Dane szczegółowe książki
Wrzesień 1939 na Kresach w relacjach / Grzelak, Czesław (1942)
Tytuł
Wrzesień 1939 na Kresach w relacjach
Wydawnictwo
Warszawa: "Neriton", 1999
ISBN
8386842504
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
brak numeracji stron. Brak indeksu osób i indeksu miejscowości
Spis treści
pokaż spis treści
Wstęp 5
I. W SZTABIE NACZELNEGO WODZA I AMBASADZIE RP W MOSKWIE
ł
Nr 1. 1962 r., wrzesień; 1963 r, grudzień. Paryż. Relacja uzupełniająca pułkownika
dyplomowanego Józefa Jaklicza 9
Nr 2. 1960 r., październik. Relacja generała brygady Wacława Stachiewicza
dotycząca przekroczenia granicy rumuńskiej przez Naczelne Dowództwo WP. 26
Nr 3. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja szefa wywiadu Korpusu Ochrony
Pogranicza majora Jana Gurbskiego 30
Nr 4. 1939 r., listopad 04. Paryż. Raport attache wojskowego w Moskwie, pułkownika dyplomowanego Stefana Brzeszczyńskiego do ministra spraw wojskowych.... 37
Nr 5. 1978 r., styczeń. Fragment relacji byłego polskiego attache wojskowego
w Moskwie pułkownika dyplomowanego Stefana Brzeszczyńskiego .42
Nr 6. Bez daty i nazwiska sporządzającego. Notatka w sprawie zaginięcia konsula
RP w Kijowie Jerzego Matusińskiego .45
II. W OCZACH SOWIECKICH DOWÓDCÓW
Nr 1. Wspomnienia dowódcy 6. Korpusu Kawalerii Grupy Konno-Zmechanizowanej Frontu Białoruskiego, komdiwa (gen. mjr.) Andrieja Iwanowicza Jeremienki
z działań we wrześniu 1939 roku 47
Nr 2. Fragment pamiętnika lejtnanta Anatolija Iwanowicza Matwiejewa, dowódcy
plutonu w baterii moździerzy 82 mm 261. pułku strzeleckiego 16. Korpusu Strzeleckiego 11. Armii Frontu Białoruskiego 60
Nr 3. Wspomnienia szefa Oddziału Operacyjnego Frontu Białoruskiego, pułkownika
Leonida Michajłowicza Sandałowa z 1939 roku 68
Nr 4. Wspomnienia dowódcy 12. Armii Frontu Ukraińskiego, komandarma II rangi
(gen. płk.) Iwana Władimirowicza Tiuleniewa, z działań we wrześniu 1939 roku 73
III. W PASIE WOJSK FRONTU BIAŁORUSKIEGO
Nr 1. 1998 r., listopad 22. Warszawa. Relacja Haliny Balcerak o wydarzeniach
wDziśnie 77
Nr 2. 1990 r., maj 12. Kraków. Relacja Juliana Białowąsa o wydarzeniach
w Leonpolu 80
Nr 3. 1940 r., luty 7. Francja. Relacja podpułkownika piechoty Kazimierza
Kardaszewicza, dowódcy pułku KOP „Wilno" (jednocześnie dowódcy granicznego
odcinka litewskiego) 82
Nr 4. 1990 r., lipiec 19. Warszawa. Relacja Stanisława Leszkowicza
o wydarzeniach na strażnicy KOP „Milczą" baonu „Budsław" 94
Nr 5. 1994 r., wrzesień 17. Kołobrzeg. Relacja Teresy Lisiak spisana na podstawie
opowiadań jej teścia, sierż. Trzosa - dowódcy strażnicy KOP „Kuczkuny" baonu
„Iwieniec" 95
Nr 6. 1990 r., maj. Zawiercie. Relacja kaprala Józefa Tylkowskiego o obronie
strażnicy KOP „Siergiejczyki" z baonu „Łużki" 96
Nr 7. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja plutonowego Wincentego Surynta
o działalności szwadronu KOP „Krasne". 97
Nr 8. 1946 r., czerwiec 24. Kielce. Relacja (sprawozdanie) dowódcy baonu KOP
„Ludwikowo" z Brygady KOP „Polesie" majora (w 1939 r. w stopniu kapitana)
Andrzeja Szumlińskiego 103
