Dane szczegółowe książki
Prusy: dzieje państwa i społeczeństwa / Salmonowicz, Stanisław (1931-)
Autorzy
Tytuł
Prusy: dzieje państwa i społeczeństwa
Wydawnictwo
Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1987
ISBN
8321007147
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wstąp 7
Rozdział I
Narodziny państwa prusko-brandenburskiego (do roku 1618)
1. Powstanie i rozwój Brandenburgii 17
2. Państwo krzyżackie w Prusach i Prusy Książęce (do r. 1618) 33
Narodziny, rozwój i upadek państwa zakonnego 1225-1525 (33).
Prusy Książęce. 1525-1618 (43)
Rozdział II
Między stanowością, a budową absolutyzmu: państwo prusko-brandenburskie w latach 1618-1701
1. Terytorium i ludność 49
2. Stosunki społeczno-gospodarcze 54
Charakterystyka poszczególnych terytoriów (54).
Stosunki w rolnictwie (55).
Miasta, merkantylizm i polityka gospodarcza państwa (62)
3. Rządy elektora Jerzego Wilhelma (1619-1640) 68
4. Wielki Elektor, czyli budowa absolutyzmu 73
Sylwetka władcy (73). Rządy Wielkiego Elektora w latach 1640-1648 (77).
Ustrój państwa brandenbursko-pruskiego (80).
Budowa absolutyzmu na poszczególnych terytoriach (90).
Sytuacja w prowincjach zachodnich i w Brandenburgii (92).
Prusy Książęce (95).
Pomorze Zachodnie (101).
Ustrój administracyjny na poszczególnych terytoriach (102).
Podstawy ustroju absolutnego: stała armia i stałe podatki (105).
Bilans epoki (110)
5. Polityka zagraniczna Wielkiego Elektora 113
Państwo brandenbursko-pruskie w walce o samodzielny głos w polityce europejskiej. 1640-1660 (113).
Polityka zagraniczna 1660-1688 (121)
6. Uwagi końcowe o Wielkim Elektorze 125
7. Elektor Fryderyk III w latach 1688-1701 i koronacja pruska 1701 roku 128
8. Kultura Brandenburgii i Prus Książęcych w dobie Baroku 138
Rozdział III
Pruska monarchia absolutna: 1701-1806
1. Wprowadzenie 147
2. Terytorium i ludność 149
3. Gospodarka i społeczeństwo 152
616
Uwagi wstępne (152).
Wieś (154).
Polityka merkantylna państwa i rozwój miast, handlu i przemysłu (163)
4. Schyłek rządów Fryderyka I 132
5. Rządy Fryderyka Wilhelma I 185
Uwagi wstępne (185).
Ustrój państwa (193).
Polityka wewnętrzna (198).
Narodziny pruskiego militaryzmu (205).
Polityka zagraniczna (213)
6. Monarchia fryderycjańska 217
Prusy pod rządami Fryderyka II (217).
Ustrój i polityka (225).
Fryderyk II a reforma sądów i prawa (232).
Polityka zagraniczna (239).
Wojna siedmioletnia (243).
Pierwszy rozbiór Polski (260).
Schyłek rządów (266).
Ogólna ocena (268)
7. Lata 1786-1806 270
8. Pod znakiem Oświecenia: kultura umysłowa w Prusach w XVIII wieku 280
Rozdział IV
Epoka reform, okres restauracji i Wiosny Ludów: 1807-1850
1. Wprowadzenie 300
2. Reformy Steina - Hardenberga 301
3. Prusy w dobie Restauracji: 1815-1848 325
Terytorium i ludność (325).
Gospodarka i stosunki społeczne (326).
Rolnictwo (336).
Polityka gospodarcza państwa, rozwój handlu, przemysłu i rzemiosła (340).
Polityka zagraniczna (346).
Pruski militaryzm pierwszej połowy XIX w. (357).
Życie polityczne 1815-1830 (353).
Ustrój państwa pruskiego w dobie Restauracji (356).
Życie polityczne w latach trzydziestych i czterdziestych (364).
