Dane szczegółowe książki
Od czystej formy do literatury faktu: główne teorie i programy literackie XX stulecia / Hutnikiewicz, Artur (1916-2005)
Autorzy
Tytuł
Od czystej formy do literatury faktu: główne teorie i programy literackie XX stulecia
Wydawnictwo
Warszawa: "Wiedza Powszechna", 1974
Numer wydania
3
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Od autora 6
Wiek rewolucji 10
Granica wieku 11
Zmierzch demokracji mieszczańskiej 11
Marksistowska krytyka demokracji mieszczańskiej 13
Ideologia nacjonalizmu 14
Rewolucja manadżerów 16
Nowy świat fizyki 17
Psychologia behawiorystyczna i freudyzm 21
Kryzys wartości 26
"Agonia chrześcijaństwa" 27
Nadciągająca noc powrotnego "barbarzyństwa" 28
Filozofia egzystencjalna 29
Historiozofia katastrofizmu 32
Sztuka XX stulecia 37
Uniwersalistyczny synkretyzm 38
Teoria archetypów Karola Junga 38
Nowe pojęcie piękna 39
Antynaturalizm, zaskoczenie, napięcie 40
Zmierzch realizmu i struktur konwencjonalnych 40
Nowy teatr 42
W poszukiwaniu form 44
Abstrakcjonizm i "czystość" 44
Deformacja i funkcjonalizm 46
Muzyka absolutna 47
Muzyka jazzowa 49
Kino - sztuka stulecia 51
Wpływ kina na sztukę literacką 52
U źródeł współczesnej myśli literackiej 54
Intuicjonizm, witalizm i teoria osobowości Bergsona 54
Impresjonizm 56
Impresjonizm w literaturze 57
Sztuka symboliczna 58
Sztuka secesji 59
Kubizm i konstruktywizm 60
Trzej poprzednicy 61
Egzystencjalizm przed Sartre'em 62
Poezja "nadrzeczywistości" 62
Nowoczesność i wielkomiejskość 63
Dehumanizacja poezji 63
Poezja kreacyjna 64
Intelektualizm 66
Magia i mistyka słowa 66
Ciemność i niezrozumiałość 67
Przedproże współczesności 68
Ekspresjonizm 71
Wyjaśnienia wstępne 71
Genealogia 72
Początki i rozwój 73
Ekspresjonizm w Polsce 77
Główne przesłanki doktryny ekspresjonizmu 80
Główne przesłanki doktryny ekspresjonizmu 80
W poszukiwaniu absolutu 81
Przeciw estetyzmowi 82
Ciemność, hermetyczność 83
Otchłań podświadomego 83
Alogiczność, ekstatyczność, improwizacja 84
Ton profetyczny 85
"Pragnienie istotności" 86
Aktywizm i zaangażowanie 87
Ex oriente lux 88
"Barbaryzacja" języka 89
Monumentalność 90
Zestawienie 91
Zdobycze ekspresjonizmu 92
Krytyka i wątpliwości 93
Futuryzm 94
Genealogia kierunku 94
Futuryzm we Włoszech 96
Futuryzm w Rosji 99
Futuryzm w Polsce 100
Totalna negacja dziedzictwa kulturalnego 104
Aktywizm i agresywność 106
Fascynacja nowością 107
"Liryczna obsesja materii" 107
Intuicjonizm 109
Estetyczny ekstremizm 109
Język pozarozumowy 110
"Słowa na wolności" 111
Postulat symultaneizmu 113
Ekstrawagancje typograficzne 114
Zestawienie 115
Działanie i opozycja 115
Imażinizm 121
Genealogia kierunku 121
Imażinizm w Anglii i USA 122
Imażinizm rosyjski 123
Poetyka "czystego obrazu" 123
Słowo jako obraz 124
Rzeczowość i koncentracja 125
Absolutna wolność przedmiotu 125
Powinowactwo z wyboru 126
Zdobycze imażinizmu 126
Dadaizm 128
Geneza i rozwój 129
Anarchia i nihilizm 132
Totalna wolność 132
Odwrócenie wartości 134
Bezpośredniość i spontaniczność 134
Dadaizm w muzyce i w malarstwie 135
Dadaistyczny bełkot 136
Bilans rewolty dadaistycznej 137
Nadrealizm 139
Przesłanki genealogiczne 139
Poprzednicy 139
Początki i rozwój 140
Odgłosy polskie 142
W poszukiwaniu autentyczności 143
Egzaltacja wolności 144
Antyracjonalizm i antyrealizm 144
Wyzwolenie wyobraźni 146
