Dane szczegółowe książki

Zamiast wstępu #11

CZĘŚĆ I
KOMPETENCJE INTERTEKSTUALNE (Dyskusje i propozycje)

Rozdział I: Stylizacja a problem intertekstualności
1. Co się dzieje między tekstami? - Co się dzieje między stylami? - Otwarcie problemu #15
2. Stylizacja a intertekstualność. - Sformułowanie problemu #17
3. Wstępna definicja stylizacji #20
4. Pastisz jako wyjściowy model stylizacji. - Przykład: pastisz K. Wyki z sonetów M. Sępa Szarzyńskiego #21
5. Właściwości stylizacji wyprowadzone z pastiszu: „hipoteza stylistyczna”, sfingowanie metatekstu, alienacja semiotyczna, reinterpretacja wzorca #24
6. Przegląd stanowisk teoretycznych w sprawie stylizacji i zjawisk pokrew-nych; aluzja literacka, cytat struktury, archaizacja (dialektyzacja) uwierzytelniająca #29
7. Zagadnienie intertekstualności w ujęciach semiotyki i poststrukturalizmu #36
8. Intertekstualność według dekonstruktywistów #43

Rozdział II: Historycznoliteracka aktywność stylizacji
1. Pastisz a tzw. stylizacja właściwa. - Aspekt historycznoliteracki; aktualizacja i reinterpretacja form tradycji #49
2. Struktura stylistyczna tekstu a struktura jego przestrzeni intertekstualnej. - Przykład: Cz. Miłosz, Rozmowa na Wielkanoc 1632;analizy mechanizmów semiotycznych stylizacji na wszystkich poziomach struktury tekstu #53
3. Mechanizmy semiotyczne stylizacji w procesie historycznoliterackim. - Funkcja rekompensatywna #59
4. Styl stylizacji. - Stylizacja a kontynuacja tradycji. - Funkcje dystansu stylizatorskiego; reinterpretacja form przeszłości #62

Rozdział III: Intertekstualność a tradycja literacka
1. Stylizacja jako strategia intertekstualna. - Ingerencja w systemy literackie #65
2. Makrosystem literatury a systemy tradycji literackich #67
3. Zarys typologii systemów semiotycznych („języków”) tradycji. - Strate-gia intertekstualna jako gra z tradycją; restrykcyjna granica intersemiotyczna; gest semiotyczny. - Wstępna typologia strategii intertekstualnych #71
4. Stylizacja wobec tradycji. - Ambiwalentne zespolenie aspektu kontynuacji i opozycji #76
5. Ewolucja hermeneu tyczna literatury a stylizacja #79
6. Semiotyczne mechanizmy lektury tekstów „archaicznych”: samostylizacja. - Samostylizacja a stylizacja. - Protetyczne funkcje stylizacji w procesie historycznoliterackim #81

Rozdział IV: Typologia strategii intertekstualnych i jej kryteria semantyczno-pragmatyczne
1. Zjawiska pokrewne stylizacji. Strefy niejasne; trudności klasyfikacyjne. - Przykład: J. Lechoń, Karmazynowy poemat #87
2. Typologia strategii intertekstualnych. - Szczególna pozycja burleski i heroikomiki #90
3. Dwa rodzaje strategii intertekstualnych. - Problem znaczeniotwórczej roli związków intertekstualnych. - Przegląd przykładów #97
4. Znaczeniowa relewantność związków intertekstualnych. - Przykłady: Mickiewicz, Miłosz, Lechoń, Broniewski. - Tekstualizacja kontekstów #101
5. Zasada konwersacji intertekstualnej; intersemiotyczność. - Strategie prymarnie oraz wtórnie konwersacyjne #110
6. Autorytatywność intertekstu i problem alegacji intertekstualnej; przy-kłady. - Alegatywność prymarna. - Alegacja a konwersacja intertekstualna; dyskusje teoretyczne; słowo autorytarne a słowo charyzmatyczne. - Strategie sekundarnie alegatywne #116
7. Implikatury intertekstualne; modyfikacja propozycji H. P. Grice’a; dyskusje teoretyczne. Reguła „wspólnego języka” i reguła „oryginalności” #125
8. Mechanizmy powstawania implikatur intertekstualnych. - Przykłady: A. Mickiewicz, Księgi narodu i pielgrzymstwa; B. Leśmian, Urszula Kochanowska; Z. Herbert, Apollo i Marsjasz #131
9. Funkcja indeksalna i jej tekstualne wykładniki. - Architekstualność wtórna; alienacja i asymilacja archetekstu. - Ostentacyjność nawiązań intertekstualnych w obrębie różnych strategii #137
10. Zakresy i adresy nawiązań intertekstualnych; ich rodzaje podstawowe. - Intertekstualność a intersemiotyczność #143