Nr 9. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja podpułkownika Jana Dyszkiewicza
o działalności Brygady KOP „Polesie". 108
Nr 10. Bez daty. Relacja niezidentyfikowanego oficera rezerwy, spisana
w obozie jeńców w Murnau (Oflag VIIA) przez majora Feliksa Liberta,
o losach Brygady KOP „Polesie". 118
Nr 11. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja Włodzimierza Marszałka,
żołnierza Grupy KOP generała Wilhelma Orlika-Riickemanna 121
Nr 12. 1943 r. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja dowódcy 20 baterii
artylerii przeciwlotniczej podporucznika Witolda Barancewicza 125
Nr 13. Bez daty sporządzenia. Londyn. Relacja Romana Bojakowskiego
o wydarzeniach w Wilnie 129
Nr 14. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja Kazimierza Bolińskiego
o wydarzeniach w Wilnie (ze szczególnym uwzględnieniem warty na Rossie) 131
Nr 15. 1990 r., styczeń 10. Kwidzyn. Relacja podporucznika rezerwy Edwarda
Gilurskiego dotycząca wydarzeń w Wilnie 134
Nr 16. 1990 r., marzec 20. Warszawa. Relacja Zbigniewa B. Godlewskiego
dotycząca wydarzeń w Wilnie w Domu Studenckim na Górze Boufałowej 136
Nr 17. 1999 r., styczeń 17. Warszawa. Relacja Emila Karewicza o wydarzeniach
w Wilnie 137
Nr 18. 1990 r., grudzień 17. Łódź. Relacja podchorążego rezerwy Juliana Koca,
dotycząca wydarzeń w Wilnie 139
Nr 19. 1990 r., wrzesień 11. Warszawa. Relacja Aleksandra Kossarskiego
o wydarzeniach w Wilnie. 141
Nr 20. 1990 r., maj 1. Głubczyce. Relacja Mariana Markiewicza o wydarzeniach
w Wilnie 143
Nr 21. 1939 r., październik 12. Paryż. Relacja szefa Sztabu Dowództwa Obszaru
Warownego Wilno, majora dyplomowanego Aleksandra Mariana Romiszowskiego
z wydarzeń w Wilnie. 145
Nr 22. 1939 r., październik 23. Paryż. Relacja pułkownika Kazimierza Rybickiego
z wydarzeń w Wilnie i na pograniczu polsko-litewskim 152
Nr 23. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja (prawdopodobnie Skirmuntta)
o wydarzeniach w Wilnie. 170
Nr 24. 1992 r., luty 5. Gdańsk. Relacja Ryszarda Walleka o wydarzeniach
w Wilnie w rejonie cmentarza na Rossie 174
Nr 25. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja Tadeusza Borkowskiego
dotycząca wydarzeń w Grodnie 175
Nr 26. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja porucznika Władysława Adama
Ejsmonta z Ośrodka Zapasowego 19. DP, dotycząca udziału w obronie Grodna 176
Nr 27. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja Olgierda Kozłowskiego
o wydarzeniach w Grodnie i Kodziowcach 178
Nr 28. 1990 r., maj 12. Ostrów Wielkopolski. Relacja Mariana Trachimowicza
o walkach w Grodnie. 180
Nr 29. 1989 r., październik 24. Warszawa. Relacja Mieczysława Wołodźki o jego
udziale w obronie Grodna 181
Nr 30. Bez daty i miejsca [obóz jeniecki w okresie wojny] sporządzenia. Relacja
adiutanta 110. pułku ułanów rezerwy [rotmistrza Witolda Bilińskiego] 187
Nr 31. 1982 r., styczeń. La Suete, Canada. Relacja Józefa Bispinga z działalności
110. pułku ułanów rezerwy. 188
Nr 32. 1939 r., obóz internowanych żołnierzy polskich w Rakiszkach na Litwie.
