Dane szczegółowe książki
Prawo rzeczowe : zarys wykładu / Brzozowski, Adam
Autorzy
Tytuł
Prawo rzeczowe : zarys wykładu
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Warszawa: LexisNexis Polska, 2012
ISBN
9788378065104
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
Opis fizyczny 301, [3] s ; 24 cm.;
Dla studentów studiów prawniczych, podyplomowych studiów z dziedziny prawa, zarządzania i administracji oraz prawników praktyków - aplikantów adwokackich, sędziowskich, prokuratorskich i radcowskich.
Spis treści
pokaż spis treści
Przedmowa 15
Wykaz skrótów 17
Część I OGÓLNE WIADOMOŚCI O PRAWIE RZECZOWYM 22
Rozdział 1 Ogólna charakterystyka prawa rzeczowego w znaczeniu przedmiotowym i praw rzeczowych w znaczeniu podmiotowym 24
§ 1. Pojęcie i cechy prawa rzeczowego 24
§ 2. Podział praw rzeczowych 31
Rozdział 2 Pojęcie i rodzaje rzeczy 37
Rozdział 3 Zestawienie instytucji prawa rzeczowego 52
Rozdział 4 Źródła prawa rzeczowego, orzecznictwo, piśmiennictwo 56
§ 1. Źródła prawa rzeczowego 56
§ 2. Orzecznictwo 57
§ 3. Piśmiennictwo 59
Część II WŁASNOŚĆ 62
Rozdział 1 Ogólna charakterystyka stosunków własnościowych 65
§ 1. Własność w znaczeniu ekonomicznym, socjologicznym i prawnym 65
§ 2. Własność w znaczeniu konstytucyjnym a własność w rozumieniu prawa prywatnego 67
§ 3. Systematyka współczesnych stosunków własnościowych w Polsce 74
Rozdział 2 Treść i wykonywanie własności 81
§ 1. Podstawowe uprawnienia właściciela 81
§ 2. Granice wykonywania własności 88
§ 3. Stosunki sąsiedzkie 98
§ 4. Droga konieczna 105
§ 5. Naruszenie granic przy budowie 108
§ 6. Stosunki graniczne 112
Rozdział 3 Nabycie i utrata własności 116
§ 1. Nabycie pierwotne i pochodne 120
§ 2. Nabycie i utrata własności nieruchomości. Przeniesienie własności nieruchomości 122
§ 2 niniejszego podręcznika). 126
§ 3. Nabycie i utrata własności rzeczy ruchomej 142
§ 4. Zbycie rzeczy ruchomej przez osobę nieuprawnioną 146
§ 5. Nabycie własności rzeczy przez zasiedzenie 152
A. Przedmiot zasiedzenia 154
B. Przesłanki nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie 157
C. Przesłanki nabycia przez zasiedzenie własności rzeczy ruchomej 166
D. Nabycie własności w drodze zasiedzenia 168
§ 6. Inne sposoby nabycia i utraty własności 173
A. Porzucenie rzeczy ruchomej i przekazanie własności nieruchomości 174
B. Zawłaszczenie ruchomej rzeczy niczyjej (zawłaszczenie roju pszczół) 177
C. Znalezienie rzeczy ruchomej 178
D. Połączenie, pomieszanie, przetworzenie rzeczy ruchomych 182
Rozdział 4 Współwłasność 186
§ 1. Uwagi ogólne. Dwa rodzaje współwłasności 186
§ 2. Współwłasność w częściach ułamkowych 189
A. Powstanie i istota współwłasności w częściach ułamkowych 189
B. Wykonywanie współwłasności w częściach ułamkowych 189
C. Zarząd rzeczą wspólną 195
D. Zniesienie współwłasności w częściach ułamkowych 201
§ 3. Współwłasność (wspólność) łączna 207
Rozdział 5 Własność lokali 210
§ 1. Pojęcie odrębnej własności lokali 210
§ 2. Ustanowienie odrębnej własności lokalu 217
§ 3. Wspólnota mieszkaniowa właścicieli lokali i zarząd nieruchomością wspólną 221
