Dane szczegółowe książki
Dzieła. T. 4, Kult bohaterów i jego społeczne podłoże. Święty Patryk bohater narodowy Irlandii / Czarnowski, Stefan Zygmunt (1879-1937)
Tytuł
Dzieła. T. 4, Kult bohaterów i jego społeczne podłoże. Święty Patryk bohater narodowy Irlandii
Wydawnictwo
Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1956
Nr tomu
4
Spis treści
pokaż spis treści
PRZEDMOWA 6
PRZEDMOWA AUTORA 12
WSTĘP 14
ZASTOSOWANIE WYRAZU «BOHATER» 14
BOHATER JEST WCIELENIEM JAKIEJŚ WARTOŚCI 15
KATEGORIE WARTOŚCI, KTÓRYCH WCIELENIEM SĄ BOHATEROWIE 16
BOHATER JEST ŚWIADKIEM I BOJOWNIKIEM 18
SPOŁECZNE UZNANIE BOHATERA 20
KULT BOHATERA JEST KULTEM PUBLICZNYM 23
BOHATER JEST WCIELENIEM IDEAŁU SPOŁECZNEGO 23
BOHATER JEST CZŁOWIEKIEM 25
ZDOBYCIE MOCY BOHATERSKIEJ 25
BOHATER-BOJOWNIK I ZDOBYWCA 28
ANALIZA POJĘCIA BOHATERA ŻAŁOBNEGO 32
BOHATEROWIE SĄ TO ZMARLI PODNIESIENI DO GODNOŚCI BOSKIEJ 32
BOHATEROWIE - TO ZMARLI, KTÓRZY ZACHOWUJĄ SWOJĄ OSOBOWOŚĆ 34
BOHATER JEST TO ZMARŁY, KTÓREGO DUSZA POZOSTAJE NA ZIEMI, ZŁĄCZONA Z JEGO SZCZĄTKAMI 36
ŚMIERĆ BOHATERSKA POSIADA DONIOSŁOŚĆ SPOŁECZNĄ 38
DEFINICJA BOHATERA 40
BOHATEROWIE A BOGOWIE 40
BOHATEROWIE A ŚWIĘCI 42
ROZDZIAŁ I. DZIEŁO ŚWIĘTEGO PATRYKA W IRLANDII 43
O ISTNIENIU ŚWIĘTEGO PATRYKA 43
PISMA PATRYKA. ICH AUTENTYCZNOŚĆ 47
PATRYK A PALLADIUSZ 51
PRZYGOTOWANIE ŚWIĘTEGO PATRYKA 57
ZDOLNOŚCI OSOBISTE I CHARAKTER ŚWIĘTEGO PATRYKA 62
DZIEŁO ŚWIĘTEGO PATRYKA 65
ZAŁOŻENIE METROPOLII W ARMAGH 70
ŚMIERĆ ŚWIĘTEGO PATRYKA. ŻYWOTNOŚĆ JEGO DZIEŁA 71
ROZDZIAŁ II. LEGENDA ŚWIĘTEGO PATRYKA. KRÓTKA ANALIZA TEKSTÓW 72
LEGENDARNA MARSZRUTA ŚWIĘTEGO PATRYKA 72
WĄTKI LEGENDY 73
OSOBOWOŚĆ ŚWIĘTEGO PATRYKA 78
ŻYWOTY ŚWIĘTEGO PATRYKA 78
DWA NAJSTARSZE ZNANE NAM «ŻYWOTY» 80
ŻYWOTY WCZEŚNIEJSZE NIŻ DZIEŁA MUIRCHU I TIRECHANA 84
ŹRÓDŁA HAGIOGRAFÓW 85
ŹRÓDŁA HAGIOGRAFÓW 87
PRZYSWAJANIE ELEMENTÓW EPICKICH I MITYCZNYCH 89
UPODOBNIENIE ŚWIĘTEGO PATRYKA DO POSTACI BIBLIJNYCH 91
MESJANIZM 91
BOHATEROWIE BIBLIJNI 93
ROZWINIĘCIA PÓŹNIEJSZYCH «ŻYWOTÓW» 95
TEKSTY. «ŻYWOTY» WZORCOWE 98
ŹRÓDŁA ŻYWOTÓW WZORCOWYCH 99
TEKSTY. KONTYNUATORZY MUIRCHU 101
«HISTORIA BRITONUM» 102
ŻYWOTY PÓŹNIEJSZE OD «TRÓJDZIELNEGO» 102
TEKSTY ODOSOBNIONE I FRAGMENTARYCZNE 104
ROZDZIAŁ III. LEGENDA ŚWIĘTEGO PATRYKA A MITOLOGIA IRLANDZKA 107
