Dane szczegółowe książki
Dzieje gospodarcze Polski do 1939 r. / Zientara, Benedykt (1928-1983)
Autorzy
Tytuł
Dzieje gospodarcze Polski do 1939 r.
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Warszawa: "Wiedza Powszechna", 1965
Numer wydania
1
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
SŁOWO WSTĘPNE 11
I. SPOŁECZEŃSTWO PRZEDFEUDALNE — BENE-
DYKT ZIENTARA 22
1. Ziemie polskie w okresie lodowcowym 22
2. Pierwsi ludzie. Paleolit 24
3. Neolit 27
4. Epoka brązu. Kultura łużycka 31
5. Początki epoki żelaza. „Łużycka” organizacja gro-
dowa 33
6. Rozkład organizacji rodowych. Okres „rzymski” . . 35
7. Wędrówki ludów 38
8. Zestawienie 39
II. WCZESNY FEUDALIZM — BENEDYKT ZIENTARA 41
1. Wiadomości ogólne 41
2. Zaludnienie i rozwój osadnictwa 42
3. Rolnictwo 43
4. Hodowla i inne gałęzie gospodarki wiejskiej ... 45
5. Powstanie i rozwój wielkiej własności ziemskiej .... 47
6. Organizacja wielkiej własności 50
7. Struktura społeczna wsi 53
8. Ruch kolonizacyjny a utowarowienie gospodarki 56
9. Spory wokół początków miast 57
10. Rozwój rzemiosła 59
11. Od podgrodzia do miasta 61
12. Targi i ich znaczenie 65
13. Handel o szerszym zasięgu 67
14. Miasta pomorskie 69
15. Początki kupiectwa 71
16. Technika handlu i transportu. Pieniądz 73
17. Skarbowość. Polityka gospodarcza książąt .... 76
18. Zestawienie 79
#6
III. ROZKWIT FEUDALIZMU (XIII—XV w.) — BENE-
DYKT ZIENTARA .... 81
1. Wiadomości ogólne 81
2. Ludność Polski 82
3. Kolonizacja niemiecka czy na prawie niemieckim? .... 84
4. Kolonizacja wewnętrzna 87
5. Wieś na prawie niemieckim i zmiany w rolnictwie 90
6. Ludność wiejska małorolna i bezrolna 95
7. Gospodarka drobnoszlachecka 96
8. Miasta na prawie niemieckim 97
9. Struktura społeczna miast i konflikty klasowe ... 102
10. Rzemiosło miejskie i cechy 104
11. Konflikty społeczne w rzemiośle 108
12. Rzemiosła o szerszym znaczeniu 109
13. Górnictwo i hutnictwo 111
14. Główne kierunki i szlaki handlu zagranicznego ... 116
15. Eksport Polski. Porty. Technika handlu i transportu .... 120
16. Polityka handlowa miast. Hanza 124
17. Handel lokalny 127
18. Miary i wagi. Pieniądz 130
19. Skarbowość 132
20. Państwo wobec zagadnień gospodarczych 134
21. Zestawienie 136
IV. ROZWÓJ FOLWARKU PAŃSZCZYŹNIANEGO — ANTONI MĄCZAK .... 138
1. Wiadomości ogólne 138
2. Terytorium i ludność 141
3. Rozwój gospodarki folwarcznej w XV i XVI w. .... 143
4. Gospodarstwo chłopskie 150
5. Technika rolna 152
6. Społeczeństwo wiejskie . 153
7. Położenie prawne chłopstwa i ustrój wsi 156
8. Zbiegostwo chłopów i ich walka klasowa 159
9. Początki regresu gospodarki wiejskiej 160
10. Feudalna własność ziemi 164
11. Nowe lokacje miast. Społeczeństwo miejskie ....166
12. Rzemiosło cechowe 169
13. Rynek zbytu produktów rzemiosła 172
14. Koniunktura dla rzemiosła od końca XVI w. .... 174
