Dane szczegółowe książki
Psychologia pozytywna w praktyce / Linley, P. Alex; Joseph, Stephen; Czapiński, Janusz (1951-)
Autorzy
Tytuł
Psychologia pozytywna w praktyce
Tytuł oryginału
Positive psychology in practice
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007
ISBN
978-83-01-15346-5
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wprowadzenie do wydania polskiego (Janusz Czapiński) 15
1. Pojęcie dobrego życia - w ujęciu szerokim i wąskim (Laura A. King, Jennifer Emilia Eells, Chad M. Burton) 19
Ukryte definicje dobrego życia: problem szczęścia 20
Optymalne funkcjonowanie. Rewizja pojęcia eudajmonii 24
Potoczne koncepcje dobrego życia 28
Definiowanie dobra: atrakcyjność i wartość moralna 28
Szczęście, sens oraz pieniądze w naiwnych koncepcjach dobrego życia 29
Miłość i praca w potocznych koncepcjach dobrego życia 33
Czy dobre życie to życie łatwe? 35
Rola cierpienia: kiedy w dobrym życiu zdarzają się złe rzeczy 37
Wnioski: wiele rodzajów dobrego życia? 39
Załącznik A: przykładowa ankieta używana w badaniach dobrego życia 40
2. Dobre życie czy życie dobrami? Psychologia pozytywna i poczucie dobrostanu w kulturze konsumpcji (Tim Kasser) 42
Wartości i poczucie dobrostanu 44
Implikacje dla praktyki 46
Praktyka kliniczna 46
Działania prewencyjne 50
Dzieci i ich rodzice 50
Interwencje zachęcające do dobrowolnej prostoty 53
Inicjatywy w ramach polityki społecznej 54
Reklama 55
Edukacja 56
Rząd i ekonomia 57
Wniosek 58
3. Mieć się lepiej, ale czuć się gorzej: paradoks wyboru (Barry Schwartz, Andrew Word) 59
Eksplozja wyboru 61
Nowe obszary wyboru 62
Wybór i dobrostan 65
Cele wyboru: najlepsze czy zadowalające 67
Wybór i dobrostan: dlaczego ludzie cierpią 72
Żal 72
Żal, maksymalizacja i możliwości wyboru 73
Koszty okazji 74
Efekty adaptacji 75
Duże oczekiwania 77
Porównania społeczne 77
Wyuczona bezradność, kontrola, depresja i samoobwinianie się 78
Kolejne badania 81
Wybór, maksymalizacja i cierpienie: co można zrobić? 82
Wybierz, kiedy wybierać 82
Mniej maksymalizacji 83
Mniej myślenia o kosztach straconych okazji 83
Praktykowanie wdzięczności 84
Mniej żalu 84
Kontrolowanie oczekiwań 85
Ograniczenie porównań społecznych 85
Nauczenie się akceptowania ograniczeń 85
4. Trwały wzrost poziomu szczęścia: perspektywy, praktyki i zalecenia (Kennon M. Sheldon, Sonja Lyubomirsky) 87
Dlaczego zwiększenie poziomu szczęścia człowieka może być niemożliwe 89
Dlaczego mimo wszystko zwiększenie poziomu szczęścia człowieka może być możliwe 90
Nowy teoretyczny model szczęścia 92
Definicja szczęścia 93
Determinanty szczęścia 93
Model poddany testom 97
Interwencje zwiększające poziom szczęścia 100
Kolejne badania i rekomendacje dotyczące interwencji 104
Potencjalne czynniki zapośredniczające efekty działań 104
Czynniki wpływające na akceptację interwencji przez jej uczestników 108
Rekomendacje dotyczące szczęścia 110
Wniosek 111
5. Zrównoważona perspektywa czasowa jako warunek optymalnego funkcjonowania (Ilona Boniwell, Philip G. Zimbardo) 112
Badania perspektywy czasowej 116
