Dane szczegółowe książki

Wprowadzenie 15
Rozdział 1. Czym i jak zajmuje się psychologia społeczna 17
1.1. Czym się zajmuje psychologia społeczna? 20
1.2. Podstawowe podejścia teoretyczne 20
1.2.1. Perspektywa poznawcza 20
1.2.2. Perspektywa motywacyjna 21
1.2.3. Perspektywa teorii uczenia się 22
1.2.4. Perspektywa społeczno-kulturowa 23
1.2.5. Perspektywa ewolucjonistyczna 24
1.3. Eksperyment i logika badań 26
1.3.1. Eksperyment 26
1.3.2. Logika programu badawczego 28
1.4. Pozostałe metody badawcze 32
1.4.1. Obserwacja 33
1.4.2. Badania korelacyjne 36
1.4.3. Modele komputerowe 38
1.4.4. Neuroobrazowanie 40
1.5. Wartość i dopełnianie się różnych metod badawczych 41
Jak to się robi 1: Kto uprawia psychologię społeczną? 42
1.6. Podsumowanie 43
Kluczowe pojęcia 43
Literatura uzupełniająca 43
Rozdział 2. Motywy społeczne 45
2.1. Przynależność społeczna 47
2.1.1. Siła motywu przynależności 47
2.1.2. Wsparcie społeczne 48
2.1.3. Wykluczenie społeczne 50
2.2. Sprawczość i kontrola 52
2.2.1. Siła motywu 53
2.2.2. Dobroczynne efekty kontroli 54
2.2.3. Deprywacja kontroli 55
Jak to się robi 2: Bezradność intelektualna w szkole 58
2.3. Koło zachowań społecznych 59
2.4. Poznanie i zrozumienie 61
2.4.1. Potrzeba poznania 61
2.4.2. Potrzeba domknięcia poznawczego 62
2.4.3. Potrzeba sensu 64
2.5. Status i samoocena 66
Problem 2: Jak pieniądze zmieniają ludzi? 66
2.6. Relacje między motywami społecznymi 67
2.6.1. Który motyw jest najważniejszy? 67
Teoria 2: Punktowość i przedziałowość jako strategie wyboru celów 68
2.6.2. Zastępowalność motywów 68
2.7. Podsumowanie 70
Kluczowe pojęcia 71
Literatura uzupełniająca 71
Rozdział 3. Poznanie społeczne 72
3.1. Wiedza o świecie społecznym 73
3.1.1. Struktury wiedzy: schematy, skrypty i teorie 73
3.1.2. Kiedy struktury są używane? 74
3.1.3. Procesy automatyczne i kontrolowane 77
Jak to się robi 3: Prymowanie 78
3.2. Spostrzeganie świata społecznego 80
3.2.1. Selektywność 80
3.2.2. Interpretacja znaczenia 80
3.2.3. Pamięć 81
3.2.4. Regulacja zachowania 83
3.3. Wpływ kontekstu na sądy 84
3.3.1. Wyrazistość 84
3.3.2. Kontrast i asymilacja 84
3.3.3. Wpływ stanów emocjonalnych 86
3.3.4. Ucieleśnienie 87
Problem 3: Co jest piękne? 89
3.4. Heurystyki formułowania sądów 89
3.4.1. Heurystyki jako zastępniki 92
3.4.2. Heurystyki jako adaptacje 93
Teoria 3: System impulsywny i refleksyjny 95
3.5. Podsumowanie 95
Kluczowe pojęcia 96
Literatura uzupełniająca 96
Rozdział 4. Przekonania społeczne 97
4.1. Przekonania a rzeczywistość 97
4.2. Poglądy na naturę ludzką 98
4.2.1. Zaufanie społeczne 99
4.2.2. Cynizm 102
4.2.3. Przekonania o stałości cech ludzkich 104
Problem 4: Czy makiawelizm jest skuteczny? 106
4.3. Przekonania o świecie społecznym 107
4.3.1. Autorytaryzm 107
4.3.2. Orientacja na dominację społeczną 109
4.3.3. Wiara w sprawiedliwość świata 110