Relacja (na podstawie notatek w kalendarzyku) wachmistrza podchorążego
Andrzeja Bogusławskiego z 1. Pułku Ułanów Krechowieckich 192
Nr 33. 1977 r. (bez daty dziennej i miesięcznej). Relacja podchorążego Stanisława
Góry ze służby w 101. pułku ułanów rezerwy. 194
Nr 34. 1940 r., marzec. Chapelle Bertrand - Francja. Relacja wspólna podporucznika rezerwy Wiktora Henocha i podporucznika rezerwy Jana Kuhna z walk szwadronu zapasowego 2. Pułku Ułanów Grochowskich im. gen. Dwernickiego 199
Nr 35. Bez daty i miejsca opracowania. Fragment dziennika komendanta
Kwatery Głównej Suwalskiej Brygady Kawalerii majora Janusza Korczyńskiego....209
Nr 36. 1990 r., październik 10. Gdańsk. Relacja Stanisława (bez nazwiska),
byłego mieszkańca wsi Dolistowo Stare, dotycząca wydarzeń w niej 221
Nr 37. Bez daty i miejsca opracowania. Wspomnienia majora Tadeusza
Trejdosiewicza dotyczące działań 102. pułku ułanów rezerwy. 222
Nr 38. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja Antoniego Wróblewskiego
z walk 101. pułku ułanów rezerwy. - 229
Nr 39. 1939 r, grudzień 20. Pełele. List-relacja Bronisława Wysiekierskiego
do Barbary Ścisłowskiej opisujący pogrzeb jej męża, rotmistrza Apoloniusza
Ścisłowskiego, poległego w Kodziowcach 22 września 1939 roku 233
Nr 40. 1994 r., sierpień 8. Warszawa. Relacja Zygmunta Kondraciuka o losach
żołnierzy Zgrupowania „Jasiołda" 234
Nr 41. 1991 r., styczeń 28. Warszawa. Relacja podporucznika Witaliusza Stasiuka
z 78. pułku piechoty w Baranowiczach 239
IV. W PASIE WOJSK FRONTU UKRAIŃSKIEGO
Nr 1. 1990 r., maj 16. Bydgoszcz. Relacja podchorążego Tadeusza Jaszowskiego
z dywizjonu artylerii majora Czernika dotycząca wydarzeń w rejonie Sarn 243
Nr 2. 1990 r., maj 27. Jelcz-Laskowice. Relacja Władysława Jecińskiego
z wydarzeń w strażnicy KOP „Budki Snowidowickie" baonu „Rokitno" 245
Nr 3. 1995 r., marzec. Lublin. Relacja Adama Stefana Kotuły, żołnierza baonu
fortecznego KOP „Sarny" 246
Nr 4. 1993 r., listopad 28. Poznań. Relacja podporucznika rezerwy Stanisława
Łukasiewicza, zastępcy dowódcy 1. kompanii baonu KOP „Sarny" 291
Nr 5. 1990 r, maj 14. Ząbkowice Śląskie. Relacja Stanisława Sikory
o wydarzeniach w rejonie Rokitna 294
Nr 6. 1991 r., luty 10, Kraków. Relacja plutonowego Józefa Strączka z kornpanii
fortecznej „Tyszyca" pułku KOP „Sarny" 295
Nr 7. 1991 r., listopad 20. Tarczyn. Relacja Walentyny Ziółkowskiej z wydarzeń
w Sarnach 302
Nr 8. 1978 r., lipiec. Wytyczno, Adamów. Relacja podporucznika rezerwy Józefa
Klaudy o wydarzeniach w rejonie Wytyczna 304
Nr 9. 1947 r., lipiec 23. Poznań. Relacja kapitana Jana Konopki, dowódcy
3. baonu 135. pułku piechoty rezerwy. 306
Nr 10. 1991 r, wrzesień 18. Białystok. Relacja Kazimierza Odyńca o wydarzeniach
wHoszczy. 318
Nr 11. 1990 r., kwiecień 4. Września. Relacja Edmunda Plucińskiego, żołnierza
KOP baonu „Hoszcza", spisana przez jego brata Stefana 320
Nr 12. 1942 r., lipiec 30. [Prawdopodobnie ZSRS, armia gen. Andersa]. Relacja
porucznika Mariana Kowalewskiego, dowódcy kompanii KOP „Białozórka"
baonu „Dederkały" 322
Nr 13. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja podporucznika rezerwy