Profile perspektywy czasowej i wyniki badań perspektywy czasowej 118
Zrównoważona perspektywa czasowa 122
Perspektywa czasowa i dobrostan 124
Krytyka i nowe kierunki badań 127
Zastosowania perspektywy czasowej 128
Wniosek 130
6. Jak nauczyć podopiecznych mądrego myślenia: program „Edukacja dla mądrości” (Alina Reznitskaya, Robert J. Sternberg) 132
Zrównoważona teoria mądrości 133
Teoria mądrości i edukacja 140
Z teorią w praktykę 146
Kierunki badań 151
7. Jak być dobrym liderem: przywództwo transformacyjne a dobrostan (Niro Sivanathan, Kara A. Arnold, Nick Turner, Julian Barling) 153
Co to jest dobrostan? 154
Co to jest przywództwo transformacyjne? 156
Przywództwo transformacyjne i dobrostan 158
Psychologiczne mechanizmy wiążące przywództwo transformacyjne z dobrostanem 159
Poczucie sprawstwa 159
Zaufanie do kierownictwa 160
Sens pracy 162
Tożsamość organizacyjna i zawodowa 164
Streszczenie naszego modelu 166
Kierunki badań i zastosowanie ich w praktyce 168
8. Pozytywna i kreatywna organizacja (Jane Henry) 170
Dobrostan w pracy 171
Rozwój organizacyjny 172
Poziom indywidualny: zadowolenie z pracy i jej efektów 173
Poziom indywidualny: rozwój osobisty 175
Poziom grupowy 179
Poziom organizacyjny: struktura 181
Poziom organizacyjny: kultura 184
Poziom międzyorganizacyjny 188
Organizacja kreatywna 189
Umiejętności i styl 190
Umiejętności i doświadczenie 191
Motywacja i źródła kreatywności 192
Wniosek 193
9. Psychologia pozytywna i psychologia zdrowia: owocny związek (Shelley E. Taylor, David K. Sherman) 194
Zachowania zdrowotne 194
Wsparcie społeczne 199
Kontrola psychologiczna 203
Przystosowanie się do doświadczenia choroby 206
Czynniki psychologiczne w przebiegu choroby 209
Wniosek 210
10. Terapia pozytywna: pozytywna teoria psychologiczna praktyki terapeutycznej (Stephen Joseph, P. Alex Linley) 211
Psychologia pozytywna i fundamentalne założenia 212
Proces wartościowania organizmicznego i teorie skoncentrowane na osobie 214
Teoria skoncentrowana na osobie 216
Teoria autodeterminacji 217
Implikacje terapeutyczne 219
Inteligencja emocjonalna 220
Autentyczny związek 220
Inne podejścia terapeutyczne 222
Rozumienie psychopatologii 224
Kontekst społeczny i polityczny 226
Wniosek 228
11. Podejście kliniczne do wzrostu po doświadczeniach traumatycznych (Richar G. Tedeschi, Lawrence G. Calhoun) 230
Pojęcie wzrostu potraumatycznego 231
Paradoksalne zmiany składające się na wzrost potraumatyczny 132
Wzrost potraumatyczny, komfort psychiczny i wzmocnienie poczucia własnej wartości 234
Wyjaśnienie dotyczące postrzegania traumy jako zjawiska przynoszącego korzyści 235
Proces wzrostu potraumatycznego 236
Poznawcze zaangażowanie i przetwarzanie 236
Otwieranie się, wsparcie i narracja 239
Przetwarzanie poznawcze, narracja życiowa i mądrość 240
W jaki sposób klinicyści mogą wspierać proces wzrostu potraumatycznego 240
Ogólne uwagi dotyczące wspierania wzrostu potraumatycznego 241
Słuchanie w poszukiwaniu wzrostu potraumatycznego i nazywanie go 244
Koncentracja na walce zamiast na traumie 245