Humor bez wesołości 146
Rewizja konwencjonalnych kategorii rzeczywistości 147
Rzeczywistość nadrealna 147
Czysty automatyzm psychiczny 150
Pisanie automatyczne 150
Obraz nadrealistyczny 151
Zestawienie 153
Wpływ i znaczenie 154
Krytyka 154
Teoria "poezji czystej" 156
Dwa pojęcia "poezji czystej" 156
Poezja czysta 160
Irracjonalizm 161
Przeżycie poetyckie jako doświadczenie mistyczne 161
Natchnienie poetyckie 162
Swoistość "mistycznego" charakteru poezji 163
Ogólna charakterystyka teorii Bremonda 164
Formizm 166
Geneza i historia formizmu 166
Doktryna formizmu. Wieloznaczność pojęcia rzeczywistości 168
Wielość rzeczywistości 168
Wielość rzeczywistości w sztuce 170
Treść i forma 173
Przezwyciężenie treści 174
Formizm w poezji 175
Trudności i przezwyciężenie 176
Formistyczne poezje Czyżewskiego. Anarchizacja słowa 176
Bilans i krytyka formizmu 177
Witkiewiczowska teoria "czystej formy" w teatrze 181
Stanisław Ignacy Witkiewicz jako człowiek i twórca 181
Teoria "czystej formy". Tajemnica Istnienia 184
Religia, filozofia i sztuka wobec Tajemnicy Istnienia 185
"Czysta forma" jako doświadczenie metafizyczne 186
Przeżycie metafizyczne jako świadomość wewnętrznej jedności istnienia 186
Krytyka teatru naturalistycznego i symbolicznego 187
Teatr "czystej formy" 189
"Czysta forma" jako naturalna konieczność twórcza 189
Walka z iluzjonizmem 190
Odrzucenie naturalistycznej psychologii 191
Rola aktora 192
Likwidacja akcji dramatycznej 192
Forma jako wartość autonomiczna 193
Sprzeczności i wątpliwości 194
Karola Irzykowskiego Walka o treść. Polemika z Witkacym 196
Awangarda krakowska 201
Geneza i zakres znaczeniowy terminu 201
Awangarda krakowska jako grupa otwarta 202
Powstanie i rozwój 202
Doktryna awangardy. Prezentyzm 205
Urbanizm, kolektywizm, technicyzm 206
Sztuka wytwórnią wzruszeń 209
Poezja w służbie społecznej 209
Ekwiwalentyzacja uczuć. Miłość słowa 211
Rzemiosło, rygor, dyscyplina 212
"Rozbijanie tworzydeł" 213
"Tworzenie pięknych zdań" 214
Nowa metafora 215
Poezja metarealna 216
Rym jako przesłanka doskonałości 217
Oddalenie rymów 219
Nowe rymy 219
Nowe rytmy 219
Konstruktywizm 221
Układ rozkwitania 222
Budowa eliptyczna 223
Nowe formy w drukarstwie 224
Zestawienie 225
Bilans awangardy 227
Autentyzm 234
Geneza i narastanie tendencji autentystycznych 234
"Nowa rzeczowość" 235
"Literatura faktu" w Rosji rewolucyjnej 236
Autentyzm w Polsce 237
Stanisław Czernik i "Okolica Poetów" 239
Autentyzm jako pogląd na świat 241
Autentyzm integralny 241
Współzależność życia i literatury 241
Etyka autentyzmu 242
Opozycja 243
Realizm socjalistyczny 245
Realizm i romantyzm 245
Geneza 247
Literatura a rzeczywistość historyczna 248
Gnoseologiczne podstawy realizmu socjalistycznego 249
Ideowość 251
Literatura a wychowanie 252
Tendencyjność 253
Partyjność 254
Optymizm 254
Postulat aktualności 255
Bohater pozytywny 256
Charakterologiczny socjologizm 257
Akcyjność 258
Realizm socjalistyczny a gatunki literackie 258
Demokratyzacja języka 259
Zestawienie 259
Ewolucja doktryny 260
Bibliografia 264
1. Antologie, słowniki, encyklopedie 264
2. Dzieła treści ogólnej, kompendia podręcznikowe, studia i szkice syntetyczne 265
2.1. Ekspresjonizm 269
2.2. Futuryzm 270
2.3. Imażinizm 272
2.4. Dadaizm 273
2.5. Surrealizm 273
2.6. Teoria "poezji czystej" 273
2.7. Formizm 274
