitalu 218
4. Co szczególnie interesuje psychologa? 221
4.1. Ogólny kontekst teoretyczny - czyli co jest dla nas ważne 221
4.2. Postawy wobec choroby 222
4.3. Trudne uczucia 224
4.4. Zaprzeczanie i inne mechanizmy obronne 225
5. Przeprowadzanie wywiadu z pacjentem chorym kardiologicznie 226
5.1. O co pytać? 226
5.2. Jak pytać? 228
6. Opis przypadku 230
Wywiad przed przyjęciem do grupy wsparcia - Agata Engel-Bernatowicz 243
1. Kilka słów o specyfice pracy grupowej 243
2. Wstępne przygotowanie do wywiadu 246
2.1. Cel grupy 246
2.2. Konkretyzacja intuicji psychologicznych 248
2.3. Uszczegóławianie planu działania 248
2.4. Orientacja teoretyczna psychologa i techniki pracy 249
2.5. Ustalanie kryteriów naboru do grupy 250
2.6. Ustalanie zasad rezygnacji ze spotkań grupy 251
2.7. Omówienie zasad ewaluacji 252
3. Zaawansowane przygotowanie do wywiadu. Hipotezy, wskaźniki i ich operacjonalizacja 252
4. Plan rozmowy z uwzględnieniem dynamiki kontaktu. Zasady postępowania podczas wywiadu kwalifikacyjnego do grupy 260
4.1. Zawieranie kontraktu na spotkanie wstępne 260
4.2. Pogłębianie kontaktu 261
4.3. Przekazanie podstawowych danych na temat otwieranej grupy 262
4.4. Zebranie danych o osobie zgłaszającej się na spotkanie wstępne 263
4.5. Negocjowanie oferty i oczekiwań 266
4.6. Zakończenie rozmowy 269
5. Podsumowanie 269
Wywiad psychologiczny na potrzeby wspierania rozwoju osobowości - Dorota Kobylińska 271
1. Psychologiczny counselling jako podejście skupione na rozwoju i wzroście 271
2. Metody jakościowe w ramach CP 274
3. Podejście pozytywne jako kontekst wyznaczający specyfikę wywiadu
dla potrzeb wspierania rozwoju osobowości 275
4. Jak planować wywiad na potrzeby rozwoju osobowości: przykładowe obszary tematyczne 280
4.1. Wywiad pierwszy - weryfikacja hipotezy o samorealizacji 281
4.2. Wywiad drugi - weryfikacja hipotezy o wewnętrznym umiejscowieniu kontroli 285
5. Zakończenie 290
Kto będzie klientem? Nad czym będę pracował? Wstępny wywiad w poradni psychologiczno-pedagogicznej - Dorota Ziółkowska-Maciaszek 291
1. Specyfika poradni psychologiczno-pedagogicznej 291
1.1. Cele i zadania statutowe 291
1.2. Dla kogo jest poradnia ? 292
1.3. Rola psychologa - „psycholog pierwszego kontaktu” 292
2. Z własnych doświadczeń poradnianych 294
2.1. Cel pierwszego spotkania 294
2.2. Aranżacja pierwszego spotkania 295
3. Struktura wywiadu wstępnego w poradni 297
3.1. Problematyka zgłaszana przez rodzica na pierwszej rozmowie 297
3.2. Schemat postępowania metodologicznego 299
3.3. Dysleksja - problem do pracy czy temat zastępczy? 301
3.4. Czyj to problem? 304
3.5. Jaki jest rzeczywisty problem do pracy? 308
3.6. Kontrakt na pracę psychologiczną 311
4. Analiza wywiadów 315
4.1. „Proszę o diagnozę”. Dysleksja jako temat właściwy 315
4.2. „Porozmawiajmy o czymś innym”. Dysleksja jako temat zastępczy 322
4.3. „Czy mogę mówić o własnych sprawach?”. Czyj to problem? 333
4.4. „Nie chcę tu być”. Krok pierwszy Enrighta 338
Trudne rozmowy z uczniami. Wywiad psychologiczny z dzieckiem w pracy psychologa szkolnego - Aleksandra Wilkin-Day 341