Rozdział V: Ewolucja i rewolucja intertekstualna
1. Historyczne przekształcenia strategii intertekstualnych; jawne naśladownictwa a aktywna kontynuacja #147
2. Hermeneutyczne aspekty ewolucji strategii intertekstualnych. - Kieru-nek ewolucji: wzmożona konwersacyjność. - Przykład: rozumienie tego samego utworu w kolejnych okresach literackich; zmiana kwalifikacji intertekstualnej (Sz. Szymonowic, Sielanki) #150
3. Ewolucja przestrzeni intertekstualnych. - Strategia intertekstualna a technika intertekstualna. - Strategie wobec „doświadczenia hermeneutycznego” epoki: klasycyzm a romantyzm. - Kody twórczości i kody lektury intertekstualnej. - Ekspansja intertekstualności konwersacyjnej (intersemiotycznej) #154
4. Romantyczny przełom intertekstualny; rozpad „wspólnego języka” i „wspólnego świata” kultury. - Wielka Improwizacja Mickiewicza i jej „ideologia intertekstualna”. Stanowisko Norwida. - Alienacja systemów semiotycznych kultury współczesnej #160
5. Romantyczne zaczątki rewolucji intertekstualnej. - Dominacja strategii prymarnie konwersacyjnych. - Konwersacyjność intertekstualna przed romantyzmem a dziś; parodia współczesna wobec tradycyjnej burleski i heroikomiki. - Stanowisko M. Bachtina wobec parodii; dyskusja teoretyczna #166

CZĘŚĆ II
STRATEGIE INTERTEKSTUALNE (Lektury i interpretacje)

Wstęp. - Lektura intertekstualna #173

Rozdział I: Aktywna kontynuacja i epigonizm
1. Charakterystyka ogólna obu strategii jako „naturalnych” metod kontaktu z systemami tradycji #177
2. Aktywna kontynuacja. - Historyczne ukonstytuowanie się strategii. - Stosunek do jawnego naśladownictwa i stylizacji. - Przykład: J. Kochanowski, Pieśni #179
3. Epigonizm. - Charakterystyka ogólna. - Przykłady: program polskiego socrealizmu i jego powieściowe realizacje; „powieści biblijne” (zwł. Listy Nikodema) J. Dobraczyńskiego. - Stosunek do innych strategii intertekstualnych #186

Rozdział II: Restytucja formy
1. Charakterystyka ogólna #195
2. Restytucja ewokatywna (emblematyczna). - Przykład: późna twórczość K. I. Gałczyńskiego #196
3. Restytucja ewokatywna (cd.) -poszerzenie zasięgu i funkcji; „uniknięcie stylizacji”. - Przykład: T. Nowak, Psalmy #199
4. Restytucja tematyczna. - Jej historycznoliteracka efemeryczność. - Przykład: W. Broniewski, Bagnet na broń, Drzewo rozpaczające; restytucja romantycznego motywu pielgrzyma i żołnierza - tułacza #205
5. Właściwa restytucja formy. - Przykład: Cz. Miłosz, Toast #207
6. Zakresy i możliwości strategii. - Historycznoliterackie warunki jej funkcjonowania #214

Rozdział III: Jawne naśladownictwa wzorów
1. Charakterystyka ogólna #218
2. Naśladownictwo programowe. - Ogólna charakterystyka. - Rola i po-zycja tej strategii w okresach panowania „estetyki tożsamości”; „wspólny świat” kultury (renesans, klasycyzm). - Ewolucja mechanizmów i funkcji strategii. - Przykład: Sz. Szymonowie, Sielanki #220
3. Naśladownictwo programowe (cd.). - Przykład lektury i interpretacji intertekstualnej: S. Trembecki, Sofiówka #228
4. Naśladownictwo tendencyjne. - Typowa strategia intertekstualna okresu romantyzmu. - Ambiwalentny stosunek do wzoru. - Przykład: J. Słowacki, Lambro #235
5. Inne odmiany jawnego naśladownictwa. - Naśladownictwo sytuacyjne (przykład: debiut poetycki A. Międzyrzeckiego wobec wojennej poezji Broniewskiego). - Naśladownictwo jednostkowe (unikatowe); przykład: Wacław J. Słowackiego wobec Marii A. Malczewskiego. - Naśladownictwo polemiczne; uzasadnienie kwalifikacji semiotycznej. - Przykłady: J. Słowacki, Odpowiedź na „Psalmy przyszłości”; Traktat polemiczny W. Wirpszy wobec Traktatu moralnego Cz. Miłosza; Wzlot J. Iwaszkiewicza wobec Upadku A. Camusa #241