Jarosława Siemianowa z baonu KOP „Dederkały" 329
Nr 14. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja żony podoficera KOP baonu
„Dederkały" spisana przez syna inżyniera Mirosława Rubasa, wzbogacona
własnymi, zapamiętanymi fragmentami wydarzeń 332
Nr 15. 1990 r, maj 14. Brzeg. Relacja Jerzego Truchana dotycząca wydarzeń
w rejonie m. Dederkały. 334
Nr 16. 1990 r., maj 23. Gdynia. Relacja Józefa Wielicy, dowódcy strażnicy KOP
„Bór" baonu „Ostróg" 335
Nr 17. Bez daty. Słupsk. Relacja Kazimierza Kurnika o wydarzeniach
w rejonie Husiatynia 336
Nr 18. 1996 r., wrzesień 25. Relacja G. Niedziałkowskiego dotycząca wydarzeń
w Husiatynie 339
Nr 19. 1990 r., czerwiec 16. Nowy Sącz. Relacja Zdzisława Mrozka dotycząca
wydarzeń w baonie KOP „Skałat" 339
Nr 20. 1997 r., styczeń 30. Bydgoszcz. Relacja Mirosławy Kaliskiej-Mierkiewicz
0 wydarzeniach w Skale Podolskiej 342
Nr 21. Bez daty sporządzenia. Chesieres, Szwajcaria. Relacja porucznika Jana
Nowosada, dowódcy kompanii granicznej KOP „Skała Podolska" baonu
„Borszczów" 343
Nr 22. 1990 r., lipiec 15. Malbork. Relacja (podpis nieczytelny) dotycząca
wydarzeń w rejonie Mołotkowa pow. krzemieniecki 346
Nr 23. 1991 r., wrzesień 25. Łódź. Relacja Lucjana Dobrowolskiego o walkach
wKowlu 348
Nr 24. 1980 r., styczeń 24. Warszawa. Relacja porucznika rezerwy Witolda
Lisa-Olszewskiego dotycząca wydarzeń we Lwowie 348
Nr 25. 1990 r., marzec. Kraków. Relacja Erwina Sądaja z wydarzeń w Tłumaczu
1 obozie przejściowym w Wołoczyskach 350
Nr 26. 1939 r., październik. Francja. Relacja majora Władysława Bobińskiego
o wydarzeniach w rejonie Krzemieńca 353
Nr 27. 1990 r, lipiec 17. Wrocław. Relacja Bronisława Szeremety z wydarzeń
w Tłumaczu 354
Nr 28. 1990 r., maj 15. Kraków. Relacja (podpis osoby relacjonującej nieczytelny)
o wydarzeniach w Tłumaczu 355
Nr 29. Bez daty. Relacja Wiesława Antochowa z Poznania o wydarzeniach
w Czortkowie 356
Nr 30. 1992 r., styczeń 20. Nysa. Relacja Józefa Drzazgi z wydarzeń w Sasowie .... 358
Nr 31. 1967 r., wrzesień 02. Marion, Ohio, USA. List Władysława Baśkiewicza
do Józefa Jaklicza 359
Nr 32. 1939 r., listopad 23. Slanik-Prahowa (Rumunia). Raport majora
dyplomowanego Henryka Piątkowskiego z przebiegu działań w Kutach od 18
do 21 września 1939 roku 361
Nr 33. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja pułkownika dyplomowanego (we
wrześniu 1939 roku w stopniu kapitana) Stanisława P. Koszutskiego o ostatnich
godzinach Nowogródzkiej Brygady Kawalerii 369
Nr 34. 1946 r, styczeń. Londyn. Relacja pułkownika dyplomowanego
Tadeusza Zieleniewskiego, dowódcy 33. Dywizji Piechoty Rezerwowej 373
V. DRAMAT NA ZAPLECZU
Nr 1. 1939 r., listopad 30. Paryż. Relacja Alfredy Olszyna-Wilczyńskiej
— żony dowódcy DOK III Grodno. 377
Nr 2. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja (własna i spisana od innych
uczestników) Antoniego Tomczyka dotycząca wydarzeń w rejonie Skidla
iŻydomli 387
Nr 3. 1940 r., styczeń 10. Paryż. Relacja porucznika broni pancernej Mariana
Fijałkowskiego z 21. baonu czołgów w Łucku 394
Nr 4. 1939 r., grudzień 8. Paryż. Relacja dowódcy 21. baonu czołgów (R-35)
majora broni pancernej Jerzego Łuckiego 396