1. Specyfika pracy psychologa szkolnego 341
1.1. Trudności związane ze specyfiką szkoły jako miejsca pracy psychologa 342
1.2. Szczególne możliwości, jakie daje psychologowi praca w szkole 344
2. Specyfika dziecka jako partnera kontaktu 345
2.1. Język wywiadu 346
2.2. Konieczność zastosowania wielu metod diagnozy 346
2.3. Etap rozwoju dziecka 347
2.4. Zależność dziecka od rodziców 348
3. Wywiad psychologiczny w szkole 348
3.1. Kontekst wywiadu 348
3.2. Cel wywiadu psychologicznego na przykładzie własnej praktyki 350
3.3. Orientacja teoretyczna 351
4. Przykłady wywiadów psychologicznych z uczniami 352
4.1. Przykład 1 - Paweł 352
4.2. Przykład 2 - Maciek 361
5. Podsumowanie 369
Wywiad kulturowy - Anna Małgorzata Chodynicka i Joanna Więckowska 370
1. Wywiad w psychologii kulturowej. Podstawowe pojęcia 370
2. Kultura w wywiadzie psychologicznym 371
3. Kontakt interpersonalny w wywiadzie kulturowym 372
3.1. Nawiązywanie kontaktu. Relacja diagnosta - osoba badana 372
3.2. Behawioralne wskaźniki kontaktu diagnostycznego 374
4. Język wywiadu kulturowego 376
5. Opór? 380
6. O potrzebie etnorelatywizmu 380
6.1. Stosunek do osoby badanej 380
6.2. Odmienna wiara, wartości 381
7. Jak przeprowadzić wywiad na temat akulturacji? 382
7.1. Orientacja teoretyczna 382
7.2. Hipotezy i pytania diagnostyczne 383
7.3. Wskaźniki 383
7.4. Operacjonalizacja 385
8. Wywiad kulturowy w praktyce 394
Zastosowanie wywiadu w zarządzaniu zasobami ludzkimi - Dorota Rutkowska 395
1. Kontekst wykorzystania wywiadu w zarządzaniu zasobami ludzkimi 395
2. Rodzaje wywiadu w zarządzaniu zasobami ludzkimi 397
3. Przydatność wywiadu w zarządzaniu zasobami ludzkimi 398
4. Postępowanie przy zastosowaniu wywiadu 402
4.1. Zdefiniowanie celu badania 402
4.2. Przygotowanie wywiadu 404
4.3. Interpretacja danych z wywiadu 415
4.4. Prowadzenie wywiadu 416
4.5. Przekazywanie informacji o wynikach badania 419
5. Różnice między „teorią a praktyką”, czyli o uchybieniach w wykorzystaniu wywiadu, ich przyczynach i konsekwencjach 420
Rozmowa kwalifikacyjna - Tamara Kasprzyk 423
1. Wprowadzenie 423
2. Przygotowanie do procesu rekrutacji 424
2.1. Diagnoza potrzeb firmy 424
2.2. Diagnoza możliwości firmy 426
2.3. Ogłoszenie prasowe 427
2.4. Wybór osoby prowadzącej rozmowę 428
3. Funkcja rozmowy kwalifikacyjnej 429
3.1. Ocena kandydata 429
3.2. Selekcja 433
3.3. Wymiana informacji 433
3.4. Funkcja marketingowa 434
4. Cel rozmowy rekrutacyjnej 434
5. Analiza dostępnych informacji 435
5.1. Analiza CV 435
5.2. Informacje z poprzednich szczebli rekrutacji 437
5.3. Referencje i rekomendacje 437
6. Przygotowanie do rozmowy 438
6.1. Rodzaje pytań 438
6.2. Operacjonalizacja wskaźników 444
6.3. Komfort własny 449
6.4. Miejsce 449
6.5. Czas 450
7. Struktura rozmowy 450
7.1. Komfort kandydata 450
7.2. Fazy rozmowy 451
8. Jak najlepiej słuchać? 452
8.1. Kontakt wzrokowy 452
8.2. Dostosowanie języka 453
8.3. Parafrazy 454
8.4. Wykorzystanie ciszy 454
8.5. Zachowanie kandydata jako informacja 455
8.6. Notatki 455
