Dane szczegółowe książki
Literatura europejska i łacińskie średniowiecze / Curtius, Ernst Robert (1886-1956); Borowski, Andrzej (1945-); Gibińska, Marta (1942-)
Autorzy
Tytuł
Literatura europejska i łacińskie średniowiecze
Tytuł oryginału
Europäische Literatur und lateinisches Mittelalter
Wydawnictwo
Kraków: Towarzystwo Wydawców i Autorów Prac Naukowych "Universitas", 2005
Numer wydania
2 popr.
ISBN
8324204504
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
Teksy źródłowe tł. z różnych jęz., równol. pol.-jęz. oryg.
Spis treści
pokaż spis treści
Myśli przewodnie 7
Myśli przewodnie 8
I. Literatura europejska 10
II. Średniowiecze łacińskie 32
1. Dante i poeci starożytni 32
2. Świat starożytny i świat nowożytny 36
3. Wieki średnie 38
4. Średniowiecze łacińskie 46
5. Romania 58
III. Literatura i edukacja 71
1. Sztuki wyzwolone 71
2. Pojęcie artes w średniowieczu **14 76
3. Gramatyka 82
4. Studia anglosaskie i karolińskie 90
5. Autorzy z programów szkolnych **41 96
6. Uniwersytety 106
7. Sententiae i exempta 111
IV. Retoryka 120
1. Miejsce retoryki 120
2. Retoryka w starożytności 124
3. System retoryki antycznej 133
4. Starożytność późnorzymska 139
5. Hieronim 141
6. Augustyn 143
7. Kasjodor i Izydor 145
8. Ars dictaminis 147
9. Wibald z Corvey i Jan z Salisbury 149
10. Retoryka, malarstwo, muzyka 151
V. Topika 154
1. Topika mowy pocieszającej 155
2. Topika historyczna 159
3. Afektowana skromność 161
4. Topika wstępu 165
5. Topika zakończenia 173
6. Inwokacja do Natury 179
7. Świat na opak odwrócony 187
8. Chłopiec i starzec 195
9. Stara kobieta i dziewczyna 201
VI. Bogini natura 210
1. Od Owidiusza do Klaudiana 210
2. Bernard Silvestris 214
3. Sodomia 224
4. Alan z Lille 232
5. Eros i moralność 239
6. Romans o Róży 243
VII. Metaforyka 251
1. Metafory żeglarskie 251
2. Metafory osobowe 259
3. Metafory związane z jedzeniem 266
4. Metafory cielesne 269
5. Metafory teatralne 273
VIII. Poezja i retoryka 285
1. Poetyki antyczne 285
2. Poezja i proza 289
3. System stylistyki średniowiecznej 291
4. Wymowa sądowa, polityczna i panegiryczna w poezji średniowiecznej 301
5. Topos niewyrażalności 311
6. Przewyższanie (przesada) 317
7. Pochwala współczesnych 323
IX. Bohaterowie i władcy 327
1. Bohaterstwo 327
2. Bohaterowie Homera 332
3. Wergiliusz 336
4. Późna starożytność i wczesne średniowiecze 340
5. Pochwala władców 344
6. Broń i studia 348
7. Szlachectwo duszy 352
8. Uroda 354
X. Krajobraz idealny 358
1. Egzotyczna fauna i flora 358
2. Poezja grecka 361
3. Wergiliusz 369
4. Retoryka okolicznościowa a opisy przyrody 375
5. Zagajnik 377
6. Rozkoszne miejsce 379
7. Krajobraz epicki 389
XI. Poezja i filozofia 394
1. Homer i alegoria 394
2. Twórczość literacka i filozofia 401
3. Filozofia w późnym antyku pogańskim 405
4. Filozofia i chrześcijaństwo 409
XII. Poezja i teologia 414
1. Dante i Giovanni del Virgilio 414
2. Albertino Mussato 416
3. Autokomentarz Dantego 428
4. Petrarka i Boccaccio 436
XIII. Muzy 439
XIV. Klasycyzm 473
1. Rodzaje i katalogi autorów 473
2. "Starożytni" i "nowocześni" 478
3. Tworzenie się kanonu kościelnego 487
4. Kanon średniowieczny 495
5.Nowoczesne formowanie kanonu 503
XV. Manieryzm 518
1. Klasycyzm i manieryzm 518
2. Retoryka a manieryzm 521
3. Manieryzmy formalne 539
4. Podsumowanie 558
5. Epigramat i styl puenty 559
6. Baltasar Gracian 563
XVI. Książka jako symbol 580
1. Goethe na temat tropów 580
2. Grecja 583
3. Rzym 591
4. Biblia 595
5. Wczesne średniowiecze 597
6. Późne średniowiecze 603
7. Księga Natury 613
8. Dante 627
9. Szekspir 641