OGÓLNY CHARAKTER LEGENDY ŚW. PATRYKA 107
CHRONOLOGICZNA OSNOWA LEGENDY ŚWIĘTEGO PATRYKA JEST MITYCZNA 107
PODOBNA OSNOWĘ CHRONOLOGICZNĄ POSIADA CAŁA MITOLOGIA IRLANDZKA I RZĄDZI NIĄ TA SAMA KONWENCJA 109
I. IRLANDZKI CYKL MITOLOGICZNY NAJAZDY MITYCZNE A ŚW. PATRYK 111
MITYCZNE NAJAZDY NA IRLANDIĘ 113
GŁÓWNY WĄtEK MITÓW O NAJAZDACH 117
LEGENDA ŚW. PATRYKA A MITY O NAJAZDACH 119
II. MITY I LEGENDY ŚWIĄT IRLANDZKICH OFIARA I WALKI BOGÓW 121
OGÓLNY CHARAKTER ZGROMADZEŃ ŚWIĄTECZNYCH W IRLANDII 123
RÓŻNE RODZAJE ZGROMADZEŃ ŚWIĄTECZNYCH. ZGROMADZENIA NARODOWE 125
OGÓLNY RYTUAŁ ŚWIĄT. OFIARY Z PIERWSZYCH PŁODÓW 127
OFIARA ŚWIĄTECZNA. UCZTY OFIARNE 129
OGIEŃ ŚWIĄTECZNY. JEGO OGÓLNY CHARAKTER 131
POSTACIE BOSKIE, KTÓRE UMIERAJĄ PODCZAS ŚWIĄT 133
ŚMIERĆ BOGA ŚWIĄTECZNEGO JEST ZASADNICZYM WĄTKIEM WSZYSTKICH ŚWIĄT IRLANDZKICH 145
PO ŚMIERCI BOGA ŚWIĄTECZNECO NASTĘPUJE ODRODZENIE 148
DUCHY ŚWIĄT IDENTYCZNE SĄ Z DUCHAMI NAJAZDÓW [41] 150
IDENTYCZNE Z MITYCZNYMI NAJEŹDŹCAMI SĄ RÓWNIEŻ WSZYSTKIE DUCHY KRĄŻĄCE W DNI ŚWIĄTECZNE 153
ŚMIERĆ BOSKA JEST PODSTAWOWYM MOTYWEM W MITOLOGII IRLANDZKIEJ 157
TEN SAM MOTYW ROZWINIĘTY JEST W EPOPEI 157
III. ŚWIĘTY PATRYK AKTOREM DRAMATU ŚWIĄTECZNEGO 158
ŚWIĘTA PATRYK JEST ZAMIESZANY W WYDARZENIA ŚWIĄT IRLANDZKICH 158
OGIEŃ WIELKANOCNY Z LEGENDY ŚWIĘTEGO PATRYKA JEST ODPOWIEDNIKIEM OGNI ŚWIĄT IRLANDZKICH 162
OGIEŃ WIELKANOCNY JEST OFIARĄ ŚWIĄTECZNĄ. SĄD BOŻY W TARZE 165
OGIEŃ WIELKANOCNY: ŚWIĘTY PATRYK ODGRYWA ROLĘ POŚWIĘCONEGO NA OFIARĘ BOGA 165
ŚWIĘTY PATRYK PEŁNI RÓWNIEŻ ROLĘ ODRADZAJĄCEGO SIĘ BOGA 169
ŚWIĘTY PATRYK JEST BOHATEREM IRLANDZKIEGO DRAMATU ŚWIĄTECZNEGO 169
LEGENDA ŚWIĘTEGO PATRYKA JEST LEGENDĄ WIOSENNĄ 171
CHARAKTER SOLARNY ŚWIĘTEGO PATRYKA 173
CHARAKTER ŚWIETLISTY ŚWIĘTEGO PATRYKA. ŚWIĘTY PATRYK GENIUSZEM PRZYRODY 175
NARODOWY CHARAKTER LEGENDY ŚW. PATRYKA 175
ROZDZIAŁ IV. IRLANDZKIE WYOBRAŻFNIA 0 ŚMIERCI I ZMARŁYCH W LEGENDZIE ŚWIĘTEGO PATRYKA 178
DUCHY ŚWIĄT SĄ ZMARŁYMI, PRZODKAMI I BOHATERAMI 178
ŚWIĘTA ODPRAWIANE SĄ NA CZEŚĆ ZMARŁYCH 185
WYOBRAŻENIE ŚMIERCI W IRLANDII 193
KATEGORIE ZMARŁYCH. ZMARLI BEZIMIENNI I ZMARLI, KTÓRZY ZACHOWALI IMIONA 199
ZMARLI O WŁASNYCH IMIONACH SĄ TYMI, KTÓRYCH ŚMIERĆ MA DONIOSŁOŚĆ SPOŁECZNĄ 200
ŚMIERĆ OBRZĘDOWA A ŚMIERĆ FIZYCZNA. RÓŻNE FORMY ŚMIERCI OBRZĘDOWEJ 203
