Dane szczegółowe książki

Wstęp 11
1. Podstawowe pojęcia, ujęcia modelowe oraz relacyjne sfery publicznej i decydowania politycznego 15
1.1. Sfera publiczna 15
Dwie domeny w przestrzeni społecznej 15
Relacje między sferą prywatną i publiczną 17
Sfera publiczna jako zjawisko złożone 19
Sfera publiczna jako przedmiot badań 20
Struktura wewnętrzna sfery publicznej 20
1.2. Decydowanie polityczne 21
Polityczna sytuacja decyzyjna 23
Decydowanie polityczne jako proces 24
System decydowania politycznego 24
Niejednorodność decyzji 26
Decydowanie polityczne jako przedmiot ocen 27
Mechanizmy decydowania politycznego 28
Decydowanie polityczne w ujęciu modelowym 29
1.3. Relacje między sferą publiczną i decydowaniem politycznym 30
Silne związki dwustronne między decydowaniem politycznym i jego otoczeniem 30
Znaczna rola czynnika ludzkiego w decydowaniu politycznym 31
Determinanty zmian w relacjach między sferą publiczną i decydowaniem politycznym 32
Relacje między sferą publiczną i decydowaniem politycznym 33
2. Kontekst aksjologiczny i normatywny decydowania politycznego w Polsce 34
2.1. Wartości a decydowanie polityczne 34
Złożoność świata wartości 34
Wieloaspektowość związków między wartościami i decydowaniem politycznym 35
Wartości jako podstawa ocen w polityce 35
Tradycyjne wartości polityczne 37
Nowe zjawiska w świecie wartości politycznych 37
2.2. Status społeczny wartości politycznych w Polsce 39
Wolność jako wartość szczególnie pożądana 39
Silna akceptacja równości przy ograniczonym otwarciu na wielokulturowość 40
Oczekiwanie sprawiedliwości w życiu publicznym i deficyt zaufania do rządzących 44
Poparcie dla demokracji połączone z coraz większą tęsknotą za silną władzą 48
2.3. Normy w kontekście decydowania politycznego w Polsce 53
Normy jako ramy i zadanie dla decydowania politycznego 53
Napięcia między normami prawa naturalnego i stanowionego oraz spór w sprawie konsekwencji multicentryczności źródeł prawa 56
Niska jakość prawa jako wyzwanie dla decydentów politycznych 57
2.4. Konkluzje 58
3. Kontekst społeczny decydowania politycznego w Polsce 61
3.1. Społeczeństwo jako środowisko decydowania politycznego 61
3.2. Obraz demograficzny, narodowościowy i światopoglądowy społeczeństwa 61
Perspektywa zapaści demograficznej 61
Starzenie się społeczeństwa 62
Perspektywa wyludniania się jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa 64
Jednolitość narodowościowa społeczeństwa 65
Polityczny wymiar manifestowania swojej odrębności narodowościowej przez Ślązaków 68
Powszechne przywiązanie do religii katolickiej połączone ze swobodnym podejściem do zasad religijnych 70
3.3. Linie podziałów i zróżnicowania społeczeństwa 77
Postępujące zmiany w układzie strukturalnym społeczeństwa 77
Kluczowe znaczenie zróżnicowania stosunku do zmian modernizacyjnych 79
Istotne zróżnicowanie dochodów i warunków życia 79
Nasilanie się zjawiska społecznego wykluczenia 81
Zróżnicowanie regionalne 81
Środowisko silnie zróżnicowanych interesów 82
3.4. Obraz polityczny społeczeństwa polskiego w kontekście decydowania politycznego 85
Silne, utrwalone i względnie zrównoważone podziały polityczne społeczeństwa 85
Przewaga podziałów nad poczuciem więzi wspólnotowej 86
Dominujący model kultury politycznej i prawnej 87
Słabości dyskursu politycznego 90
Nasilenie agresji językowej w przestrzeni publicznej 91
3.5. Pola sporów i podziałów politycznych w kontekście decydowania politycznego 93
Spory dotyczące historii 93
Różnice w sprawie miejsca religii w sferze publicznej 100