9. Pułapki oceniania 456
9.1. Pierwsze wrażenie 456
9.2. Efekt podobieństwa 457
9.3. Efekt aureoli 457
9.4. Selektywne słuchanie 458
9.5. Samospełniająca się przepowiednia 459
9.6. Efekt pierwszeństwa i efekt świeżości 460
10. Trudni kandydaci 460
10.1. Osoby dobrze przetrenowane 460
10.2. Osoby małomówne 461
10.3. Osoby nadmiernie gadatliwe 462
10.4. Gdy kandydat rozmawia przez telefon 463
10.5. Rekrutacja „szefa” 464
11. Rozmowa kwalifikacyjna jako narzędzie rekrutacji 464
11.1. Zalety 464
11.2. Wady 464
12. Przykładowy scenariusz rozmowy kwalifikacyjnej 465
Literatura cytowana 467
Indeks nazwisk 477
Indeks rzeczowy 481
1. Wprowadzenie 19
1.1. Definicja oddziału dziennego 19
1.2. Oddział dzienny dla osób chorujących na schizofrenię 19
1.3. Specyfika prezentowanego wywiadu 21
1.4. Specyfika rozmowy z pacjentem chorującym na schizofrenię 21
1.5. „Techniczna” strona rozmowy kwalifikacyjnej 22
2. Cel rozmowy kwalifikacyjnej 22
2.1. Nawiązanie kontaktu 22
2.2. Zebranie informacji 23
3. Język, w jakim formułowane są wnioski 25
4. Pytania diagnostyczne, wskaźniki i ich operacjonalizacja 26
4.1. Czy aktualny stan pacjenta pozwala mu na podjęcie leczenia w trybie dziennym? 26
4.2. Czy oddział dzienny jest adekwatną formą pomocy? 34
4.3. Czy pacjent przejawia gotowość do podjęcia terapii w ramach oddziału dziennego? 40
5. Ostateczna decyzja o kwalifikacji - podsumowanie zebranych informacji 43
Wywiad wstępny z osobą dorosłą zakwalifikowaną do psychoterapii poznawczo-behawioralnej - Maja Filipiak 45
1. Specyfika akademickich ośrodków terapeutycznych 45
1.1. Pierwszy kontakt klienta z ośrodkiem 45
1.2. Wstępna konsultacja 45
1.3. Kontrakty psychoterapeutyczne 47
1.4. Spotkanie służące zawarciu kontraktu terapeutycznego 47
2. Cele wstępnego wywiadu w procesie psychoterapii 48
3. Teoria terapii poznawczo-behawioralnej - podstawowe założenia, pojęcia 48
3.1. Podstawowe założenia 48
3.2. Podstawowe pojęcia 49
4. Pytania i hipotezy diagnostyczne stawiane przez terapeutę poznawczo-behawioralnego 53
5. Wskaźniki 54
5.1. Identyfikacja negatywnych automatycznych myśli 54
5.2. Rozpoznawanie wzorów interakcji pomiędzy automatycznymi myślami, emocjami, doznaniami cielesnymi i reakcjami behawioralnymi pacjenta 56
5.3. Identyfikacja wydarzenia krytycznego 56
5.4. Identyfikowanie dysfunkcjonalnych założeń 57
5.5. Identyfikowanie podstawowych przekonań 60
5.6. Identyfikowanie zachowań zabezpieczających 61
6. Charakterystyka wywiadu jako procedury zbierania informacji 62
6.1. Strona organizacyjna wywiadu 62
6.2. Ogólne zasady prowadzenia wywiadu w konwencji poznawczo-behawioralnej 63
6.3. Specyficzne pytania stawiane przez terapeutę (dialog sokratyczny) 65
6.4. Mini-eksperymenty 72
7. Wywiad a inne metody zbierania danych 73
7.1. Samoobserwacja 73
7.2. Kwestionariusze 74
8. Zakończenie 74
Wywiad wstępny z osobą dorosłą zakwalifikowaną do strategicznej psychoterapii krótkoterminowej - Maja Filipiak 75
1. Cele wstępnego wywiadu w procesie psychoterapii 75
2. Teoria strategicznej terapii krótkoterminowej - podstawowe założenia, pojęcia 76