ZMARLI, NOSZĄCY IMIONA, ZNAJDUJĄ SIĘ W STANIE POŚREDNIM MIĘDZY ŻYCIEM A ŚMIERCIĄ, KTÓRY ODPOWIADA PIERWSZEJ SERII OBRZĘDÓW 211
SKUPIENIE UROCZYSTOŚCI ŻAŁOBNYCH W CZASIE OKRESOWYCH ŚWIĄT KALENDARZA 211
IRLANDZKIE WYOBRAŻENIA ZMARŁYCH A ŚWIĘTY PATRYK 214
ŚWIĘTY PATRYK JAKO WŁADCA ZMARŁYCH 214
ŚWIĘTY PATRYK DOSTAŁ SIĘ NA TAMTEN ŚWIAT W SPOSOB OBRZĘDOWY 216
ŚWIĘTY PATRYK JEST WTAJEMNICZONYM NA WZÓR WTAJEMNICZONYCH IRLANDZKICH 218
ŚWIĘTY PATRYK JEST UPODOBNIONY DO BŁĘDNYCH ŻEGLARZY 221
OKOLICZNOŚCI ŚMIERCI I POGRZEBU ŚWIĘTEGO PATRYKA CZYNIĄ GO PODOBNYM DO ZMARŁYCH IRLANDZKICH BOHATERÓW 226
ROZDZIAŁ V. ŚWIĘTY PATRYK JEST BOHATEREM 229
RÓŻNE ASPEKTY KULTU ZMARŁYCH 229
BOGOWIE IRLANDZCY SĄ ZMARŁYMI 230
BOGOWIE I ZINDYWIDUALIZOWANI ZMARLI SĄ BOHATERAMI 238
ŚWIĘTY PATRYK JEST BOHATEREM TEGO SAMEGO TYPU, CO BOHATEROWIE IRLANDZCY 245
BOHATERSKI CHARAKTER OGÓŁU ŚWIĘTYCH IRLANDZKICH. SĄ TO OPIEKUNOWIE I BOJOWNICY. 245
ŚWIĘCI PATRONOWIE MIEJSC I PRZEDMIOTÓW 247
ŚWIĘTY PATRYK ODGRYWA TĘ SAMĄ ROLĘ, CO INNI ŚWIĘCI IRLANDZCY I BOHATEROWIE 249
ROZDZIAŁ VI. USTRÓJ SPOŁECZNY IRLANDII I JEGO WPŁYW NA FORMĘ KULTU 254
TUATH JAKO PODSTAWOWA GRUPA SPOŁECZEŃSTWA. DEFINICJA 254
O CHARAKTERZE TúATH. NAZWY TUATHA, TO NAZWY RODOWE 256
TÜATH MA POSTAĆ FAMILII [51]. - JEST TO KLIENTELA PATRONALNA 258
RODZINNY CHARAKTER TÚATH 260
CZĘŚCI SKŁADOWE TÜATH. WIELKA RODZINA 261
STOPNIE POKREWIEŃSTWA W RODZINIE [54] 262
POKREWIEŃSTWO CZŁONKÓW RODU ZATRZYMUJE SIĘ NA PEWNEJ GRANICY 262
O WIĘZI RODZINNEJ 264
RAMY RODU SĄ NIEZMIENNE. JEST TO GRUPA ANALOGICZNA DO PAŃSKICH ..DOMÓW“ Z OKRESU FEUDALIZMU 266
RÓD JEST GRUPĄ LOKALNĄ. JEST TO WIEŚ 268
RÓD A TUATH. CZY PIERWSZY WYWODZI SIĘ Z DRUGIEJ? 271
RÓD JEST LICZBOWYM PODDZIAŁEM TUATH 271
RODZINY-WLAŚCICIELE I RODZINY-KLIENCI 275
TÚATH JEST KLANEM LOKALNYM I WIELOPOSTACIOWYM 275
GRUPY SZERSZE NIŻ TUATH. PLEMIĘ, FEDERACJA, PROWINCJA, NARÓD 276
INNE FORMY POKREWIEŃSTWA 277
POKREWIEŃSTWO PO KĄDZIELI. NIE JEST ONO UZNANE PRZEZ NAJDAWNIEJSZE PRAWO PISANE 277
SPOŁECZEŃSTWO IRLANDZKIE BYŁO OPARTE NA POKREWIEŃSTWIE W LINII ŻEŃSKIEJ, NIM PRZESZŁO DO SYSTEMU POKREWIEŃSTWA AGNATYCZNEGO 279
POKREWIEŃSTWO Z WYBORU. JAK ONO POWSTAJE 280