Rozdział IV: Reminiscencja stylistyczna
1. Charakterystyka ogólna: strategia pogranicza między alegacją a prymarną konwersacją intersemiotyczną. Trudności z wyodrębnieniem #252
2. Strukturalna reminiscencja formy i jej wariant modyfikujący wzorzec (pseudo-stylizacyjny). Stosunek obu wariantów do sfery intertekstów #255
3. Przykłady: J. Tuwim, Kwiaty polskie (wariant prosty); J. M. Rymkiewicz, Juliusz Słowacki pyta o godzinę (wariant modyfikujący); intertekst: romantyczny poemat dygresyjny #260
4. Reminiscencja inkrustacyjna. - Przykład: liryki „szwajcarskie” J. Przybosia wobec Słowackiego. - Historycznoliterackie funkcje reminiscencji i jej uzasadnienia #268

Rozdział V: Reminiscencja stylistyczna wobec, strategii prymarnie konwersacyjnych
1. Ogólna charakterystyka pogranicza. Związki ze stylizacją. - „Parenteza intertekstualna” #276
2. Mozaika cytatów struktury. - Przykład: C. Norwid, A Dorio ad Phrygium #278
3. Reminiscencja polemiczno-dystansująca. - Dialogiczność wewnątrztekstowa a dialogiczność przestrzeni intertekstualnej. - Przykład: W. Broniewski, Poezja (1925) #282
4. Ukryty cudzysłów (metatekst) i jego odsłonięcie. - Ambiwalenty stosunek do intertekstów. - Przykład: Cz. Miłosz, Piosenka na jedną strunę (1938) #290
5. Ukryta polemika międzystylistyczna (autopolemika). - Ambiwalencje struktury stylistycznej tekstu i jego przestrzeni intertekstualnej. - Aksjologiczna rama modalna #295
6. Funkcja poszczególnych odmian strategii wobec aktualnej tradycji literackiej; „ingres” formy w tradycję aktualną (przykład: Balladyna J. Słowackiego) #297

Rozdział VI: Kulturowa transpozycja tematyczna
1. Historyczne wędrówki tematów; tradycja badań literaturoznawczych. Perspektywy literackiej ikonologii historycznej. - Temat jako znak quasi-ikoniczny. - Ogólna charakterystyka strategii #302
2. Apokryficzna transpozycja tematu. - Przykład: Z. Herbert, W drodze do Delf(1957) #309
3. Modyfikująca transpozycja tematu (nie-apokryficzna); transmodalizacja historyczna. - Przykład: S. Witwicki, Samson (1830) #315
4. Temat historyczny jako pretekst i archetyp problematyki aktualnej (ostentacyjny apokryf współczesny). - Przykład: Z. Herbert, Tren Fortynbrasa (1961) #318

Rozdział VII: Transpozycja tematyczna wobec stylizacji
1. Częściowa aktualizacja pierwotnego „języka” historycznego tematu. Intersemiotyczne zawieszenie. - Temat jako wielokontekstowy topos historyczny; perspektywiczny układ archetekstów. - Przykład: J. M. Rymkiewicz, cykl Na trupa i wiersze pokrewne (1970-1978) #324
2. Sfingowanie archetekstu. - Efekt alienacji semiotycznej tematu i jego artystyczna rola. - Przykład: W. Szymborska, Mozaika bizantyjska (1967) #330
3. Transpozycja wobec trawestacji poważnej. - Teksty intersemiotycznie dwuinterpretowalne; sprzężenie implikatur alegoretycznych i archetypicznych. - Przykład: Cz. Miłosz, Król Popiel (1962) #332
4. Transpozycja a „naturalne” podjęcie tematu historycznego w literaturze współczesnej #337

Rozdział VIII: Stylizacja jako interpretacja tradycji
1. Trzy podstawowe odmiany stylizacji i ich stosunek do tradycji (sfery intertekstów) #340
2. Stylizacja akceptatywna. - Przykład: W. Berent, Żywe kamienie #342
3. Stylizacja polemiczna (parodystyczna). - Przykład: W. Gombro-wicz, Trans-Atlantyk #347
4. Stylizacja quasi-polemiczna (oksymoroniczna). - Przykład: B. Leśmian, W przeddzień swego zmartwychwstania (Łąka, 1920) #357
5. Stylizacja jako gra intersemiotyczna. - Rola metajęzykowej ramy modalnej tekstu stylizowanego. - Semiotyczny status implikatur intertekstualnych w poszczególnych odmianach stylizacji. - Ingerencja w systemy tradycji nieaktualnej oraz restrukturalizacja aktualnej. - Historycznoliterackie motywacje i funkcje sylizacji w poszczególnych odmianach. - Powrót do omówionych przykładów #372
6. Wnioski końcowe. - Podsumowanie historycznoliterackich motywacji i funkcji stylizacji jako strategii intersemiotycznej #382

Indeks nazwisk #387