Dane szczegółowe książki

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie 9
Kogo i jak badano? 13
Podstawowe założenia teoretyczne 17
Tożsamość społeczna jednostki - zarys problematyki 17
Etniczność 21
Etniczność - dylematy definicyjne 22
Tożsamość etniczna 23
Wielowymiarowość tożsamości etnicznej i sposoby jej interpretacji 24
Nazwa jako symbol tożsamości 25
Funkcje tożsamości etnicznej 25
Rola rodziny jako czynnika wpływającego na podtrzymanie tożsamości etnicznej 26
Tożsamość narodowa 28
Tożsamość narodowa a tożsamość państwowa 30
Grupa etniczna i naród 31
Grupa etniczna 31
Naród 33
Nacjonalizm 36
Klasyfikacje etniczne 37
Klasyfikacje „my” - „oni”, „swoi” - „obcy”. Komplementaryzacja i dychotomizacja 38
Nadkomunikowanie i niedokomunikowanie różnic kulturowych. Stygmatyzacja i marginalizacja etniczności 39
Stereotypizacja 41
Relacje mniejszość - większość a etniczność 42
Asymilacja jako strategia etniczna 43
Etniczne anomalie 44
Ideologie etniczne 45
Religia a etniczność 48
Definicje religii 48
Rytuał 50
Integracyjna funkcja religii 51
Religia a procesy etniczne 52
Religia a tożsamość etniczna 53
Obraz Tatarów polskich w literaturze naukowej stan obecny 55
Tatarzy polscy wczoraj i dzisiaj w publikacjach historycznych 56
Tatarzy w dawnej Rzeczpospolitej XIV-XVIII w. 57
Osadnictwo tatarskie 57
Liczebność grupy 58
Struktura warstwowa grupy 58
Status prawny grupy 60
Tatarska organizacja wojskowa 60
Tatarzy w XIX-XX wieku 61
Położenie prawne, struktura i liczebność grupy w XIX w. 61
Okres międzywojenny 1918-1939. Struktura społeczno-zawodowa, liczebność oraz działalność społeczno-kulturalna polskich Tatarów 62
Tatarzy polscy w latach 1939-1994. Powojenne ruchy migracyjne, rozmieszczenie i liczebność, struktura społeczno-zawodowa oraz sytuacja wyznaniowa grupy 65
Religia, obyczaje, tradycje, status etniczny Tatarów polskich 69
Tatarzy polscy - religia, obyczaje, tradycje oraz status etniczny do roku 1939 69
Międzywojenna literatura naukowa 69
Współczesna literatura naukowa 73
Podsumowanie 76
Tatarzy polscy - religia, obyczaje, tradycje oraz status etniczny w latach 1939-1994 76
Perspektywa proasymilacyjna 77
Perspektywa propluralistyczna 82
Podsumowanie 83
Islam - doktryna i praktyka 86
Ogólna charakterystyka islamu 86
Doktryna i prawo islamu 88
Koran - święta księga islamu 88
Sunna i hadisy 89
Prawo w islamie 90
Praktyka islamu 91
Rytualne klasyfikacje symboliczne (czyste - nieczyste, prawa - lewa strona, święty czas i święta przestrzeń) 92
Pięć filarów islamu 94
Szahada - wyznanie wiary 94
Pięciokrotna modlitwa dzienna 95
Jałmużna 96
Post w miesiącu Ramadan 97
Hadżdż -pielgrzymka do Mekki 98
Święta 100
Podsumowanie 100
Tożsamość religijna Tatarów polskich 102
Religijność Tatarów polskich 102
Tatarska ortodoksja 102
Pięć filarów islamu 107
Tatarska praktyka religijna 110
Kim jest „prawdziwy muzułmanin” - tatarska wizja wzorca praktyki islamskiej 111
Tatarska wizja praktyki muzułmańskiej 112
Integracyjna funkcja świąt religijnych 116
Tatarski rytuał religijny na przykładzie święta Kurban Bajram 119
Celebrowanie świąt katolickich jako przejaw procesów asymilacyjnych 126
Pierwotny charakter przynależności religijnej 127
Stosunek do wyznawców innych religii 128
Tatarzy polscy a inni muzułmanie polskiego pochodzenia 128
Tatarzy polscy a muzułmanie pochodzenia arabskiego 129
Tatarzy polscy a wyznawcy innych religii: Świadkowie Jehowy, Żydzi, katolicy oraz prawosławni 132
Religijność a dylematy tożsamości 135
Tożsamość etniczna i narodowa Tatarów polskich 142
Kim jesteśmy? Czy każdy Tatar to muzułmanin, czy każdy muzułmanin to Tatar? 144
Tatar to muzułmanin, muzułmanin to Tatar 145
Muzułmanin 147
Nie każdy Tatar to muzułmanin... 148
Czy czuję się Tatarem... 149
Podsumowanie 152
Tatarskość 153
Czy każdy może zostać Tatarem? 153
Endogamia jako czynnik wyznaczający granice etniczne 154
„U nas jest czysta tatarskość w rodzinie...” 154
„Małżeństwa mieszane nie udają się...” 156
„Nie chcę się żenić z katoliczką, bo rodzice tego nie chcą...” 157
„Chcą mnie na siłę ożenić...” Rola balów tatarskich jako czynnika integrującego grupę oraz sprzyjającego utrzymaniu endogamii 158
„W większości jesteśmy spokrewnieni ze sobą...” 161
Podsumowanie 161
Cechy fizyczno-antropologiczne jako wyznacznik etniczności 162
Tatarskie zwyczaje 163
Nazwa etniczna - naznaczenie (stigma) czy wskaźnik tożsamości 165
Tatarska wizja przeszłości - „My już nie wiemy ile już lat, setek lat jesteśmy tu...” 167
Dzieje najdawniejsze 168
Dzieje rodziny 170
Podsumowanie 176
Dystans etniczny - relacje „my” - „oni” 178
Podobieństwa i różnice 179
Współpraca czy konflikt? 181
Tatarzy a „inni” 181
Relacje tatarsko-białoruskie 184
Relacje mniejszość - większość 185
Podsumowanie 189
„Polskość” - położenie grupy w kontekście narodowej klasyfikacji świata 190
Czy każdy może zostać Polakiem? 191
Czy jestem Polakiem ? 193
Kryteria przynależności 193
Czy każdy Polak to katolik? 195
„Polskość” jako formalna identyfikacja z narodem 196
Podsumowanie 199
Ideologia Tatarów polskich 203
Ideologia tatarska w okresie międzywojennym 1918-1939 203
Ideologia tatarska w okresie powojennym 210
Zakończenie 219
Bibliografia 229