10. Zachód i Wschód 663
XVII. Dante 676
1. Dante jako klasyk 676
2. Dante i tradycja łacińska 679
3. Boska komedia i rodzaje literackie 692
4. Figury przykładowe w Boskiej komedii 702
5. Osoby Boskiej komedii 708
6. Mit i proroctwo 722
7. Dante i wieki średnie 731
XVIII. Epilog 734
1. Spojrzenie wstecz 734
2. Początki literatur w językach wernakularnych 739
3. Umysł i forma 748
4. Ciągłość 755
5. Naśladowanie i tworzenie 764
Ekskursy 772
I. O niewłaściwym rozumieniu starożytności w wiekach średnich 773
II. "Formuła pobożności" i pokora 781
III. Terminologia gramatyczna i retoryczna w metaforach 793
IV. Żart i powaga w literaturze średniowiecznej 799
1. Późna starożytność 799
2. Kościół i śmiech 806
3. Żart i powaga w pochwałach władców 810
4. Żart w hagiografii **19 816
5. Komizm w epice 828
6. Dowcip kuchenny i inne ridicula 834
V. Późnoantyczna nauka o literaturze 845
1. Kwintylian 845
2. Gramatyka późnorzymska 850
3. Makrobiusz 858
VI. Wczesnochrześcijańska i średniowieczna wiedza o literaturze 864
1. Hieronim 864
2. Kasjodor 868
3. Izydor 873
4. Aldhelm 886
5. Poezja wczesnochrześcijańska 888
6. Notker Balbulus 898
7. Aimeric 902
8. Studia nad literaturą w XII i XIII w. 904
VII. Formy egzystencji poety średniowiecznego 909
VIII. Boskie szaleństwo poety 922
IX. Poezja jako unieśmiertelnienie 926
X. Poezja jako rozrywka 933
XI. Poezja a scholastyka 936
XII. Duma poety 946
XIII. Zwięzłość jako ideał stylu 951
XIV. Etymologia jako kategoria myślenia 969
XV. Kompozycje liczbowe 982
XVI. Przysłowia liczbowe 1001
XVII. Umieszczanie imienia autora w literaturze średniowiecznej 1013
XVIII. O "Rycerskim systemie cnót" 1020
XIX. Małpa jako metafora 1062
XX. "Opóźnienie" kulturalne hiszpanii 1067
XXI. Bóg jako artysta 1071
XXII. Teologiczna teoria sztuki w literaturze hiszpańskiej ΧVII w. **1 1076
XXIII. Calderona teoria sztuk a artes liberales 1101
XXIV. Montesquieu, Owidiusz i Wergiliusz 1127
XXV. Diderot i Horacy 1132
Wykaz skrótów 1156
Od tłumacza 1159
Bibliografía 1177
Indeks nazwisk 1180
Indeks rzeczowy i terminologiczny 1268
Myśli przewodnie 8
I. Literatura europejska 10
II. Średniowiecze łacińskie 32
1. Dante i poeci starożytni 32
2. Świat starożytny i świat nowożytny 36
3. Wieki średnie 38
4. Średniowiecze łacińskie 46
5. Romania 58
III. Literatura i edukacja 71
1. Sztuki wyzwolone 71
2. Pojęcie artes w średniowieczu **14 76
3. Gramatyka 82
4. Studia anglosaskie i karolińskie 90
5. Autorzy z programów szkolnych **41 96
6. Uniwersytety 106
7. Sententiae i exempta 111
IV. Retoryka 120
1. Miejsce retoryki 120
2. Retoryka w starożytności 124
3. System retoryki antycznej 133
4. Starożytność późnorzymska 139
5. Hieronim 141
6. Augustyn 143
7. Kasjodor i Izydor 145
8. Ars dictaminis 147
9. Wibald z Corvey i Jan z Salisbury 149
10. Retoryka, malarstwo, muzyka 151
V. Topika 154
1. Topika mowy pocieszającej 155
2. Topika historyczna 159
3. Afektowana skromność 161
4. Topika wstępu 165
5. Topika zakończenia 173
6. Inwokacja do Natury 179
7. Świat na opak odwrócony 187
8. Chłopiec i starzec 195
9. Stara kobieta i dziewczyna 201
VI. Bogini natura 210
1. Od Owidiusza do Klaudiana 210
2. Bernard Silvestris 214
3. Sodomia 224
4. Alan z Lille 232
5. Eros i moralność 239
6. Romans o Róży 243
VII. Metaforyka 251
1. Metafory żeglarskie 251
2. Metafory osobowe 259
3. Metafory związane z jedzeniem 266
4. Metafory cielesne 269
5. Metafory teatralne 273
VIII. Poezja i retoryka 285
1. Poetyki antyczne 285
2. Poezja i proza 289
3. System stylistyki średniowiecznej 291