FORMY KULTU ODPOWIADAJĄCE IRLANDZKIEMU USTROJOWI SPOŁECZNEMU - KULT PRZODKA I JEGO REINKARNACJA W POSTACI KRÓLA - UBÓSTWIENIE DZIECI NIEPRAWYCH 282
ŚLADY INNYCH FORM POKREWIEŃSTWA W KULCIE: BOGINIE-MATKI I BOGINIE-ŻYWICIELKI BOGÓW LUB BOHATERÓW 285
BOGOWIE IRLANDZCY SĄ BOHATERAMI 285
KOŚCIÓŁ IRLANDZKI JEST ZORGANIZOWANY NA WZÓR TÚATH 285
STOSUNEK DIECEZJI DO TÚATH 289
ŚWIĘCI IRLANDZCY, PODOBNIE JAK BOHATEROWIE TDATHA, SĄ PRZODKAMI I KREWNYMI 291
KULT ŚWIĘTYCH JEST KULTEM WODZÓW. NIEPRAWE DZIECI UPODOBNIAJĄ SIĘ DO BOHATERÓW-SYNÓW BOGÓW 291
ŚWIĘCI SĄ PATRONAMI ARYSTOKRATYCZNYMI 293
PODOBNIE JAK INNI ŚWIĘCI IRLANDZCY, ŚWIĘTY PATRYK JEST KREWNYM SWYCH WIERNYCH. JAKO ICH DUCHOWY OJCIEC PRZYBRANY 293
ROZDZIAŁ VII. ROLA FILIDÓW W TWORZFNIU SIĘ LEGFNDY ŚWIĘTFGO PATRYKA. ŚWIĘTY PATRYK BOHATEREM NARODOWYM 296
DRUIDOWIE SĄ KAPŁANAMI POGAŃSKIEJ IRLANDII 296
STANOWISKO SPOŁECZNE I WPŁYW POLITYCZNY DRUIDÓW 301
FILIDOWIE, ICH FUNKCJE 303
MITO-POETYCKA FUNKCJA FILIDÓW 311
FILIDOWIE UOSOBILI SWÓJ WŁASNY IDEAŁ W TYPIE BOHATERA IRLANDZKIEGO 313
IDEAŁ FILIDÓW JEST IDEAŁEM KORPORACYJNYM. AUTONOMIA I SOLIDARNOŚĆ BRACTWA FILIDÓW 316
SOLIDARNOŚĆ FILIDÓW SPOWODOWANA ZORGANIZOWANIEM SIĘ W HIERARCHIĘ MISTRZÓW I UCZNIÓW 316
POWSTAWANIE IRLANDZKIEJ TRADYCJI NARODOWEJ 320
FILIDOWIE POSIALI ZIARNO IRLANDZKIEJ ŚWIADOMOŚCI NARODOWEJ 320
RYWALIZACJ DRUIDÓW I FILIDÓW. PRZYMIERZE FILIDÓW Z CHRZEŚCIJAŃSTWEM 324
PRZYMIERZE CHRZEŚCIJAŃSTWA I FILIDÓW. DZIEŁO OSOBISTE ŚWIĘTEGO PATRYKA 324
LEGENDARNE DOWODY PRZYMIERZA MIĘDZY DUCHOWIEŃSTWEM A FILIDAMI 326
FAKTY POTWIERDZAJĄCE LEGENDARNE WIADOMOŚCI O PRZYMIERZU DUCHOWIEŃSTWA Z FILIDAMI 330
KLER IRLANDZKI REKRUTUJE SIĘ SPOMIĘDZY FILIDÓW 330
FILIDOWIE, ZOSTAWSZY DUCHOWNYMI, PROWADZĄ NADAL SWE DAWNE DZIEŁO MITO-POETYCKIE 333
LITERATURA FILIDÓW I LITERATURA DUCHOWNYCH MAJĄ TEN SAM CHARAKTER 335
IRLANDZKIE UCZUCIA PATRIOTYCZNE SKUPIAJĄ SIĘ WOKÓŁ KULTU ŚWIĘTEGO PATRYKA 339
ŚWIĘTY PATRYK JEST BOHATEREM NARODOWYM IRLANDII 343
WNIOSKI 352
ŚWIĘTY PATRYK, ŚWIĘCI I BOHATEROWIE 352
ŚWIĘCI SĄ BOHATERAMI, KTÓRYCH WYOBRAŻENIE OPIERA SIĘ NA PODSTAWIE TEOLOGICZNEJ I MORALNEJ 354
ŚWIĘCI SĄ BOHATERAMI LITERACKIMI 356
CHARAKTER BOHATERSKI ŚWIĘTYCH JEST OKREŚLONY PRZEZ WARUNKI SPOŁECZNE. W KTÓRYCH ROZWINĘŁA SIĘ ICH LEGENDA 358
TYPY BOHATERÓW I ŚWIĘTYCH SĄ ODBICIEM OKREŚLONEGO UKŁADU WARUNKÓW SPOŁECZNYCH 360
