Dane szczegółowe książki
Rozmowy w Castel Gandolfo. T. 1 / Michalski, Krzysztof (1948-2013)
Tytuł
Rozmowy w Castel Gandolfo. T. 1
Wydawnictwo
Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak; Warszawa: Centrum Myśli Jana Pawła II, 2010
ISBN
9788360853177; 9788324013777
Hasła przedmiotowe
Nr tomu
1
Tomów
2
Spis treści
pokaż spis treści
Castel Gandolfo 6
Przedmowa 18
Słowo na drogę 21
Czas, fizyka, metafizyka 23
Metafizyka 24
Fizyka 27
Ewolucja 30
Kultura 32
Uzupełnienia z dyskusji **1 36
O naukowości nauk humanistycznych 39
Wstęp 39
Nauka a technologia 39
Wniosek 43
Nasza epoka jest miłośniczką Klio. Historia unaukowiona, nauka uhistoryczniona 45
Człowiek w perspektywie nauk historycznych 57
Przyczynek do definicji człowieka 64
Nadzieja szukająca prawdy 68
Spirala wyjaśniająca 69
Prawda i godność 71
Wspólnota 74
Wizerunek człowieka w świetle dzisiejszego porządku prawnego 77
O pojęciu natury ludzkiej 83
Humanizm i nowoczesna tożsamość 94
I 94
II 98
III 122
Transcendencja i pojmowalność 128
Duch jako wiedza 128
Nauka i obecność 128
Być i oddawać się 129
Fenomenologia immanencji 130
Pojęcie transcendencji i kres metafizyki 131
Inaczej niż wedle wiedzy 131
Myśl jako religia 132
Idea nieskończoności w nas 133
Logos nieskończoności 134
Uprawiać fenomenologię 135
Pojmowalność tego, co transcendentne 135
"Obywatele dwóch światów" 137
Przedmowa 148
O kryzysie 152
I. Ogólne uwagi o płaszczyznach i kryzysach 152
a) Płaszczyzny i kryzysy w nauce 152
b) Płaszczyzny, kryzysy i fulguracje w przyrodzie 153
c) Kryzysy polityczne w kulturach stabilnych 155
d) Samorozumienie i samokrytycyzm kultury 156
II. Kryzys naszej współczesności 158
a) Kryzys gospodarczy 158
b) Kryzys militarny 160
c) Przełom duchowy 162
Kryzys i katastrofa **1 165
I. Morfologia kryzysu 165
II. Wybitnie subiektywny charakter kryzysu 166
III. Ewolucja kryzysu 166
IV. Etiologia kryzysu 167
a) Przyczyny zewnętrzne 167
b) Przyczyny wewnętrzne 167
V. Rozwiązania i pseudorozwiązania kryzysów 168
VI. Nieuchronność kryzysów: ich dobroczynny wpływ na ewolucję 168
Kryzys - zjawisko swoiście nowoczesne? 170
I. Kilka "regionalnych" pojęć kryzysu 171
II. Kryteria pojęcia "uogólnionego" kryzysu 177
III. Kryterium pojęcia "nowoczesnego" kryzysu 182
Kilka problemów z dziejów pojęcia "kryzys" 186
I. Zarys dziejów pojęcia 186
II. Trzy modele semantyczne 188
III. "Kryzys" jako problem tradycji chrześcijańskiej 192
Cywilizacja na ławie oskarżonych **1 195
Kryzys myślenia 204
I. Bunt świata przedmiotów 206
II. Uczestnik myślenia 208
III. Kryzys 209
Kryzys przyszłości **1 211
I. Wyczerpanie nadziei 211
II. Dwa końce wieku 213
III. Pieniądz, przyszłość i "duch kapitalizmu" 214
IV. Państwo, naród i czas historii 216
V. Religia i przeszłość, ideologia i przyszłość 219
Przemiany w myśleniu o kryzysach gospodarczych 224
I. Wprowadzenie 224
II. "Kryzys we właściwym sensie". Przyczynek do dziejów pewnej idei 225
III. Drugi przykład teoretycznej mediatyzacji syndromu kryzysowego 227
IV. Potoczne pojęcie kryzysu: kryzys gospodarczy w szerszym sensie 227
V. Kryzysy gospodarcze: patologia czy charakterystyczny element rozwoju gospodarczego? 228
VI. Przypowieść o małych kryzysach i wzrastającym potencjale wielkich kryzysów 233
VII. Kryzys w sobie i dla siebie 234
VIII. Utajony, lecz nie proklamowany wielki kryzys 237
IX. Podsumowanie 239
Ekonomia a niebezpieczeństwo kryzysu 241
Kryzysy w sztuce 247
I. Kryzysy o charakterze zjawisk negatywnych 248
II. Kryzys jako zjawisko pozytywne 254
III. Koordynacja czy chaos kryzysów? 255