Nr 5. Bez daty. Fragmenty relacji Tadeusza Pawłowicza 404
Nr 6. 1945 r., grudzień 2-A (prawdopodobnie Anglia). Relacja majora Janusza
Kapuścińskiego ze zgrupowania kawalerii podpułkownika Kazimierza Halickiego.. 409
Nr 7. 1949 r., czerwiec [Anglia]. Relacja generała brygady Kazimierza Sawickiego
o wydarzeniach w rejonie Włodzimierza Wołyńskiego. 414
Nr 8. 1939 r., listopad 10. Baile Herculane (Rumunia). Relacja generała
brygady Stefana Strzemińskiego. 427
Indeks osób 442
Indeks miejscowości 454
I. W SZTABIE NACZELNEGO WODZA I AMBASADZIE RP W MOSKWIE
ł
Nr 1. 1962 r., wrzesień; 1963 r, grudzień. Paryż. Relacja uzupełniająca pułkownika
dyplomowanego Józefa Jaklicza 9
Nr 2. 1960 r., październik. Relacja generała brygady Wacława Stachiewicza
dotycząca przekroczenia granicy rumuńskiej przez Naczelne Dowództwo WP. 26
Nr 3. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja szefa wywiadu Korpusu Ochrony
Pogranicza majora Jana Gurbskiego 30
Nr 4. 1939 r., listopad 04. Paryż. Raport attache wojskowego w Moskwie, pułkownika dyplomowanego Stefana Brzeszczyńskiego do ministra spraw wojskowych.... 37
Nr 5. 1978 r., styczeń. Fragment relacji byłego polskiego attache wojskowego
w Moskwie pułkownika dyplomowanego Stefana Brzeszczyńskiego .42
Nr 6. Bez daty i nazwiska sporządzającego. Notatka w sprawie zaginięcia konsula
RP w Kijowie Jerzego Matusińskiego .45
II. W OCZACH SOWIECKICH DOWÓDCÓW
Nr 1. Wspomnienia dowódcy 6. Korpusu Kawalerii Grupy Konno-Zmechanizowanej Frontu Białoruskiego, komdiwa (gen. mjr.) Andrieja Iwanowicza Jeremienki
z działań we wrześniu 1939 roku 47
Nr 2. Fragment pamiętnika lejtnanta Anatolija Iwanowicza Matwiejewa, dowódcy
plutonu w baterii moździerzy 82 mm 261. pułku strzeleckiego 16. Korpusu Strzeleckiego 11. Armii Frontu Białoruskiego 60
Nr 3. Wspomnienia szefa Oddziału Operacyjnego Frontu Białoruskiego, pułkownika
Leonida Michajłowicza Sandałowa z 1939 roku 68
Nr 4. Wspomnienia dowódcy 12. Armii Frontu Ukraińskiego, komandarma II rangi
(gen. płk.) Iwana Władimirowicza Tiuleniewa, z działań we wrześniu 1939 roku 73
III. W PASIE WOJSK FRONTU BIAŁORUSKIEGO
Nr 1. 1998 r., listopad 22. Warszawa. Relacja Haliny Balcerak o wydarzeniach
wDziśnie 77
Nr 2. 1990 r., maj 12. Kraków. Relacja Juliana Białowąsa o wydarzeniach
w Leonpolu 80
Nr 3. 1940 r., luty 7. Francja. Relacja podpułkownika piechoty Kazimierza
Kardaszewicza, dowódcy pułku KOP „Wilno" (jednocześnie dowódcy granicznego
odcinka litewskiego) 82
Nr 4. 1990 r., lipiec 19. Warszawa. Relacja Stanisława Leszkowicza
o wydarzeniach na strażnicy KOP „Milczą" baonu „Budsław" 94
Nr 5. 1994 r., wrzesień 17. Kołobrzeg. Relacja Teresy Lisiak spisana na podstawie
opowiadań jej teścia, sierż. Trzosa - dowódcy strażnicy KOP „Kuczkuny" baonu
„Iwieniec" 95
Nr 6. 1990 r., maj. Zawiercie. Relacja kaprala Józefa Tylkowskiego o obronie
strażnicy KOP „Siergiejczyki" z baonu „Łużki" 96
Nr 7. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja plutonowego Wincentego Surynta
o działalności szwadronu KOP „Krasne". 97
Nr 8. 1946 r., czerwiec 24. Kielce. Relacja (sprawozdanie) dowódcy baonu KOP
