Dane szczegółowe książki
Ameryka Łacińska we współczesnym świecie / Gawrycki, Marcin Florian (1975-)
Autorzy
Tytuł
Ameryka Łacińska we współczesnym świecie
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2006
ISBN
9788323502746
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wykaz akronimów 13
Wstęp 24
Część I. Główne Problemy Polityki Wielostronnej w Ameryce Łacińskiej 28
Rozdział 1. Miejsce i rola Ameryki Łacińskiej we współczesnym świecie 30
1.1. Ameryka Łacińska w stosunkach międzynarodowych w ujęciu historycznym 30
1.2. Ameryka Łacińska w międzynarodowych stosunkach politycznych 33
1.3 Ameryka Łacińska w międzynarodowych stosunkach gospodarczych 37
1.4. Ameryka Łacińska a rewolucja informacyjna 50
Rozdział 2. Problemy bezpieczeństwa w Ameryce Łacińskiej 62
2.1. Ameryka Łacińska i jej bezpieczeństwo 62
2.2 Postrzeganie bezpieczeństwa w regionie po zakończeniu zimnej wojny 69
2.3. Próby budowy nowego systemu bezpieczeństwa w Ameryce Łacińskiej 73
2.4. Nowe zagrożenia bezpieczeństwa w regionie 82
2.4.1. Bezpieczeństwo ekonomiczne i społeczne 84
2.4.2. Narkotyki 86
2.4.3. Terroryzm 88
2.4.4. Konflikty lokalne 88
2.4.5. Problem zbrojeń konwencjonalnych 89
2.5. Przyszłość systemu bezpieczeństwa w Ameryce Łacińskiej 89
Rozdział 3. Spory terytorialne w Ameryce Łacińskiej 90
3.1. Kształtowanie się granic w okresie kolonialnym 90
3.2, Państwa i granice w niepodległej Ameryce Łacińskiej 93
3.3 Najważniejsze konflikty graniczne 101
3.4. Współczesne problemy graniczne i terytorialne w Ameryce Łacińskiej 108
3.4.1. Kwestia dostępu Boliwii do Pacyfiku 109
3.4.2. Spory graniczne Wenezueli 109
3.4.3. Spory graniczne w Ameryce Środkowej 110
3.4.4. Konflikt o Malwiny (Falklandy) 111
Rozdział 4. Demokracja i prawa człowieka w Ameryce Łacińskiej 112
4.1. Koncepcja praw człowieka w Ameryce Łacińskiej 112
4.2. Międzyamerykański system ochrony praw człowieka 115
4.3. Rola ONZ w działaniach na rzecz ochrony praw człowieka w zachodniej hemisferze 119
4.4. Demokracja w systemie międzyamerykańskim 124
4.5. Rola organizacji pozarządowych 132
4.6. Wybrane problemy praw człowieka w Ameryce Łacińskiej 136
4.6.1. Prawa ludności rdzennej 136
4.6.2. Współpraca państw naruszających prawa człowieka 140
4.6.3. Latynoamerykański model transformacji ustrojowej a prawa człowieka 142
Rozdział 5 Uchodźcy wewnętrzni w Ameryce Łacińskiej 148
5.1. Uchodźstwo wewnętrzne w Ameryce Łacińskiej - specyfika regionu 149
5.2. Działania organizacji i instytucji regionalnych 153
5.3. Uchodźcy wewnętrzni w wybranych krajach 156
5.3.1. Kolumbia 156
5.3.2. Meksyk 165
5.3.3. Gwatemala 170
5.3.4. Peru 173
Rozdział 6. OPA i ruch panamerykański 179
6.1. Wymiar historyczny 179
6.2. Wymiar geograficzny 183
6.3. Wymiar instytucjonalny 185
6.4. Wymiar merytoryczny 191
6.4.1. Problemy pokoju i bezpieczeństwa 192
6.4.2. Zagadnienia ekonomiczno-rozwojowe 193
6.4.3. Demokracja i prawa człowieka 194
6.4.4. Kwestie społeczno-kulturowe 197
6.5. OPA na progu XXI w. 197
Rozdział 7 Ugrupowania integracyjne i instytucje międzynarodowe w Ameryce Łacińskiej 201
7.1 Regionalne koncepcje integracyjne 203
7.2. Pierwsza fala integracji 208
7.3. Renesans idei integracyjnych 213