15. Elementy kapitalistyczne w rzemiośle 176
16. Hutnictwo żelaza 179
17. Górnictwo 181
18. Koło wodne, wiatrak i kierat 183
19. Ruch budowlany. Inwestycje hydrotechniczne ... 184
20. Handel wewnętrzny 188
#7
21. Handel zbożowy 192
22. Transport i komunikacja 195
23. Handel zagraniczny 198
24. Bilans handlu zagranicznego 201
25. Ceny i płace 203
26. Kapitały i stosunki kredytowe 207
27. Skarbowość i stosunki monetarne 209
28. Tło europejskie. Poglądy ekonomiczne 215
29. Zestawienie 221
V. UPADEK GOSPODARCZY PO WOJNACH SZWEDZ-
KICH — ANTONI MĄCZAK .... 223
1. Wiadomości ogólne 223
2. Gospodarka w latach „potopu” .......... 224
3. Bilans wojny — straty ludnościowe 229
4. Bilans wojny — straty materialne 230
5. Reorganizacja gospodarki wiejskiej 234
6. Zmiany w strukturze własności ziemskiej 238
7. Poddaństwo i system pańszczyźniany 241
8. Upadek małych miast i miasteczek 243
9. Handel zagraniczny. Wielkie miasta 245
10. Skarbowość i pieniądz 247
11. Zestawienie 250
VI. ODRODZENIE GOSPODARCZE OKRESU OŚWIECE-
NIA — ANTONI MĄCZAK .... 252
1. Wiadomości ogólne 252
2. Terytorium i ludność 253
3. Technika rolna 254
4. Gospodarka i organizacja folwarczna 256
5. Struktura społeczna wsi i gospodarka chłopska ... 259
6. Prawne położenie chłopów i walka klasowa na wsi 262
7. Reorganizacja wielkiej własności 265
8. Stan miast i reformy ustroju miejskiego 269
9. Handel zagraniczny i rynek krajowy 274
10. Przemysł manufakturowy — kapitały 278
11. Organizacja i siła robocza manufaktur 281
12. Przemysł manufakturowy — założenia i cele eko-
nomiczne 286
13. Kredyt i bankowość 288
14. Skarbowość 290
15. Zestawienie 291
VII. GOSPODARKA POLSKA OD ROZBIORÓW DO
UPADKU KSIĘSTWA WARSZAWSKIEGO. KSZTAŁ-
TOWANIE SIĘ UKŁADU KAPITALISTYCZNEGO —
IRENEUSZ IHNATOWICZ .... 293
#8
1. Wiadomości ogólne 293
2. Terytorium i ludność 295
3. Siły wytwórcze w rolnictwie 299
4. Przełamanie szlacheckiego monopolu władania
ziemią i zmiany w strukturze własności ziemskiej 303
5. Chłopskie powinności feudalne 308
6. Osłabienie przytwierdzenia chłopa do gruntu .... 314
7. Rozmieszczenie przemysłu w końcu XVIII w. .... 320
8. Rozwój przemysłu w końcu XVIII i na początku
XIX w 324
9. Technika i organizacja produkcji 333
10. Handel i finanse 338
11. Zestawienie 341
VIII. UKŁAD KAPITALISTYCZNY NA ZIEMIACH POL-
SKICH OD 1815 DO 1864 r. — IRENEUSZ IHNATOWICZ 343
1. Wiadomości ogólne 343
2. Terytorium i ludność 345
3. Rozwój sił wytwórczych w rolnictwie 348
4. Zmiany w strukturze własności ziemi 355
5. Produkcja kapitalistyczna w rolnictwie 361
6. Kształtowanie się rynku wewnętrznego i handel
zagraniczny 365
7. Rozwój sił wytwórczych w przemyśle. Początki
przewrotu technicznego 373
8. Problemy siły roboczej w przemyśle 378
9. Organizacja produkcji 383
10. Powstanie łódzkiego okręgu przemysłowego .... 386
