Dane szczegółowe książki

O Redaktorach 11
Wstęp 15

Część pierwsza
Interdyscyplinarne podstawy emocji

Rozdział 1. Filozofia emocji 19
Robert C. Solomon
Historia filozofii emocji 21
Wybrane zagadnienia filozoficzne dotyczące emocji 27

Rozdział 2. Historia emocji: zmiany i ich oddziaływanie 35
Peter N. Stearns
Rozwój historii emocji 36
Rozkwit badań nad emocjami 39
Wyniki 41
Problemy 44
Zalety podejścia historycznego 47
Nabieranie rozpędu 48

Rozdział 3. Reprezentacje znaczenia emocjonalnego: kategoria, metafora, schemat, dyskurs 53
Geoffrey M. White
Emocja jako kategoria - modele leksykalne 57
Emocja jako metafora 61
Emocja jako schemat wydarzeń 63
Emocja jako dyskurs 65
Wnioski 69

Rozdział 4. Modele społeczne w wyjaśnianiu emocji 72
Theodore D. Kemper
Relacje społeczne a emocje 73
Łańcuchy rytuałów interakcji - tworzenie klasy społecznej 76
Wstyd a porządek społeczny 78
Praca z emocjami i kierowanie nimi 80
Emocje, jaźnie i role 81
Teoria kontroli afektu 82
Emocje i makroprocesy 84
Oczekiwania i sankcje 85
Inne modele 86

Rozdział 5. Punkt widzenia psychologów 88
Nico H. Frijda
Wyznaczenie obszaru badań nad emocjami 89
Zadanie psychologii emocji 90
Czym jest emocja specyficzna? 91
Czym są emocje? 92
Jak odróżniać rozmaite emocje? 95
Jakie związki łączą emocję i motywację? 98
Co wzbudza emocje? 99
Natura czy wychowanie? 100
Emocja i rozum 101
Funkcje emocji 103
Uwagi końcowe 104

Rozdział 6. Emocja i depresja kliniczna - koncepcja środowiskowa 108
George W. Brown
Porównanie koncepcji funkcjonalistycznej i dotyczącej wydarzeń życiowych 109
Ocena wydarzenia 110
Początek depresji-niektóre odkrycia 115
Pewne możliwe wyjątki 119
Wrażliwość 121
Uwagi końcowe 123

Rozdział 7. Psychologia ewolucyjna a emocje 128
Leda Cosmides, John Tooby
Ewolucyjno-psychologiczna teoria emocji 129
Przykład: strach 131
Podstawy ewolucyjne 133
Podstawy poznawcze 137
Jak opisać emocję 143
Jakiego rodzaju programy mogą być uruchamiane przez emocje? 145
Heurystyczne funkcje teorii 156
Zagadki świadomości i fenomenologii 157
Podziękowania 157

Rozdział 8. Emocje a sztuka i humanistyka 160
Ed S. Tan
Wkład nauk humanistycznych w badanie emocji 160
Emocje w kontakcie z dziełem sztuki - złożony obraz i wielość pytań 162
Emocje a pojęcia eksplanacyjne w naukach humanistycznych 166
Podsumowanie 177
Podziękowanie 178

Część druga
Biologiczne i neuropsychologiczne podejście do emocji

Rozdział 9. Emocje jako twory naturalne w mózgu ssaków 185
Jaak Ponksepp
Kwestie pojęciowe dotyczące badania podłoża emocji w mózgu 188
Próby zrozumienia emocji w świetle różnych poglądów na mózg 190
Neuronalne taksonomie emocji 192
Podstawowe (kategoria 2) systemy emocjonalne mózgu 193
Uczucia afektywne i systemy zarządzające emocjami 201
O obiektywnym pomiarze uczuć emocjonalnych 202

Rozdział 10. Sieci emocjonalne w mózgu 210
Joseph E. LeDoux, Elizabeth A. Phelps
W poszukiwaniu mózgu emocjonalnego 211
Ciało migdałowate jako komputer emocjonalny 211
Szlaki nerwowe biorące udział w procesach związanych ze strachem 212
Systemy emocjonalne w mózgu ludzkim 218
Uczucia i mózg 223

Rozdział 11. Psychofizjologia emocji 230
John T. Cacioppo, Gary G. Berntson, Jeff T. Larsen, Kirsten M. Poehlmann, Tiffany A. Ito
Perspektywy heurystyczne 232
Elektromiografia mięśni mimicznych 236
Aktywność układu autonomicznego 238
Asymetria elektroencefalografii 245
Epilog 247
Podziękowania 249