7.4. Podsumowanie i wnioski 218
Rozdział 8 Ewolucja stosunków gospodarczych w zachodniej hemisferze 222
8.1 . Gospodarka Ameryki Łacińskiej w latach 90. 222
8.2. USA i zmiany w gospodarce światowej na początku XXI w. 225
8.3. Wpływ światowej koniunktury na rozwój gospodarczy i wymianę handlową krajów Ameryki Łacińskiej 229
8.3.1. Ceny podstawowych surowców i produktów eksportowanych przez kraje Ameryki Łacińskiej 230
8.3.2. Bilans handlowy, bilans obrotów bieżących i inwestycje 230
8.3.3. Przepływy kapitału w Ameryce Łacińskiej 231
8.4. Zadłużenie zagraniczne Ameryki Łacińskiej 232
8.5. Perspektywy rozwoju stosunków Ameryka Łacińska-Stany Zjednoczone 233
Rozdział 9. Ameryka Łacińska: między integracją a marginalizacją 236
9.1. Ameryka Łacińska u progu XXI w. 236
9.2. Integracja regionu z międzynarodowym systemem gospodarczym 238
9.3. Marginalizacja - problemy rozwoju politycznego i społecznego 247
9.3.1. Demokratyzacja krajów latynoamerykańskich 249
9.3.2. Bezrobocie 252
9.3.3. Ubóstwo i nierówność społeczna 255
9.3.4. Inne problemy społeczne Ameryki Łacińskiej 258
Rozdział 10. Problem narkotykowy w Ameryce Łacińskiej 264
10.1. Narkotyki - problem globalny 264
10.2. Problem narkotykowy w wybranych krajach regionu 273
10.2.1. Kolumbia 273
10.2.2. Peru 280
10.2.3. Boliwia 282
10.2.4. Brazylia 285
10.2.5. Meksyk 289
10.2.6. Ekwador 291
Część II. Ameryka Łacińska w Stosunkach Międzynarodowych 295
Rozdział 11. Ameryka Łacińska w Organizacji Narodów Zjednoczonych 297
11.1. Przed ONZ - Ameryka Łacińska w Lidze Narodów 297
11.2. Początki ONZ - stanowisko państw Ameryki Łacińskiej 300
11.3. Rola CEPAL w rozwoju gospodarczo-społecznym Ameryki Łacińskiej 303
11.4. Bezpieczeństwo w Ameryce Łacińskiej - misje pokojowe ONZ w regionie 309
11.5. Ameryka Łacińska w ONZ w XXI w. 314
Rozdział 12. Latynoamerykańska polityka Stanów Zjednoczonych 320
12.1. Narodziny i ewolucja polityki USA wobec Ameryki Łacińskiej 320
12.2. Zimnowojenny wymiar latynoamerykańskiej polityki Stanów Zjednoczonych 328
12.3. Polityka USA wobec Ameryki Łacińskiej po zimnej wojnie 343
12.4. Przewartościowania polityki latynoamerykańskiej po 11 września 2001 r. 350
Rozdział 13. Ameryka Łacińska w polityce Unii Europejskiej 356
13.1. Geneza i ewolucja 356
13.2. Wymiar polityczny 365
13.3. Stosunki handlowe i ekonomiczne 373
13.4. Polityka rozwojowa i humanitarna 380
Rozdział 14. Ameryka Łacińska i Rosja: między ideologią a pragmatyzmem 385
14.1. Ameryka Łacińska - ZSRR 385
14.2. Ameryka Łacińska - Federacja Rosyjska 394
14.3. Stosunki Federacji Rosyjskiej z wybranymi krajami Ameryki Łacińskiej 405
14.3.1. Brazylia 405
14.3.2. Kuba 407
14.3.3. Wenezuela 409
Rozdział 15. Stosunki Chin z Ameryką Łacińską 416
15.1. Zarys historii stosunków wzajemnych 416
15.2. Stosunki ChRL-Ameryka Łacińska po rewolucji 1949 r. 421
15.2.1. Okres "ludowej dyplomacji" 422
15.2.2. Okres "rewolucyjnej obecności" 427
15.2.3. Okres "poszerzania strefy uznania" 430
15.2.4. Okres rozwoju współpracy 437
15.2.5. Okres zintensyfikowanej ofensywy ChRL w Ameryce Łacińskiej 439
15.3. Stosunki handlowe i współpraca gospodarcza ChRL-Ameryka Łacińska 442