§ 4. Prawa i obowiązki właścicieli lokali 223
Rozdział 6 Ochrona własności 225
§ 1. Roszczenia windykacyjne i negatoryjne 225
§ 2. Inne roszczenia pomiędzy właścicielem rzeczy i jej posiadaczem (roszczenia uzupełniające i z tytułu nakładów) 234
A. Roszczenia uzupełniające 234
B. Roszczenia o zwrot nakładów 240
C. Roszczenie o wykup cudzej działki zajętej pod zabudowę 246
Część III UŻYTKOWANIE WIECZYSTE 260
§ 1. Pojęcie użytkowania wieczystego 262
§ 2. Treść i granice prawa użytkowania wieczystego 267
§ 3. Powstanie prawa użytkowania wieczystego 279
§ 4. Odrębna własność budynków 280
§ 5. Ochrona użytkowania wieczystego 283
§ 6. Wygaśnięcie użytkowania wieczystego 283
§ 7. Nabycie prawa własności przez użytkownika wieczystego 285
Część IV OGRANICZONE PRAWA RZECZOWE 289
Rozdział 1 Ograniczone prawa rzeczowe - przepisy ogólne 291
§ 1. Pojęcie ograniczonych praw rzeczowych 291
§ 2. Powstanie ograniczonych praw rzeczowych 296
§ 3. Kolizja ograniczonych praw rzeczowych 302
§ 4. Ochrona ograniczonych praw rzeczowych 307
§ 5. Wygaśnięcie ograniczonych praw rzeczowych 308
Rozdział 2 Użytkowanie 312
§ 1. Pojęcie użytkowania 312
§ 2. Powstanie prawa użytkowania 320
§ 3. Wygaśnięcie prawa użytkowania 322
§ 4. Szczególne rodzaje użytkowania 324
Rozdział 3 Służebności 332
§ 1. Pojęcie służebności 332
§ 2. Powstanie i wygaśnięcie służebności 336
§ 3. Treść i wykonywanie służebności 346
§ 4. Zmiana treści lub sposobu wykonywania służebności 350
§ 5. Służebności osobiste 354
§ 6. Służebność mieszkania 356
§ 7. Służebność przesyłu 359
Rozdział 4 Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu 361
§ 1. Pojęcie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu 361
§ 2. Wygaśnięcie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu 368
§ 3. Przekształcenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w odrębną własność lokalu 370
Rozdział 5 Zastaw 373
§ 1. Wiadomości ogólne o zabezpieczeniach wierzytelności 373
§ 2. Pojęcie i funkcja społeczno-gospodarcza zastawu 378
A. Definicja 378
B. Uregulowanie zastawu w prawie polskim 380
C. Funkcja społeczno-gospodarcza zastawu 381
§ 3. Rodzaje zastawu 382
A. Zastaw na rzeczy ruchomej oraz zastaw na prawach 382
B. Zastaw umowny oraz zastaw ustawowy 382
C. Zastaw umowny może występować jako zastaw z posiadaniem rzeczy oraz bez posiadania rzeczy 383
§ 4. Wierzytelność zabezpieczona zastawem 384
§ 5. Szczególne cechy zastawu 384
§ 6. Zastaw zwykły na rzeczach ruchomych 386
A. Powstanie zastawu 386
B. Prawa i obowiązki stron umowy zastawu 386
C. Tryb zaspokajania zastawnika 388
D. Wygaśnięcie zastawu 388
§ 7. Zastaw zwykły na prawach 390
§ 8. Zastaw rejestrowy 392
A. Uwagi ogólne 392
B. Ustanowienie zastawu rejestrowego 394
C. Przedmiot zastawu rejestrowego 395
D. Skutki ustanowienia zastawu rejestrowego 396
E. Zaspokojenie zastawnika 398
§ 9. Pozostałe typy zastawu 400
A. Zastaw ustawowy 400
B. Zastaw skarbowy 402
Rozdział 6 Hipoteka 403
§ 1. Pojęcie i funkcje społeczno-gospodarcze hipoteki 403
A. Uwagi ogólne dotyczące hipoteki 403
B. Uregulowanie hipoteki w prawie polskim 404
C. Charakter i istota hipoteki 405