2.8. Witkiewiczowska "czysta forma" 275
2.9. Awangarda 275
2.10. Autentyzm 277
2.11. Realizm socjalistyczny 279
Tablica chronologiczna 281
Indeks osobowy 294
Indeks rzeczowy 307
Ilustracje 323
Wiek rewolucji 10
Granica wieku 11
Zmierzch demokracji mieszczańskiej 11
Marksistowska krytyka demokracji mieszczańskiej 13
Ideologia nacjonalizmu 14
Rewolucja manadżerów 16
Nowy świat fizyki 17
Psychologia behawiorystyczna i freudyzm 21
Kryzys wartości 26
"Agonia chrześcijaństwa" 27
Nadciągająca noc powrotnego "barbarzyństwa" 28
Filozofia egzystencjalna 29
Historiozofia katastrofizmu 32
Sztuka XX stulecia 37
Uniwersalistyczny synkretyzm 38
Teoria archetypów Karola Junga 38
Nowe pojęcie piękna 39
Antynaturalizm, zaskoczenie, napięcie 40
Zmierzch realizmu i struktur konwencjonalnych 40
Nowy teatr 42
W poszukiwaniu form 44
Abstrakcjonizm i "czystość" 44
Deformacja i funkcjonalizm 46
Muzyka absolutna 47
Muzyka jazzowa 49
Kino - sztuka stulecia 51
Wpływ kina na sztukę literacką 52
U źródeł współczesnej myśli literackiej 54
Intuicjonizm, witalizm i teoria osobowości Bergsona 54
Impresjonizm 56
Impresjonizm w literaturze 57
Sztuka symboliczna 58
Sztuka secesji 59
Kubizm i konstruktywizm 60
Trzej poprzednicy 61
Egzystencjalizm przed Sartre'em 62
Poezja "nadrzeczywistości" 62
Nowoczesność i wielkomiejskość 63
Dehumanizacja poezji 63
Poezja kreacyjna 64
Intelektualizm 66
Magia i mistyka słowa 66
Ciemność i niezrozumiałość 67
Przedproże współczesności 68
Ekspresjonizm 71
Wyjaśnienia wstępne 71
Genealogia 72
Początki i rozwój 73
Ekspresjonizm w Polsce 77
Główne przesłanki doktryny ekspresjonizmu 80
Główne przesłanki doktryny ekspresjonizmu 80
W poszukiwaniu absolutu 81
Przeciw estetyzmowi 82
Ciemność, hermetyczność 83
Otchłań podświadomego 83
Alogiczność, ekstatyczność, improwizacja 84
Ton profetyczny 85
"Pragnienie istotności" 86
Aktywizm i zaangażowanie 87
Ex oriente lux 88
"Barbaryzacja" języka 89
Monumentalność 90
Zestawienie 91
Zdobycze ekspresjonizmu 92
Krytyka i wątpliwości 93
Futuryzm 94
Genealogia kierunku 94
Futuryzm we Włoszech 96
Futuryzm w Rosji 99
Futuryzm w Polsce 100
Totalna negacja dziedzictwa kulturalnego 104
Aktywizm i agresywność 106
Fascynacja nowością 107
"Liryczna obsesja materii" 107
Intuicjonizm 109
Estetyczny ekstremizm 109
Język pozarozumowy 110
"Słowa na wolności" 111
Postulat symultaneizmu 113
Ekstrawagancje typograficzne 114
Zestawienie 115
Działanie i opozycja 115
Imażinizm 121
Genealogia kierunku 121
Imażinizm w Anglii i USA 122
Imażinizm rosyjski 123
Poetyka "czystego obrazu" 123
Słowo jako obraz 124
Rzeczowość i koncentracja 125
Absolutna wolność przedmiotu 125
Powinowactwo z wyboru 126
Zdobycze imażinizmu 126
Dadaizm 128
Geneza i rozwój 129
Anarchia i nihilizm 132
Totalna wolność 132
Odwrócenie wartości 134
Bezpośredniość i spontaniczność 134
Dadaizm w muzyce i w malarstwie 135
Dadaistyczny bełkot 136
Bilans rewolty dadaistycznej 137
Nadrealizm 139
Przesłanki genealogiczne 139
Poprzednicy 139
Początki i rozwój 140
Odgłosy polskie 142
W poszukiwaniu autentyczności 143
Egzaltacja wolności 144
Antyracjonalizm i antyrealizm 144
Wyzwolenie wyobraźni 146
Humor bez wesołości 146
Rewizja konwencjonalnych kategorii rzeczywistości 147
Rzeczywistość nadrealna 147
Czysty automatyzm psychiczny 150
Pisanie automatyczne 150
Obraz nadrealistyczny 151