Rozdział 16. Stosunki Kanady z Ameryką Łacińską 449
16.1. Kanadyjskie "odkrywanie" Ameryki Łacińskiej 449
16.2. Polityka Kanady wobec regionu w latach 1990-2005 453
16.2.1. Demokracja i prawa człowieka 453
16.2.2. Współpraca gospodarcza 458
16.3. Stosunki z wybranymi państwami 461
16.3.1. Meksyk 461
16.3.2. Brazylia 463
Rozdział 17. Stosunki Japonii z Ameryką Łacińską 465
17.1. Stosunki dwustronne do 1945 r. 465
17.2. Sześć dekad współpracy (1945-2005) 469
17.2.1. Stosunki ekonomiczne 469
17.2.2. Pomoc rozwojowa 472
17.2.3. Stosunki z wybranymi państwami 474
17.3. Perspektywy rozwoju stosunków japońsko-latynoamerykańskich 480
Rozdział 18. Polityka Indii wobec państw Ameryki Łacińskiej u progu XXI w. 482
18.1. Indie i państwa Ameryki Łacińskiej po zakończeniu zimnej wojny 482
18.2. Przesłanki i uwarunkowania współpracy Indii z krajami latynoamerykańskimi 489
18.3. Przejawy współpracy 491
18.4. Próba oceny i perspektywy współpracy Indii z krajami Ameryki Łacińskiej 495
Rozdział 19. Stosunki Ameryki Łacińskiej z Afryką i Bliskim Wschodem 497
19.1. Uwarunkowania współpracy państw Południa 497
19.2. Pierwsze formy kooperacji 499
19.3. Dialog arabsko-latynoamerykański 503
19.4. Ameryka Łacińska - Iran 505
19.5. Ameryka Łacińska - Izrael 506
Rozdział 20. Stosunki Polski z krajami Ameryki Łacińskiej 507
20.1. Miejsce i rola Ameryki Łacińskiej w polskiej polityce zagranicznej 507
20.2. Stosunki Polski i krajów Ameryki Łacińskiej 513
20.3. Przyszłość polskiej polityki wobec Ameryki Łacińskiej 516
Wybrana bibliografia 518
Dokumenty 518
Książki i druki zwarte 521
Artykuły i rozdziały w pracach zbiorowych 532
Aneks 553
Wykaz międzynarodowych instytucji, organizacji i ugrupowań z udziałem krajów latynoamerykańskich 553
Wstęp 24
Część I. Główne Problemy Polityki Wielostronnej w Ameryce Łacińskiej 28
Rozdział 1. Miejsce i rola Ameryki Łacińskiej we współczesnym świecie 30
1.1. Ameryka Łacińska w stosunkach międzynarodowych w ujęciu historycznym 30
1.2. Ameryka Łacińska w międzynarodowych stosunkach politycznych 33
1.3 Ameryka Łacińska w międzynarodowych stosunkach gospodarczych 37
1.4. Ameryka Łacińska a rewolucja informacyjna 50
Rozdział 2. Problemy bezpieczeństwa w Ameryce Łacińskiej 62
2.1. Ameryka Łacińska i jej bezpieczeństwo 62
2.2 Postrzeganie bezpieczeństwa w regionie po zakończeniu zimnej wojny 69
2.3. Próby budowy nowego systemu bezpieczeństwa w Ameryce Łacińskiej 73
2.4. Nowe zagrożenia bezpieczeństwa w regionie 82
2.4.1. Bezpieczeństwo ekonomiczne i społeczne 84
2.4.2. Narkotyki 86
2.4.3. Terroryzm 88
2.4.4. Konflikty lokalne 88
2.4.5. Problem zbrojeń konwencjonalnych 89
2.5. Przyszłość systemu bezpieczeństwa w Ameryce Łacińskiej 89
Rozdział 3. Spory terytorialne w Ameryce Łacińskiej 90
3.1. Kształtowanie się granic w okresie kolonialnym 90
3.2, Państwa i granice w niepodległej Ameryce Łacińskiej 93
3.3 Najważniejsze konflikty graniczne 101
3.4. Współczesne problemy graniczne i terytorialne w Ameryce Łacińskiej 108
3.4.1. Kwestia dostępu Boliwii do Pacyfiku 109
3.4.2. Spory graniczne Wenezueli 109
3.4.3. Spory graniczne w Ameryce Środkowej 110
3.4.4. Konflikt o Malwiny (Falklandy) 111