Kontakt z innymi osobami, które doświadczyły wzrostu potraumatycznego 246
Małe popchnięcie w stronę wzrostu 247
Ograniczenia i kwestie warte uwagi 247
Wniosek 248
12. Psychologia pozytywna i psychoterapia: podejście egzystencjalne (Rogert Bretherton, Roderick J. 0rner) 249
Zarys myśli egzystencjalnej 249
Definicja 250
Początki egzystencjalne: Pascal, Kierkegaard i Nietzsche 250
Trzech dwudziestowiecznych egzystencjalistów 251
Przypadek Meredith 254
Pozytywne aspekty podejścia egzystencjalnego 255
Wzrost wypływający z przeciwności 256
Metoda fenomenologiczna 256
Możliwość i konieczność 258
Wartości i znaczenie 260
Zainteresowanie społeczeństwem 261
Wniosek 262
13. Klasyfikacja i pomiar sił charakteru: implikacje dla praktyki (Christopher Peterson, Nansook Park) 263
Wartości w działaniu. Klasyfikacja sił charakteru 266
Zasady ewaluacji Sił VIA 269
Inwentarz Sił VIA 274
Implikacje dla praktyki 278
Wniosek 282
14. Różne podejścia do dobrego życia: emocjonalno-motywacyjny wymiar mądrości (Ute Kunzmann) 284
Definiowanie mądrości 285
Berliński paradygmat mądrości 286
Rozwój, struktura i funkcje mądrości. Model teoretyczny 288
Emocjonalno-motywacyjna dynamika mądrości: ogólne rozważania
teoretyczne 291
Mądrość: integracja wiedzy i emocji 292
Mądrość: wiedza, motywacja i zachowanie 294
Emocjonalno-motywacyjne składniki mądrości: kierunki badań empirycznych 295
Mądrość: inteligencja, osobowość i styl funkcjonowania poznawczo-społecznego 295
Dyspozycje emocjonalne i orientacje motywacyjne: korelaty wiedzy związanej z mądrością 297
Reakcje emocjonalne na fundamentalne problemy życiowe: wiedza związana z mądrością czyni różnicę 298
Implikacje dla edukacji i szkoleń 300
Wniosek 301
15. Zorganizowane działania młodzieży jako kontekst pozytywnego rozwoju (Reed Larson, Robin Jarrett, David Hansen, Nickki Pearce, Patrick Sullivan, Kathrin Walker, Natasha Watkins, Dustin Wood) 302
Śledzenie zmiany rozwojowej w trzech programach dla młodzieży 304
Trzy programy 305
Zbieranie danych na temat procesów rozwojowych 307
Od danych do teorii 308
Procesy rozwojowe w zorganizowanych działaniach młodzieży 309
Proces 1. Rozwijanie inicjatywy 309
Proces 2. Zmiana motywacji 312
Proces 3. Zyskiwanie kapitału społecznego 315
Proces 4. Przerzucanie pomostów ponad różnicami 318
Proces 5. Nowo odkryta odpowiedzialność 321
Tworzenie warunków dla pozytywnego rozwoju: rola dorosłych liderów 324
Technika 1. Podążanie za młodzieżą 325
Technika 2. Umacnianie kultury organizacji młodzieżowej . . 326
Technika 3: Monitoring 327
Technika 4: Tworzenie struktur pośrednich 328
Technika 5: „Rozciąganie” i „popychanie” młodzieży 329
Sztuka praktyków 330
Wniosek 332
16. Pozytywne starzenie się (George E. Vaillant) 334
Badawcza definicja zdrowego starzenia się 343
Przykłady kliniczne 344
Predyktory zdrowego starzenia się 350
Sześć zmiennych, które nie były związane z pozytywnym starzeniem się 351
Długość życia przodków 351
Cholesterol 352
Klasa społeczna rodziców 352
Ciepłe emocjonalnie otoczenie w dzieciństwie 354
