Dane szczegółowe książki

Wstęp 9
Wprowadzenie do pojęcia "integracja" 10
Opis metod i struktura przeprowadzonych badań 15
Badania aktowe 16
Badania socjologiczne 17
Opis scenariuszy 18
W kierunku integracji uchodźców 19
Wstęp 19
Początki instytucjonalizacji problemu uchodźstwa na arenie międzynarodowej 20
Uchodźstwo po II wojnie światowej 23
Powstanie Organizacji Narodów Zjednoczonych 24
Wpływ natężenia migracji powojennych na kształtowanie się ładu instytucjonalnego w obszarze pomocy uchodźcom 25
Współczesny system ochrony uchodźców 31
Polska rzeczywistość instytucjonalna a problem uchodźstwa 34
Polska jako kraj emigracji politycznej 34
Od Świnoujścia do ratyfikacji Konwencji Genewskiej 36
Próby kompleksowego uregulowania problemu 41
Organizacje pozarządowe zamiast czy obok polityki państwa? 41
Ustawy cudzoziemskie 42
Tworzenie i ewolucja programów integracji dla cudzoziemców 46
Pierwsze programy integracyjne 46
Zmiana resortu i zakresu kompetencji w organizacji programów integracji 49
Indywidualne Programy Integracji. Struktura i kompetencje instytucji 52
Podsumowanie 55
Bibliografia 56
Załącznik. Dane statystyczne 60
Ocena skuteczności Indywidualnych Programów Integracji. Wyniki badań przeprowadzonych wśród osób zajmujących się uchodźcami 68
Wstęp 68
Zmiana paradygmatu pojęcia "integracja" w Polsce 69
Pojęcie "integracji" w rozumieniu pracowników instytucji 70
Kształcenie pracowników do pracy z uchodźcami 76
Wykonywanie IPI 81
Działania prowadzone przez pracowników PCPR-ów w ramach IPI 81
Praca socjalna z uchodźcą 82
Udzielanie informacji 85
Pomoc w kontaktach ze środowiskiem lokalnym 87
Pomoc w znalezieniu mieszkania 88
Migrowanie do Warszawy 88
Brak mieszkań chronionych 90
Niechęć właścicieli do wynajmowania mieszkań obcokrajowcom 91
Dodatkowa pomoc pracowników socjalnych 94
Wykonywanie obowiązków wynikających z IPI przez uchodźców 95
Poszukiwanie zatrudnienia 96
Uczestnictwo w kursach języka polskiego 98
Realizacja pozostałych zobowiązań 100
Zaangażowanie innych instytucji w realizację IPI - pomoc w znalezieniu zatrudnienia 100
Powiatowe Urzędy Pracy 100
Ośrodki Pomocy Społecznej 103
Organizacje pozarządowe 104
Kulturowe uwarunkowania integracji: przypadek Czeczenów 106
Różnice kulturowe -zaskoczenie dla urzędników 106
Kobieta-muzułmanka - szczególny przypadek integracji 110
Różnice pomiędzy uchodźcami 111
Podsumowanie 112
Bibliografia (wybór) 115
Dlaczego uchodźcy "nie chcą" integrować się w Polsce? Ocena skuteczności programów integracyjnych z punktu widzenia uchodźców 117
Wstęp 117
Mieszkanie 120
Znalezienie mieszkania 120
Wygórowane ceny 120
Niewiedza i stereotypy 120
Meldunek 121
Bezdomność 123
Strategie 123
Brak mieszkań komunalnych 124
Brak mieszkania - brak poczucia stabilności 125
Praca 125
Niechęć do zatrudnienia obcokrajowców 127
Ograniczona dyspozycyjność 128
Słaba znajomość języka polskiego 128
Brak dokumentów potwierdzających kwalifikacje 130
Ograniczony dostęp do informacji 130
Różnice kulturowe 131
Strategie 132
Możliwość zdobycia dodatkowych kwalifikacji i umiejętności 132
Aktywizacja zawodowa w ośrodku 133
Nauczanie języka polskiego 134
Nauka języka - obowiązek 135
Niski poziom nauczania 137
Nauka i praca 137
Ochrona zdrowia 139
Ograniczenia językowe 139
Dokumentacja choroby 140
Uprzedzenia 140
Brak dostępu do informacji 140
Opieka zdrowotna w ośrodku 142
Problemy w urzędach: przepływ informacji 143
Niedostateczna wiedza o Indywidualnych Programach Integracji 143