WYOBRAŻENIE BOHATERA GRUPY SPOŁECZNEJ JEST ODBICIEM PODSTAWOWEJ WIĘZI, ŁĄCZĄCEJ GRUPĘ 361
ZAKOŃCZENIE 363
UZUPEŁNIENIE 365
IRLANDIA WCZESNEGO ŚREDNIOWIECZA 367
PRZYPISY 375
PRZEDMOWA AUTORA 12
WSTĘP 14
ZASTOSOWANIE WYRAZU «BOHATER» 14
BOHATER JEST WCIELENIEM JAKIEJŚ WARTOŚCI 15
KATEGORIE WARTOŚCI, KTÓRYCH WCIELENIEM SĄ BOHATEROWIE 16
BOHATER JEST ŚWIADKIEM I BOJOWNIKIEM 18
SPOŁECZNE UZNANIE BOHATERA 20
KULT BOHATERA JEST KULTEM PUBLICZNYM 23
BOHATER JEST WCIELENIEM IDEAŁU SPOŁECZNEGO 23
BOHATER JEST CZŁOWIEKIEM 25
ZDOBYCIE MOCY BOHATERSKIEJ 25
BOHATER-BOJOWNIK I ZDOBYWCA 28
ANALIZA POJĘCIA BOHATERA ŻAŁOBNEGO 32
BOHATEROWIE SĄ TO ZMARLI PODNIESIENI DO GODNOŚCI BOSKIEJ 32
BOHATEROWIE - TO ZMARLI, KTÓRZY ZACHOWUJĄ SWOJĄ OSOBOWOŚĆ 34
BOHATER JEST TO ZMARŁY, KTÓREGO DUSZA POZOSTAJE NA ZIEMI, ZŁĄCZONA Z JEGO SZCZĄTKAMI 36
ŚMIERĆ BOHATERSKA POSIADA DONIOSŁOŚĆ SPOŁECZNĄ 38
DEFINICJA BOHATERA 40
BOHATEROWIE A BOGOWIE 40
BOHATEROWIE A ŚWIĘCI 42
ROZDZIAŁ I. DZIEŁO ŚWIĘTEGO PATRYKA W IRLANDII 43
O ISTNIENIU ŚWIĘTEGO PATRYKA 43
PISMA PATRYKA. ICH AUTENTYCZNOŚĆ 47
PATRYK A PALLADIUSZ 51
PRZYGOTOWANIE ŚWIĘTEGO PATRYKA 57
ZDOLNOŚCI OSOBISTE I CHARAKTER ŚWIĘTEGO PATRYKA 62
DZIEŁO ŚWIĘTEGO PATRYKA 65
ZAŁOŻENIE METROPOLII W ARMAGH 70
ŚMIERĆ ŚWIĘTEGO PATRYKA. ŻYWOTNOŚĆ JEGO DZIEŁA 71
ROZDZIAŁ II. LEGENDA ŚWIĘTEGO PATRYKA. KRÓTKA ANALIZA TEKSTÓW 72
LEGENDARNA MARSZRUTA ŚWIĘTEGO PATRYKA 72
WĄTKI LEGENDY 73
OSOBOWOŚĆ ŚWIĘTEGO PATRYKA 78
ŻYWOTY ŚWIĘTEGO PATRYKA 78
DWA NAJSTARSZE ZNANE NAM «ŻYWOTY» 80
ŻYWOTY WCZEŚNIEJSZE NIŻ DZIEŁA MUIRCHU I TIRECHANA 84
ŹRÓDŁA HAGIOGRAFÓW 85
ŹRÓDŁA HAGIOGRAFÓW 87
PRZYSWAJANIE ELEMENTÓW EPICKICH I MITYCZNYCH 89
UPODOBNIENIE ŚWIĘTEGO PATRYKA DO POSTACI BIBLIJNYCH 91
MESJANIZM 91
BOHATEROWIE BIBLIJNI 93
ROZWINIĘCIA PÓŹNIEJSZYCH «ŻYWOTÓW» 95
TEKSTY. «ŻYWOTY» WZORCOWE 98
ŹRÓDŁA ŻYWOTÓW WZORCOWYCH 99
TEKSTY. KONTYNUATORZY MUIRCHU 101
«HISTORIA BRITONUM» 102
ŻYWOTY PÓŹNIEJSZE OD «TRÓJDZIELNEGO» 102
TEKSTY ODOSOBNIONE I FRAGMENTARYCZNE 104
ROZDZIAŁ III. LEGENDA ŚWIĘTEGO PATRYKA A MITOLOGIA IRLANDZKA 107
OGÓLNY CHARAKTER LEGENDY ŚW. PATRYKA 107
CHRONOLOGICZNA OSNOWA LEGENDY ŚWIĘTEGO PATRYKA JEST MITYCZNA 107
PODOBNA OSNOWĘ CHRONOLOGICZNĄ POSIADA CAŁA MITOLOGIA IRLANDZKA I RZĄDZI NIĄ TA SAMA KONWENCJA 109
