Dane szczegółowe książki
Bolesław Prus jako estetyk: sztuki piękne w dyskursie i praktyce prozatorskiej pisarza / Zalewski, Cezary (1975-)
Autorzy
Tytuł
Bolesław Prus jako estetyk: sztuki piękne w dyskursie i praktyce prozatorskiej pisarza
Wydawnictwo
Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2014
ISBN
9788323337447
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
BOLESŁAW PRUS JAKO ESTETYK 4
Wprowadzenie 10
Część pierwsza ROZWAŻANIA TEORETYCZNE 15
Malarz jest to wirtuoz, który gra na promieniach światła...* Rozważania o malarstwie 17
1. Obserwacja 18
2. Sens 22
2.1. Ustalenia generalne 22
2.2. Malarstwo portretowe 28
2.3. Malarstwo rodzajowe 31
2.3.1. „Święto Trąbek” Aleksandra Gierymskiego 38
2.4. Malarstwo historyczne 44
2.4.1. „Pochodnie Nerona” Henryka Siemiradzkiego 49
2.5. Malarstwo religijne 58
3. Technika malarska 61
4. Wnioski 61
Patrząc na ten rysunek, pomyślałem... Grafika artystyczna 80
1. Napoleon Orda 81
2. Franciszek Kostrzewski 81
3. Antoni Kamieński 84
4. Drzeworyty japońskie 89
5. Wnioski 97
Przedstawiać ciało ludzkie... Uwagi dotyczące rzeźby 99
Oryginalny a ładny „styl” architektoniczny... Estetyczne aspekty budowli 108
1. Problem piękna 110
2. Problem oryginalności 113
Pożytek i piękno Estetyzacja życia codziennego 121
1. Definicja 121
2. Zagadnienie stylu 124
3. Organizacja 126
4. Projekty 132
Jeden z najpiękniejszych wynalazków dziewiętnastego wieku... O fotografii 138
1. Perspektywa utylitarna 138
2. Perspektywa estetyczna 145
2.1. Funkcja pomocnicza 147
2.2. Funkcja autonomiczna 149
3. Perspektywa egzystencjalna 155
4. Wnioski 159
Na granicy nieomal fantastycznego świata... O technice filmowej 164
1. Kinetoskop 165
2. Kinematograf i fonograf 169
3. Biopleograf 173
4. Wnioski i paralele 175
Tajemnice wyższych pięter muzyki... Recepcja koncertów 181
Mechanizm do wywoływania wrażeń scenicznych... Teatr 191
1. Funkcje teatru 193
2. Gra aktora 201
2.1. Helena Modrzejewska 203
2.2. Alojzy Żółkowski i Roman Żelazowski 207
2.3. Ernest Rossi i Andrea Maggi 211
3. Teatr ludowy i ludowość w teatrze 213
4. Teatrologia Henryka Struvego 215
Wrażenia z opery Uwagi dotyczące teatru muzycznego 222
Sakramentalne formułki estetyczne... Zasadnicze założenia oraz ich filozoficzne konteksty 227
1. Systematyzacja 227
1.1. Obserwacja 228
1.2. Konstrukcja formalna 231
1.3. Interpretacja (znaczenie) 231
1.4. Problem piękna 235
2. Uzupełnienie 240
2.1. Wzniosłość 256
2.2. „Estetyka z podkreśleń” 262
2.2.1. Trop platoński 266
2.3. „...cytatą z estetyki Vérona...” 268
2.3.1. „... o którym sądzi A. Bain..." 274
3. Wnioski 280
Część druga PROPOZYCJE PRAGMATYCZNE 287
Przed obrazem Reprezentacje malarskie 289
1. Malarstwo współczesne 289
2. Malarstwo historyczne 302
3. Malarstwo religijne 304
4. Wnioski 310
Barwna nić wysnuta z ciemnego kłębka... Hypotypozy krajobrazu w Placówce 313
1. Deskrypcje fragmentaryczne 314
2. Deskrypcje rozbudowane 318
2.1. Dolina Białki 318
2.2. Deszcz 324
2.3. Zimowa burza 326
2.4. Letnia burza 330
3. Wnioski 336
Cóż to za gmachy... Architektura 338
1. Miejska architektura współczesna 338
1.1. Warszawa 338
1.2. Paryż 345
2. Architektura zabytkowa 349
2.1. Pałac faraona 351
2.2. Piramidy 354
2.3. Świątynie 361
2.3.1. Kwestia stylu 367
2.4. Polski dwór 377
3. Wnioski 380
Byłaby rzeczywiście komedia... Pierwiastki filmowe w poetyce Ze wspomnień cyklisty 383
1. Konstrukcja fabularna 384
1.1. Organizacja filmowej fabuły 387
1.1.1. Gagi 389