4.3.4. Legitymizacja porządku społecznego 111
Jak to się robi 4: Dlaczego Polacy narzekają? 114
4.4. Poglądy polityczne 116
4.4.1. Liberalizm - konserwatyzm 116
4.4.2. Wymiar tożsamościowy i ekonomiczny 119
4.4.3. Nacjonalizm i patriotyzm 120
Teoria 4: Teoria opanowywania trwogi 120
4.5. Podsumowanie 122
Kluczowe pojęcia 123
Literatura uzupełniająca 123
Rozdział 5. Spostrzeganie osób 124
5.1. Hierarchia znaczeń zachowania 124
5.1.1. Pionowe znaczenia zachowań 125
5.1.2. Poziome znaczenia zachowań 127
5.1.3. Sprawczość i wspólnotowość 127
5.2. Procesy automatyczne 130
5.2.1. Wnioski z twarzy 131
5.2.2. Wnioski z zachowania ekspresyjnego 132
5.2.3. Wnioski z zachowania celowego 132
Problem 5: Co wypisane jest na twarzy? 133
5.3. Procesy kontrolowane 134
5.3.1. Klasyczne modele atrybucji 134
5.3.2. Deformacje procesu atrybucji 136
Jak się to robi 5: Oceny trafności spostrzegania osób 140
5.4. Ocenianie ludzi 141
5.4.1. Oceny automatyczne 141
5.4.2. Oddolna integracja danych 142
5.4.3. Tendencyjne sprawdzanie hipotez 145
Teoria 5: Automatyczne połączenie spostrzegania z działaniem 147
5.5. Podsumowanie 148
Kluczowe pojęcia 148
Literatura uzupełniająca 149
Rozdział 6. Spostrzeganie siebie 150
6.1. Treści zawarte w ja 150
6.1.1. Autoschematy 151
6.1.2. Ja realne, idealne i powinnościowe 152
6.1.3. Spostrzeganie siebie a innych 153
Jak to się robi 6: Różnice w rozumieniu cech własnych i cudzych 154
6.2. Geneza: skąd się bierze ja? 155
6.2.1. Wnioski z własnego zachowania 155
6.2.2. Porównania społeczne 155
6.2.3. Kultura: ja niezależne i współzależne 156
6.3. Funkcje: po co mamy ja? 158
6.3.1. Negocjowanie tożsamości 158
6.3.2. Symulacja psychiki innych 159
6.3.3. Samokontrola 159
6.3.4. Regulacja zachowania celowego 162
Problem 6: Dlaczego ludzie oglądają telewizję? 164
6.4. Taktyki autoprezentacji 165
6.4.1. Taktyki obronne 166
6.4.2. Taktyki asertywne 169
6.5. Skutki autoprezentacji 171
Teoria 6: Obserwacyjna samokontrola zachowania 172
6.6. Podsumowanie 173
Kluczowe pojęcia 173
Literatura uzupełniająca 174
Rozdział 7. Samoocena 175
7.1. Samoocena jako cecha 176
7.1.1. Wyznaczniki samooceny 177
7.1.2. Korelaty i konsekwencje samooceny 178
7.1.3. Ciemne strony wysokiej samooceny 179
7.2. Mechanizmy podbudowywania samooceny 180
7.2.1. Pochlebne sądy o sobie 180
Problem 7: Dążenie do pozytywności czy do zgodności? 183
7.2.2. Porównania i relacje społeczne 184
7.2.3. Dysonans poznawczy 186
7.2.4. Autoafirmacja 186
7.3. Samoocena jako motyw 187
7.3.1. Włączanie i wyłączanie motywu 187
7.3.2. Regulacja samooceny 189
7.4. Funkcje samooceny 191
7.4.1. Ochrona przed lękiem 191
7.4.2. Zapobieganie wykluczeniu społecznemu 192
Jak to się robi 7: Interakcje społeczne a samoocena 193
7.4.3. Wspomaganie realizacji celów 194
Teoria 7: Teoria dysonansu poznawczego 196