„Ludwikowo" z Brygady KOP „Polesie" majora (w 1939 r. w stopniu kapitana)
Andrzeja Szumlińskiego 103
Nr 9. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja podpułkownika Jana Dyszkiewicza
o działalności Brygady KOP „Polesie". 108
Nr 10. Bez daty. Relacja niezidentyfikowanego oficera rezerwy, spisana
w obozie jeńców w Murnau (Oflag VIIA) przez majora Feliksa Liberta,
o losach Brygady KOP „Polesie". 118
Nr 11. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja Włodzimierza Marszałka,
żołnierza Grupy KOP generała Wilhelma Orlika-Riickemanna 121
Nr 12. 1943 r. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja dowódcy 20 baterii
artylerii przeciwlotniczej podporucznika Witolda Barancewicza 125
Nr 13. Bez daty sporządzenia. Londyn. Relacja Romana Bojakowskiego
o wydarzeniach w Wilnie 129
Nr 14. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja Kazimierza Bolińskiego
o wydarzeniach w Wilnie (ze szczególnym uwzględnieniem warty na Rossie) 131
Nr 15. 1990 r., styczeń 10. Kwidzyn. Relacja podporucznika rezerwy Edwarda
Gilurskiego dotycząca wydarzeń w Wilnie 134
Nr 16. 1990 r., marzec 20. Warszawa. Relacja Zbigniewa B. Godlewskiego
dotycząca wydarzeń w Wilnie w Domu Studenckim na Górze Boufałowej 136
Nr 17. 1999 r., styczeń 17. Warszawa. Relacja Emila Karewicza o wydarzeniach
w Wilnie 137
Nr 18. 1990 r., grudzień 17. Łódź. Relacja podchorążego rezerwy Juliana Koca,
dotycząca wydarzeń w Wilnie 139
Nr 19. 1990 r., wrzesień 11. Warszawa. Relacja Aleksandra Kossarskiego
o wydarzeniach w Wilnie. 141
Nr 20. 1990 r., maj 1. Głubczyce. Relacja Mariana Markiewicza o wydarzeniach
w Wilnie 143
Nr 21. 1939 r., październik 12. Paryż. Relacja szefa Sztabu Dowództwa Obszaru
Warownego Wilno, majora dyplomowanego Aleksandra Mariana Romiszowskiego
z wydarzeń w Wilnie. 145
Nr 22. 1939 r., październik 23. Paryż. Relacja pułkownika Kazimierza Rybickiego
z wydarzeń w Wilnie i na pograniczu polsko-litewskim 152
Nr 23. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja (prawdopodobnie Skirmuntta)
o wydarzeniach w Wilnie. 170
Nr 24. 1992 r., luty 5. Gdańsk. Relacja Ryszarda Walleka o wydarzeniach
w Wilnie w rejonie cmentarza na Rossie 174
Nr 25. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja Tadeusza Borkowskiego
dotycząca wydarzeń w Grodnie 175
Nr 26. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja porucznika Władysława Adama
Ejsmonta z Ośrodka Zapasowego 19. DP, dotycząca udziału w obronie Grodna 176
Nr 27. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja Olgierda Kozłowskiego
o wydarzeniach w Grodnie i Kodziowcach 178
Nr 28. 1990 r., maj 12. Ostrów Wielkopolski. Relacja Mariana Trachimowicza
o walkach w Grodnie. 180
Nr 29. 1989 r., październik 24. Warszawa. Relacja Mieczysława Wołodźki o jego
udziale w obronie Grodna 181
Nr 30. Bez daty i miejsca [obóz jeniecki w okresie wojny] sporządzenia. Relacja
adiutanta 110. pułku ułanów rezerwy [rotmistrza Witolda Bilińskiego] 187
Nr 31. 1982 r., styczeń. La Suete, Canada. Relacja Józefa Bispinga z działalności
110. pułku ułanów rezerwy. 188
Nr 32. 1939 r., obóz internowanych żołnierzy polskich w Rakiszkach na Litwie.
