Dane szczegółowe książki
Wprowadzenie do logopedii / Gunia, Grażyna; Lechta, Viktor
Autorzy
Tytuł
Wprowadzenie do logopedii
Wydawnictwo
Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2011
ISBN
978-83-7587-610-9
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wstęp ... 9
Część I. Wprowadzenie do teoretycznych i metodycznych podstaw logopedii
Viktor Lechta
1. Podstawy teoretyczne ogopedii ...15
1.1. Podstawowe definicje ...15
1.1.1. Logopedia jako dyscyplina naukowa ... 15
1.1.2. Logopedia jako profesja ... 18
1.1.3. Logopedia jako przedmiot studiów ... 18
1.2. Rozwój myśli logopedycznej w świetle ewolucji światowych paradygmatów ...18
1.3. Zaburzona zdolność komunikacyjna (ZZK) ...20
1.4. Interwencja logopedyczna ...23
1.4.1. Logopedyczna diagnoza ... 23
1.4.1.1. Metody i zasady logopedycznej diagnozy... 25
1.4.2. Logopedyczna terapia ... 25
1.4.2.1. Metody, techniki, strategie logopedyczne ... 26
1.4.2.2. Zasady i formy pracy ... 27
1.4.3. Logopedyczna profilaktyka ... 27
1.5. Sens terapii logopedycznej ...28
Grażyna Gunia
2. Komunikacja alternatywna ...33
2.1. Ustalenia terminologiczne na temat komunikacji wspomagającej i alternatywnej ...35
2.1.1. Język migowy ... 36
2.1.2. System Blissa... 37
2.1.3. Piktogramy... 38
2.1.4. Makaton... 38
2.2. Misja Stowarzyszenia ISSAC ...39
2.3. Podobieństwa i różnice między sposobami porozumiewania się ... 39
Grażyna Gunia
3. Pomoce w diagnozie, terapii i profilaktyce logopedycznej ... 45
3.1. Funkcje i zadania środków dydaktycznych w interwencji logopedycznej ...46
3.2. Znaczenie dźwięków naśladowczych w interwencji logopedycznej ... 48
3.3. Graficzne i plastyczne wspomaganie interwencji logopedycznej ...48
3.4. Urządzenia wspomagające terapię logopedyczną ...50
Grażyna Gunia
4. Koncepcja i organizacja opieki logopedycznej w Polsce... 53
4.1. Model multiinterdyscyplinarnej opieki logopedycznej w teorii L. Kaczmarka... 54
4.2. Organizacja opieki logopedycznej - systemowa analiza ... 55
4.3. Perspektywy logopedycznej interwencji na początku XXI wieku...57
4.4. Profilaktyka logopedyczna szansą dla dziecka, rodziców, logopedy ... 58
4.4.1. Prenatalne uwarunkowania rozwoju mowy ... 59
4.4.2. Zapobieganie zaburzeniom mowy w okresie noworodkowym oraz niemowlęcym ...60
4.4.3. Wspomaganie rodziców... 62
4.4.4. Wspomaganie rozwoju mowy dziecka w wieku przedszkolnym... 63
4.4.5. Kultura żywego słowa ... 64
Część II. Zaburzenia mowy
Grażyna Gunia
1. Wprowadzenie do zaburzeń w kształtowaniu się mowy ...71
1.1. Uwagi ogólne na temat typologii zaburzeń mowy, głosu i zaburzeń zdolności komunikacyjnej ...72
Grażyna Gunia
2. Dyslalia...77
2.1. Ustalenia terminologiczne...77
2.2. Etiologia ... 78
2.3. Klasyfikacja dyslalii ...78
2.4. Diagnoza... 79
2.5. Terapia... 79
2.6. Seplenienie...82
2.7. Rotacyzm ... 84
2.8. Profilaktyka... 85
Grażyna Gunia
3. Rhinolalia ...87
3.1. Terminologia ... 87
3.2. Etiologia ... 88
3.3. Rozszczep podniebienia ...88
3.3.1. Statystyka ... 89