Stabilny temperament w dzieciństwie 354
Stres 355
Siedem czynników, które były związane z pozytywnym starzeniem się 355
Niepalenie lub rzucenie palenia w młodym wieku 355
Adaptacyjny styl radzenia sobie (dojrzałe mechanizmy obronne) 357
Brak problemów z nadużywaniem alkoholu 358
Zdrowa waga 358
Stabilne małżeństwo 359
Ćwiczenia fizyczne 359
Wykształcenie 359
Wniosek 361
17. Sztuka wybaczania: rozwój programów grupowych i społecznych interwencji (Frank D. Fincham, Todd B. Kashdan) 363
Czym jest wybaczanie? 365
Implikacje definicji wybaczenia dla działań praktycznych . . . 366
Wybaczanie i dobrostan 366
Zdrowie fizyczne 367
Zdrowie psychiczne 369
Krytyka 370
Badania stosowane nad wybaczaniem 371
Krytyka 373
W kierunku spójnego, potwierdzonego empirycznie modelu uczenia sztuki wybaczania 374
Wybaczanie w perspektywie psychologii pozytywnej 374
Założenia leżące u podstaw naszego podejścia 376
Wymiar 1: Zasięg 378
Wymiar 2: Intensywność 379
Ułatwianie przebaczania 380
Format przekazu 384
Punkt wyjścia 385
Ograniczenia 387
Wniosek 388
18. Związki z ludźmi a dobre życie: szukanie równowagi między interesem jednostki i wspólnoty w polityce społecznej (David G. Myers) 389
Kto jest szczęśliwy? 389
Pieniądze i szczęście 390
Potrzeba przynależności 393
Pomoc w przetrwaniu 394
Pragnienie przynależności 394
Działanie w celu zwiększenia akceptacji społecznej 395
Podtrzymywanie związków 395
Bliskie związki i szczęście 397
Przyjaźnie i dobrostan 398
Małżeństwo i dobrostan 398
Bliskie związki a zdrowie 400
Czy radykalny indywidualizm osłabia potrzebę przynależności? 403
Wizja przyszłości bogatszej w więzi społeczne 405
Ruch komunitariański 407
Ruch na rzecz małżeństwa 410
Wniosek 411
19. Szczęście jako cel polityki społecznej: zasada największego szczęścia (Ruut Veenhoven) 413
Zasada największego szczęścia 413
Zastrzeżenia wobec zasady największego szczęścia 414
Plan rozdziału 415
Badania dotyczące szczęścia 416
Czy szczęście jest celem praktycznym? 417
Czy szczęście można zdefiniować? 417
Czy szczęście można zmierzyć? 422
Czy szczęście jest możliwe? 425
Czy szczęście można produkować? 428
Czy można podnieść poziom szczęścia? 434
Czy szczęście jest pożądanym efektem? 436
Czy szczęście jest naprawdę pożądane? 437
Czy szczęście jest najbardziej pożądaną wartością? 438
Czy promocja szczęścia będzie się odbywała kosztem innych wartości? 439
Wniosek 441
20. Psychologia pozytywna w ujęciu populacyjnym: znaczenie kampanii społecznych we wzmacnianiu dobrostanu i zapobieganiu zaburzeniom (Felicia A. Huppert) 442
Podejście indywidualne versus populacyjne 443
Rozkład czynników ryzyka a występowanie zaburzenia 444
Empiryczny przykład podejścia populacyjnego w zakresie zdrowia psychicznego 446
Strategie prewencji populacyjnej dla zwiększenia zdrowia psychicznego 449
Przykłady programów prewencji populacyjnej 452
Program pozytywnego rodzicielstwa 453
Programy interwencyjne w szkołach 454
Eksplorowanie pozytywnych zjawisk w badaniach populacyjnych . . 456
Przykłady badań populacyjnych 456