Relacja (na podstawie notatek w kalendarzyku) wachmistrza podchorążego
Andrzeja Bogusławskiego z 1. Pułku Ułanów Krechowieckich 192
Nr 33. 1977 r. (bez daty dziennej i miesięcznej). Relacja podchorążego Stanisława
Góry ze służby w 101. pułku ułanów rezerwy. 194
Nr 34. 1940 r., marzec. Chapelle Bertrand - Francja. Relacja wspólna podporucznika rezerwy Wiktora Henocha i podporucznika rezerwy Jana Kuhna z walk szwadronu zapasowego 2. Pułku Ułanów Grochowskich im. gen. Dwernickiego 199
Nr 35. Bez daty i miejsca opracowania. Fragment dziennika komendanta
Kwatery Głównej Suwalskiej Brygady Kawalerii majora Janusza Korczyńskiego....209
Nr 36. 1990 r., październik 10. Gdańsk. Relacja Stanisława (bez nazwiska),
byłego mieszkańca wsi Dolistowo Stare, dotycząca wydarzeń w niej 221
Nr 37. Bez daty i miejsca opracowania. Wspomnienia majora Tadeusza
Trejdosiewicza dotyczące działań 102. pułku ułanów rezerwy. 222
Nr 38. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja Antoniego Wróblewskiego
z walk 101. pułku ułanów rezerwy. - 229
Nr 39. 1939 r, grudzień 20. Pełele. List-relacja Bronisława Wysiekierskiego
do Barbary Ścisłowskiej opisujący pogrzeb jej męża, rotmistrza Apoloniusza
Ścisłowskiego, poległego w Kodziowcach 22 września 1939 roku 233
Nr 40. 1994 r., sierpień 8. Warszawa. Relacja Zygmunta Kondraciuka o losach
żołnierzy Zgrupowania „Jasiołda" 234
Nr 41. 1991 r., styczeń 28. Warszawa. Relacja podporucznika Witaliusza Stasiuka
z 78. pułku piechoty w Baranowiczach 239
IV. W PASIE WOJSK FRONTU UKRAIŃSKIEGO
Nr 1. 1990 r., maj 16. Bydgoszcz. Relacja podchorążego Tadeusza Jaszowskiego
z dywizjonu artylerii majora Czernika dotycząca wydarzeń w rejonie Sarn 243
Nr 2. 1990 r., maj 27. Jelcz-Laskowice. Relacja Władysława Jecińskiego
z wydarzeń w strażnicy KOP „Budki Snowidowickie" baonu „Rokitno" 245
Nr 3. 1995 r., marzec. Lublin. Relacja Adama Stefana Kotuły, żołnierza baonu
fortecznego KOP „Sarny" 246
Nr 4. 1993 r., listopad 28. Poznań. Relacja podporucznika rezerwy Stanisława
Łukasiewicza, zastępcy dowódcy 1. kompanii baonu KOP „Sarny" 291
Nr 5. 1990 r, maj 14. Ząbkowice Śląskie. Relacja Stanisława Sikory
o wydarzeniach w rejonie Rokitna 294
Nr 6. 1991 r., luty 10, Kraków. Relacja plutonowego Józefa Strączka z kornpanii
fortecznej „Tyszyca" pułku KOP „Sarny" 295
Nr 7. 1991 r., listopad 20. Tarczyn. Relacja Walentyny Ziółkowskiej z wydarzeń
w Sarnach 302
Nr 8. 1978 r., lipiec. Wytyczno, Adamów. Relacja podporucznika rezerwy Józefa
Klaudy o wydarzeniach w rejonie Wytyczna 304
Nr 9. 1947 r., lipiec 23. Poznań. Relacja kapitana Jana Konopki, dowódcy
3. baonu 135. pułku piechoty rezerwy. 306
Nr 10. 1991 r, wrzesień 18. Białystok. Relacja Kazimierza Odyńca o wydarzeniach
wHoszczy. 318
Nr 11. 1990 r., kwiecień 4. Września. Relacja Edmunda Plucińskiego, żołnierza
KOP baonu „Hoszcza", spisana przez jego brata Stefana 320
Nr 12. 1942 r., lipiec 30. [Prawdopodobnie ZSRS, armia gen. Andersa]. Relacja
porucznika Mariana Kowalewskiego, dowódcy kompanii KOP „Białozórka"
baonu „Dederkały" 322
Nr 13. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja podporucznika rezerwy
Jarosława Siemianowa z baonu KOP „Dederkały" 329
Nr 14. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja żony podoficera KOP baonu
„Dederkały" spisana przez syna inżyniera Mirosława Rubasa, wzbogacona
własnymi, zapamiętanymi fragmentami wydarzeń 332