1.1.2. Paradokumenty 391
1.1.3. Western 393
2. Kompozycja 395
2.1. Technika twardego montażu 397
2.2. Technika miękkiego montażu 400
2.2.1. Filmowość scen fantazmatycznych 404
3. Wnioski 406
Jakby pod wpływem narkotyku... Percepcja muzyki i śpiewu 410
1. Reakcje psychofizyczne 410
2. Stany uczuciowe 419
3. Stany moralne 425
4. Echa muzyczne 433
4.1. Wirtuoz 433
4.2. Artysta 438
4.3. Grajek 443
4.4. Orfeusz 451
4.5. Od muzyki w narracji do muzyczności narracji 462
4.5.1. Muzyczna kompozycja 464
5. Wnioski 472
Inny sztuczny świat? Artystyczne widowiska 475
1. Teatry w Lalce 476
1.1. Warszawski Teatr Wielki 476
1.2. Paryski Teatr Rozmaitości (Variétés) 483
2. Koncert w Emancypantkach 487
2.1 Przed koncertem 487
2.2. Przebieg koncertu 488
2.3. Finał koncertu 490
3. Cyrk w Faraonie 494
3.1. Występy cyrkowe 496
3.2. Walki byków 498
4. Wnioski 502
To lepsze aniżeli teatr... Teatralizacje w Lalce 507
1. Sesja u księcia 509
2. Obiad u Łęckich 514
2.1. Wprowadzenie 514
2.2. Scena pierwsza 518
2.3. Scena druga 518
2.4. Scena trzecia 520
2.5. Scena czwarta 520
2.6. Zakończenie 522
3. Licytacja kamienicy 523
3.1. Akt pierwszy: droga do sądu 525
3.2. Akt drugi: godzina przerwy 527
3.3. Akt trzeci: tuż przed licytacją 528
3.4. Akt czwarty: licytacja 530
4. Rozprawy sądowe 534
4.1. Proces studentów 534
4.1.1. Wyprowadzka 539
4.2. Proces Heleny Stawskiej 543
5. Wnioski 545
5.1. Teatr i teatralizacja 546
5.2. Aktorzy 549
5.3. Widzowie (i czytelnicy) 551
Zwykła uwertura Poetyka teatru muzycznego w pierwszym tomie Emancypantek 556
1. Plan fabularny 557
1.1. Ekspozycja 561
1.2. Zawiązanie konfliktu 564
1.3. Rozwój konfliktu 564
1.4. Punkty kulminacyjne 566
1.5. Rozwiązania 570
1.6. Wnioski 570
2. Prezentacje 572
2.1. Typizacje (i werbalizacje) 574
2.2. Ekspresje somatyczne 581
2.2.1. Wnioski 589
2.3. Aranżacje 590
3. Operowy intertekst 596
Zakończenie 607
Bibliografia 628
Indeks nazwisk 645
Spis ilustracji 659
Wprowadzenie 10
Część pierwsza ROZWAŻANIA TEORETYCZNE 15
Malarz jest to wirtuoz, który gra na promieniach światła...* Rozważania o malarstwie 17
1. Obserwacja 18
2. Sens 22
2.1. Ustalenia generalne 22
2.2. Malarstwo portretowe 28
2.3. Malarstwo rodzajowe 31
2.3.1. „Święto Trąbek” Aleksandra Gierymskiego 38
2.4. Malarstwo historyczne 44
2.4.1. „Pochodnie Nerona” Henryka Siemiradzkiego 49
2.5. Malarstwo religijne 58
3. Technika malarska 61
4. Wnioski 61
Patrząc na ten rysunek, pomyślałem... Grafika artystyczna 80
1. Napoleon Orda 81
2. Franciszek Kostrzewski 81
3. Antoni Kamieński 84
4. Drzeworyty japońskie 89
5. Wnioski 97
Przedstawiać ciało ludzkie... Uwagi dotyczące rzeźby 99
Oryginalny a ładny „styl” architektoniczny... Estetyczne aspekty budowli 108
1. Problem piękna 110
2. Problem oryginalności 113
Pożytek i piękno Estetyzacja życia codziennego 121
1. Definicja 121
2. Zagadnienie stylu 124
3. Organizacja 126
4. Projekty 132
Jeden z najpiękniejszych wynalazków dziewiętnastego wieku... O fotografii 138
1. Perspektywa utylitarna 138
2. Perspektywa estetyczna 145
2.1. Funkcja pomocnicza 147
2.2. Funkcja autonomiczna 149
3. Perspektywa egzystencjalna 155
4. Wnioski 159
Na granicy nieomal fantastycznego świata... O technice filmowej 164
1. Kinetoskop 165
2. Kinematograf i fonograf 169
3. Biopleograf 173
4. Wnioski i paralele 175
Tajemnice wyższych pięter muzyki... Recepcja koncertów 181
Mechanizm do wywoływania wrażeń scenicznych... Teatr 191
1. Funkcje teatru 193
2. Gra aktora 201