Zmienne demograficzne i społeczne wpływające na dobrostan 457
Stres, zdrowie fizyczne i dobrostan 460
Kierunki rozwoju na przyszłość 462
Wniosek 463
Bibliografia 466
Indeks nazwisk 524
Indeks rzeczowy 442
1. Pojęcie dobrego życia - w ujęciu szerokim i wąskim (Laura A. King, Jennifer Emilia Eells, Chad M. Burton) 19
Ukryte definicje dobrego życia: problem szczęścia 20
Optymalne funkcjonowanie. Rewizja pojęcia eudajmonii 24
Potoczne koncepcje dobrego życia 28
Definiowanie dobra: atrakcyjność i wartość moralna 28
Szczęście, sens oraz pieniądze w naiwnych koncepcjach dobrego życia 29
Miłość i praca w potocznych koncepcjach dobrego życia 33
Czy dobre życie to życie łatwe? 35
Rola cierpienia: kiedy w dobrym życiu zdarzają się złe rzeczy 37
Wnioski: wiele rodzajów dobrego życia? 39
Załącznik A: przykładowa ankieta używana w badaniach dobrego życia 40
2. Dobre życie czy życie dobrami? Psychologia pozytywna i poczucie dobrostanu w kulturze konsumpcji (Tim Kasser) 42
Wartości i poczucie dobrostanu 44
Implikacje dla praktyki 46
Praktyka kliniczna 46
Działania prewencyjne 50
Dzieci i ich rodzice 50
Interwencje zachęcające do dobrowolnej prostoty 53
Inicjatywy w ramach polityki społecznej 54
Reklama 55
Edukacja 56
Rząd i ekonomia 57
Wniosek 58
3. Mieć się lepiej, ale czuć się gorzej: paradoks wyboru (Barry Schwartz, Andrew Word) 59
Eksplozja wyboru 61
Nowe obszary wyboru 62
Wybór i dobrostan 65
Cele wyboru: najlepsze czy zadowalające 67
Wybór i dobrostan: dlaczego ludzie cierpią 72
Żal 72
Żal, maksymalizacja i możliwości wyboru 73
Koszty okazji 74
Efekty adaptacji 75
Duże oczekiwania 77
Porównania społeczne 77
Wyuczona bezradność, kontrola, depresja i samoobwinianie się 78
Kolejne badania 81
Wybór, maksymalizacja i cierpienie: co można zrobić? 82
Wybierz, kiedy wybierać 82
Mniej maksymalizacji 83
Mniej myślenia o kosztach straconych okazji 83
Praktykowanie wdzięczności 84
Mniej żalu 84
Kontrolowanie oczekiwań 85
Ograniczenie porównań społecznych 85
Nauczenie się akceptowania ograniczeń 85
4. Trwały wzrost poziomu szczęścia: perspektywy, praktyki i zalecenia (Kennon M. Sheldon, Sonja Lyubomirsky) 87
Dlaczego zwiększenie poziomu szczęścia człowieka może być niemożliwe 89
Dlaczego mimo wszystko zwiększenie poziomu szczęścia człowieka może być możliwe 90
Nowy teoretyczny model szczęścia 92
Definicja szczęścia 93
Determinanty szczęścia 93
Model poddany testom 97
Interwencje zwiększające poziom szczęścia 100
Kolejne badania i rekomendacje dotyczące interwencji 104
Potencjalne czynniki zapośredniczające efekty działań 104
Czynniki wpływające na akceptację interwencji przez jej uczestników 108
Rekomendacje dotyczące szczęścia 110
Wniosek 111
5. Zrównoważona perspektywa czasowa jako warunek optymalnego funkcjonowania (Ilona Boniwell, Philip G. Zimbardo) 112
Badania perspektywy czasowej 116
Profile perspektywy czasowej i wyniki badań perspektywy czasowej 118
Zrównoważona perspektywa czasowa 122
Perspektywa czasowa i dobrostan 124
Krytyka i nowe kierunki badań 127
Zastosowania perspektywy czasowej 128
