Dane szczegółowe książki
Wokół teorii wychowania Johanna Heinricha Pestalozziego / Brühlmeier, Arthur (1934-); Pańczakiewicz, Iwona
Tytuł
Wokół teorii wychowania Johanna Heinricha Pestalozziego
Numer wydania
3
ISBN
9788375873351
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Przedmowa autora 6
Przyjazny stosunek wobec szkoły 10
Teoria człowieka wg Pestalozziego 11
O istocie i możliwościach zawodu nauczycielskiego 12
Idea wychowania Pestalozziego 14
Całościowe traktowanie człowieka jako przewodnia idea pedagogiczna 15
Myślenie polarne, komplementarne 15
Klasyczna trada: ciało, umysł, duch 16
Zygmund Freud: Człowiek pomiędzy zasadą przyjemności i realności 17
C. G. Jung: Indywidualizacja przez zjednoczenie przeciwieństw 18
Respekt przed dzieckiem 18
Naturalne kształcenie umysłu 19
Zasada bliskości 21
Rozwój predyspozycji manualnych 22
Rozwój predyspozycji przez ich użycie 23
Postęp i ćwiczenie 23
"Postęp": produkt czy proces? 24
Wyniki nauki - cel czy skutek? 25
Uwaga na temat mody … 25
… i alternatywy pedagogicznej 26
O duchu ćwiczenia 27
Anielski krąg 27
Motywacja do osiągnięć poprzez zainteresowanie 28
Pobudzenie predyspozycji serca przez oddźwięk 29
Pielęgnacja stosunków międzyludzkich 31
Przyczyny i znaczenie walki o władzę 32
Zdolność rozwiązywania konfliktów 33
Stosunek do negatywnych emocji 34
O duchu przygotowania zajęć 36
Życie jako przygotowanie do zajęć 36
Potrzeba spokoju 37
Dostosowanie się do poziomu rozwoju uczniów 38
Wsłuchanie się w dziecko, zanim się je zacznie pouczać 42
Poważne traktowanie teraźniejszości uczniów 42
Znaczenie elementów estetycznych 44
Cud indywidualności 44
Rozwijać własną twórczość 45
Higiena psychiczna nauczyciela 46
We wszystkim serce 47
Władza i autorytet w wychowaniu 50
Wprowadzenie 50
Istota władzy 50
Podmiot władzy 51
Przejawy władzy osobistej 53
Poziomy osobistej władzy 55
Reakcje na trzy rodzaje władzy 56
Dwie funkcje władzy osobistej 56
Przyczyny podmiotowej potrzeby władzy 57
Władza i autorytet w wychowaniu 59
Tezy 60
Trzy rodzaje osobistej władzy w wychowaniu 61
Przemoc fizyczna w wychowaniu 61
Nacisk, wymuszenie i manipulacja w wychowaniu 62
Duchowy autorytet w wychowaniu 63
Co powoduje "duchowy" autorytet? 63
Środki "duchowego" autorytetu 64
Jak rozwija się autorytet? 67
Autorytet w stosunkach międzyludzkich 68
Podsumowanie 70
Przyczyny i sposoby rozwiązywania konfliktów 71
O istocie konfliktu 71
Konflikty własne i cudze 73
Typowe przyczyny konfliktów 73
a) Powody konfliktów w zakresie poglądów 73
b) Powody konfliktów w zakresie celów 76
c) Przyczyny konfliktów na bazie negatywnych uczuć 77
Dramatyzowanie konfliktu 78
Obchodzenie się z konfliktami z punktu widzenia Pestalozziego 78
Metoda rozwiązywania konfliktów wg Thomasa Gordona 81
a) Mobilizacja dobrych chęci 81
b) Unikanie artykułowania wiadomości o drugiej osobie 82
c) Rozróżnienie pomiędzy konfliktami własnymi i cudzymi 82
d) Umiejętność formułowania wiadomości o sobie w sytuacji zaistnienia konfliktu własnego 83
e) Aktywne słuchanie 84
Unikanie konfliktów i inne pomoce 85
Pedagogika potrzeb czy wartości? 87
Przeciwdziałanie jako konieczny element czynności pedagogicznych 87
Znaczenie potrzeb i wymagań w sytuacjach konfliktowych 88
Krytyka "pedagogiki potrzeb" 89
Wymagania pedagogiczne na bazie norm i wartości 92
Przeciwdziałanie dotyczące różnych zakresów wartości 95
Wychowanie w poszanowaniu wartości 97
We wszystkim: miłość 103
Kształcenie duchowe jako podstawa moralnego wychowania 104
Podstawowe zadanie pedagogiczne 104
Co jest podstawą pozytywnego działania? 104
Uczucia 106
Obrazy 107
Intuicja 107
Serce 108