3.3.2. Etiologia... 90
3.3.3. Symptomy... 90
3.3.4. Diagnoza... 91
3.3.5. Terapia... 92
3.3.6. Profilaktyka ... 95
Grażyna Gunia
4. Afazja, afazja dziecięca (alalia)... 99
4.1. Ustalenia terminologiczne... 99
4.2. Przyczyny... 100
4.3. Klasyfikacja i symptomatologia ... 100
4.4. Afazja dziecięca - terminologia ... 102
4.4.1. Etiologia... 104
4.4.2. Klasyfikacja ... 104
4.4.3. Diagnoza... 106
4.4.4. Terapia ... 107
4.4.5. Profilaktyka ... 108
Grażyna Gunia
5. Dyzartria... 111
5.1. Ustalenia terminologiczne... 111
5.2. Dyzartria a mózgowe porażenie dziecięce ...112
5.3. Typologia etiologiczno-symptomatologiczna dyzartrii...113
5.4. Diagnoza... 116
5.5. Terapia... 117
5.6. Profilaktyka... 120
Grażyna Gunia
6. Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu ...123
6.1. Ustalenia terminologiczne...123
6.2. Etiologia ... 127
6.3. Klasyfikacja ...128
6.4. Statystyka... 129
6.5. Symptomy... 129
6.6. Diagnoza objawów ryzyka dysleksji ...131
6.6.1. Wiek niemowlęcy i poniemowlęcy... 131
6.6.2. Wiek przedszkolny (3-5 lat) ... 131
6.6.3. Wiek 6-7 lat ... 132
6.6.4. Młodszy wiek szkolny (klasa I—III) ... 133
6.6.5. Wiek szkolny powyżej klasy IV... 134
6.7. Diagnoza... 135
6.8. Terapia... 135
6.9. Profilaktyka... 137
Viktor Lechta
7. Mutyzm... 141
7.1. Ustalenia terminologiczne... 141
7.2. Etiologia ... 142
7.3. Klasyfikacja ...-... 142
7.4. Symptomatologia ...143
7.5. Zasady interwencji logopedycznej...143
7.6. Profilaktyka... 144
Viktor Lechta
8. Zaburzenia głosu ...147
8.1. Terminologia ... 147
8.2. Etiologia ... 148
8.3. Klasyfikacja ... 149
8.4. Symptomatologia ... 149
8.5. Zasady interwencji logopedycznej ... 150
Viktor Lechta
9. Jąkanie ... 151
9.1. Ustalenia terminologiczne... 152
9.2. Statystyka... 152
9.3. Klasyfikacja ... 153
9.4. Przyczyny... 153
9.4.1. Czynniki etiologiczne... 153
9.4.1.1. Przyczyny organiczne ... 153
9.4.1.2. Środowisko społeczne ... 154
9.4.1.3. Czynniki psychiczne... 155
9.4.2. Geneza jąkania ... 157
9.5. Symptomy... 160
9.5.1. Napięcie psychiczne ... 160
9.5.2. Nadmierny wysiłek... 161
9.5.3. Dysfluencja... 162
9.6. Opieka logopedyczna... 162
9.6.1. Diagnostyka ... 163
9.6.1.1. Napięcie psychiczne związane z potrzebą komunikacji ... 163
9.6.1.2. Nadmierny wysiłek przy mówieniu ... 164
9.6.1.3 Niepłynności w wypowiedzi ... 164
9.6.1.4. Diagnostyka dyfcrencjalna ... 165
9.6.2. Terapia... 165
9.6.2.1. Integracyjny program terapeutyczny ... 166
9.7. Profilaktyka... 168
Viktor Lechta
10. Mowa bezładna (niewyraźna mowa, giełkot)... 171
10.1. Określenie terminologiczne ... 172
10.2. Statystyka ... 173
10.3. Klasyfikacja ... 173
10.4. Przyczyny ... 174
10.5. Symptomy... 175
10.5.1. Przejawy w dziedzinie zdolności mowy i zdolności językowych ... 175
10.5.1.1. Patologicznie przyspieszone tempo mowy... 175
10.5.1.2. Niewyraźna artykulacja ... 176
10.5.1.3. Obniżony poziom zdolności językowych ... 177
10.5.2. Inne objawy ... 177
10.6. Opieka logopedyczna ... 179
10.6.1. Diagnostyka... 179