Rozdział 4. Demokracja i prawa człowieka w Ameryce Łacińskiej 112
4.1. Koncepcja praw człowieka w Ameryce Łacińskiej 112
4.2. Międzyamerykański system ochrony praw człowieka 115
4.3. Rola ONZ w działaniach na rzecz ochrony praw człowieka w zachodniej hemisferze 119
4.4. Demokracja w systemie międzyamerykańskim 124
4.5. Rola organizacji pozarządowych 132
4.6. Wybrane problemy praw człowieka w Ameryce Łacińskiej 136
4.6.1. Prawa ludności rdzennej 136
4.6.2. Współpraca państw naruszających prawa człowieka 140
4.6.3. Latynoamerykański model transformacji ustrojowej a prawa człowieka 142
Rozdział 5 Uchodźcy wewnętrzni w Ameryce Łacińskiej 148
5.1. Uchodźstwo wewnętrzne w Ameryce Łacińskiej - specyfika regionu 149
5.2. Działania organizacji i instytucji regionalnych 153
5.3. Uchodźcy wewnętrzni w wybranych krajach 156
5.3.1. Kolumbia 156
5.3.2. Meksyk 165
5.3.3. Gwatemala 170
5.3.4. Peru 173
Rozdział 6. OPA i ruch panamerykański 179
6.1. Wymiar historyczny 179
6.2. Wymiar geograficzny 183
6.3. Wymiar instytucjonalny 185
6.4. Wymiar merytoryczny 191
6.4.1. Problemy pokoju i bezpieczeństwa 192
6.4.2. Zagadnienia ekonomiczno-rozwojowe 193
6.4.3. Demokracja i prawa człowieka 194
6.4.4. Kwestie społeczno-kulturowe 197
6.5. OPA na progu XXI w. 197
Rozdział 7 Ugrupowania integracyjne i instytucje międzynarodowe w Ameryce Łacińskiej 201
7.1 Regionalne koncepcje integracyjne 203
7.2. Pierwsza fala integracji 208
7.3. Renesans idei integracyjnych 213
7.4. Podsumowanie i wnioski 218
Rozdział 8 Ewolucja stosunków gospodarczych w zachodniej hemisferze 222
8.1 . Gospodarka Ameryki Łacińskiej w latach 90. 222
8.2. USA i zmiany w gospodarce światowej na początku XXI w. 225
8.3. Wpływ światowej koniunktury na rozwój gospodarczy i wymianę handlową krajów Ameryki Łacińskiej 229
8.3.1. Ceny podstawowych surowców i produktów eksportowanych przez kraje Ameryki Łacińskiej 230
8.3.2. Bilans handlowy, bilans obrotów bieżących i inwestycje 230
8.3.3. Przepływy kapitału w Ameryce Łacińskiej 231
8.4. Zadłużenie zagraniczne Ameryki Łacińskiej 232
8.5. Perspektywy rozwoju stosunków Ameryka Łacińska-Stany Zjednoczone 233
Rozdział 9. Ameryka Łacińska: między integracją a marginalizacją 236
9.1. Ameryka Łacińska u progu XXI w. 236
9.2. Integracja regionu z międzynarodowym systemem gospodarczym 238
9.3. Marginalizacja - problemy rozwoju politycznego i społecznego 247
9.3.1. Demokratyzacja krajów latynoamerykańskich 249
9.3.2. Bezrobocie 252
9.3.3. Ubóstwo i nierówność społeczna 255
9.3.4. Inne problemy społeczne Ameryki Łacińskiej 258
Rozdział 10. Problem narkotykowy w Ameryce Łacińskiej 264
10.1. Narkotyki - problem globalny 264
10.2. Problem narkotykowy w wybranych krajach regionu 273
10.2.1. Kolumbia 273
10.2.2. Peru 280
10.2.3. Boliwia 282
10.2.4. Brazylia 285
10.2.5. Meksyk 289
10.2.6. Ekwador 291
Część II. Ameryka Łacińska w Stosunkach Międzynarodowych 295
Rozdział 11. Ameryka Łacińska w Organizacji Narodów Zjednoczonych 297
11.1. Przed ONZ - Ameryka Łacińska w Lidze Narodów 297
11.2. Początki ONZ - stanowisko państw Ameryki Łacińskiej 300
11.3. Rola CEPAL w rozwoju gospodarczo-społecznym Ameryki Łacińskiej 303
