Dane szczegółowe książki

Wykaz skrótów 14
Wprowadzenie 16
Rozdział I. Teorie migracji zagranicznych 22
1.1. Definicje migracji 22
1.2. Migracje według różnych dyscyplin naukowych 28
1.3. Teorie imigracji 32
1.3.1. Podejście mikro, makro i meso 32
1.3.2. Przykłady teorii imigracji 36
1.3.2.1. Model oczekiwanej wartości (Value-Expectancy Models) - model typu mikro 36
1.3.2.2. Model progu stresu (The Stress-Threshold Model) - model typu mikro 37
1.3.2.3. Model relatywnej deprywacji i relatywnej frustracji (Relative Deprivation and Relative Frustration) - model typu mikro 38
1.3.2.4. Model kosztów - korzyści ekonomicznych (Economistic Cost-Benefit Models) - model typu mikro 39
1.3.2.5. Model ciążenia (Pioneering Gravity Model) - model typu makro 39
1.3.2.6. Teoria "push-and-pull" - model typu makro 40
1.3.2.7. Teoria "push-puli" i teoria kosztów-użyteczności (kosztów-korzyści ekonomicznych) 42
1.3.2.8. Wybór społeczny. Nowa Ekonomia Migracji (Social Choice: The New Economics of Migration) - model typu meso 44
Wybrana literatura przedmiotu 46
Rozdział II. Charakterystyka migrantów i sposoby migracji 48
2.1. Charakterystyka migrantów 48
2.1.1. Osadnicy, rezydenci (settlers) 49
2.1.2. Pracownicy kontraktowi (contract workers) 50
2.1.3. Specjaliści (professionals) 50
2.1.4. Imigranci nielegalni (illegal immigrants, unauthorized immigrants, undocumented workers) 52
2.1.5. Starający się o azyl i uchodźcy (Asylum seekers and refugees) 60
2.2. Sposoby migracji 65
2.2.1. Ścieżki kolonialne (Colonial paths) i wspólne granice 65
2.2.2. Powiązania rodzinne (Family ties) 67
2.2.3. Sieć kontaktów i powiązań (Networks) 72
2.2.4. Pośrednicy pracy (labour brokers) 73
2.2.5. Przemytnicy (smugglers) 76
2.2.6. Handlarze żywym towarem 85
Wybrana literatura przedmiotu 90
Rozdział III. Aspekt ekonomiczny migracji 92
3.1. Kraje przyjmujące 92
3.1.1. Stereotypy na temat imigrantów 92
3.1.2. Przepływ specjalistów 94
3.1.3. Zatrudnienie w tzw. pracy 3-D (dirty, dangerous, difficult - brudna, niebezpieczna, trudna) 96
3.1.4. Imigranci a zatrudnienie 100
3.1.5. Czy imigranci obniżają zarobki miejscowych pracowników? 103
3.1.5.1. Stany Zjednoczone 103
3.1.5.2. Australia 104
3.1.5.3. Kanada 105
3.1.5.4. Europa 105
3.1.6. Imigranci a welfare state (państwo opiekuńcze) 106
3.2. Kraje wysyłające 115
3.2.1. Wpływ emigracji na spadek bezrobocia 115
3.2.2. Drenaż mózgów 117
3.2.3. Korzyści ekonomiczne dla krajów wysyłających 123
3.2.4. Indywidualne koszty migracji 126
Wybrana literatura przedmiotu 129
Rozdział IV. Migracje a kryzys demograficzny Europy 130
4.1. Migracje w Europie 130
4.1.1. Historia 130
4.1.2. Lata 1973-2005 136
4.2. Ludność Unii Europejskiej 143
4.3. Starzenie się społeczeństw krajów uprzemysłowionych 146
4.4. Imigracja a rozwiązanie kryzysu demograficznego Unii Europejskiej 150
4.5. Różnice w rozwoju społecznym Północy i Południa 157
4.6. Pomoc wspólnoty międzynarodowej 161
Wybrana literatura przedmiotu 167
Rozdział V. Podstawy polityki imigracyjnej i azylowej Unii Europejskiej 169
5.1. Konwencja Genewska (1951) 169
5.1.1. Okoliczności podpisania Konwencji 169
5.1.2. Definicja uchodźcy 171
5.1.3. Klauzule wykluczające 172
5.1.4. Prawa uchodźców 172
5.1.5. Zakaz wydalania 174
5.1.6. Protokół Nowojorski 174
5.2. Instrumenty polityki imigracyjnej i azylowej Unii Europejskiej 176
5.2.1. Rozwój współpracy między krajami członkowskimi 176
5.2.2. Porozumienie Wykonawcze o realizacji Układu z Schengen (1990) 182
5.2.3. Azyl w Porozumieniu Wykonawczym o realizacji Układu z Schengen (1990) 187
5.2.4. Konwencja Dublińska (1990) 189
5.2.5. Traktat z Maastricht (1992) 191