I. IRLANDZKI CYKL MITOLOGICZNY NAJAZDY MITYCZNE A ŚW. PATRYK 111
MITYCZNE NAJAZDY NA IRLANDIĘ 113
GŁÓWNY WĄtEK MITÓW O NAJAZDACH 117
LEGENDA ŚW. PATRYKA A MITY O NAJAZDACH 119
II. MITY I LEGENDY ŚWIĄT IRLANDZKICH OFIARA I WALKI BOGÓW 121
OGÓLNY CHARAKTER ZGROMADZEŃ ŚWIĄTECZNYCH W IRLANDII 123
RÓŻNE RODZAJE ZGROMADZEŃ ŚWIĄTECZNYCH. ZGROMADZENIA NARODOWE 125
OGÓLNY RYTUAŁ ŚWIĄT. OFIARY Z PIERWSZYCH PŁODÓW 127
OFIARA ŚWIĄTECZNA. UCZTY OFIARNE 129
OGIEŃ ŚWIĄTECZNY. JEGO OGÓLNY CHARAKTER 131
POSTACIE BOSKIE, KTÓRE UMIERAJĄ PODCZAS ŚWIĄT 133
ŚMIERĆ BOGA ŚWIĄTECZNEGO JEST ZASADNICZYM WĄTKIEM WSZYSTKICH ŚWIĄT IRLANDZKICH 145
PO ŚMIERCI BOGA ŚWIĄTECZNECO NASTĘPUJE ODRODZENIE 148
DUCHY ŚWIĄT IDENTYCZNE SĄ Z DUCHAMI NAJAZDÓW [41] 150
IDENTYCZNE Z MITYCZNYMI NAJEŹDŹCAMI SĄ RÓWNIEŻ WSZYSTKIE DUCHY KRĄŻĄCE W DNI ŚWIĄTECZNE 153
ŚMIERĆ BOSKA JEST PODSTAWOWYM MOTYWEM W MITOLOGII IRLANDZKIEJ 157
TEN SAM MOTYW ROZWINIĘTY JEST W EPOPEI 157
III. ŚWIĘTY PATRYK AKTOREM DRAMATU ŚWIĄTECZNEGO 158
ŚWIĘTA PATRYK JEST ZAMIESZANY W WYDARZENIA ŚWIĄT IRLANDZKICH 158
OGIEŃ WIELKANOCNY Z LEGENDY ŚWIĘTEGO PATRYKA JEST ODPOWIEDNIKIEM OGNI ŚWIĄT IRLANDZKICH 162
OGIEŃ WIELKANOCNY JEST OFIARĄ ŚWIĄTECZNĄ. SĄD BOŻY W TARZE 165
OGIEŃ WIELKANOCNY: ŚWIĘTY PATRYK ODGRYWA ROLĘ POŚWIĘCONEGO NA OFIARĘ BOGA 165
ŚWIĘTY PATRYK PEŁNI RÓWNIEŻ ROLĘ ODRADZAJĄCEGO SIĘ BOGA 169
ŚWIĘTY PATRYK JEST BOHATEREM IRLANDZKIEGO DRAMATU ŚWIĄTECZNEGO 169
LEGENDA ŚWIĘTEGO PATRYKA JEST LEGENDĄ WIOSENNĄ 171
CHARAKTER SOLARNY ŚWIĘTEGO PATRYKA 173
CHARAKTER ŚWIETLISTY ŚWIĘTEGO PATRYKA. ŚWIĘTY PATRYK GENIUSZEM PRZYRODY 175
NARODOWY CHARAKTER LEGENDY ŚW. PATRYKA 175
ROZDZIAŁ IV. IRLANDZKIE WYOBRAŻFNIA 0 ŚMIERCI I ZMARŁYCH W LEGENDZIE ŚWIĘTEGO PATRYKA 178
DUCHY ŚWIĄT SĄ ZMARŁYMI, PRZODKAMI I BOHATERAMI 178
ŚWIĘTA ODPRAWIANE SĄ NA CZEŚĆ ZMARŁYCH 185
WYOBRAŻENIE ŚMIERCI W IRLANDII 193
KATEGORIE ZMARŁYCH. ZMARLI BEZIMIENNI I ZMARLI, KTÓRZY ZACHOWALI IMIONA 199
ZMARLI O WŁASNYCH IMIONACH SĄ TYMI, KTÓRYCH ŚMIERĆ MA DONIOSŁOŚĆ SPOŁECZNĄ 200
ŚMIERĆ OBRZĘDOWA A ŚMIERĆ FIZYCZNA. RÓŻNE FORMY ŚMIERCI OBRZĘDOWEJ 203
ZMARLI, NOSZĄCY IMIONA, ZNAJDUJĄ SIĘ W STANIE POŚREDNIM MIĘDZY ŻYCIEM A ŚMIERCIĄ, KTÓRY ODPOWIADA PIERWSZEJ SERII OBRZĘDÓW 211
SKUPIENIE UROCZYSTOŚCI ŻAŁOBNYCH W CZASIE OKRESOWYCH ŚWIĄT KALENDARZA 211