IV. Rozważania końcowe 257
Kryzys w porządku prawnym: stan wyjątkowy 259
I 259
II 260
III 264
Refleksje końcowe 266
I. Pojęcie kryzysu 266
II. Kryzysy naszej współczesności 267
III. Potencjał kryzysów w kulturze wysoko rozwiniętej 267
IV. Apokaliptyka 268
V. Postrzeganie i podłoże kryzysu naszej współczesności 268
Przedmowa 273
Duchowe podstawy europy 275
I. Historia europy jako wyraz jedności duchowej 275
II. Zarys duchowy europy jutra 279
Ramy i obraz. Europa wśród kultur świata; między mocarstwami światowymi; na rynku światowym 282
I. Stan zastany 282
a) Europa wśród kultur świata 282
b) Europa między mocarstwami światowymi 284
c) Europa na rynku światowym 285
II. Trzy zadania 287
a) Rynek, wolność i sprawiedliwość społeczna 287
b) Władza i pokój 289
c) Kultura i natura 291
Dyskusja (fragmenty) 294
Granice emancypacji. Zarys dziejów pojęcia 303
I. Historyczna semantyka "emancypacji" 304
II. Granice emancypacji? 309
Dyskusja (fragmenty) 316
Europa i jej narody 326
I 326
II 326
III 327
IV 330
V 331
VI 335
VII 339
VIII 345
IX 346
Dyskusja (fragmenty) 358
Niemcy i Europa 361
Dyskusja (fragmenty) 369
Rosyjscy i zachodnioeuropejscy myśliciele o tradycji, nowoczesności i przyszłości 377
I 377
II 380
Ani tu zachód, ani wschód … ? 392
Dyskusja (fragmenty) 399
Ekspansja zorganizowanej wiedzy europejskiej 406
I 406
II 407
III 409
IV 411
V 412
VI 413
VII 415
VIII 417
IX 421
X 424
XI 426
XII 429
XIII 432
XIV 433
XV 440
Dyskusja (fragmenty) 442
Europa, Indie i "europeizacja świata" 444
I 444
II 449
III 454
Europa a islam 458
Dyskusja (fragmenty) 476
Kultura wysoka i kultura niska w Europie i gdzie indziej 483
Dyskusja (fragmenty) 491
Uniwersalizm czy europocentryzm 497
Dyskusja końcowa (fragmenty) 504
Część IV. Europa i społeczeństwo obywatelskie (Castel Gandolfo, 10-12 sierpnia 1989) 516
Przedmowa 518
Co to jest społeczeństwo obywatelskie? 522
Wstęp 522
Pluralizm i społeczeństwo obywatelskie 527
Społeczeństwo obywatelskie i demokracja liberalna 529
Obywatelskość poza pluralistycznymi demokracjami liberalnymi 530
Więzi biologiczne, terytorialne i społeczeństwo obywatelskie. Więzi pierwotne 533
Więź etniczna i społeczeństwo obywatelskie 534
Naród 535
Nierówności hierarchiczne. Władza, więzi terytorialne i obywatelskość 537
Wojsko i społeczeństwo obywatelskie 538
Zróżnicowanie zamożności, dochodów i statusów w społeczeństwie obywatelskim 539
Sprawy ducha. Wiedza i społeczeństwo obywatelskie 541
Sacrum i społeczeństwo obywatelskie 543
Czy w idei i w praktyce społeczeństwa obywatelskiego występuje swoiście religijny element? 544
Religie uniwersalistyczne i społeczeństwo obywatelskie 544
Jednostka 547
Uwagi końcowe 549
Kiedy mówimy: społeczeństwo obywatelskie 552
I 552
II 556
III 562
IV 568
Ku rewolucji? Uwagi o państwie ancien régime'u 570
Idee ładu społecznego i politycznego w rewolucji francuskiej 582
Zasadnicze znaczenie 582
Budowanie ładu społecznego i politycznego w deklaracji i konstytucji 584
Kwestie i problemy struktury 589
Trzy światy obywatelskie? Wprowadzenie do porównawczej semantyki społeczeństwa obywatelskiego w Niemczech, Anglii i Francji zarys dziejów teorii **1 593
Demokracja a religia 601
Europa, islam i społeczeństwo obywatelskie 615
Przeciw piętnu niedotykalności. O zmieniającej się roli państwa w Indiach **1 625
System kastowy 626
Władza kolonialna 633
W niepodległym kraju 637
Konfucjanizm i społeczeństwo obywatelskie 641
Humanizm konfucjański a demokracja 657
Zagrożone społeczeństwo obywatelskie 671
Prawa obywatelskie a wzrost gospodarczy 672