Dygresja: życie duchowe jako baza jakości życia 109
Wrażliwość artystyczna i kreatywność 109
Kształcenie duchowe w szkole 112
Bogactwo obrazów 112
Obrazy prawdy 113
Obrazy dobrego i złego 114
Nauczyciel z sercem 116
Ożywienie uczuć 117
Ufność w intuicję 121
Efekty społeczne 122
O duchowej karmie dziecka 124
Wewnętrzne obrazy jako podstawa działania 124
Karma duchowa jako zaspokojenie aktualnych potrzeb 127
Parę słów na temat pojęć "umysł" i "duch" 129
O istocie karmy duchowej 130
Wychowanie funkcjonalne i intencjonalne 131
Kształtowanie "odżywczego" środowiska 132
Dać oparcie 132
Bezpieczeństwo emocjonalne 133
Spokój 133
Respektowanie dziecięcego świata 134
Wystrój pomieszczeń 134
Pielęgnowanie wspólnoty 135
"Odżywcze" treści i czynności 135
Dziecięca zabawa 136
Naturalne i elementarne 138
Pielęgnacja języka 139
Muzyka 142
Element religijny 142
Wszechobecny wróg: konsumpcja 143
Kształcenie człowieka w epoce postmodernistycznej? rozważania w oparciu o filozofię Pestalozziego 146
Wprowadzenie do tematu 146
Odwołanie do filozofii Pestalozziego 147
Pestalozzi jako empirysta 147
Empiryka jako poglądowa metoda poznania 148
Istota człowieka 150
O zmiennym i niezmiennym 151
Przyczyna i istota zmiany społecznej 152
Błogosławieństwo i przekleństwo postępu 153
O istocie elektroniki 154
Epoka elektroniki 155
Konsekwencje dla kształcenia 156
Kształcenie w epoce postmodernizmu 157
Miejsce elektroniki w szkole 159
Wprowadzenie do elektroniki jako zadanie szkoły 159
Elektronika w służbie szkoły? 160
'Nie' dla elektroniki - 'tak' dla życia 162
Indywidualizacja 164
Wprowadzenie 164
Problem pojęcia 165
Indywidualizacja a wychowanie we wspólnocie 165
Co to jest indywidualność? 166
Instynkt samozachowawczy a życie wewnętrzne 167
Istota indywidualizacji 167
Życie wewnętrzne: między obiektywizmem a subiektywizmem 168
Rdzeń człowieka: źródło dobra czy zła? 169
Zadanie wychowawcy 169
Znaczenie osobowości wychowawcy 170
Co musi umieć indywidualizujący nauczyciel 170
Całościowe postrzeganie pojedynczego dziecka 170
Rozróżnienie pomiędzy autentycznością a fałszem 171
Spokój 171
Wolna przestrzeń 172
Pomoc odpowiadająca konkretnemu problemowi 173
Zajęcia klasowe a indywidualizacja 174
Na zakończenie: zdanie Pestalozziego 175
Teoria człowieka według Pestałozziego **1 176
'WIECZORNA GODZINA' 179
'FILOZOFIA PORUCZNIKA' 180
Różnica pomiędzy stanem społecznym i moralnym w odniesieniu do teorii Pestalozziego o trzech stanach 194
Zastosowanie teorii o trzech stanach 194
Głos Pestalozziego 200
Stan społeczny a stan moralny 203
Cywilizacja a kultura 203
Egzystencja grupowa 206
Częściowy aspekt człowieka 207
Ilość 207
Człowiek jako środek dla daleko idących celów 207
Człowiek jako całość 208
Egzystencja indywidualna, jakość, własna wartość człowieka, sens 209
Zakresy egzystencji grupowej i indywidualnej 209
Zjawiska abstrakcyjne i konkretne 213
Statyczne, trwałe, przekazywane a aktualizowane 214
Doskonalenie życia a jego spełnienie 215
Otwartość, ryzyko, zaufanie a asekuracja i nieufność 216
Walka o władzę a miłość 217
Rozwiązywanie problemów 218
Heteronomia a autonomia 219
Teoria wychowania według Pestalozziego 220
Zgodność z naturą 220
Rozwijanie predyspozycji i zdolności 222
Rozwijanie predyspozycji przez ich używanie 223
Moc dążenia 224
Głowa, serce i ręka 224
Wielostronne, harmonijne kształcenie sił 225
Moc wspólnoty 226
Rozwój i użycie 226
Kształcenie serca 226
Prawa rozwoju 227
Poziomy rozwoju moralnego 227
Dygresja: Znaczenie matki 229
Kontynuacja: rozwój moralny 230
Rozwój predyspozycji intelektualnych 231
Zasada bliskości 233
Kształcenie formalne i materialne 234
Pogląd zewnętrzny i wewnętrzny 235