11. Górnictwo i hutnictwo w Zagłębiu Staropolskim
i w Zagłębiu Dąbrowskim 392
12. Rozwój przemysłu na Śląsku 396
13. Przemysł w innych ośrodkach 401
14. Zestawienie 402
IX. KAPITALIZM NA ZIEMIACH POLSKICH OD DRU-
GIEJ POŁOWY XIX w. DO WYBUCHU I WOJNY
ŚWIATOWEJ — IRENEUSZ IHNATOW1CZ 406
1. Wiadomości ogólne 406
2. Terytorium i ludność 407
3. Rozwój sił wytwórczych w rolnictwie 410
4. Przemysł rolny 416
5. Przemiany struktury społeczno-gospodarczej wsi .... 419
6. Rynek pracy 426
7. Rozwój rynku wewnętrznego 431
8. Handel zagraniczny 434
#9
9. Zakończenie przewrotu przemysłowego 437
10. Główne kierunki rozwoju gospodarczego 441
11. Koncentracja produkcji 447
12. Kapitał 449
13. Zestawienie 453
X. GOSPODARKA NA ZIEMIACH POLSKICH W OKRE-
SIE I WOJNY ŚWIATOWEJ — IRENEUSZ IHNATOWICZ .... 455
1. Wiadomości ogólne 455
2. Działania wojenne i inne przyczyny strat wojen-
nych 456
3. Wysokość strat wojennych i ich wpływ na pro-
dukcję 459
4. Dalsze gospodarczo-społeczne skutki wojny .... 462
5. Zestawienie 464
XI. GOSPODARKA POLSKA W LATACH 1918—1939 — ZBIGNIEW LANDAU ... 466
1. Wiadomości ogólne 466
2. Terytorium i ludność 472
3. Struktura agrarna 476
4. Reforma rolna 478
5. Wpływ koniunktury na rolnictwo 483
6. Odbudowa przemysłu 489
7. Wpływ koniunktury na przemysł 491
8. Struktura przemysłu 496
9. Kapitały obce w przemyśle 500
10. Położenie klasy robotniczej 501
11. Komunikacja 504
12. Inflacja 506
13. Stabilizacja waluty 509
14. Budżet 511
15. Pożyczki zagraniczne 513
16. Banki i kredyt 519
17. Zestawienie 522
Bibliografia 524
Spis map 538
Zródła rycin 539
I. SPOŁECZEŃSTWO PRZEDFEUDALNE — BENE-
DYKT ZIENTARA 22
1. Ziemie polskie w okresie lodowcowym 22
2. Pierwsi ludzie. Paleolit 24
3. Neolit 27
4. Epoka brązu. Kultura łużycka 31
5. Początki epoki żelaza. „Łużycka” organizacja gro-
dowa 33
6. Rozkład organizacji rodowych. Okres „rzymski” . . 35
7. Wędrówki ludów 38
8. Zestawienie 39
II. WCZESNY FEUDALIZM — BENEDYKT ZIENTARA 41
1. Wiadomości ogólne 41
2. Zaludnienie i rozwój osadnictwa 42
3. Rolnictwo 43
4. Hodowla i inne gałęzie gospodarki wiejskiej ... 45
5. Powstanie i rozwój wielkiej własności ziemskiej .... 47
6. Organizacja wielkiej własności 50
7. Struktura społeczna wsi 53
8. Ruch kolonizacyjny a utowarowienie gospodarki 56
9. Spory wokół początków miast 57
10. Rozwój rzemiosła 59
11. Od podgrodzia do miasta 61
12. Targi i ich znaczenie 65
13. Handel o szerszym zasięgu 67
14. Miasta pomorskie 69
15. Początki kupiectwa 71
16. Technika handlu i transportu. Pieniądz 73
17. Skarbowość. Polityka gospodarcza książąt .... 76
18. Zestawienie 79
#6
III. ROZKWIT FEUDALIZMU (XIII—XV w.) — BENE-
DYKT ZIENTARA .... 81
1. Wiadomości ogólne 81
2. Ludność Polski 82
3. Kolonizacja niemiecka czy na prawie niemieckim? .... 84
4. Kolonizacja wewnętrzna 87
5. Wieś na prawie niemieckim i zmiany w rolnictwie 90