2.1. Koncepcja powstawania i utrzymywania się problemów 77
2.2. Koncepcja rozwiązywania problemów 80
3. Pytania i hipotezy diagnostyczne 80
4. Wskaźniki 81
4.1. Odpowiedź na pytanie pierwsze - czy należy podjąć się pracy terapeutycznej z tym klientem? 81
4.2. Odpowiedź na pytanie drugie - wprowadzenie jakich zmian w zachowaniu klienta może doprowadzić do rozwiązania jego problemu? 83
4.3. Odpowiedź na pytanie trzecie - jak wprowadzić określone zmiany w zachowaniu klienta? 87
5. Operacjonalizacja 89
5.1. Strona organizacyjna wywiadu 89
5.2. Ogólne zasady prowadzenia wywiadu 91
5.3. Specyficzne pytania stawiane przez terapeutę 93
6. Przykład 94
6.1. Informacje wstępne na temat klientki 94
6.2. Przebieg spotkania z klientką 95
6.3. Odpowiedzi, jakich udzielił sobie zespół terapeutyczny po wywiadzie z klientką 101
Wywiad z kobietą - ofiarą przemocy domowej - Katarzyna Jabłońska 104
1. Wspólne planowanie pomocy 104
2. Czy można uniknąć poczucia bezradności w kontakcie z maltretowaną kobietą? Orientacja teoretyczna 105
2.1. Ocalała czy bezradna? 106
3. Zespół stresu pourazowego, depresja a może psychoza? 108
4. Sposób - pięć etapów interwencji kryzysowej w przypadku przemocy domowej 110
5. Pytania diagnostyczne, na które psycholog szuka odpowiedzi w trakcie pierwszego wywiadu z kobietą - ofiarą przemocy domowej 112
6. Poszukiwanie odpowiedzi na pytania diagnostyczne - wskaźniki
i ich operacjonalizacja 113
6.1. Czym jest przemoc 113
6.2. Bezpieczeństwo 117
6.3. Sieć wsparcia społecznego i zasoby ofiary/ocalałej 120
6.4. Strategie radzenia sobie z sytuacją przemocy 120
6.5. Poszukiwanie pomocy i jego rezultaty 121
7. Specyfika spotkań z ofiarą/ocalałą 122
7.1. Ogólne zasady prowadzenia rozmowy z kobietą doświadczającą przemocy 122
7.2. Specyfika spotkań z kobietą doświadczającą przemocy w różnych sytuacjach 123
8. Unikanie wtórnej wiktymizacji w procesie pomagania 125
9. Trudność w uznaniu realności historii przemocy - opór psychologa i jego źródła 127
10. Ryzyko fałszywego rozpoznania przemocy domowej 129
Wywiad psychologiczny z ofiarą przemocy seksualnej - Piotr Kiembłowski 131
1. Wprowadzenie w problematykę zjawiska przemocy seksualnej 131
1.1. Zjawisko przemocy seksualnej w świadomości i praktyce społecznej 131
1.2. Skala zjawiska przemocy seksualnej 132
1.3. Negatywne skutki przemocy seksualnej 133
2. Ogólne zasady prowadzenia wywiadu diagnostycznego z ofiarą przemocy seksualnej 134
2.1. Wywiad diagnostyczny a psychoterapia 134
2.2. Zainicjowanie procesu diagnostycznego 135
2.3. Kontrakt dotyczący wywiadu diagnostycznego z ofiarą przemocy 137
2.4. Zasady poprawnego komunikowania się podczas wywiadu diagnostycznego 137
2.5. Budowanie atmosfery zaufania i pokazanie korzyści z kontaktu 139
2.6. Ambiwalencja odczuć i zachowań rozmówcy 142
2.7. Nierealistyczne oczekiwania ofiary 143
2.8. Reakcja otoczenia a trafność diagnozy 144
3. Cele wywiadu diagnostycznego z ofiarą przemocy seksualnej 145
4. Pytania diagnostyczne, wskaźniki doznania przemocy, operacjonalizacje 147