Problemy przejścia 674
Budowanie społeczeństwa obywatelskiego 677
Uwaga do definicji społeczeństwa obywatelskiego 679
Społeczeństwo obywatelskie i współczesność **1 681
Przedmowa 18
Słowo na drogę 21
Czas, fizyka, metafizyka 23
Metafizyka 24
Fizyka 27
Ewolucja 30
Kultura 32
Uzupełnienia z dyskusji **1 36
O naukowości nauk humanistycznych 39
Wstęp 39
Nauka a technologia 39
Wniosek 43
Nasza epoka jest miłośniczką Klio. Historia unaukowiona, nauka uhistoryczniona 45
Człowiek w perspektywie nauk historycznych 57
Przyczynek do definicji człowieka 64
Nadzieja szukająca prawdy 68
Spirala wyjaśniająca 69
Prawda i godność 71
Wspólnota 74
Wizerunek człowieka w świetle dzisiejszego porządku prawnego 77
O pojęciu natury ludzkiej 83
Humanizm i nowoczesna tożsamość 94
I 94
II 98
III 122
Transcendencja i pojmowalność 128
Duch jako wiedza 128
Nauka i obecność 128
Być i oddawać się 129
Fenomenologia immanencji 130
Pojęcie transcendencji i kres metafizyki 131
Inaczej niż wedle wiedzy 131
Myśl jako religia 132
Idea nieskończoności w nas 133
Logos nieskończoności 134
Uprawiać fenomenologię 135
Pojmowalność tego, co transcendentne 135
"Obywatele dwóch światów" 137
Przedmowa 148
O kryzysie 152
I. Ogólne uwagi o płaszczyznach i kryzysach 152
a) Płaszczyzny i kryzysy w nauce 152
b) Płaszczyzny, kryzysy i fulguracje w przyrodzie 153
c) Kryzysy polityczne w kulturach stabilnych 155
d) Samorozumienie i samokrytycyzm kultury 156
II. Kryzys naszej współczesności 158
a) Kryzys gospodarczy 158
b) Kryzys militarny 160
c) Przełom duchowy 162
Kryzys i katastrofa **1 165
I. Morfologia kryzysu 165
II. Wybitnie subiektywny charakter kryzysu 166
III. Ewolucja kryzysu 166
IV. Etiologia kryzysu 167
a) Przyczyny zewnętrzne 167
b) Przyczyny wewnętrzne 167
V. Rozwiązania i pseudorozwiązania kryzysów 168
VI. Nieuchronność kryzysów: ich dobroczynny wpływ na ewolucję 168
Kryzys - zjawisko swoiście nowoczesne? 170
I. Kilka "regionalnych" pojęć kryzysu 171
II. Kryteria pojęcia "uogólnionego" kryzysu 177
III. Kryterium pojęcia "nowoczesnego" kryzysu 182
Kilka problemów z dziejów pojęcia "kryzys" 186
I. Zarys dziejów pojęcia 186
II. Trzy modele semantyczne 188
III. "Kryzys" jako problem tradycji chrześcijańskiej 192
Cywilizacja na ławie oskarżonych **1 195
Kryzys myślenia 204
I. Bunt świata przedmiotów 206
II. Uczestnik myślenia 208
III. Kryzys 209
Kryzys przyszłości **1 211
I. Wyczerpanie nadziei 211
II. Dwa końce wieku 213
III. Pieniądz, przyszłość i "duch kapitalizmu" 214
IV. Państwo, naród i czas historii 216
V. Religia i przeszłość, ideologia i przyszłość 219
Przemiany w myśleniu o kryzysach gospodarczych 224
I. Wprowadzenie 224
II. "Kryzys we właściwym sensie". Przyczynek do dziejów pewnej idei 225
III. Drugi przykład teoretycznej mediatyzacji syndromu kryzysowego 227
IV. Potoczne pojęcie kryzysu: kryzys gospodarczy w szerszym sensie 227
V. Kryzysy gospodarcze: patologia czy charakterystyczny element rozwoju gospodarczego? 228
VI. Przypowieść o małych kryzysach i wzrastającym potencjale wielkich kryzysów 233
VII. Kryzys w sobie i dla siebie 234
VIII. Utajony, lecz nie proklamowany wielki kryzys 237
IX. Podsumowanie 239
Ekonomia a niebezpieczeństwo kryzysu 241
Kryzysy w sztuce 247
I. Kryzysy o charakterze zjawisk negatywnych 248
II. Kryzys jako zjawisko pozytywne 254
III. Koordynacja czy chaos kryzysów? 255
IV. Rozważania końcowe 257
Kryzys w porządku prawnym: stan wyjątkowy 259
I 259
II 260
III 264
Refleksje końcowe 266
I. Pojęcie kryzysu 266
II. Kryzysy naszej współczesności 267