6. Ludność wiejska małorolna i bezrolna 95
7. Gospodarka drobnoszlachecka 96
8. Miasta na prawie niemieckim 97
9. Struktura społeczna miast i konflikty klasowe ... 102
10. Rzemiosło miejskie i cechy 104
11. Konflikty społeczne w rzemiośle 108
12. Rzemiosła o szerszym znaczeniu 109
13. Górnictwo i hutnictwo 111
14. Główne kierunki i szlaki handlu zagranicznego ... 116
15. Eksport Polski. Porty. Technika handlu i transportu .... 120
16. Polityka handlowa miast. Hanza 124
17. Handel lokalny 127
18. Miary i wagi. Pieniądz 130
19. Skarbowość 132
20. Państwo wobec zagadnień gospodarczych 134
21. Zestawienie 136
IV. ROZWÓJ FOLWARKU PAŃSZCZYŹNIANEGO — ANTONI MĄCZAK .... 138
1. Wiadomości ogólne 138
2. Terytorium i ludność 141
3. Rozwój gospodarki folwarcznej w XV i XVI w. .... 143
4. Gospodarstwo chłopskie 150
5. Technika rolna 152
6. Społeczeństwo wiejskie . 153
7. Położenie prawne chłopstwa i ustrój wsi 156
8. Zbiegostwo chłopów i ich walka klasowa 159
9. Początki regresu gospodarki wiejskiej 160
10. Feudalna własność ziemi 164
11. Nowe lokacje miast. Społeczeństwo miejskie ....166
12. Rzemiosło cechowe 169
13. Rynek zbytu produktów rzemiosła 172
14. Koniunktura dla rzemiosła od końca XVI w. .... 174
15. Elementy kapitalistyczne w rzemiośle 176
16. Hutnictwo żelaza 179
17. Górnictwo 181
18. Koło wodne, wiatrak i kierat 183
19. Ruch budowlany. Inwestycje hydrotechniczne ... 184
20. Handel wewnętrzny 188
#7
21. Handel zbożowy 192
22. Transport i komunikacja 195
23. Handel zagraniczny 198
24. Bilans handlu zagranicznego 201
25. Ceny i płace 203
26. Kapitały i stosunki kredytowe 207
27. Skarbowość i stosunki monetarne 209
28. Tło europejskie. Poglądy ekonomiczne 215
29. Zestawienie 221
V. UPADEK GOSPODARCZY PO WOJNACH SZWEDZ-
KICH — ANTONI MĄCZAK .... 223
1. Wiadomości ogólne 223
2. Gospodarka w latach „potopu” .......... 224
3. Bilans wojny — straty ludnościowe 229
4. Bilans wojny — straty materialne 230
5. Reorganizacja gospodarki wiejskiej 234
6. Zmiany w strukturze własności ziemskiej 238
7. Poddaństwo i system pańszczyźniany 241
8. Upadek małych miast i miasteczek 243
9. Handel zagraniczny. Wielkie miasta 245
10. Skarbowość i pieniądz 247
11. Zestawienie 250
VI. ODRODZENIE GOSPODARCZE OKRESU OŚWIECE-
NIA — ANTONI MĄCZAK .... 252
1. Wiadomości ogólne 252
2. Terytorium i ludność 253
3. Technika rolna 254
4. Gospodarka i organizacja folwarczna 256
5. Struktura społeczna wsi i gospodarka chłopska ... 259
6. Prawne położenie chłopów i walka klasowa na wsi 262
7. Reorganizacja wielkiej własności 265
8. Stan miast i reformy ustroju miejskiego 269
9. Handel zagraniczny i rynek krajowy 274
10. Przemysł manufakturowy — kapitały 278
11. Organizacja i siła robocza manufaktur 281
12. Przemysł manufakturowy — założenia i cele eko-
nomiczne 286