4.1. Ustalenie, czy doszło do nadużycia seksualnego 147
4.2. Ocena skutków nadużycia seksualnego 155
4.3. Zaplanowanie oddziaływań psychoterapeutycznych 160
5. Prawne aspekty wywiadu diagnostycznego z ofiarą przemocy seksualnej 162
5.1. Zgłoszenie prokuraturze zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia
przestępstwa 162
5.2. Diagnoza psychologiczna a normy prawne 163
6. Zakończenie 163
Wywiad psychologiczny na użytek postępowania sądowego - Bohdan Bielski 166
1. Wywiad diagnostyczny z uczestnikiem procesu karnego - świadkiem i sprawcą przestępstwa 166
1.1. Podstawy prawne udziału psychologa w czynnościach procesowych 166
1.2. Dlaczego „wywiad diagnostyczny” 167
1.3. Co pierwsze - wywiad czy przesłuchanie? 170
1.4. Cele psychologicznego wywiadu sądowego wobec świadków 171
1.5. Badanie sprawców przestępstw 187
2. Wywiad diagnostyczny ze stroną procesu cywilnego 191
2.1. Podstawa prawna udziału psychologa w czynnościach procesowych 191
2.2. Sprawy dotyczące czynności cywilno-prawnych 192
2.3. Sprawy dotyczące roszczeń odszkodowawczych 195
2.4. Inne kategorie spraw cywilnych 197
3. Ograniczenia i bariery w pracy psychologa sądowego 197
3.1. Ograniczenia kodeksowe i ich związek z etyką 197
3.2. Ograniczenia nieformalne 198
3.3. Bariery formalne w pracy psychologa sądowego 198
4. Zakończenie 199
Jak rozmawiać z rodziną osoby terminalnie chorej? - Bożena Winch 200
1. Wprowadzenie 200
2. Orientacja teoretyczna 202
3. Cele wywiadu 203
3.1. Cele wywiadu a etap choroby i czas jej trwania 204
3.2. Cele wywiadu a stan emocjonalny poszczególnych członków rodziny 205
3.3. Cele wywiadu a potrzeby członków rodzin 205
4. Pytania i hipotezy diagnostyczne 206
5. Wskaźniki 208
5.1. Wskaźniki motywacji rodziny do przyjścia do psychoterapeuty 208
5.2. Wskaźniki relacji wewnątrz rodziny i stylu komunikacji 208
5.3. Wskaźniki gotowości rodziny do zmian i odbudowy struktury 209
6. Pierwsze spotkanie z rodziną - operacjonalizacje 209
6.1. Techniki terapii systemowej 209
6.2. Przebieg wywiadu 210
6.3. Fragment rozmowy z rodziną chorego terminalnie 211
Jakość życia z chorobą serca - wywiad z pacjentem leczonym kardiologicznie - Magdalena Śniegulska 214
1. Wprowadzenie 214
2. Cel wywiadu w zależności od zadania psychologa w kontakcie z chorym 215
3. Specyfika sytuacji pacjenta kardiologicznego 216
3.1. Zawał mięśnia sercowego 216
3.2. Człowiek w szpitalu 218
4. Co szczególnie interesuje psychologa? 221
4.1. Ogólny kontekst teoretyczny - czyli co jest dla nas ważne 221
4.2. Postawy wobec choroby 222
4.3. Trudne uczucia 224
4.4. Zaprzeczanie i inne mechanizmy obronne 225
5. Przeprowadzanie wywiadu z pacjentem chorym kardiologicznie 226
5.1. O co pytać? 226
5.2. Jak pytać? 228
6. Opis przypadku 230
Wywiad przed przyjęciem do grupy wsparcia - Agata Engel-Bernatowicz 243
1. Kilka słów o specyfice pracy grupowej 243
2. Wstępne przygotowanie do wywiadu 246
2.1. Cel grupy 246
2.2. Konkretyzacja intuicji psychologicznych 248
2.3. Uszczegóławianie planu działania 248