Nr 15. 1990 r, maj 14. Brzeg. Relacja Jerzego Truchana dotycząca wydarzeń
w rejonie m. Dederkały. 334
Nr 16. 1990 r., maj 23. Gdynia. Relacja Józefa Wielicy, dowódcy strażnicy KOP
„Bór" baonu „Ostróg" 335
Nr 17. Bez daty. Słupsk. Relacja Kazimierza Kurnika o wydarzeniach
w rejonie Husiatynia 336
Nr 18. 1996 r., wrzesień 25. Relacja G. Niedziałkowskiego dotycząca wydarzeń
w Husiatynie 339
Nr 19. 1990 r., czerwiec 16. Nowy Sącz. Relacja Zdzisława Mrozka dotycząca
wydarzeń w baonie KOP „Skałat" 339
Nr 20. 1997 r., styczeń 30. Bydgoszcz. Relacja Mirosławy Kaliskiej-Mierkiewicz
0 wydarzeniach w Skale Podolskiej 342
Nr 21. Bez daty sporządzenia. Chesieres, Szwajcaria. Relacja porucznika Jana
Nowosada, dowódcy kompanii granicznej KOP „Skała Podolska" baonu
„Borszczów" 343
Nr 22. 1990 r., lipiec 15. Malbork. Relacja (podpis nieczytelny) dotycząca
wydarzeń w rejonie Mołotkowa pow. krzemieniecki 346
Nr 23. 1991 r., wrzesień 25. Łódź. Relacja Lucjana Dobrowolskiego o walkach
wKowlu 348
Nr 24. 1980 r., styczeń 24. Warszawa. Relacja porucznika rezerwy Witolda
Lisa-Olszewskiego dotycząca wydarzeń we Lwowie 348
Nr 25. 1990 r., marzec. Kraków. Relacja Erwina Sądaja z wydarzeń w Tłumaczu
1 obozie przejściowym w Wołoczyskach 350
Nr 26. 1939 r., październik. Francja. Relacja majora Władysława Bobińskiego
o wydarzeniach w rejonie Krzemieńca 353
Nr 27. 1990 r, lipiec 17. Wrocław. Relacja Bronisława Szeremety z wydarzeń
w Tłumaczu 354
Nr 28. 1990 r., maj 15. Kraków. Relacja (podpis osoby relacjonującej nieczytelny)
o wydarzeniach w Tłumaczu 355
Nr 29. Bez daty. Relacja Wiesława Antochowa z Poznania o wydarzeniach
w Czortkowie 356
Nr 30. 1992 r., styczeń 20. Nysa. Relacja Józefa Drzazgi z wydarzeń w Sasowie .... 358
Nr 31. 1967 r., wrzesień 02. Marion, Ohio, USA. List Władysława Baśkiewicza
do Józefa Jaklicza 359
Nr 32. 1939 r., listopad 23. Slanik-Prahowa (Rumunia). Raport majora
dyplomowanego Henryka Piątkowskiego z przebiegu działań w Kutach od 18
do 21 września 1939 roku 361
Nr 33. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja pułkownika dyplomowanego (we
wrześniu 1939 roku w stopniu kapitana) Stanisława P. Koszutskiego o ostatnich
godzinach Nowogródzkiej Brygady Kawalerii 369
Nr 34. 1946 r, styczeń. Londyn. Relacja pułkownika dyplomowanego
Tadeusza Zieleniewskiego, dowódcy 33. Dywizji Piechoty Rezerwowej 373
V. DRAMAT NA ZAPLECZU
Nr 1. 1939 r., listopad 30. Paryż. Relacja Alfredy Olszyna-Wilczyńskiej
— żony dowódcy DOK III Grodno. 377
Nr 2. Bez daty i miejsca sporządzenia. Relacja (własna i spisana od innych
uczestników) Antoniego Tomczyka dotycząca wydarzeń w rejonie Skidla
iŻydomli 387
Nr 3. 1940 r., styczeń 10. Paryż. Relacja porucznika broni pancernej Mariana
Fijałkowskiego z 21. baonu czołgów w Łucku 394
Nr 4. 1939 r., grudzień 8. Paryż. Relacja dowódcy 21. baonu czołgów (R-35)
majora broni pancernej Jerzego Łuckiego 396
Nr 5. Bez daty. Fragmenty relacji Tadeusza Pawłowicza 404
Nr 6. 1945 r., grudzień 2-A (prawdopodobnie Anglia). Relacja majora Janusza
Kapuścińskiego ze zgrupowania kawalerii podpułkownika Kazimierza Halickiego.. 409
Nr 7. 1949 r., czerwiec [Anglia]. Relacja generała brygady Kazimierza Sawickiego
o wydarzeniach w rejonie Włodzimierza Wołyńskiego. 414
Nr 8. 1939 r., listopad 10. Baile Herculane (Rumunia). Relacja generała
brygady Stefana Strzemińskiego. 427
Indeks osób 442
Indeks miejscowości 454