Rozdział 12. Emocje i genetyka behawioralna 254
Richard Rende
Co genetyka behawioralna wnosi do badania emocji? 254
Jakich metod badawczych używa się w genetyce behawioralnej? 255
Co mówią badania genetyki behawioralnej o różnicach indywidualnych w rozwoju emocjonalnym? 257
Co badania genetyki behawioralnej mówią o różnicach indywidualnych w rozwoju psychopatologii? 260
Co przyszłe badania w dziedzinie genetyki behawioralnej powinny powiedzieć na temat rozwoju emocjonalnego? 262
Podziękowania 265

Rozdział 13. Wielowymiarowe podejścia do badania emocji u niemowląt 267
Nathan A. Fox, Susan D. Calkins
Problemy związane z pomiarem emocji u niemowląt 268
Powiązania między emocjami, temperamentem, przywiązaniem i rozwojem społecznym 274
Pomiary emocji u niemowląt 276
Wnioski 283
Podziękowanie 283

Rozdział 14. Wokalne komunikowanie emocji 288
Tom Johnstone, Klaus R. Scherer
Od ekspresji do komunikacji 288
Różnorodne czynniki determinujące charakter wokalizacji związanej z afektem 291
Naukowe dowody kodowania emocji 293
Wyniki badania nad dekodowaniem przedstawienia emocji 298
Wnioski 303

Rozdział 15. Wyrażanie emocji twarzą 307
Dacher Keltner, Paul Ekman
Historia badań nad wyrażaniem emocji twarzą 308
Wymiary czy odrębne emocje 308
Wyraz twarzy jako dokładny wskaźnik emocji 312
Uniwersalność wyrażania emocji twarzą 313
Indywidualne różnice w wyrażaniu emocji twarzą 316
Wnioski 318

Część trzecia
Zmiany rozwojowe

Rozdział 16. Motywacyjne, organizacyjne i regulujące funkcje odrębnych emocji 327
Carroll E Izard, Brian P, Ackerman
Podstawy teoretyczne 328
Adaptacyjne funkcje odrębnych emocji 332
Funkcje emocji w rozwoju osobowości 337
Podsumowanie 338

Rozdział 17. Wyłanianie się ludzkich emocji 342
Michael Lewis
Topologia emocji 343
Reintegracja życia emocjonalnego 354
Model rozwoju emocjonalnego 355

Rozdział 18. Zrozumieć emocje 361
Paul L Harris
Świadomość emocji 361
Rozmawianie o emocjach 362
Zaakceptować emocje 365
Wyjść poza skrypt - pragnienia, przekonania i emocje 366
Rozumienie emocji a relacje w grupie rówieśniczej 369
Myśli, wspomnienia i uczucia 371
Wnioski 372

Rozdział 19. Emocje a tożsamość 376
Jeannette M. Haviland-Jones, Patricia Kahlbaugh
Spojrzenie na różnicującą rolę emocji 377
Konstrukcje tożsamości jako gestalty 380
Streszczenie i podsumowanie 389

Rozdział 20. Społeczny kontekst rozwoju emocjonalnego 392
Carolyn Saarni
„Kontekst społeczny” i jego znaczenie dla rozwoju emocjonalnego 393
Kontekst a komunikowanie emocji 396
Konstruktywizm społeczny a rozwój emocjonalny 398
Problemy teoretyczne związane z kontekstualnym spojrzeniem na rozwój emocjonalny 399
Kilka przykładów badań dotyczących rozumienia rozwoju emocjonalnego w kontekście społecznym 401
Wnioski 408
Podziękowania 408

Część czwarta
Czynniki społeczne i osobowościowe

Rozdział 21. Dobrostan emocjonalny 415
EdDiener, Richard f. Lucas
Definicja i pomiar dobrostanu emocjonalnego 416
Korelaty dobrostanu emocjonalnego 420
Teorie dotyczące przyczyn subiektywnego dobrostanu emocjonalnego 421
Wnioski 425
Podziękowania 426

Rozdział 22. Płeć, emocja i ekspresja 431
Leslie R. Brody, Judith A. Hall
Stereotyp i reguły ekspresji 432
Skale samoopisu 433
Werbalizacja emocji 435
Mimika i zachowania niewerbalne 435
Ekspresja głosowa 436
Specyficzność sytuacyjna i dotycząca związku 436
Specyficzność kulturowa 437
Pobudzenie fizjologiczne 437
Odczytywanie wskaźników ekspresji 438
Ogólny przegląd ról związanych z płcią 438
Etiologia różnic płciowych 439
Uwagi końcowe 442
Wskazówki do dalszych badań 442