11.4. Bezpieczeństwo w Ameryce Łacińskiej - misje pokojowe ONZ w regionie 309
11.5. Ameryka Łacińska w ONZ w XXI w. 314
Rozdział 12. Latynoamerykańska polityka Stanów Zjednoczonych 320
12.1. Narodziny i ewolucja polityki USA wobec Ameryki Łacińskiej 320
12.2. Zimnowojenny wymiar latynoamerykańskiej polityki Stanów Zjednoczonych 328
12.3. Polityka USA wobec Ameryki Łacińskiej po zimnej wojnie 343
12.4. Przewartościowania polityki latynoamerykańskiej po 11 września 2001 r. 350
Rozdział 13. Ameryka Łacińska w polityce Unii Europejskiej 356
13.1. Geneza i ewolucja 356
13.2. Wymiar polityczny 365
13.3. Stosunki handlowe i ekonomiczne 373
13.4. Polityka rozwojowa i humanitarna 380
Rozdział 14. Ameryka Łacińska i Rosja: między ideologią a pragmatyzmem 385
14.1. Ameryka Łacińska - ZSRR 385
14.2. Ameryka Łacińska - Federacja Rosyjska 394
14.3. Stosunki Federacji Rosyjskiej z wybranymi krajami Ameryki Łacińskiej 405
14.3.1. Brazylia 405
14.3.2. Kuba 407
14.3.3. Wenezuela 409
Rozdział 15. Stosunki Chin z Ameryką Łacińską 416
15.1. Zarys historii stosunków wzajemnych 416
15.2. Stosunki ChRL-Ameryka Łacińska po rewolucji 1949 r. 421
15.2.1. Okres "ludowej dyplomacji" 422
15.2.2. Okres "rewolucyjnej obecności" 427
15.2.3. Okres "poszerzania strefy uznania" 430
15.2.4. Okres rozwoju współpracy 437
15.2.5. Okres zintensyfikowanej ofensywy ChRL w Ameryce Łacińskiej 439
15.3. Stosunki handlowe i współpraca gospodarcza ChRL-Ameryka Łacińska 442
Rozdział 16. Stosunki Kanady z Ameryką Łacińską 449
16.1. Kanadyjskie "odkrywanie" Ameryki Łacińskiej 449
16.2. Polityka Kanady wobec regionu w latach 1990-2005 453
16.2.1. Demokracja i prawa człowieka 453
16.2.2. Współpraca gospodarcza 458
16.3. Stosunki z wybranymi państwami 461
16.3.1. Meksyk 461
16.3.2. Brazylia 463
Rozdział 17. Stosunki Japonii z Ameryką Łacińską 465
17.1. Stosunki dwustronne do 1945 r. 465
17.2. Sześć dekad współpracy (1945-2005) 469
17.2.1. Stosunki ekonomiczne 469
17.2.2. Pomoc rozwojowa 472
17.2.3. Stosunki z wybranymi państwami 474
17.3. Perspektywy rozwoju stosunków japońsko-latynoamerykańskich 480
Rozdział 18. Polityka Indii wobec państw Ameryki Łacińskiej u progu XXI w. 482
18.1. Indie i państwa Ameryki Łacińskiej po zakończeniu zimnej wojny 482
18.2. Przesłanki i uwarunkowania współpracy Indii z krajami latynoamerykańskimi 489
18.3. Przejawy współpracy 491
18.4. Próba oceny i perspektywy współpracy Indii z krajami Ameryki Łacińskiej 495
Rozdział 19. Stosunki Ameryki Łacińskiej z Afryką i Bliskim Wschodem 497
19.1. Uwarunkowania współpracy państw Południa 497
19.2. Pierwsze formy kooperacji 499
19.3. Dialog arabsko-latynoamerykański 503
19.4. Ameryka Łacińska - Iran 505
19.5. Ameryka Łacińska - Izrael 506
Rozdział 20. Stosunki Polski z krajami Ameryki Łacińskiej 507
20.1. Miejsce i rola Ameryki Łacińskiej w polskiej polityce zagranicznej 507
20.2. Stosunki Polski i krajów Ameryki Łacińskiej 513
20.3. Przyszłość polskiej polityki wobec Ameryki Łacińskiej 516
Wybrana bibliografia 518
Dokumenty 518
Książki i druki zwarte 521
Artykuły i rozdziały w pracach zbiorowych 532
Aneks 553
Wykaz międzynarodowych instytucji, organizacji i ugrupowań z udziałem krajów latynoamerykańskich 553