2.1. Helena Modrzejewska 203
2.2. Alojzy Żółkowski i Roman Żelazowski 207
2.3. Ernest Rossi i Andrea Maggi 211
3. Teatr ludowy i ludowość w teatrze 213
4. Teatrologia Henryka Struvego 215
Wrażenia z opery Uwagi dotyczące teatru muzycznego 222
Sakramentalne formułki estetyczne... Zasadnicze założenia oraz ich filozoficzne konteksty 227
1. Systematyzacja 227
1.1. Obserwacja 228
1.2. Konstrukcja formalna 231
1.3. Interpretacja (znaczenie) 231
1.4. Problem piękna 235
2. Uzupełnienie 240
2.1. Wzniosłość 256
2.2. „Estetyka z podkreśleń” 262
2.2.1. Trop platoński 266
2.3. „...cytatą z estetyki Vérona...” 268
2.3.1. „... o którym sądzi A. Bain..." 274
3. Wnioski 280
Część druga PROPOZYCJE PRAGMATYCZNE 287
Przed obrazem Reprezentacje malarskie 289
1. Malarstwo współczesne 289
2. Malarstwo historyczne 302
3. Malarstwo religijne 304
4. Wnioski 310
Barwna nić wysnuta z ciemnego kłębka... Hypotypozy krajobrazu w Placówce 313
1. Deskrypcje fragmentaryczne 314
2. Deskrypcje rozbudowane 318
2.1. Dolina Białki 318
2.2. Deszcz 324
2.3. Zimowa burza 326
2.4. Letnia burza 330
3. Wnioski 336
Cóż to za gmachy... Architektura 338
1. Miejska architektura współczesna 338
1.1. Warszawa 338
1.2. Paryż 345
2. Architektura zabytkowa 349
2.1. Pałac faraona 351
2.2. Piramidy 354
2.3. Świątynie 361
2.3.1. Kwestia stylu 367
2.4. Polski dwór 377
3. Wnioski 380
Byłaby rzeczywiście komedia... Pierwiastki filmowe w poetyce Ze wspomnień cyklisty 383
1. Konstrukcja fabularna 384
1.1. Organizacja filmowej fabuły 387
1.1.1. Gagi 389
1.1.2. Paradokumenty 391
1.1.3. Western 393
2. Kompozycja 395
2.1. Technika twardego montażu 397
2.2. Technika miękkiego montażu 400
2.2.1. Filmowość scen fantazmatycznych 404
3. Wnioski 406
Jakby pod wpływem narkotyku... Percepcja muzyki i śpiewu 410
1. Reakcje psychofizyczne 410
2. Stany uczuciowe 419
3. Stany moralne 425
4. Echa muzyczne 433
4.1. Wirtuoz 433
4.2. Artysta 438
4.3. Grajek 443
4.4. Orfeusz 451
4.5. Od muzyki w narracji do muzyczności narracji 462
4.5.1. Muzyczna kompozycja 464
5. Wnioski 472
Inny sztuczny świat? Artystyczne widowiska 475
1. Teatry w Lalce 476
1.1. Warszawski Teatr Wielki 476
1.2. Paryski Teatr Rozmaitości (Variétés) 483
2. Koncert w Emancypantkach 487
2.1 Przed koncertem 487
2.2. Przebieg koncertu 488
2.3. Finał koncertu 490
3. Cyrk w Faraonie 494
3.1. Występy cyrkowe 496
3.2. Walki byków 498
4. Wnioski 502
To lepsze aniżeli teatr... Teatralizacje w Lalce 507
1. Sesja u księcia 509
2. Obiad u Łęckich 514
2.1. Wprowadzenie 514
2.2. Scena pierwsza 518
2.3. Scena druga 518
2.4. Scena trzecia 520
2.5. Scena czwarta 520
2.6. Zakończenie 522
3. Licytacja kamienicy 523
3.1. Akt pierwszy: droga do sądu 525
3.2. Akt drugi: godzina przerwy 527
3.3. Akt trzeci: tuż przed licytacją 528
3.4. Akt czwarty: licytacja 530
4. Rozprawy sądowe 534
4.1. Proces studentów 534
4.1.1. Wyprowadzka 539
4.2. Proces Heleny Stawskiej 543
5. Wnioski 545
5.1. Teatr i teatralizacja 546
5.2. Aktorzy 549
5.3. Widzowie (i czytelnicy) 551
Zwykła uwertura Poetyka teatru muzycznego w pierwszym tomie Emancypantek 556
1. Plan fabularny 557
1.1. Ekspozycja 561
1.2. Zawiązanie konfliktu 564
1.3. Rozwój konfliktu 564
1.4. Punkty kulminacyjne 566
1.5. Rozwiązania 570
1.6. Wnioski 570
2. Prezentacje 572
2.1. Typizacje (i werbalizacje) 574
2.2. Ekspresje somatyczne 581
2.2.1. Wnioski 589
2.3. Aranżacje 590
3. Operowy intertekst 596
Zakończenie 607
Bibliografia 628
Indeks nazwisk 645
Spis ilustracji 659