5.2.6. Traktat Amsterdamski (1997) 194
5.3. Polityka imigracyjna i azylowa UE po Traktacie Amsterdamskim 200
5.3.1. Szczyt Rady Europejskiej w Tampere (1999) 200
5.3.2. Szczyt Rady Europejskiej w Nicei (2000) 203
5.3.3. Szczyt Rady Europejskiej w Laeken (2001) 204
5.3.4. Szczyt Rady Europejskiej w Sewilli (2002) 206
5.3.5. Traktat Ustanawiający Konstytucję Europy (2003) 209
5.3.6. Program Haski (2004) 211
5.3.7. Zielona Księga (2005) 215
Wybrana literatura przedmiotu 219
Rozdział VI. Wybrane dyrektywy Rady Unii Europejskiej - fragmenty 221
6.1. Dyrektywa Rady 2001/55/WE 222
6.2. Dyrektywa Rady 2003/9/WE z dnia 27 stycznia 2003 r. ustanawiająca minimalne normy dotyczące przyjmowania osób ubiegających się o azyl 231
6.3. Rozporządzenie Rady (WE) NR 343/2003 Dublin II 241
6.4. Dyrektywa Rady 2003/86/WE z dnia 22 września 2003 r. w sprawie prawa do łączenia rodzin 245
6.5. Ocena wybranych rozwiązań dokonana przez ECRE **277 252
6.6. Dyrektywa 2004/38/WE w sprawie prawa obywateli UE i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium Państw Członkowskich 259
Rozdział VII. Wielokulturowość - integracja 264
7.1. Wielokulturowość 264
7.2. Życie rodzinne i małżeństwa w krajach pochodzenia imigrantów 267
7.3. Różnorodność kulturowa w Wielkiej Brytanii 271
7.3.1. Małżeństwa aranżowane/ małżeństwa pod przymusem 271
7.3.2. Małżeństwa nieletnich - wykorzystywanie seksualne czy kulturowa różnorodność? 275
7.3.3. Poligamia 279
7.3.4. Praktyki okaleczania narządów płciowych 281
7.3.5. Zabójstwa "honorowe" 282
7.4. Różnorodność kulturowa w Europie 289
7.4.1. Francja 289
7.4.2. Stosunek do imigrantów w Europie 293
7.5. Różnorodność kulturowa oraz integracja i asymilacja imigrantów 297
7.5.1. Podstawowe pojęcia integracji i asymilacji 297
7.5.2. Wielokulturowość, integracja i prawa człowieka 299
Wybrana literatura przedmiotu 303
Rozdział VIII. Migracje zarobkowe po poszerzeniu Unii Europejskiej 304
8.1. Emigracje przed 1 maja 2004 304
8.2. Obawy w EU-15 przed napływem imigrantów z nowych państw członkowskich 308
8.2.1. Tło obaw 308
8.2.2. Raport Home Office - PKB, bezrobocie, zaludnienie i kapitał społeczny 310
8.2.3. Raport Home Office - szacowanie przyszłego potencjału migracyjnego **352 318
8.2.4. Raport Home Office - doświadczenia poprzednich rozszerzeń UE **354 324
8.2.5. Media, politycy i społeczeństwo UE-15 wobec rozszerzenia Unii 329
8.3. Okresy przejściowe w swobodnym przepływie pracowników z nowych państw członkowskich UE - stan aktualny 331
8.3.1. Podstawy swobodnego przepływu pracowników 331
8.3.2. Ustalenia UE w sprawie swobodnego przepływu osób 333
8.4. Sytuacja rok po akcesji - raport: Free Movement of Workers in EU-25 335
8.4.1. Wielka Brytania 335
8.4.2. Irlandia 337
8.4.3. Szwecja 339
8.5. Sytuacja dwa lata po akcesji 339
8.5.1. Swobodny przepływ pracowników 339
8.5.2. Polska - skutki społeczno-demograficzne wyjazdów za pracą 341
Wybrana literatura przedmiotu 353
Rozdział IX. Polska polityka imigracyjna i azylowa (wybrane zagadnienia) 356
9.1. Imigracje i azyl w Polsce 356
9.1.1. W okresie PRL 356
9.1.2. Imigracje i azyl po 1989 r. 357
9.2. Ewolucja instytucji i ustawodawstwa ds. uchodźców w Polsce 372
9.2.1. Instytucje 372
9.2.2. Ustawodawstwo 374
9.2.2.1. Odniesienie do prawa międzynarodowego 374
9.2.2.2. Ustawa o cudzoziemcach z dnia 13 czerwca 2003 r. 376
9.2.3. Działania pozarządowe na rzecz imigrantów i uchodźców 389
Wybrana literatura przedmiotu 396
Bibliografia 399
Dokumenty, raporty, dane statystyczne 399
Literatura podstawowa 404
Wykaz ramek 418
Wykaz tabel 420
Wykazy 420
Wykaz wykresów 422
Summary 424