III. Potencjał kryzysów w kulturze wysoko rozwiniętej 267
IV. Apokaliptyka 268
V. Postrzeganie i podłoże kryzysu naszej współczesności 268
Przedmowa 273
Duchowe podstawy europy 275
I. Historia europy jako wyraz jedności duchowej 275
II. Zarys duchowy europy jutra 279
Ramy i obraz. Europa wśród kultur świata; między mocarstwami światowymi; na rynku światowym 282
I. Stan zastany 282
a) Europa wśród kultur świata 282
b) Europa między mocarstwami światowymi 284
c) Europa na rynku światowym 285
II. Trzy zadania 287
a) Rynek, wolność i sprawiedliwość społeczna 287
b) Władza i pokój 289
c) Kultura i natura 291
Dyskusja (fragmenty) 294
Granice emancypacji. Zarys dziejów pojęcia 303
I. Historyczna semantyka "emancypacji" 304
II. Granice emancypacji? 309
Dyskusja (fragmenty) 316
Europa i jej narody 326
I 326
II 326
III 327
IV 330
V 331
VI 335
VII 339
VIII 345
IX 346
Dyskusja (fragmenty) 358
Niemcy i Europa 361
Dyskusja (fragmenty) 369
Rosyjscy i zachodnioeuropejscy myśliciele o tradycji, nowoczesności i przyszłości 377
I 377
II 380
Ani tu zachód, ani wschód … ? 392
Dyskusja (fragmenty) 399
Ekspansja zorganizowanej wiedzy europejskiej 406
I 406
II 407
III 409
IV 411
V 412
VI 413
VII 415
VIII 417
IX 421
X 424
XI 426
XII 429
XIII 432
XIV 433
XV 440
Dyskusja (fragmenty) 442
Europa, Indie i "europeizacja świata" 444
I 444
II 449
III 454
Europa a islam 458
Dyskusja (fragmenty) 476
Kultura wysoka i kultura niska w Europie i gdzie indziej 483
Dyskusja (fragmenty) 491
Uniwersalizm czy europocentryzm 497
Dyskusja końcowa (fragmenty) 504
Część IV. Europa i społeczeństwo obywatelskie (Castel Gandolfo, 10-12 sierpnia 1989) 516
Przedmowa 518
Co to jest społeczeństwo obywatelskie? 522
Wstęp 522
Pluralizm i społeczeństwo obywatelskie 527
Społeczeństwo obywatelskie i demokracja liberalna 529
Obywatelskość poza pluralistycznymi demokracjami liberalnymi 530
Więzi biologiczne, terytorialne i społeczeństwo obywatelskie. Więzi pierwotne 533
Więź etniczna i społeczeństwo obywatelskie 534
Naród 535
Nierówności hierarchiczne. Władza, więzi terytorialne i obywatelskość 537
Wojsko i społeczeństwo obywatelskie 538
Zróżnicowanie zamożności, dochodów i statusów w społeczeństwie obywatelskim 539
Sprawy ducha. Wiedza i społeczeństwo obywatelskie 541
Sacrum i społeczeństwo obywatelskie 543
Czy w idei i w praktyce społeczeństwa obywatelskiego występuje swoiście religijny element? 544
Religie uniwersalistyczne i społeczeństwo obywatelskie 544
Jednostka 547
Uwagi końcowe 549
Kiedy mówimy: społeczeństwo obywatelskie 552
I 552
II 556
III 562
IV 568
Ku rewolucji? Uwagi o państwie ancien régime'u 570
Idee ładu społecznego i politycznego w rewolucji francuskiej 582
Zasadnicze znaczenie 582
Budowanie ładu społecznego i politycznego w deklaracji i konstytucji 584
Kwestie i problemy struktury 589
Trzy światy obywatelskie? Wprowadzenie do porównawczej semantyki społeczeństwa obywatelskiego w Niemczech, Anglii i Francji zarys dziejów teorii **1 593
Demokracja a religia 601
Europa, islam i społeczeństwo obywatelskie 615
Przeciw piętnu niedotykalności. O zmieniającej się roli państwa w Indiach **1 625
System kastowy 626
Władza kolonialna 633
W niepodległym kraju 637
Konfucjanizm i społeczeństwo obywatelskie 641
Humanizm konfucjański a demokracja 657
Zagrożone społeczeństwo obywatelskie 671
Prawa obywatelskie a wzrost gospodarczy 672
Problemy przejścia 674
Budowanie społeczeństwa obywatelskiego 677
Uwaga do definicji społeczeństwa obywatelskiego 679
Społeczeństwo obywatelskie i współczesność **1 681