10.6.1.1. Diagnostyka dyferencjalna... 181
10.6.2. Terapia ... 182
10.6.2.1. Zasady ogólne... 182
10.6.2.2. Metody i techniki ... 183
10.7. Profilaktyka... 187
Część I. Wprowadzenie do teoretycznych i metodycznych podstaw logopedii
Viktor Lechta
1. Podstawy teoretyczne ogopedii ...15
1.1. Podstawowe definicje ...15
1.1.1. Logopedia jako dyscyplina naukowa ... 15
1.1.2. Logopedia jako profesja ... 18
1.1.3. Logopedia jako przedmiot studiów ... 18
1.2. Rozwój myśli logopedycznej w świetle ewolucji światowych paradygmatów ...18
1.3. Zaburzona zdolność komunikacyjna (ZZK) ...20
1.4. Interwencja logopedyczna ...23
1.4.1. Logopedyczna diagnoza ... 23
1.4.1.1. Metody i zasady logopedycznej diagnozy... 25
1.4.2. Logopedyczna terapia ... 25
1.4.2.1. Metody, techniki, strategie logopedyczne ... 26
1.4.2.2. Zasady i formy pracy ... 27
1.4.3. Logopedyczna profilaktyka ... 27
1.5. Sens terapii logopedycznej ...28
Grażyna Gunia
2. Komunikacja alternatywna ...33
2.1. Ustalenia terminologiczne na temat komunikacji wspomagającej i alternatywnej ...35
2.1.1. Język migowy ... 36
2.1.2. System Blissa... 37
2.1.3. Piktogramy... 38
2.1.4. Makaton... 38
2.2. Misja Stowarzyszenia ISSAC ...39
2.3. Podobieństwa i różnice między sposobami porozumiewania się ... 39
Grażyna Gunia
3. Pomoce w diagnozie, terapii i profilaktyce logopedycznej ... 45
3.1. Funkcje i zadania środków dydaktycznych w interwencji logopedycznej ...46
3.2. Znaczenie dźwięków naśladowczych w interwencji logopedycznej ... 48
3.3. Graficzne i plastyczne wspomaganie interwencji logopedycznej ...48
3.4. Urządzenia wspomagające terapię logopedyczną ...50
Grażyna Gunia
4. Koncepcja i organizacja opieki logopedycznej w Polsce... 53
4.1. Model multiinterdyscyplinarnej opieki logopedycznej w teorii L. Kaczmarka... 54
4.2. Organizacja opieki logopedycznej - systemowa analiza ... 55
4.3. Perspektywy logopedycznej interwencji na początku XXI wieku...57
4.4. Profilaktyka logopedyczna szansą dla dziecka, rodziców, logopedy ... 58
4.4.1. Prenatalne uwarunkowania rozwoju mowy ... 59
4.4.2. Zapobieganie zaburzeniom mowy w okresie noworodkowym oraz niemowlęcym ...60
4.4.3. Wspomaganie rodziców... 62
4.4.4. Wspomaganie rozwoju mowy dziecka w wieku przedszkolnym... 63
4.4.5. Kultura żywego słowa ... 64
Część II. Zaburzenia mowy
Grażyna Gunia
1. Wprowadzenie do zaburzeń w kształtowaniu się mowy ...71
1.1. Uwagi ogólne na temat typologii zaburzeń mowy, głosu i zaburzeń zdolności komunikacyjnej ...72
Grażyna Gunia
2. Dyslalia...77
2.1. Ustalenia terminologiczne...77
2.2. Etiologia ... 78
2.3. Klasyfikacja dyslalii ...78
2.4. Diagnoza... 79
2.5. Terapia... 79
2.6. Seplenienie...82
2.7. Rotacyzm ... 84
2.8. Profilaktyka... 85
Grażyna Gunia
3. Rhinolalia ...87
3.1. Terminologia ... 87
3.2. Etiologia ... 88
3.3. Rozszczep podniebienia ...88
3.3.1. Statystyka ... 89
3.3.2. Etiologia... 90
3.3.3. Symptomy... 90
3.3.4. Diagnoza... 91
3.3.5. Terapia... 92
3.3.6. Profilaktyka ... 95
Grażyna Gunia