Rozdział 23. Wpływ nastroju na społeczne oceny i rozumowanie 446
Joseph P. Forgas, Patrick T. Vargas
Nastrój a oceny 446
Model infuzji afektu 447
Oceny zgodne z nastrojem - AIM jako spójne wyjaśnienie wyników wcześniejszych badań 453
Infuzja afektu przy przetwarzaniu heurystycznym i rzeczowym 455
Podsumowanie i wnioski 464
Podziękowania 465

Rozdział 24. Ekspresja emocji w grupach 469
Ursula Hess, Gilles Kirouac
Cele 469
Przynależność do grupy społecznej a ekspresja emocji 470
Zarys koncepcji 471
Socjalizacja 479
Podsumowanie i wnioski 480
Podziękowania 481

Rozdział 25. Temperament jako konstrukt emocjonalny - problemy teoretyczne i praktyczne 485
John E. Bates
Pojęcia emocji i temperamentu 486
Ujmowanie temperamentu jako konstruktu emocjonalnego 489
Temperament, emocja i przystosowanie 492
Temperament i emocja w procesie rozwoju 494
Implikacje praktyczne 497
Wnioski 498

Rozdział 26. Psychologia kulturowa emocji - od starożytności po czasy współczesne 504
Richard A. Shweder, Jonathan Haidt
Podstawowe emocje w „Rasādhyāyi” 507
Cud sanskryckich emocji - świadectwo kulturowe 509
Symboliczna struktura emocji 514
„Ugryź się w język” - przypadek hinduskiego lajja 515
Społeczny i moralny kontekst doświadczania emocji 518
Podsumowanie - nowa psychologia kulturowa emocji 520

Część V
Czynniki poznawcze

Rozdział 27. Pozytywny afekt a podejmowanie decyzji 527
Alice M. Isen
Pozytywny afekt, elastyczność i organizacja poznawcza 529
Pozytywny afekt a motywacja 534
Pozytywny afekt a podejmowanie decyzji 537
Neuropsychologiczna teoria dotycząca wpływu pozytywnego afektu na poznanie 543
Wnioski 545

Rozdział 28. Rozumienie emocji w teorii oceny - implikacje dla rozwoju i uczenia się 550
Nancy L Stein, Tom Trabasso, Maria D. Liwag
Rozumienie emocji i pamięć z perspektywy modelu procesów oceny celu 553
Narracyjne wspomnienia wydarzeń emocjonalnych u rodziców i dzieci 555
Wnioski 569
Podziękowania 572

Rozdział 29. Poznawcza i społeczna konstrukcja w emocjach 576
P. N. Johnson-Laird, Keith Oatley
Konstrukcja społeczna, ewolucja czy jedno i drugie? 577
Potencjalna synteza 580
Emocje i poznanie jako wskazówki w życiu 582
Związek między emocjami podstawowymi i złożonymi 586
Społeczna konstrukcja emocji 588
Wnioski 593

Rozdział 30. Emocje i pamięć 598
W. GerrodParrott, Matthew P. Spackman
Ogólny zarys podstawowych zjawisk 599
Interpretacje: mechanizmy, motywy i znaczenia 603
Wnioski 612

Rozdział 31. Pojęcia dotyczące emocji 617
James A. Russell, Ghyslaine Lemay
Dwa zadania psychologii emocji 618
Czym są pojęcia i do czego są nam potrzebne? 619
Opis potocznych pojęć odnoszących się do emocji 623
Rozwój pojęć dotyczących emocji 626
Postulaty dla nauki o emocjach 628
Wnioski 630

Rozdział 32. Aktualne kierunki w badaniach nad inteligencją emocjonalną 634
Peter Salovey, Brian T. Bedell, Jerusha B. Detweiler, John D. Mayer
Emocja - od dezinformacji do informacji 635
Inteligencja emocjonalna - ramy teoretyczne 636
Pomiar inteligenci emocjonalnej 640
Samoregulacja a inteligencja emocjonalna - radzenie sobie i ustalanie celów 643
Końcowe uwagi na temat inteligencji emocjonalnej 650
Podziękowania 651