13. Kredyt i bankowość 288
14. Skarbowość 290
15. Zestawienie 291
VII. GOSPODARKA POLSKA OD ROZBIORÓW DO
UPADKU KSIĘSTWA WARSZAWSKIEGO. KSZTAŁ-
TOWANIE SIĘ UKŁADU KAPITALISTYCZNEGO —
IRENEUSZ IHNATOWICZ .... 293
#8
1. Wiadomości ogólne 293
2. Terytorium i ludność 295
3. Siły wytwórcze w rolnictwie 299
4. Przełamanie szlacheckiego monopolu władania
ziemią i zmiany w strukturze własności ziemskiej 303
5. Chłopskie powinności feudalne 308
6. Osłabienie przytwierdzenia chłopa do gruntu .... 314
7. Rozmieszczenie przemysłu w końcu XVIII w. .... 320
8. Rozwój przemysłu w końcu XVIII i na początku
XIX w 324
9. Technika i organizacja produkcji 333
10. Handel i finanse 338
11. Zestawienie 341
VIII. UKŁAD KAPITALISTYCZNY NA ZIEMIACH POL-
SKICH OD 1815 DO 1864 r. — IRENEUSZ IHNATOWICZ 343
1. Wiadomości ogólne 343
2. Terytorium i ludność 345
3. Rozwój sił wytwórczych w rolnictwie 348
4. Zmiany w strukturze własności ziemi 355
5. Produkcja kapitalistyczna w rolnictwie 361
6. Kształtowanie się rynku wewnętrznego i handel
zagraniczny 365
7. Rozwój sił wytwórczych w przemyśle. Początki
przewrotu technicznego 373
8. Problemy siły roboczej w przemyśle 378
9. Organizacja produkcji 383
10. Powstanie łódzkiego okręgu przemysłowego .... 386
11. Górnictwo i hutnictwo w Zagłębiu Staropolskim
i w Zagłębiu Dąbrowskim 392
12. Rozwój przemysłu na Śląsku 396
13. Przemysł w innych ośrodkach 401
14. Zestawienie 402
IX. KAPITALIZM NA ZIEMIACH POLSKICH OD DRU-
GIEJ POŁOWY XIX w. DO WYBUCHU I WOJNY
ŚWIATOWEJ — IRENEUSZ IHNATOW1CZ 406
1. Wiadomości ogólne 406
2. Terytorium i ludność 407
3. Rozwój sił wytwórczych w rolnictwie 410
4. Przemysł rolny 416
5. Przemiany struktury społeczno-gospodarczej wsi .... 419
6. Rynek pracy 426
7. Rozwój rynku wewnętrznego 431
8. Handel zagraniczny 434
#9
9. Zakończenie przewrotu przemysłowego 437
10. Główne kierunki rozwoju gospodarczego 441
11. Koncentracja produkcji 447
12. Kapitał 449
13. Zestawienie 453
X. GOSPODARKA NA ZIEMIACH POLSKICH W OKRE-
SIE I WOJNY ŚWIATOWEJ — IRENEUSZ IHNATOWICZ .... 455
1. Wiadomości ogólne 455
2. Działania wojenne i inne przyczyny strat wojen-
nych 456
3. Wysokość strat wojennych i ich wpływ na pro-
dukcję 459
4. Dalsze gospodarczo-społeczne skutki wojny .... 462
5. Zestawienie 464
XI. GOSPODARKA POLSKA W LATACH 1918—1939 — ZBIGNIEW LANDAU ... 466
1. Wiadomości ogólne 466
2. Terytorium i ludność 472
3. Struktura agrarna 476
4. Reforma rolna 478
5. Wpływ koniunktury na rolnictwo 483
6. Odbudowa przemysłu 489
7. Wpływ koniunktury na przemysł 491
8. Struktura przemysłu 496
9. Kapitały obce w przemyśle 500
10. Położenie klasy robotniczej 501
11. Komunikacja 504
12. Inflacja 506
13. Stabilizacja waluty 509
14. Budżet 511
15. Pożyczki zagraniczne 513
16. Banki i kredyt 519
17. Zestawienie 522
Bibliografia 524
Spis map 538
Zródła rycin 539