Problem polski w Prusach (372)
4. Wiosna Ludów w Prusach 377
5. Podsumowanie okresu 1807-1850 388
Rozdział V
Pruska monarchia konstytucyjna na drodze do hegemonii w Niemczech: 1850-1871
1. Monarchia konstytucyjna w Prusach 390
Ustrój państwa (390). Era Manteuffla: 1850-1858 (398). „Nowa Era" lat 1858-1862 oraz konflikt konstytucyjny 1862-1866 (400)
2. Prusy a kwestia niemiecka: 1851 - 1871 407
3. Kultura w Prusach XIX wieku (do roku 1871) 423
Rozdział VI
Prusy w Rzeszy Niemieckiej: 1871 - 1918
1. Rzesza i Prusy: ustrój i rzeczywistość polityczna 438
2. Przemiany ustrojowe w Prusach 453
617
3. Prusy i Rzesza w dobie Bismarcka (1871-1890) 456
4. Prusy i Rzesza w erze wilhelmińskiej (1890-1914) 464
5. Polityka zagraniczna Rzeszy Niemieckiej 471
6. Pierwsza wojna światowa 476
Rozdział VII
O sprusaczeniu Niemiec: pruska mentalność i pruska mitologia, ich rola w dziejach niemieckich
1. Rozważania ogólne 480
2. Militaryzm i junkierstwo 491
3. Militaryzacja mentalności 498
4. Szkoła i Kościół 503
5. Mentalność pruska i pruskie cnoty 506
6. Mitologia pruska. Wielbiciele i krytycy Prus 513
7 Sprusaczenie Niemiec 520
Rozdział VIII
Prusy w republice weimarskiej: 1918-1933
1. Rewolucja w Niemczech 526
2. Ustrój republiki weimarskiej 530
3. Ustrój i dzieje Prus w dobie Weimaru 539
4. Prusy w ideologii epoki 542
5. Bieg wydarzeń 1929-1933 545
Rozdział IX
Tradycja pruska w hitlerowskiej Rzeszy: 1933-1945
1. Wprowadzenie 554
2. Narodowy socjalizm wobec tradycji pruskiej 559
3. Hitler i armia niemiecka 567
4. Ruch oporu przeciw Hitlerowi a tradycja pruska 570
Rozdział X
Próba bilansu
Nota bibliograficzna 590
Indeks osobowy 596
Spis ilustracji 604
Spis map 606
Źródła ilustracji 607
Inhaltsverzeichnis 608
Contents 612
Rozdział I
Narodziny państwa prusko-brandenburskiego (do roku 1618)
1. Powstanie i rozwój Brandenburgii 17
2. Państwo krzyżackie w Prusach i Prusy Książęce (do r. 1618) 33
Narodziny, rozwój i upadek państwa zakonnego 1225-1525 (33).
Prusy Książęce. 1525-1618 (43)
Rozdział II
Między stanowością, a budową absolutyzmu: państwo prusko-brandenburskie w latach 1618-1701
1. Terytorium i ludność 49
2. Stosunki społeczno-gospodarcze 54
Charakterystyka poszczególnych terytoriów (54).
Stosunki w rolnictwie (55).
Miasta, merkantylizm i polityka gospodarcza państwa (62)
3. Rządy elektora Jerzego Wilhelma (1619-1640) 68
4. Wielki Elektor, czyli budowa absolutyzmu 73
Sylwetka władcy (73). Rządy Wielkiego Elektora w latach 1640-1648 (77).
Ustrój państwa brandenbursko-pruskiego (80).
Budowa absolutyzmu na poszczególnych terytoriach (90).
Sytuacja w prowincjach zachodnich i w Brandenburgii (92).
Prusy Książęce (95).
Pomorze Zachodnie (101).
Ustrój administracyjny na poszczególnych terytoriach (102).
Podstawy ustroju absolutnego: stała armia i stałe podatki (105).
Bilans epoki (110)
5. Polityka zagraniczna Wielkiego Elektora 113
Państwo brandenbursko-pruskie w walce o samodzielny głos w polityce europejskiej. 1640-1660 (113).
Polityka zagraniczna 1660-1688 (121)
6. Uwagi końcowe o Wielkim Elektorze 125
7. Elektor Fryderyk III w latach 1688-1701 i koronacja pruska 1701 roku 128
8. Kultura Brandenburgii i Prus Książęcych w dobie Baroku 138
Rozdział III
Pruska monarchia absolutna: 1701-1806
1. Wprowadzenie 147
2. Terytorium i ludność 149
3. Gospodarka i społeczeństwo 152
616
Uwagi wstępne (152).