7.5. Podsumowanie 198
Kluczowe pojęcia 199
Literatura uzupełniająca 199
Rozdział 8. Postawy 200
8.1. Struktura i pomiar postaw 200
8.1.1. Jeden czy trzy składniki? 200
8.1.2. Postawy deklaratywne i utajone 201
Jak to się robi 8: Mierzenie postaw utajonych za pomocą IAT 203
8.2. Geneza postaw 204
8.2.1. Przekonania 204
8.2.2. Emocje 205
8.2.3. Zachowania 207
8.3. Konsekwencje postaw 208
8.3.1. Przetwarzanie informacji 208
8.3.2. Zachowanie 209
8.4. Teorie zmian postaw 213
8.4.1. Procesualny model perswazji 213
8.4.2. Teorie dwutorowości perswazji 214
Problem 8: Czy reklamy oddziałują na podświadomość? 216
8.5. Wyznaczniki zmiany postaw 217
8.5.1. Nadawca 217
8.5.2. Treść przekazu 218
8.5.3. Organizacja przekazu 220
8.5.4. Środek przekazu 221
8.5.5. Odbiorca 222
Teoria 8: Teoria autopercepcji 223
8.6. Podsumowanie 224
Kluczowe pojęcia 224
Literatura uzupełniająca 224
Rozdział 9. Moralność 225
9.1. Podstawy moralności 225
9.1.1. Sprawiedliwość 228
9.1.2. Troska i krzywda 230
9.1.3. Wspólnota 231
9.1.4. Autorytet i władza 232
Jak to się robi 9: Zjawisko Lady Makbet 233
9.1.5. Czystość 234
9.2. Oceny moralne 234
9.2.1. Model racjonalistyczny 234
9.2.2. Model intuicjonistyczny 236
9.3. Wyznaczniki postępowania moralnego 238
9.3.1. Zyski i koszty 239
9.3.2. Normy społeczne 241
9.3.3. Postępowanie innych 242
9.3.4. Status ofiary 243
Problem 9: Dlaczego dobrzy ludzie czynią zło? 244
9.4. Wartości 245
9.4.1. Struktura wartości 245
9.4.2. Wpływ wartości na sądy i zachowanie 246
9.5. Podsumowanie 248
Teoria 9: Teoria sprawiedliwości proporcjonalnej 248
Kluczowe pojęcia 249
Literatura uzupełniająca 249
Rozdział 10. Szczęście 250
10.1. Reguły wartościowania zdarzeń 251
10.1.1. Reguła kontekstu 251
10.1.2. Reguła adaptacji 253
10.1.3. Zło jest silniejsze od dobra 255
10.1.4. Reguła dystansu 256
10.1.5. Reguła asymetrii czasowej 257
Jak to się robi 10: Szczęście Polaków 258
10.2. Wyznaczniki szczęścia 259
10.2.1. Osobowość 259
10.2.2. Warunki zewnętrzne 260
10.2.3. Własne działania 262
10.3. Maksymalizacja szczęścia 263
10.3.1. Relacje z ludźmi 263
10.3.2. Zaradność i realizacja celów 264
10.3.3. Optymizm i zamartwianie się 265
10.3.4. Ciało i duchowość 266
Problem 10: Czy ludzie potrafią przewidywać swoje szczęście? 267
10.4. Konsekwencje szczęścia 268
10.4.1. Relacje społeczne 268
10.4.2. Stan zdrowia 269
10.4.3. Sukcesy życiowe 270
10.5. Natura szczęścia 271
10.5.1. Odgórna czy oddolna natura satysfakcji 271
10.5.2. Cebulowa teoria szczęścia 272
10.5.3. Afekt pozytywny i negatywny 272
10.5.4. Afektywne i poznawcze składniki dobrostanu 273
Teoria 10: Teoria perspektywy 273
10.6. Podsumowanie 274
Kluczowe pojęcia 274
Literatura uzupełniająca 275
Rozdział 11. Wpływ społeczny 276
11.1. Przejawy wpływu społecznego 276
11.1.1. Naśladownictwo 276
11.1.2. Konformizm 277