Wniosek 130
6. Jak nauczyć podopiecznych mądrego myślenia: program „Edukacja dla mądrości” (Alina Reznitskaya, Robert J. Sternberg) 132
Zrównoważona teoria mądrości 133
Teoria mądrości i edukacja 140
Z teorią w praktykę 146
Kierunki badań 151
7. Jak być dobrym liderem: przywództwo transformacyjne a dobrostan (Niro Sivanathan, Kara A. Arnold, Nick Turner, Julian Barling) 153
Co to jest dobrostan? 154
Co to jest przywództwo transformacyjne? 156
Przywództwo transformacyjne i dobrostan 158
Psychologiczne mechanizmy wiążące przywództwo transformacyjne z dobrostanem 159
Poczucie sprawstwa 159
Zaufanie do kierownictwa 160
Sens pracy 162
Tożsamość organizacyjna i zawodowa 164
Streszczenie naszego modelu 166
Kierunki badań i zastosowanie ich w praktyce 168
8. Pozytywna i kreatywna organizacja (Jane Henry) 170
Dobrostan w pracy 171
Rozwój organizacyjny 172
Poziom indywidualny: zadowolenie z pracy i jej efektów 173
Poziom indywidualny: rozwój osobisty 175
Poziom grupowy 179
Poziom organizacyjny: struktura 181
Poziom organizacyjny: kultura 184
Poziom międzyorganizacyjny 188
Organizacja kreatywna 189
Umiejętności i styl 190
Umiejętności i doświadczenie 191
Motywacja i źródła kreatywności 192
Wniosek 193
9. Psychologia pozytywna i psychologia zdrowia: owocny związek (Shelley E. Taylor, David K. Sherman) 194
Zachowania zdrowotne 194
Wsparcie społeczne 199
Kontrola psychologiczna 203
Przystosowanie się do doświadczenia choroby 206
Czynniki psychologiczne w przebiegu choroby 209
Wniosek 210
10. Terapia pozytywna: pozytywna teoria psychologiczna praktyki terapeutycznej (Stephen Joseph, P. Alex Linley) 211
Psychologia pozytywna i fundamentalne założenia 212
Proces wartościowania organizmicznego i teorie skoncentrowane na osobie 214
Teoria skoncentrowana na osobie 216
Teoria autodeterminacji 217
Implikacje terapeutyczne 219
Inteligencja emocjonalna 220
Autentyczny związek 220
Inne podejścia terapeutyczne 222
Rozumienie psychopatologii 224
Kontekst społeczny i polityczny 226
Wniosek 228
11. Podejście kliniczne do wzrostu po doświadczeniach traumatycznych (Richar G. Tedeschi, Lawrence G. Calhoun) 230
Pojęcie wzrostu potraumatycznego 231
Paradoksalne zmiany składające się na wzrost potraumatyczny 132
Wzrost potraumatyczny, komfort psychiczny i wzmocnienie poczucia własnej wartości 234
Wyjaśnienie dotyczące postrzegania traumy jako zjawiska przynoszącego korzyści 235
Proces wzrostu potraumatycznego 236
Poznawcze zaangażowanie i przetwarzanie 236
Otwieranie się, wsparcie i narracja 239
Przetwarzanie poznawcze, narracja życiowa i mądrość 240
W jaki sposób klinicyści mogą wspierać proces wzrostu potraumatycznego 240
Ogólne uwagi dotyczące wspierania wzrostu potraumatycznego 241
Słuchanie w poszukiwaniu wzrostu potraumatycznego i nazywanie go 244
Koncentracja na walce zamiast na traumie 245
Kontakt z innymi osobami, które doświadczyły wzrostu potraumatycznego 246
Małe popchnięcie w stronę wzrostu 247
Ograniczenia i kwestie warte uwagi 247
Wniosek 248