Wieś (154).
Polityka merkantylna państwa i rozwój miast, handlu i przemysłu (163)
4. Schyłek rządów Fryderyka I 132
5. Rządy Fryderyka Wilhelma I 185
Uwagi wstępne (185).
Ustrój państwa (193).
Polityka wewnętrzna (198).
Narodziny pruskiego militaryzmu (205).
Polityka zagraniczna (213)
6. Monarchia fryderycjańska 217
Prusy pod rządami Fryderyka II (217).
Ustrój i polityka (225).
Fryderyk II a reforma sądów i prawa (232).
Polityka zagraniczna (239).
Wojna siedmioletnia (243).
Pierwszy rozbiór Polski (260).
Schyłek rządów (266).
Ogólna ocena (268)
7. Lata 1786-1806 270
8. Pod znakiem Oświecenia: kultura umysłowa w Prusach w XVIII wieku 280
Rozdział IV
Epoka reform, okres restauracji i Wiosny Ludów: 1807-1850
1. Wprowadzenie 300
2. Reformy Steina - Hardenberga 301
3. Prusy w dobie Restauracji: 1815-1848 325
Terytorium i ludność (325).
Gospodarka i stosunki społeczne (326).
Rolnictwo (336).
Polityka gospodarcza państwa, rozwój handlu, przemysłu i rzemiosła (340).
Polityka zagraniczna (346).
Pruski militaryzm pierwszej połowy XIX w. (357).
Życie polityczne 1815-1830 (353).
Ustrój państwa pruskiego w dobie Restauracji (356).
Życie polityczne w latach trzydziestych i czterdziestych (364).
Problem polski w Prusach (372)
4. Wiosna Ludów w Prusach 377
5. Podsumowanie okresu 1807-1850 388
Rozdział V
Pruska monarchia konstytucyjna na drodze do hegemonii w Niemczech: 1850-1871
1. Monarchia konstytucyjna w Prusach 390
Ustrój państwa (390). Era Manteuffla: 1850-1858 (398). „Nowa Era" lat 1858-1862 oraz konflikt konstytucyjny 1862-1866 (400)
2. Prusy a kwestia niemiecka: 1851 - 1871 407
3. Kultura w Prusach XIX wieku (do roku 1871) 423
Rozdział VI
Prusy w Rzeszy Niemieckiej: 1871 - 1918
1. Rzesza i Prusy: ustrój i rzeczywistość polityczna 438
2. Przemiany ustrojowe w Prusach 453
617
3. Prusy i Rzesza w dobie Bismarcka (1871-1890) 456
4. Prusy i Rzesza w erze wilhelmińskiej (1890-1914) 464
5. Polityka zagraniczna Rzeszy Niemieckiej 471
6. Pierwsza wojna światowa 476
Rozdział VII
O sprusaczeniu Niemiec: pruska mentalność i pruska mitologia, ich rola w dziejach niemieckich
1. Rozważania ogólne 480
2. Militaryzm i junkierstwo 491
3. Militaryzacja mentalności 498
4. Szkoła i Kościół 503
5. Mentalność pruska i pruskie cnoty 506
6. Mitologia pruska. Wielbiciele i krytycy Prus 513
7 Sprusaczenie Niemiec 520
Rozdział VIII
Prusy w republice weimarskiej: 1918-1933
1. Rewolucja w Niemczech 526
2. Ustrój republiki weimarskiej 530
3. Ustrój i dzieje Prus w dobie Weimaru 539
4. Prusy w ideologii epoki 542
5. Bieg wydarzeń 1929-1933 545
Rozdział IX
Tradycja pruska w hitlerowskiej Rzeszy: 1933-1945
1. Wprowadzenie 554
2. Narodowy socjalizm wobec tradycji pruskiej 559
3. Hitler i armia niemiecka 567
4. Ruch oporu przeciw Hitlerowi a tradycja pruska 570
Rozdział X
Próba bilansu
Nota bibliograficzna 590
Indeks osobowy 596
Spis ilustracji 604
Spis map 606
Źródła ilustracji 607
Inhaltsverzeichnis 608
Contents 612