IRLANDZKIE WYOBRAŻENIA ZMARŁYCH A ŚWIĘTY PATRYK 214
ŚWIĘTY PATRYK JAKO WŁADCA ZMARŁYCH 214
ŚWIĘTY PATRYK DOSTAŁ SIĘ NA TAMTEN ŚWIAT W SPOSOB OBRZĘDOWY 216
ŚWIĘTY PATRYK JEST WTAJEMNICZONYM NA WZÓR WTAJEMNICZONYCH IRLANDZKICH 218
ŚWIĘTY PATRYK JEST UPODOBNIONY DO BŁĘDNYCH ŻEGLARZY 221
OKOLICZNOŚCI ŚMIERCI I POGRZEBU ŚWIĘTEGO PATRYKA CZYNIĄ GO PODOBNYM DO ZMARŁYCH IRLANDZKICH BOHATERÓW 226
ROZDZIAŁ V. ŚWIĘTY PATRYK JEST BOHATEREM 229
RÓŻNE ASPEKTY KULTU ZMARŁYCH 229
BOGOWIE IRLANDZCY SĄ ZMARŁYMI 230
BOGOWIE I ZINDYWIDUALIZOWANI ZMARLI SĄ BOHATERAMI 238
ŚWIĘTY PATRYK JEST BOHATEREM TEGO SAMEGO TYPU, CO BOHATEROWIE IRLANDZCY 245
BOHATERSKI CHARAKTER OGÓŁU ŚWIĘTYCH IRLANDZKICH. SĄ TO OPIEKUNOWIE I BOJOWNICY. 245
ŚWIĘCI PATRONOWIE MIEJSC I PRZEDMIOTÓW 247
ŚWIĘTY PATRYK ODGRYWA TĘ SAMĄ ROLĘ, CO INNI ŚWIĘCI IRLANDZCY I BOHATEROWIE 249
ROZDZIAŁ VI. USTRÓJ SPOŁECZNY IRLANDII I JEGO WPŁYW NA FORMĘ KULTU 254
TUATH JAKO PODSTAWOWA GRUPA SPOŁECZEŃSTWA. DEFINICJA 254
O CHARAKTERZE TúATH. NAZWY TUATHA, TO NAZWY RODOWE 256
TÜATH MA POSTAĆ FAMILII [51]. - JEST TO KLIENTELA PATRONALNA 258
RODZINNY CHARAKTER TÚATH 260
CZĘŚCI SKŁADOWE TÜATH. WIELKA RODZINA 261
STOPNIE POKREWIEŃSTWA W RODZINIE [54] 262
POKREWIEŃSTWO CZŁONKÓW RODU ZATRZYMUJE SIĘ NA PEWNEJ GRANICY 262
O WIĘZI RODZINNEJ 264
RAMY RODU SĄ NIEZMIENNE. JEST TO GRUPA ANALOGICZNA DO PAŃSKICH ..DOMÓW“ Z OKRESU FEUDALIZMU 266
RÓD JEST GRUPĄ LOKALNĄ. JEST TO WIEŚ 268
RÓD A TUATH. CZY PIERWSZY WYWODZI SIĘ Z DRUGIEJ? 271
RÓD JEST LICZBOWYM PODDZIAŁEM TUATH 271
RODZINY-WLAŚCICIELE I RODZINY-KLIENCI 275
TÚATH JEST KLANEM LOKALNYM I WIELOPOSTACIOWYM 275
GRUPY SZERSZE NIŻ TUATH. PLEMIĘ, FEDERACJA, PROWINCJA, NARÓD 276
INNE FORMY POKREWIEŃSTWA 277
POKREWIEŃSTWO PO KĄDZIELI. NIE JEST ONO UZNANE PRZEZ NAJDAWNIEJSZE PRAWO PISANE 277
SPOŁECZEŃSTWO IRLANDZKIE BYŁO OPARTE NA POKREWIEŃSTWIE W LINII ŻEŃSKIEJ, NIM PRZESZŁO DO SYSTEMU POKREWIEŃSTWA AGNATYCZNEGO 279
POKREWIEŃSTWO Z WYBORU. JAK ONO POWSTAJE 280
FORMY KULTU ODPOWIADAJĄCE IRLANDZKIEMU USTROJOWI SPOŁECZNEMU - KULT PRZODKA I JEGO REINKARNACJA W POSTACI KRÓLA - UBÓSTWIENIE DZIECI NIEPRAWYCH 282
ŚLADY INNYCH FORM POKREWIEŃSTWA W KULCIE: BOGINIE-MATKI I BOGINIE-ŻYWICIELKI BOGÓW LUB BOHATERÓW 285