Część VI
Emocje a zdrowie

Rozdział 33. Emocje a choroby somatyczne przyczyny i wskaźniki podatności na zachorowania 657
Howard Leventhal, Linda Patrick-Miller
Zależności między emocjami a zdrowiem 657
Rola emocji w procesach chorobowych 658
Funkcje komunikacyjne i struktura emocji 660
Modele przyczynowości bezpośredniej 662
Funkcja emocji jako wskaźnika w systemie dwukierunkowym 665
Nowe kierunki: choroby infekcyjne i gojenie się ran 667
Geny jako .trzeci czynnik” w przyczynowości bezpośredniej 669
Konkluzja: emocje jako element komunikacji i zależność między emocjami a chorobą 670

Rozdział 34. Gdy widzieć znaczy czuć - poznawczo-emocjonalne podejście do radzenia sobie ze stresem zdrowotnym 676
Suzanne M. Miller, Robert A. Schnoll
Poznawczo-emocjonalny model przetwarzania informacji zdrowotnych 677
Reakcje poznawcze na zagrożenia dla zdrowia 679
Prototypowe profile reakcji poznawczo-emocjonalnych 688
Wnioski 693
Podziękowania 694

Rozdział 35. Emocje a odporność 701
Roger J. Booth, James W. Pennebaker
Układ odpornościowy jako topologiczny system sensoryczny 702
Trudności w ocenie aktywności układu odpornościowego 703
Właściwości psychometryczne układu odpornościowego 703
Emocje jako dyspozycje do działania 704
Z odporności na emocje i choroby 705
Wpływ emocji na aktywność immunologiczną 706
Wpływ indukowanych emocji na zmienne immunologiczne 708
Otwartość emocjonalna a immunologia 710
Wnioski 712
Podziękowania 713

Część VII
Wybrane emocje

Rozdział 36. Strach i lęk z perspektywy ewolucyjnej, poznawczej i klinicznej 719
Arne Öhman
Zjawisko lęku i strachu 720
Kontekst sytuacyjny strachu i lęku 721
Perspektywa teoretyczna - rola nieświadomych procesów w strachu i leku 724
Integrujący model teoretyczny 733
Zakończenie 737
Podziękowania 740

Rozdział 37. Rozwój złości i wrogich interakcji 745
Elizabeth A. Lemerise, Kenneth A. Dodge
Funkcjonalne znaczenie złości 746
Proces rozwoju złości i umiejętności jej regulowania 746
Podsumowanie i wnioski 756
Podziękowania 757

Rozdział 38. „Smutek” - czy istnieje takie zjawisko? 761
Carol Barr-Zisowitz
Podejścia psychologiczne 762
Podejścia antropologiczne i historyczne 764
Podejścia biologiczne 772
Omówienie 775

Rozdział 39. Emocje samoświadomościowe zażenowanie, duma, wstyd, poczucie winy 780
Michael Lewis
Znaczenie ja 781
Zmierzając ku roboczej definicji 782
Teoria poznawczo-atrybucyjna 784
Znaczenie modelu 787
Wstyd i psychopatologia 791
Wnioski 795

Rozdział 40. Wstręt 798
Paul Rozin, Jonathan Haidt, Clark R. McCauley
Definicja wstrętu 799
Wstręt jako emocja podstawowa 800
Podstawowy wstręt 801
Wstręt do zwierzęcej natury 804
Wstręt interpersonalny 805
Wstręt moralny 806
Preadaptacja i kulturowa ewolucja wstrętu 808
Rozwój wstrętu 809
Wstręt w różnych kulturach 811
Różnice indywidualne we wrażliwości na wstręt 812
Wstręt i mózg 814
Wnioski 815
Podziękowania 815

Rozdział 41. Miłość i procesy przywiązania 820
Elaine Hatfield, Richard L. Rapson
Definicje 821
Miłość namiętna 822
Miłość przyjacielska 826
Wnioski 828

Rozdział 42. Szczęście 831
James R. Averill, Thomas A. More
Podejścia do rozumienia szczęścia 833
Szczęście w odniesieniu do systemów zachowania 833
Pięć odwiecznych kwestii 836
Szczęście w odniesieniu do mechanizmów pośredniczących 838
Szczęście w odniesieniu do cech osobowości 843
Uwagi końcowe 845
Podziękowania 846

Rozdział 43. Empatia i współczucie 849
Nancy Eisenberg
Temperamentalne lub osobowościowe zmienne łączące się z rugowaniem związanym z empatią 851
Rozwój reagowania związanego z empatią 853
Relacje pomiędzy reagowaniem związanym z empatią a zachowaniami społecznymi 855
Różnice płciowe w reagowaniu związanym z empatią 858
Źródła empatii 859
Podziękowania 862

Indeks nazwisk 868
Indeks rzeczowy 889