Rozwój zdolności manualnych 236
Znaczenie pracy 238
Zasada kompletności 238
Indywidualizowanie 239
Znaczenie rodziny 240
Stanowisko nauczyciela 241
Przyjazny stosunek wobec szkoły 10
Teoria człowieka wg Pestalozziego 11
O istocie i możliwościach zawodu nauczycielskiego 12
Idea wychowania Pestalozziego 14
Całościowe traktowanie człowieka jako przewodnia idea pedagogiczna 15
Myślenie polarne, komplementarne 15
Klasyczna trada: ciało, umysł, duch 16
Zygmund Freud: Człowiek pomiędzy zasadą przyjemności i realności 17
C. G. Jung: Indywidualizacja przez zjednoczenie przeciwieństw 18
Respekt przed dzieckiem 18
Naturalne kształcenie umysłu 19
Zasada bliskości 21
Rozwój predyspozycji manualnych 22
Rozwój predyspozycji przez ich użycie 23
Postęp i ćwiczenie 23
"Postęp": produkt czy proces? 24
Wyniki nauki - cel czy skutek? 25
Uwaga na temat mody … 25
… i alternatywy pedagogicznej 26
O duchu ćwiczenia 27
Anielski krąg 27
Motywacja do osiągnięć poprzez zainteresowanie 28
Pobudzenie predyspozycji serca przez oddźwięk 29
Pielęgnacja stosunków międzyludzkich 31
Przyczyny i znaczenie walki o władzę 32
Zdolność rozwiązywania konfliktów 33
Stosunek do negatywnych emocji 34
O duchu przygotowania zajęć 36
Życie jako przygotowanie do zajęć 36
Potrzeba spokoju 37
Dostosowanie się do poziomu rozwoju uczniów 38
Wsłuchanie się w dziecko, zanim się je zacznie pouczać 42
Poważne traktowanie teraźniejszości uczniów 42
Znaczenie elementów estetycznych 44
Cud indywidualności 44
Rozwijać własną twórczość 45
Higiena psychiczna nauczyciela 46
We wszystkim serce 47
Władza i autorytet w wychowaniu 50
Wprowadzenie 50
Istota władzy 50
Podmiot władzy 51
Przejawy władzy osobistej 53
Poziomy osobistej władzy 55
Reakcje na trzy rodzaje władzy 56
Dwie funkcje władzy osobistej 56
Przyczyny podmiotowej potrzeby władzy 57
Władza i autorytet w wychowaniu 59
Tezy 60
Trzy rodzaje osobistej władzy w wychowaniu 61
Przemoc fizyczna w wychowaniu 61
Nacisk, wymuszenie i manipulacja w wychowaniu 62
Duchowy autorytet w wychowaniu 63
Co powoduje "duchowy" autorytet? 63
Środki "duchowego" autorytetu 64
Jak rozwija się autorytet? 67
Autorytet w stosunkach międzyludzkich 68
Podsumowanie 70
Przyczyny i sposoby rozwiązywania konfliktów 71
O istocie konfliktu 71
Konflikty własne i cudze 73
Typowe przyczyny konfliktów 73
a) Powody konfliktów w zakresie poglądów 73
b) Powody konfliktów w zakresie celów 76
c) Przyczyny konfliktów na bazie negatywnych uczuć 77
Dramatyzowanie konfliktu 78
Obchodzenie się z konfliktami z punktu widzenia Pestalozziego 78
Metoda rozwiązywania konfliktów wg Thomasa Gordona 81
a) Mobilizacja dobrych chęci 81
b) Unikanie artykułowania wiadomości o drugiej osobie 82
c) Rozróżnienie pomiędzy konfliktami własnymi i cudzymi 82
d) Umiejętność formułowania wiadomości o sobie w sytuacji zaistnienia konfliktu własnego 83
e) Aktywne słuchanie 84
Unikanie konfliktów i inne pomoce 85
Pedagogika potrzeb czy wartości? 87
Przeciwdziałanie jako konieczny element czynności pedagogicznych 87
Znaczenie potrzeb i wymagań w sytuacjach konfliktowych 88
Krytyka "pedagogiki potrzeb" 89
Wymagania pedagogiczne na bazie norm i wartości 92
Przeciwdziałanie dotyczące różnych zakresów wartości 95
Wychowanie w poszanowaniu wartości 97
We wszystkim: miłość 103
Kształcenie duchowe jako podstawa moralnego wychowania 104
Podstawowe zadanie pedagogiczne 104
Co jest podstawą pozytywnego działania? 104
Uczucia 106
Obrazy 107
Intuicja 107
Serce 108
Dygresja: życie duchowe jako baza jakości życia 109
Wrażliwość artystyczna i kreatywność 109
Kształcenie duchowe w szkole 112
Bogactwo obrazów 112
Obrazy prawdy 113