11.1.3. Posłuszeństwo autorytetom 279
Jak to się robi 11: Zaraźliwość samobójstw 281
11.2. Mechanizmy wywierania wpływu 282
11.2.1. Zaangażowanie 282
11.2.2. Słuszność 283
11.2.3. Lubienie 284
11.2.4. Wzajemność 286
11.2.5. Niedostępność 288
Problem 11: Dlaczego tak różne psychoterapie są skuteczne? 289
11.3. Techniki manipulacji społecznych 290
11.3.1. Stopa w drzwiach 290
11.3.2. Drzwiami w twarz 291
11.3.3. Niska piłka 292
11.3.4. „A to nie wszystko” 293
11.3.5. Huśtawka emocjonalna 294
11.3.6. Uwikłanie w dialog 294
11.3.7. Kłamstwo i projekcja 295
11.4. Obrona przed wpływem innych 296
11.4.1. Asertywność 296
11.4.2. Przerwanie automatyzmów 296
11.5. Podsumowanie 297
Teoria 11: Teoria wpływu społecznego 298
Kluczowe pojęcia 299
Literatura uzupełniająca 300
Rozdział 12. Atrakcyjność 301
12.1. Atrakcyjność fizyczna 301
12.1.1. Czy kryteria urody są uniwersalne? 301
12.1.2. Od czego zależy piękno twarzy 303
12.1.3. Od czego zależy piękno ciała 304
Problem 12: Czy oglądanie modelek szkodzi? 306
12.1.4. Czasowe zmiany atrakcyjności 307
12.1.5. Czy piękne jest dobre? 307
12.2. Teorie atrakcyjności 310
12.2.1. Teoria kar i nagród 310
12.2.2. Teorie zgodności 311
12.2.3. Bezwiedny egotyzm 311
12.3. Wyznaczniki atrakcyjności 312
12.3.1. Częstość kontaktów 313
12.3.2. Zalety 314
12.3.3. Podobieństwo 315
12.3.4. Mimikra i koordynacja 317
Jak to się robi 12: Koordynacja i lubienie 318
12.3.5. Działania na rzecz interesu 319
12.4. Następstwa atrakcyjności 321
12.4.1. Reakcje emocjonalne 321
Teoria 12: Teoria równowagi 322
12.4.2. Sądy i oceny 322
12.4.3. Zachowania 324
12.5. Podsumowanie 324
Kluczowe pojęcia 324
Literatura uzupełniająca 324
Rozdział 13. Miłość 325
13.1. Strategie doboru partnera heteroseksualnego 325
13.1.1. Czego mężczyźni chcą od kobiet 326
13.1.2. Czego kobiety chcą od mężczyzn 330
13.2. Przywiązanie 332
13.2.1. Style przywiązania 332
13.2.2. Wymiary przywiązania 334
Jak to się robi 13: Eksperymentalne badanie miłości 335
13.3. Składniki miłości 336
13.3.1. Intymność 337
13.3.2. Namiętność 338
13.3.3. Zobowiązanie 339
13.4. Dynamika bliskiego związku 341
13.4.1. Zakochanie 342
13.4.2. Romantyczne początki 343
13.4.3. Miłość kompletna 344
13.4.4. Miłość przyjacielska 345
Problem 13: Jak ludzie reagują na niezadowolenie 346
13.4.5. Związek pusty 347
13.4.6. Rozpad 348
Teoria 13: Teoria transferu pobudzenia 348
13.5. Podsumowanie 349
Kluczowe pojęcia 349
Literatura uzupełniająca 349
Rozdział 14. Prospołeczność 350
14.1. Skąd się bierze dobro: teorie prospołeczności 350
14.1.1. Decyzyjny model interwencji kryzysowej 350
14.1.2. Teorie pobudzenia 353
14.1.3. Teorie norm 356
14.1.4. Prospołeczność jako adaptacja 357
Jak to się robi 14: Dwie motywacje do pomagania 361
14.2. Wyznaczniki pomagania 362
14.2.1. Obecność i postępowanie innych 362
14.2.2. Biorca pomocy 363