Zobowiązanie PCPR-ów do udzielania informacji 144
Niewiedza o warunkach zmniejszenia wysokości świadczeń 146
Niska wiedza o przepisach prawnych 148
Brak wiedzy o organizacjach i instytucjach pomagających uchodźcom 148
Strategie 149
Przyczyny 149
Podsumowanie 150
Bibliografia 152
Integracja i pomoc społeczna wobec uznanych uchodźców w Polsce. Wyniki badań aktowych 154
Część pierwsza. Raport z badania akt indywidualnych programów integracji, prowadzonych przez Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie w 2006 roku 154
Integracja uchodźców w Polsce - wstęp **1 154
Podstawowe dane o programach IPI realizujących je uchodźcach w 2006 roku 156
Miejsce prowadzenia IPI 156
Narodowość osób uczestniczących w IPI 158
Wiek i płeć uchodźców, biorących udział w IPI oraz struktura ich rodzin 161
Wykształcenie, zawód i stan zdrowia uchodźców 167
Zadania planowane i podejmowane w ramach realizacji IPI 170
Zadania stawiane przed uchodźcą i jego rodziną 172
Zadania realizowane przez pracowników socjalnych 184
Próba oceny skuteczności prowadzonych programów 187
Wnioski 194
Część druga. Raport z badania akt uznanych uchodźców i osób, którym przyznano zgodę na pobyt tolerowany, korzystających z pomocy udzielanej przez Ośrodki Pomocy Społecznej w 2006 roku 199
Pomoc społeczna w Polsce - uznani uchodźcy a osoby, którym przyznano zgodę na pobyt tolerowany 199
Podstawowe dane o aktach pomocy społecznej oraz o cudzoziemcach, którym jej udzielono w 2006 roku 202
Narodowość osób otrzymujących pomoc w OPS-ach 207
3.3. Status prawny osób, które korzystają z pomocy OPS-ów 209
Wiek i płeć cudzoziemców korzystających z opieki społecznej oraz struktura ich rodzin 210
Wykształcenie, zawód i stan zdrowia cudzoziemców 217
Zadania stawiane przed cudzoziemcem i jego rodziną 242
Praca socjalna wykonywana przez pracowników socjalnych 250
Stopień realizacji zakładanych celów 252
Wnioski 257
Bibliografia 261
Programy integracyjne dla uchodźców w Australii i Kanadzie - lekcje dla Polski 265
Wstęp 265
Napływ uchodźców do Australii i Kanady w ujęciu ilościowym 269
Skala imigracji 269
Charakter imigracji 270
Sytuacja imigrantów w kraju przyjmującym 272
Polityki imigracyjne adresowane do uchodźców Australii i Kanady - aspekty polityczne 281
Australia 281
Kanada 283
Programy integracyjne dla uchodźców w Australii i Kanadzie - główne założenia 285
Australia 288
Kanada 291
Efektywność i ocena programów integracyjnych Australii i Kanady 298
Australia 299
Kanada 301
Wnioski i rekomendacje dla Polski 303
Bibliografia 308
Rekomendacje i dobre praktyki 311
Kompleksowa polityka integracyjna 312
Działania integracyjne dla szerszej grupy 312
Podniesienie świadomości społecznej 314
Rekomendacje dotyczące Indywidualnych Programów Integracji 314
Uchodźca jako realizator programu 314
Indywidualizacja nie tyko w nazwie 314
Program dłuższy niż rok 315
Okresowa ocena programu 315
Stała i efektywna współpraca instytucji 316
Większe zaangażowanie organizacji pozarządowych 316
Przygotowanie instytucji do pracy z cudzoziemcami 316
Dostęp do informacji 319
Zmiany w systemie nauczania języka polskiego 321
Integracja dzieci uchodźców 324
Wsparcie dla kobiet 325
Większe szanse na rynku pracy 327
Dostęp do służby zdrowia 329
Znalezienie mieszkania 329
Zmiana postaw w środowisku lokalnym 331
Integracja zaczyna się w ośrodku 332
Podsumowanie 334
Noty o autorach 338
Ekspertyzy, raporty z badań, rekomendacje 345
"Trzeci Sektor" Kwartalnik o problematyce społeczeństwa obywatelskiego 350