4. Wymowa sądowa, polityczna i panegiryczna w poezji średniowiecznej 301
5. Topos niewyrażalności 311
6. Przewyższanie (przesada) 317
7. Pochwala współczesnych 323
IX. Bohaterowie i władcy 327
1. Bohaterstwo 327
2. Bohaterowie Homera 332
3. Wergiliusz 336
4. Późna starożytność i wczesne średniowiecze 340
5. Pochwala władców 344
6. Broń i studia 348
7. Szlachectwo duszy 352
8. Uroda 354
X. Krajobraz idealny 358
1. Egzotyczna fauna i flora 358
2. Poezja grecka 361
3. Wergiliusz 369
4. Retoryka okolicznościowa a opisy przyrody 375
5. Zagajnik 377
6. Rozkoszne miejsce 379
7. Krajobraz epicki 389
XI. Poezja i filozofia 394
1. Homer i alegoria 394
2. Twórczość literacka i filozofia 401
3. Filozofia w późnym antyku pogańskim 405
4. Filozofia i chrześcijaństwo 409
XII. Poezja i teologia 414
1. Dante i Giovanni del Virgilio 414
2. Albertino Mussato 416
3. Autokomentarz Dantego 428
4. Petrarka i Boccaccio 436
XIII. Muzy 439
XIV. Klasycyzm 473
1. Rodzaje i katalogi autorów 473
2. "Starożytni" i "nowocześni" 478
3. Tworzenie się kanonu kościelnego 487
4. Kanon średniowieczny 495
5.Nowoczesne formowanie kanonu 503
XV. Manieryzm 518
1. Klasycyzm i manieryzm 518
2. Retoryka a manieryzm 521
3. Manieryzmy formalne 539
4. Podsumowanie 558
5. Epigramat i styl puenty 559
6. Baltasar Gracian 563
XVI. Książka jako symbol 580
1. Goethe na temat tropów 580
2. Grecja 583
3. Rzym 591
4. Biblia 595
5. Wczesne średniowiecze 597
6. Późne średniowiecze 603
7. Księga Natury 613
8. Dante 627
9. Szekspir 641
10. Zachód i Wschód 663
XVII. Dante 676
1. Dante jako klasyk 676
2. Dante i tradycja łacińska 679
3. Boska komedia i rodzaje literackie 692
4. Figury przykładowe w Boskiej komedii 702
5. Osoby Boskiej komedii 708
6. Mit i proroctwo 722
7. Dante i wieki średnie 731
XVIII. Epilog 734
1. Spojrzenie wstecz 734
2. Początki literatur w językach wernakularnych 739
3. Umysł i forma 748
4. Ciągłość 755
5. Naśladowanie i tworzenie 764
Ekskursy 772
I. O niewłaściwym rozumieniu starożytności w wiekach średnich 773
II. "Formuła pobożności" i pokora 781
III. Terminologia gramatyczna i retoryczna w metaforach 793
IV. Żart i powaga w literaturze średniowiecznej 799
1. Późna starożytność 799
2. Kościół i śmiech 806
3. Żart i powaga w pochwałach władców 810
4. Żart w hagiografii **19 816
5. Komizm w epice 828
6. Dowcip kuchenny i inne ridicula 834
V. Późnoantyczna nauka o literaturze 845
1. Kwintylian 845
2. Gramatyka późnorzymska 850
3. Makrobiusz 858
VI. Wczesnochrześcijańska i średniowieczna wiedza o literaturze 864
1. Hieronim 864
2. Kasjodor 868
3. Izydor 873
4. Aldhelm 886
5. Poezja wczesnochrześcijańska 888
6. Notker Balbulus 898
7. Aimeric 902
8. Studia nad literaturą w XII i XIII w. 904
VII. Formy egzystencji poety średniowiecznego 909
VIII. Boskie szaleństwo poety 922
IX. Poezja jako unieśmiertelnienie 926
X. Poezja jako rozrywka 933
XI. Poezja a scholastyka 936
XII. Duma poety 946
XIII. Zwięzłość jako ideał stylu 951
XIV. Etymologia jako kategoria myślenia 969
XV. Kompozycje liczbowe 982
XVI. Przysłowia liczbowe 1001
XVII. Umieszczanie imienia autora w literaturze średniowiecznej 1013
XVIII. O "Rycerskim systemie cnót" 1020
XIX. Małpa jako metafora 1062
XX. "Opóźnienie" kulturalne hiszpanii 1067
XXI. Bóg jako artysta 1071
XXII. Teologiczna teoria sztuki w literaturze hiszpańskiej ΧVII w. **1 1076
XXIII. Calderona teoria sztuk a artes liberales 1101
XXIV. Montesquieu, Owidiusz i Wergiliusz 1127
XXV. Diderot i Horacy 1132
Wykaz skrótów 1156
Od tłumacza 1159
Bibliografía 1177
Indeks nazwisk 1180
Indeks rzeczowy i terminologiczny 1268