Obrazy dobrego i złego 114
Nauczyciel z sercem 116
Ożywienie uczuć 117
Ufność w intuicję 121
Efekty społeczne 122
O duchowej karmie dziecka 124
Wewnętrzne obrazy jako podstawa działania 124
Karma duchowa jako zaspokojenie aktualnych potrzeb 127
Parę słów na temat pojęć "umysł" i "duch" 129
O istocie karmy duchowej 130
Wychowanie funkcjonalne i intencjonalne 131
Kształtowanie "odżywczego" środowiska 132
Dać oparcie 132
Bezpieczeństwo emocjonalne 133
Spokój 133
Respektowanie dziecięcego świata 134
Wystrój pomieszczeń 134
Pielęgnowanie wspólnoty 135
"Odżywcze" treści i czynności 135
Dziecięca zabawa 136
Naturalne i elementarne 138
Pielęgnacja języka 139
Muzyka 142
Element religijny 142
Wszechobecny wróg: konsumpcja 143
Kształcenie człowieka w epoce postmodernistycznej? rozważania w oparciu o filozofię Pestalozziego 146
Wprowadzenie do tematu 146
Odwołanie do filozofii Pestalozziego 147
Pestalozzi jako empirysta 147
Empiryka jako poglądowa metoda poznania 148
Istota człowieka 150
O zmiennym i niezmiennym 151
Przyczyna i istota zmiany społecznej 152
Błogosławieństwo i przekleństwo postępu 153
O istocie elektroniki 154
Epoka elektroniki 155
Konsekwencje dla kształcenia 156
Kształcenie w epoce postmodernizmu 157
Miejsce elektroniki w szkole 159
Wprowadzenie do elektroniki jako zadanie szkoły 159
Elektronika w służbie szkoły? 160
'Nie' dla elektroniki - 'tak' dla życia 162
Indywidualizacja 164
Wprowadzenie 164
Problem pojęcia 165
Indywidualizacja a wychowanie we wspólnocie 165
Co to jest indywidualność? 166
Instynkt samozachowawczy a życie wewnętrzne 167
Istota indywidualizacji 167
Życie wewnętrzne: między obiektywizmem a subiektywizmem 168
Rdzeń człowieka: źródło dobra czy zła? 169
Zadanie wychowawcy 169
Znaczenie osobowości wychowawcy 170
Co musi umieć indywidualizujący nauczyciel 170
Całościowe postrzeganie pojedynczego dziecka 170
Rozróżnienie pomiędzy autentycznością a fałszem 171
Spokój 171
Wolna przestrzeń 172
Pomoc odpowiadająca konkretnemu problemowi 173
Zajęcia klasowe a indywidualizacja 174
Na zakończenie: zdanie Pestalozziego 175
Teoria człowieka według Pestałozziego **1 176
'WIECZORNA GODZINA' 179
'FILOZOFIA PORUCZNIKA' 180
Różnica pomiędzy stanem społecznym i moralnym w odniesieniu do teorii Pestalozziego o trzech stanach 194
Zastosowanie teorii o trzech stanach 194
Głos Pestalozziego 200
Stan społeczny a stan moralny 203
Cywilizacja a kultura 203
Egzystencja grupowa 206
Częściowy aspekt człowieka 207
Ilość 207
Człowiek jako środek dla daleko idących celów 207
Człowiek jako całość 208
Egzystencja indywidualna, jakość, własna wartość człowieka, sens 209
Zakresy egzystencji grupowej i indywidualnej 209
Zjawiska abstrakcyjne i konkretne 213
Statyczne, trwałe, przekazywane a aktualizowane 214
Doskonalenie życia a jego spełnienie 215
Otwartość, ryzyko, zaufanie a asekuracja i nieufność 216
Walka o władzę a miłość 217
Rozwiązywanie problemów 218
Heteronomia a autonomia 219
Teoria wychowania według Pestalozziego 220
Zgodność z naturą 220
Rozwijanie predyspozycji i zdolności 222
Rozwijanie predyspozycji przez ich używanie 223
Moc dążenia 224
Głowa, serce i ręka 224
Wielostronne, harmonijne kształcenie sił 225
Moc wspólnoty 226
Rozwój i użycie 226
Kształcenie serca 226
Prawa rozwoju 227
Poziomy rozwoju moralnego 227
Dygresja: Znaczenie matki 229
Kontynuacja: rozwój moralny 230
Rozwój predyspozycji intelektualnych 231
Zasada bliskości 233
Kształcenie formalne i materialne 234
Pogląd zewnętrzny i wewnętrzny 235
Rozwój zdolności manualnych 236
Znaczenie pracy 238
Zasada kompletności 238
Indywidualizowanie 239
Znaczenie rodziny 240
Stanowisko nauczyciela 241