Zestawienie 153
Wpływ i znaczenie 154
Krytyka 154
Teoria "poezji czystej" 156
Dwa pojęcia "poezji czystej" 156
Poezja czysta 160
Irracjonalizm 161
Przeżycie poetyckie jako doświadczenie mistyczne 161
Natchnienie poetyckie 162
Swoistość "mistycznego" charakteru poezji 163
Ogólna charakterystyka teorii Bremonda 164
Formizm 166
Geneza i historia formizmu 166
Doktryna formizmu. Wieloznaczność pojęcia rzeczywistości 168
Wielość rzeczywistości 168
Wielość rzeczywistości w sztuce 170
Treść i forma 173
Przezwyciężenie treści 174
Formizm w poezji 175
Trudności i przezwyciężenie 176
Formistyczne poezje Czyżewskiego. Anarchizacja słowa 176
Bilans i krytyka formizmu 177
Witkiewiczowska teoria "czystej formy" w teatrze 181
Stanisław Ignacy Witkiewicz jako człowiek i twórca 181
Teoria "czystej formy". Tajemnica Istnienia 184
Religia, filozofia i sztuka wobec Tajemnicy Istnienia 185
"Czysta forma" jako doświadczenie metafizyczne 186
Przeżycie metafizyczne jako świadomość wewnętrznej jedności istnienia 186
Krytyka teatru naturalistycznego i symbolicznego 187
Teatr "czystej formy" 189
"Czysta forma" jako naturalna konieczność twórcza 189
Walka z iluzjonizmem 190
Odrzucenie naturalistycznej psychologii 191
Rola aktora 192
Likwidacja akcji dramatycznej 192
Forma jako wartość autonomiczna 193
Sprzeczności i wątpliwości 194
Karola Irzykowskiego Walka o treść. Polemika z Witkacym 196
Awangarda krakowska 201
Geneza i zakres znaczeniowy terminu 201
Awangarda krakowska jako grupa otwarta 202
Powstanie i rozwój 202
Doktryna awangardy. Prezentyzm 205
Urbanizm, kolektywizm, technicyzm 206
Sztuka wytwórnią wzruszeń 209
Poezja w służbie społecznej 209
Ekwiwalentyzacja uczuć. Miłość słowa 211
Rzemiosło, rygor, dyscyplina 212
"Rozbijanie tworzydeł" 213
"Tworzenie pięknych zdań" 214
Nowa metafora 215
Poezja metarealna 216
Rym jako przesłanka doskonałości 217
Oddalenie rymów 219
Nowe rymy 219
Nowe rytmy 219
Konstruktywizm 221
Układ rozkwitania 222
Budowa eliptyczna 223
Nowe formy w drukarstwie 224
Zestawienie 225
Bilans awangardy 227
Autentyzm 234
Geneza i narastanie tendencji autentystycznych 234
"Nowa rzeczowość" 235
"Literatura faktu" w Rosji rewolucyjnej 236
Autentyzm w Polsce 237
Stanisław Czernik i "Okolica Poetów" 239
Autentyzm jako pogląd na świat 241
Autentyzm integralny 241
Współzależność życia i literatury 241
Etyka autentyzmu 242
Opozycja 243
Realizm socjalistyczny 245
Realizm i romantyzm 245
Geneza 247
Literatura a rzeczywistość historyczna 248
Gnoseologiczne podstawy realizmu socjalistycznego 249
Ideowość 251
Literatura a wychowanie 252
Tendencyjność 253
Partyjność 254
Optymizm 254
Postulat aktualności 255
Bohater pozytywny 256
Charakterologiczny socjologizm 257
Akcyjność 258
Realizm socjalistyczny a gatunki literackie 258
Demokratyzacja języka 259
Zestawienie 259
Ewolucja doktryny 260
Bibliografia 264
1. Antologie, słowniki, encyklopedie 264
2. Dzieła treści ogólnej, kompendia podręcznikowe, studia i szkice syntetyczne 265
2.1. Ekspresjonizm 269
2.2. Futuryzm 270
2.3. Imażinizm 272
2.4. Dadaizm 273
2.5. Surrealizm 273
2.6. Teoria "poezji czystej" 273
2.7. Formizm 274
2.8. Witkiewiczowska "czysta forma" 275
2.9. Awangarda 275
2.10. Autentyzm 277
2.11. Realizm socjalistyczny 279
Tablica chronologiczna 281
Indeks osobowy 294
Indeks rzeczowy 307
Ilustracje 323