4. Afazja, afazja dziecięca (alalia)... 99
4.1. Ustalenia terminologiczne... 99
4.2. Przyczyny... 100
4.3. Klasyfikacja i symptomatologia ... 100
4.4. Afazja dziecięca - terminologia ... 102
4.4.1. Etiologia... 104
4.4.2. Klasyfikacja ... 104
4.4.3. Diagnoza... 106
4.4.4. Terapia ... 107
4.4.5. Profilaktyka ... 108
Grażyna Gunia
5. Dyzartria... 111
5.1. Ustalenia terminologiczne... 111
5.2. Dyzartria a mózgowe porażenie dziecięce ...112
5.3. Typologia etiologiczno-symptomatologiczna dyzartrii...113
5.4. Diagnoza... 116
5.5. Terapia... 117
5.6. Profilaktyka... 120
Grażyna Gunia
6. Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu ...123
6.1. Ustalenia terminologiczne...123
6.2. Etiologia ... 127
6.3. Klasyfikacja ...128
6.4. Statystyka... 129
6.5. Symptomy... 129
6.6. Diagnoza objawów ryzyka dysleksji ...131
6.6.1. Wiek niemowlęcy i poniemowlęcy... 131
6.6.2. Wiek przedszkolny (3-5 lat) ... 131
6.6.3. Wiek 6-7 lat ... 132
6.6.4. Młodszy wiek szkolny (klasa I—III) ... 133
6.6.5. Wiek szkolny powyżej klasy IV... 134
6.7. Diagnoza... 135
6.8. Terapia... 135
6.9. Profilaktyka... 137
Viktor Lechta
7. Mutyzm... 141
7.1. Ustalenia terminologiczne... 141
7.2. Etiologia ... 142
7.3. Klasyfikacja ...-... 142
7.4. Symptomatologia ...143
7.5. Zasady interwencji logopedycznej...143
7.6. Profilaktyka... 144
Viktor Lechta
8. Zaburzenia głosu ...147
8.1. Terminologia ... 147
8.2. Etiologia ... 148
8.3. Klasyfikacja ... 149
8.4. Symptomatologia ... 149
8.5. Zasady interwencji logopedycznej ... 150
Viktor Lechta
9. Jąkanie ... 151
9.1. Ustalenia terminologiczne... 152
9.2. Statystyka... 152
9.3. Klasyfikacja ... 153
9.4. Przyczyny... 153
9.4.1. Czynniki etiologiczne... 153
9.4.1.1. Przyczyny organiczne ... 153
9.4.1.2. Środowisko społeczne ... 154
9.4.1.3. Czynniki psychiczne... 155
9.4.2. Geneza jąkania ... 157
9.5. Symptomy... 160
9.5.1. Napięcie psychiczne ... 160
9.5.2. Nadmierny wysiłek... 161
9.5.3. Dysfluencja... 162
9.6. Opieka logopedyczna... 162
9.6.1. Diagnostyka ... 163
9.6.1.1. Napięcie psychiczne związane z potrzebą komunikacji ... 163
9.6.1.2. Nadmierny wysiłek przy mówieniu ... 164
9.6.1.3 Niepłynności w wypowiedzi ... 164
9.6.1.4. Diagnostyka dyfcrencjalna ... 165
9.6.2. Terapia... 165
9.6.2.1. Integracyjny program terapeutyczny ... 166
9.7. Profilaktyka... 168
Viktor Lechta
10. Mowa bezładna (niewyraźna mowa, giełkot)... 171
10.1. Określenie terminologiczne ... 172
10.2. Statystyka ... 173
10.3. Klasyfikacja ... 173
10.4. Przyczyny ... 174
10.5. Symptomy... 175
10.5.1. Przejawy w dziedzinie zdolności mowy i zdolności językowych ... 175
10.5.1.1. Patologicznie przyspieszone tempo mowy... 175
10.5.1.2. Niewyraźna artykulacja ... 176
10.5.1.3. Obniżony poziom zdolności językowych ... 177
10.5.2. Inne objawy ... 177
10.6. Opieka logopedyczna ... 179
10.6.1. Diagnostyka... 179
10.6.1.1. Diagnostyka dyferencjalna... 181
10.6.2. Terapia ... 182
10.6.2.1. Zasady ogólne... 182
10.6.2.2. Metody i techniki ... 183
10.7. Profilaktyka... 187