Zderzenie poglądów w sprawach o charakterze obyczajowym 100
Spór w sprawie powinności państwa w obliczu zjawisk kryzysowych 102
Zasadnicze różnice w sprawie katastrofy smoleńskiej 103
3.6. Wzrost potencjału niezadowolenia społecznego 107
Pogorszenie nastrojów społecznych przy rozbieżnych ocenach sytuacji w domenie prywatnej i publicznej 107
Opinie społeczne dotyczące protestów i konfliktów 111
Społeczne przyzwolenie na łagodne formy protestów 113
Brak sygnałów ukształtowania się w bliskiej przyszłości nowych struktur instytucjonalnych protestu społecznego 115
3.7. Konkluzje 119
4. Instytucje władzy publicznej i polityki w Polsce w kontekście decydowania politycznego 123
4.1. Instytucje w decydowaniu politycznym 123
4.2. Instytucje państwa i samorządu terytorialnego jako podmioty decydowania politycznego 125
Podstawy ładu instytucjonalnego w sferze władzy publicznej 125
Organy władzy ustawodawczej jako miejsce przenikania się dwóch punktów widzenia: politycznego i państwowego 127
Prezydent RP wobec obowiązku wspierania interesów narodowych i wymagań reelekcji 139
Rząd w obliczu napięć politycznych i gospodarczych oraz krytyki swego stylu działania 144
Instytucje samorządu terytorialnego w sytuacji zwiększania zadań, osłabienia zdolności działania oraz narastania potrzeb zmian systemowych 150
4.3. Podmioty artykulacji i agregacji interesu politycznego 168
Monopolistyczna pozycja partii politycznych 168
Dominacja dwóch wrogich sobie partii politycznych i słabość wewnętrznie podzielonej opozycji 169
Platforma Obywatelska w sytuacji zewnętrznego i wewnętrznego osłabienia 170
Polskie Stronnictwo Ludowe w roli ugrupowania dbającego o swój wizerunek podmiotu potrzebnego każdej formacji do rządzenia 177
Prawo i Sprawiedliwość na etapie rozważań o przejęciu władzy 179
Sojusz Lewicy Demokratycznej pod wpływem tradycyjnego myślenia o lewicowości 183
Słabość projektu politycznego Janusza Palikota łączącego kulturowy radykalizm z ekonomicznym realizmem 184
Mało udany start inicjatywy Europa Plus 186
Brak szans na odegranie istotnej roli politycznej przez partie spoza czołówki parlamentarnej 187
Wyraźny wzrost liczby osób politycznie aktywnych, które nie wiedzą, na kogo zagłosować 190
Brak wiary w możliwość zasadniczej zmiany bez politycznego wstrząsu 192
Nowa forma partyjnej kampanii wizerunkowej 192
Spór w sprawie dotowania partii z budżetu państwa 194
4.4. Konkluzje 196
5. Podmioty wpływu oraz społeczeństwa obywatelskiego w kontekście decydowania politycznego 200
5.1. Wpływ i partycypacja w kontekście decydowania politycznego 200
5.2. Podmioty wpływu i interesu partykularnego w kontekście decydowania politycznego 202
Związki zawodowe w roli opozycji politycznej 202
Słabo wykorzystany potencjał samorządów gospodarczych i zawodowych 208
Zorganizowane grupy nacisku 210
Media jako podmioty kreowania ocen i nadawania znaczenia faktom 214
Kościół katolicki w poszukiwaniu swojego miejsca w nowej architekturze przestrzeni publicznej 218
5.3. Podmioty społeczeństwa obywatelskiego w kontekście decydowania politycznego 226
Rozziew między przekonaniem o celowości współdziałania a praktyczną gotowością do jego podjęcia 227
Społeczeństwo obywatelskie jako uwarunkowanie i mechanizm decydowania politycznego 228
Organizacje pożytku publicznego: między społeczną użytecznością i interesami partykularnymi 230
5.4. Sfera publiczna online 232
5.5. Konkluzje 237
Zamiast zakończenia. Konteksty interpretacyjne 244
Podstawowa literatura przywołana 262
Podstawowe wyniki badań i zbiory danych 278