2.4. Orientacja teoretyczna psychologa i techniki pracy 249
2.5. Ustalanie kryteriów naboru do grupy 250
2.6. Ustalanie zasad rezygnacji ze spotkań grupy 251
2.7. Omówienie zasad ewaluacji 252
3. Zaawansowane przygotowanie do wywiadu. Hipotezy, wskaźniki i ich operacjonalizacja 252
4. Plan rozmowy z uwzględnieniem dynamiki kontaktu. Zasady postępowania podczas wywiadu kwalifikacyjnego do grupy 260
4.1. Zawieranie kontraktu na spotkanie wstępne 260
4.2. Pogłębianie kontaktu 261
4.3. Przekazanie podstawowych danych na temat otwieranej grupy 262
4.4. Zebranie danych o osobie zgłaszającej się na spotkanie wstępne 263
4.5. Negocjowanie oferty i oczekiwań 266
4.6. Zakończenie rozmowy 269
5. Podsumowanie 269
Wywiad psychologiczny na potrzeby wspierania rozwoju osobowości - Dorota Kobylińska 271
1. Psychologiczny counselling jako podejście skupione na rozwoju i wzroście 271
2. Metody jakościowe w ramach CP 274
3. Podejście pozytywne jako kontekst wyznaczający specyfikę wywiadu
dla potrzeb wspierania rozwoju osobowości 275
4. Jak planować wywiad na potrzeby rozwoju osobowości: przykładowe obszary tematyczne 280
4.1. Wywiad pierwszy - weryfikacja hipotezy o samorealizacji 281
4.2. Wywiad drugi - weryfikacja hipotezy o wewnętrznym umiejscowieniu kontroli 285
5. Zakończenie 290
Kto będzie klientem? Nad czym będę pracował? Wstępny wywiad w poradni psychologiczno-pedagogicznej - Dorota Ziółkowska-Maciaszek 291
1. Specyfika poradni psychologiczno-pedagogicznej 291
1.1. Cele i zadania statutowe 291
1.2. Dla kogo jest poradnia ? 292
1.3. Rola psychologa - „psycholog pierwszego kontaktu” 292
2. Z własnych doświadczeń poradnianych 294
2.1. Cel pierwszego spotkania 294
2.2. Aranżacja pierwszego spotkania 295
3. Struktura wywiadu wstępnego w poradni 297
3.1. Problematyka zgłaszana przez rodzica na pierwszej rozmowie 297
3.2. Schemat postępowania metodologicznego 299
3.3. Dysleksja - problem do pracy czy temat zastępczy? 301
3.4. Czyj to problem? 304
3.5. Jaki jest rzeczywisty problem do pracy? 308
3.6. Kontrakt na pracę psychologiczną 311
4. Analiza wywiadów 315
4.1. „Proszę o diagnozę”. Dysleksja jako temat właściwy 315
4.2. „Porozmawiajmy o czymś innym”. Dysleksja jako temat zastępczy 322
4.3. „Czy mogę mówić o własnych sprawach?”. Czyj to problem? 333
4.4. „Nie chcę tu być”. Krok pierwszy Enrighta 338
Trudne rozmowy z uczniami. Wywiad psychologiczny z dzieckiem w pracy psychologa szkolnego - Aleksandra Wilkin-Day 341
1. Specyfika pracy psychologa szkolnego 341
1.1. Trudności związane ze specyfiką szkoły jako miejsca pracy psychologa 342
1.2. Szczególne możliwości, jakie daje psychologowi praca w szkole 344
2. Specyfika dziecka jako partnera kontaktu 345
2.1. Język wywiadu 346
2.2. Konieczność zastosowania wielu metod diagnozy 346
2.3. Etap rozwoju dziecka 347
2.4. Zależność dziecka od rodziców 348
3. Wywiad psychologiczny w szkole 348
3.1. Kontekst wywiadu 348
3.2. Cel wywiadu psychologicznego na przykładzie własnej praktyki 350
3.3. Orientacja teoretyczna 351
4. Przykłady wywiadów psychologicznych z uczniami 352