12. Psychologia pozytywna i psychoterapia: podejście egzystencjalne (Rogert Bretherton, Roderick J. 0rner) 249
Zarys myśli egzystencjalnej 249
Definicja 250
Początki egzystencjalne: Pascal, Kierkegaard i Nietzsche 250
Trzech dwudziestowiecznych egzystencjalistów 251
Przypadek Meredith 254
Pozytywne aspekty podejścia egzystencjalnego 255
Wzrost wypływający z przeciwności 256
Metoda fenomenologiczna 256
Możliwość i konieczność 258
Wartości i znaczenie 260
Zainteresowanie społeczeństwem 261
Wniosek 262
13. Klasyfikacja i pomiar sił charakteru: implikacje dla praktyki (Christopher Peterson, Nansook Park) 263
Wartości w działaniu. Klasyfikacja sił charakteru 266
Zasady ewaluacji Sił VIA 269
Inwentarz Sił VIA 274
Implikacje dla praktyki 278
Wniosek 282
14. Różne podejścia do dobrego życia: emocjonalno-motywacyjny wymiar mądrości (Ute Kunzmann) 284
Definiowanie mądrości 285
Berliński paradygmat mądrości 286
Rozwój, struktura i funkcje mądrości. Model teoretyczny 288
Emocjonalno-motywacyjna dynamika mądrości: ogólne rozważania
teoretyczne 291
Mądrość: integracja wiedzy i emocji 292
Mądrość: wiedza, motywacja i zachowanie 294
Emocjonalno-motywacyjne składniki mądrości: kierunki badań empirycznych 295
Mądrość: inteligencja, osobowość i styl funkcjonowania poznawczo-społecznego 295
Dyspozycje emocjonalne i orientacje motywacyjne: korelaty wiedzy związanej z mądrością 297
Reakcje emocjonalne na fundamentalne problemy życiowe: wiedza związana z mądrością czyni różnicę 298
Implikacje dla edukacji i szkoleń 300
Wniosek 301
15. Zorganizowane działania młodzieży jako kontekst pozytywnego rozwoju (Reed Larson, Robin Jarrett, David Hansen, Nickki Pearce, Patrick Sullivan, Kathrin Walker, Natasha Watkins, Dustin Wood) 302
Śledzenie zmiany rozwojowej w trzech programach dla młodzieży 304
Trzy programy 305
Zbieranie danych na temat procesów rozwojowych 307
Od danych do teorii 308
Procesy rozwojowe w zorganizowanych działaniach młodzieży 309
Proces 1. Rozwijanie inicjatywy 309
Proces 2. Zmiana motywacji 312
Proces 3. Zyskiwanie kapitału społecznego 315
Proces 4. Przerzucanie pomostów ponad różnicami 318
Proces 5. Nowo odkryta odpowiedzialność 321
Tworzenie warunków dla pozytywnego rozwoju: rola dorosłych liderów 324
Technika 1. Podążanie za młodzieżą 325
Technika 2. Umacnianie kultury organizacji młodzieżowej . . 326
Technika 3: Monitoring 327
Technika 4: Tworzenie struktur pośrednich 328
Technika 5: „Rozciąganie” i „popychanie” młodzieży 329
Sztuka praktyków 330
Wniosek 332
16. Pozytywne starzenie się (George E. Vaillant) 334
Badawcza definicja zdrowego starzenia się 343
Przykłady kliniczne 344
Predyktory zdrowego starzenia się 350
Sześć zmiennych, które nie były związane z pozytywnym starzeniem się 351
Długość życia przodków 351
Cholesterol 352
Klasa społeczna rodziców 352
Ciepłe emocjonalnie otoczenie w dzieciństwie 354
Stabilny temperament w dzieciństwie 354
Stres 355
Siedem czynników, które były związane z pozytywnym starzeniem się 355
Niepalenie lub rzucenie palenia w młodym wieku 355