14.2.3. Dawca pomocy 364
14.2.4. Relacje między biorcą i dawcą 366
Problem 14: Czy człowiek jest z natury egoistą? 368
14.3. Następstwa pomagania 370
14.3.1. Biorca pomocy 370
14.3.2. Dawca pomocy 371
Teoria 14: Podstawowe typy relacji społecznych 372
14.4. Podsumowanie 374
Kluczowe pojęcia 374
Literatura uzupełniająca 374
Rozdział 15. Agresja 375
15.1. Skąd się bierze zło: teorie agresji 376
15.1.1. Agresja jako adaptacja 376
15.1.2. Agresja jako skutek frustracji 377
15.1.3. Agresja jako skutek uczenia się 380
15.1.4. Ogólny Model Agresji 382
15.2. Indywidualne wyznaczniki agresji 383
15.2.1. Agresywność jako cecha 383
15.2.2. Cechy osobowości 383
15.2.3. Płeć 384
15.3. Sytuacyjne wyznaczniki agresji 385
15.3.1. Prowokacja 385
15.3.2. Pobudzenie emocjonalne 386
15.3.3. Przemoc w mass mediach 388
Problem 15: Czy media mówią prawdę o agresji w mediach? 389
15.3.4. Normy i oczekiwania społeczne 389
15.3.5. Alkohol 390
15.4. Kontrola agresji 393
15.4.1. Katharsis, czyli oczyszczenie 393
15.4.2. Kary 395
Jak to się robi 15: Zwalczanie przemocy w szkole 396
15.4.3. Złożone interwencje psychologiczne 397
Teoria 15: Teoria społecznego uczenia się 397
15.5. Podsumowanie 398
Kluczowe pojęcia 399
Literatura uzupełniająca 399
Rozdział 16. Konflikt społeczny 400
16.1. Struktura konfliktu 400
16.1.1. Interesy własne i cudze 400
16.1.2. Rodzaje zachowania w konflikcie 401
16.1.3. Gry o sumie zerowej 402
16.1.4. Gry o sumie niezerowej 403
16.1.5. Orientacje społeczne 405
Jak to się robi 16: Pomiar orientacji społecznych 407
16.2. Procesy eskalacji konfliktu 407
16.2.1. Procesy poznawcze 408
16.2.2. Emocje i motywy 410
16.2.3. Nieciągłość grupowa 412
16.3. Bariery 413
16.3.1. Bariery komunikacyjne 413
16.3.2. Bariery kulturowe 414
Problem 16: Co jest lepsze - współpraca czy rywalizacja? 415
16.4. Negocjacje 416
16.4.1. Przetarg pozycyjny 416
16.4.2. Negocjacje integracyjne 419
16.4.3. Mediacje w konflikcie 421
16.5. Podsumowanie 423
Kluczowe pojęcia 424
Literatura uzupełniająca 424
Rozdział 17. Władza 425
17.1. Wyłanianie się hierarchii władzy 426
17.1.1. Podstawy władzy 427
17.1.2. Jak się wyłania hierarchia władzy 428
17.1.3. Kto zdobywa władzę? 429
17.2. Jak władza zmienia ludzi 431
Jak się to robi 17: Wpływ władzy na nastrój i samoocenę 433
17.2.1. Afektywne konsekwencje władzy 433
17.2.2. Poznawcze konsekwencje władzy 434
17.2.3. Behawioralne konsekwencje władzy 436
17.2.4. Społeczne konsekwencje władzy 438
17.2.5. Od czego zależy siła efektów władzy? 439
17.3. Natura władzy 441
17.3.1. Komplementarność pozycji władzy 441
17.3.2. Samowzmacnianie władzy 442
17.3.3. Społeczne funkcje władzy 443
17.3.4. Władza społeczna i osobista 444
Problem 17: Czy władza deprawuje? 445
17.4. Przywództwo 445
17.4.1. Style kierowania 445
17.4.2. Skuteczność różnych stylów kierowania 447