BOGOWIE IRLANDZCY SĄ BOHATERAMI 285
KOŚCIÓŁ IRLANDZKI JEST ZORGANIZOWANY NA WZÓR TÚATH 285
STOSUNEK DIECEZJI DO TÚATH 289
ŚWIĘCI IRLANDZCY, PODOBNIE JAK BOHATEROWIE TDATHA, SĄ PRZODKAMI I KREWNYMI 291
KULT ŚWIĘTYCH JEST KULTEM WODZÓW. NIEPRAWE DZIECI UPODOBNIAJĄ SIĘ DO BOHATERÓW-SYNÓW BOGÓW 291
ŚWIĘCI SĄ PATRONAMI ARYSTOKRATYCZNYMI 293
PODOBNIE JAK INNI ŚWIĘCI IRLANDZCY, ŚWIĘTY PATRYK JEST KREWNYM SWYCH WIERNYCH. JAKO ICH DUCHOWY OJCIEC PRZYBRANY 293
ROZDZIAŁ VII. ROLA FILIDÓW W TWORZFNIU SIĘ LEGFNDY ŚWIĘTFGO PATRYKA. ŚWIĘTY PATRYK BOHATEREM NARODOWYM 296
DRUIDOWIE SĄ KAPŁANAMI POGAŃSKIEJ IRLANDII 296
STANOWISKO SPOŁECZNE I WPŁYW POLITYCZNY DRUIDÓW 301
FILIDOWIE, ICH FUNKCJE 303
MITO-POETYCKA FUNKCJA FILIDÓW 311
FILIDOWIE UOSOBILI SWÓJ WŁASNY IDEAŁ W TYPIE BOHATERA IRLANDZKIEGO 313
IDEAŁ FILIDÓW JEST IDEAŁEM KORPORACYJNYM. AUTONOMIA I SOLIDARNOŚĆ BRACTWA FILIDÓW 316
SOLIDARNOŚĆ FILIDÓW SPOWODOWANA ZORGANIZOWANIEM SIĘ W HIERARCHIĘ MISTRZÓW I UCZNIÓW 316
POWSTAWANIE IRLANDZKIEJ TRADYCJI NARODOWEJ 320
FILIDOWIE POSIALI ZIARNO IRLANDZKIEJ ŚWIADOMOŚCI NARODOWEJ 320
RYWALIZACJ DRUIDÓW I FILIDÓW. PRZYMIERZE FILIDÓW Z CHRZEŚCIJAŃSTWEM 324
PRZYMIERZE CHRZEŚCIJAŃSTWA I FILIDÓW. DZIEŁO OSOBISTE ŚWIĘTEGO PATRYKA 324
LEGENDARNE DOWODY PRZYMIERZA MIĘDZY DUCHOWIEŃSTWEM A FILIDAMI 326
FAKTY POTWIERDZAJĄCE LEGENDARNE WIADOMOŚCI O PRZYMIERZU DUCHOWIEŃSTWA Z FILIDAMI 330
KLER IRLANDZKI REKRUTUJE SIĘ SPOMIĘDZY FILIDÓW 330
FILIDOWIE, ZOSTAWSZY DUCHOWNYMI, PROWADZĄ NADAL SWE DAWNE DZIEŁO MITO-POETYCKIE 333
LITERATURA FILIDÓW I LITERATURA DUCHOWNYCH MAJĄ TEN SAM CHARAKTER 335
IRLANDZKIE UCZUCIA PATRIOTYCZNE SKUPIAJĄ SIĘ WOKÓŁ KULTU ŚWIĘTEGO PATRYKA 339
ŚWIĘTY PATRYK JEST BOHATEREM NARODOWYM IRLANDII 343
WNIOSKI 352
ŚWIĘTY PATRYK, ŚWIĘCI I BOHATEROWIE 352
ŚWIĘCI SĄ BOHATERAMI, KTÓRYCH WYOBRAŻENIE OPIERA SIĘ NA PODSTAWIE TEOLOGICZNEJ I MORALNEJ 354
ŚWIĘCI SĄ BOHATERAMI LITERACKIMI 356
CHARAKTER BOHATERSKI ŚWIĘTYCH JEST OKREŚLONY PRZEZ WARUNKI SPOŁECZNE. W KTÓRYCH ROZWINĘŁA SIĘ ICH LEGENDA 358
TYPY BOHATERÓW I ŚWIĘTYCH SĄ ODBICIEM OKREŚLONEGO UKŁADU WARUNKÓW SPOŁECZNYCH 360
WYOBRAŻENIE BOHATERA GRUPY SPOŁECZNEJ JEST ODBICIEM PODSTAWOWEJ WIĘZI, ŁĄCZĄCEJ GRUPĘ 361
ZAKOŃCZENIE 363
UZUPEŁNIENIE 365
IRLANDIA WCZESNEGO ŚREDNIOWIECZA 367
PRZYPISY 375