4.1. Przykład 1 - Paweł 352
4.2. Przykład 2 - Maciek 361
5. Podsumowanie 369
Wywiad kulturowy - Anna Małgorzata Chodynicka i Joanna Więckowska 370
1. Wywiad w psychologii kulturowej. Podstawowe pojęcia 370
2. Kultura w wywiadzie psychologicznym 371
3. Kontakt interpersonalny w wywiadzie kulturowym 372
3.1. Nawiązywanie kontaktu. Relacja diagnosta - osoba badana 372
3.2. Behawioralne wskaźniki kontaktu diagnostycznego 374
4. Język wywiadu kulturowego 376
5. Opór? 380
6. O potrzebie etnorelatywizmu 380
6.1. Stosunek do osoby badanej 380
6.2. Odmienna wiara, wartości 381
7. Jak przeprowadzić wywiad na temat akulturacji? 382
7.1. Orientacja teoretyczna 382
7.2. Hipotezy i pytania diagnostyczne 383
7.3. Wskaźniki 383
7.4. Operacjonalizacja 385
8. Wywiad kulturowy w praktyce 394
Zastosowanie wywiadu w zarządzaniu zasobami ludzkimi - Dorota Rutkowska 395
1. Kontekst wykorzystania wywiadu w zarządzaniu zasobami ludzkimi 395
2. Rodzaje wywiadu w zarządzaniu zasobami ludzkimi 397
3. Przydatność wywiadu w zarządzaniu zasobami ludzkimi 398
4. Postępowanie przy zastosowaniu wywiadu 402
4.1. Zdefiniowanie celu badania 402
4.2. Przygotowanie wywiadu 404
4.3. Interpretacja danych z wywiadu 415
4.4. Prowadzenie wywiadu 416
4.5. Przekazywanie informacji o wynikach badania 419
5. Różnice między „teorią a praktyką”, czyli o uchybieniach w wykorzystaniu wywiadu, ich przyczynach i konsekwencjach 420
Rozmowa kwalifikacyjna - Tamara Kasprzyk 423
1. Wprowadzenie 423
2. Przygotowanie do procesu rekrutacji 424
2.1. Diagnoza potrzeb firmy 424
2.2. Diagnoza możliwości firmy 426
2.3. Ogłoszenie prasowe 427
2.4. Wybór osoby prowadzącej rozmowę 428
3. Funkcja rozmowy kwalifikacyjnej 429
3.1. Ocena kandydata 429
3.2. Selekcja 433
3.3. Wymiana informacji 433
3.4. Funkcja marketingowa 434
4. Cel rozmowy rekrutacyjnej 434
5. Analiza dostępnych informacji 435
5.1. Analiza CV 435
5.2. Informacje z poprzednich szczebli rekrutacji 437
5.3. Referencje i rekomendacje 437
6. Przygotowanie do rozmowy 438
6.1. Rodzaje pytań 438
6.2. Operacjonalizacja wskaźników 444
6.3. Komfort własny 449
6.4. Miejsce 449
6.5. Czas 450
7. Struktura rozmowy 450
7.1. Komfort kandydata 450
7.2. Fazy rozmowy 451
8. Jak najlepiej słuchać? 452
8.1. Kontakt wzrokowy 452
8.2. Dostosowanie języka 453
8.3. Parafrazy 454
8.4. Wykorzystanie ciszy 454
8.5. Zachowanie kandydata jako informacja 455
8.6. Notatki 455
9. Pułapki oceniania 456
9.1. Pierwsze wrażenie 456
9.2. Efekt podobieństwa 457
9.3. Efekt aureoli 457
9.4. Selektywne słuchanie 458
9.5. Samospełniająca się przepowiednia 459
9.6. Efekt pierwszeństwa i efekt świeżości 460
10. Trudni kandydaci 460
10.1. Osoby dobrze przetrenowane 460
10.2. Osoby małomówne 461
10.3. Osoby nadmiernie gadatliwe 462
10.4. Gdy kandydat rozmawia przez telefon 463
10.5. Rekrutacja „szefa” 464
11. Rozmowa kwalifikacyjna jako narzędzie rekrutacji 464
11.1. Zalety 464
11.2. Wady 464
12. Przykładowy scenariusz rozmowy kwalifikacyjnej 465
Literatura cytowana 467
Indeks nazwisk 477
Indeks rzeczowy 481