Teoria 17: Teoria reaktancji 448
17.5. Podsumowanie 449
Kluczowe pojęcia 449
Literatura uzupełniająca 449
Rozdział 18. Grupa społeczna 450
18.1. Struktura grupy 450
18.1.1. Tożsamość grupowa 451
18.1.2. Normy grupowe 454
18.1.3. Hierarchia statusu 455
Problem 18: Po czym rozpoznajemy status? 457
18.1.4. Spójność grupy 457
18.2. Dynamika grupowa 459
18.2.1. Społeczne podzielanie rzeczywistości 459
Jak to się robi 18: Powiedzieć znaczy uwierzyć 460
18.2.2. Komunikacja 461
18.2.3. Wpływy większości i mniejszości 462
18.3. Zadaniowe funkcjonowanie grupy 464
18.3.1. Facylitacja i hamowanie społeczne 464
18.3.2. Próżniactwo społeczne 467
18.3.3. Decyzje grupowe 470
Teoria 18: Teoria autokategoryzacji 472
18.4. Podsumowanie 473
Kluczowe pojęcia 474
Literatura uzupełniająca 474
Rozdział 19. Stosunki międzygrupowe 475
19.1. Hierarchia i antagonizm 476
19.1.1. Hierarchie międzygrupowe 476
19.1.2. Antagonizmy międzygrupowe 478
19.2. Treść stereotypów i uprzedzeń 479
19.2.1. Cztery rodzaje stereotypów grupowych 480
19.2.2. Wyznaczniki treści stereotypów 481
19.2.3. Konsekwencje treści stereotypów 483
Problem 19: Czy można być Polakiem i Europejczykiem równocześnie? 484
19.3. Źródła stereotypów i uprzedzeń 485
19.3.1. Podzielanie społeczne 485
19.3.2. Stosunki międzygrupowe . 487
19.3.3. Kategoryzacje społeczne 487
19.4. Konsekwencje stereotypów i uprzedzeń 488
19.4.1. Oceny 488
19.4.2. Emocje 491
19.4.3. Zachowania międzygrupowe 492
19.4.4. Zagrożenie stereotypem 493
19.4.5. Dehumanizacja 494
Jak to się robi 19: Redukowanie uprzedzeń na Opolszczyźnie 495
19.5. Modyfikacja i kontrola uprzedzeń 496
19.5.1. Kontakt międzygrupowy 496
19.5.2. Zmiany kategoryzacji 497
Teoria 19: Teoria tożsamości społecznej 498
19.5.3. Tłumienie stereotypów 498
19.6. Podsumowanie 500
Kluczowe pojęcia 500
Literatura uzupełniająca 501
Rozdział 20. Kobiety i mężczyźni 502
Jak to się robi 20: Orientacje kobiet i mężczyzn 503
20.1. Stereotypy płci 505
20.1.1. Stereotyp kobiecości 505
20.1.2. Stereotyp męskości 506
20.1.3. Asymetria stereotypów płci 507
20.1.4. Konsekwencje stereotypów płci 507
Problem 20: Skąd się bierze szklany sufit? 509
20.2. Przyczyny różnic płci 509
20.2.1. Wyjaśnienia kulturowe 509
20.2.2. Wyjaśnienia ewolucjonistyczne 512
20.2.3. Wyjaśnienia społeczno-strukturalne 512
20.3. Faktyczne różnice płci 513
20.3.1. Różnice duże: motoryka, agresja, seks 516
20.3.2. Różnice umiarkowane: komunikacja i zachowania społeczne 519
20.3.3. Różnice małe: osobowość 522
20.3.4. Kiedy różnic płci nie ma 523
20.3.5. Różnice płci - konkluzja 524
20.4. Konflikt płci 525
20.4.1. Konflikt o seks 525
20.4.2. Konflikt o uczucia 526
20.4.3. Konflikt o władzę 526
20.5. Podsumowanie 527
Kluczowe pojęcia 528
Literatura uzupełniająca 528
Słownik 529
Bibliografia 549
Indeks rzeczowy 605
Indeks nazwisk 614