Adaptacyjny styl radzenia sobie (dojrzałe mechanizmy obronne) 357
Brak problemów z nadużywaniem alkoholu 358
Zdrowa waga 358
Stabilne małżeństwo 359
Ćwiczenia fizyczne 359
Wykształcenie 359
Wniosek 361
17. Sztuka wybaczania: rozwój programów grupowych i społecznych interwencji (Frank D. Fincham, Todd B. Kashdan) 363
Czym jest wybaczanie? 365
Implikacje definicji wybaczenia dla działań praktycznych . . . 366
Wybaczanie i dobrostan 366
Zdrowie fizyczne 367
Zdrowie psychiczne 369
Krytyka 370
Badania stosowane nad wybaczaniem 371
Krytyka 373
W kierunku spójnego, potwierdzonego empirycznie modelu uczenia sztuki wybaczania 374
Wybaczanie w perspektywie psychologii pozytywnej 374
Założenia leżące u podstaw naszego podejścia 376
Wymiar 1: Zasięg 378
Wymiar 2: Intensywność 379
Ułatwianie przebaczania 380
Format przekazu 384
Punkt wyjścia 385
Ograniczenia 387
Wniosek 388
18. Związki z ludźmi a dobre życie: szukanie równowagi między interesem jednostki i wspólnoty w polityce społecznej (David G. Myers) 389
Kto jest szczęśliwy? 389
Pieniądze i szczęście 390
Potrzeba przynależności 393
Pomoc w przetrwaniu 394
Pragnienie przynależności 394
Działanie w celu zwiększenia akceptacji społecznej 395
Podtrzymywanie związków 395
Bliskie związki i szczęście 397
Przyjaźnie i dobrostan 398
Małżeństwo i dobrostan 398
Bliskie związki a zdrowie 400
Czy radykalny indywidualizm osłabia potrzebę przynależności? 403
Wizja przyszłości bogatszej w więzi społeczne 405
Ruch komunitariański 407
Ruch na rzecz małżeństwa 410
Wniosek 411
19. Szczęście jako cel polityki społecznej: zasada największego szczęścia (Ruut Veenhoven) 413
Zasada największego szczęścia 413
Zastrzeżenia wobec zasady największego szczęścia 414
Plan rozdziału 415
Badania dotyczące szczęścia 416
Czy szczęście jest celem praktycznym? 417
Czy szczęście można zdefiniować? 417
Czy szczęście można zmierzyć? 422
Czy szczęście jest możliwe? 425
Czy szczęście można produkować? 428
Czy można podnieść poziom szczęścia? 434
Czy szczęście jest pożądanym efektem? 436
Czy szczęście jest naprawdę pożądane? 437
Czy szczęście jest najbardziej pożądaną wartością? 438
Czy promocja szczęścia będzie się odbywała kosztem innych wartości? 439
Wniosek 441
20. Psychologia pozytywna w ujęciu populacyjnym: znaczenie kampanii społecznych we wzmacnianiu dobrostanu i zapobieganiu zaburzeniom (Felicia A. Huppert) 442
Podejście indywidualne versus populacyjne 443
Rozkład czynników ryzyka a występowanie zaburzenia 444
Empiryczny przykład podejścia populacyjnego w zakresie zdrowia psychicznego 446
Strategie prewencji populacyjnej dla zwiększenia zdrowia psychicznego 449
Przykłady programów prewencji populacyjnej 452
Program pozytywnego rodzicielstwa 453
Programy interwencyjne w szkołach 454
Eksplorowanie pozytywnych zjawisk w badaniach populacyjnych . . 456
Przykłady badań populacyjnych 456
Zmienne demograficzne i społeczne wpływające na dobrostan 457
Stres, zdrowie fizyczne i dobrostan 460
Kierunki rozwoju na przyszłość 462
Wniosek 463
Bibliografia 466
Indeks nazwisk 524
Indeks rzeczowy 442