D. Funkcje społeczno-gospodarcze hipoteki 407
E. Zasady rządzące hipoteką 408
F. Pierwszeństwo hipoteki 412
§ 2. Treść, przedmiot i rodzaje hipoteki 416
A. Definicja hipoteki 416
B. Wierzytelność zabezpieczona hipoteką 416
C. Przedmiot hipoteki 418
D. Oznaczenie hipoteki 420
E. Powstanie hipoteki 422
F. Rodzaje hipotek 424
§ 3. Hipoteka zwykła 424
A. Istota hipoteki zwykłej. Umowa o ustanowienie hipoteki 424
B. Wpis hipoteki do księgi wieczystej 430
C. Administrator hipoteki 430
D. Zmiana zabezpieczonej wierzytelności 434
E. Zakres zabezpieczenia hipotecznego 436
F. Przeniesienie wierzytelności hipotecznej 439
G. Zakres obciążenia hipoteką 442
H. Zaspokojenie wierzytelności hipotecznej 452
I. Wygaśnięcie hipoteki 456
J. Rozporządzanie opróżnionym miejscem hipotecznym 462
§ 4. Szczególne rodzaje hipotek (hipoteka przymusowa, hipoteka łączna) 466
A. Hipoteka przymusowa 466
B. Hipoteka łączna 468
Część V KSIĘGI WIECZYSTE 471
Rozdział 1 Funkcje ksiąg wieczystych oraz ich ustrój 473
§ 1. Ogólna charakterystyka ksiąg wieczystych i ich funkcje 473
§ 2. Uregulowanie ksiąg wieczystych w polskim systemie prawnym 474
§ 3. Ustrój ksiąg wieczystych 476
§ 4. Prawnomaterialne zasady rządzące księgami wieczystymi 480
§ 5. Budowa księgi wieczystej i jej treść. Postępowanie sądowe w sprawach wieczystoksięgowych 482
Rozdział 2 Wpis do księgi wieczystej i jego funkcje 487
Rozdział 3 Domniemanie zgodności wpisu z rzeczywistym stanem prawnym 489
Rozdział 4 Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych 492
§ 1. Uwagi ogólne 492
§ 2. Przesłanki rozporządzenia prawem ujawnionym w księdze wieczystej 492
§ 3. Prawa objęte ochroną przed skutkami rękojmi 495
§ 4. Wzmianki i ostrzeżenia wyłączające rękojmię 495
Rozdział 5 Ujawnienie w księdze wieczystej praw i roszczeń osobistych 498
§ 1. Ogólne uwagi dotyczące praw osobistych i roszczeń podlegających ujawnieniu w księdze wieczystej 498
§ 2. Zasada skuteczności względem osób trzecich praw i roszczeń osobistych wpisanych do księgi 499
§ 3. Rodzaje praw osobistych i roszczeń podlegających ujawnieniu w księdze wieczystej 499
Część VI POSIADANIE 503
§ 1. Pojęcie posiadania 505
§ 2. Nabycie posiadania 516
§ 3. Domniemania związane z posiadaniem 520
§ 4. Ochrona posiadania 522
Skorowidz* 531
Wykaz skrótów 17
Część I OGÓLNE WIADOMOŚCI O PRAWIE RZECZOWYM 22
Rozdział 1 Ogólna charakterystyka prawa rzeczowego w znaczeniu przedmiotowym i praw rzeczowych w znaczeniu podmiotowym 24
§ 1. Pojęcie i cechy prawa rzeczowego 24
§ 2. Podział praw rzeczowych 31
Rozdział 2 Pojęcie i rodzaje rzeczy 37
Rozdział 3 Zestawienie instytucji prawa rzeczowego 52
Rozdział 4 Źródła prawa rzeczowego, orzecznictwo, piśmiennictwo 56
§ 1. Źródła prawa rzeczowego 56
§ 2. Orzecznictwo 57
§ 3. Piśmiennictwo 59
Część II WŁASNOŚĆ 62
Rozdział 1 Ogólna charakterystyka stosunków własnościowych 65
§ 1. Własność w znaczeniu ekonomicznym, socjologicznym i prawnym 65
§ 2. Własność w znaczeniu konstytucyjnym a własność w rozumieniu prawa prywatnego 67
§ 3. Systematyka współczesnych stosunków własnościowych w Polsce 74
Rozdział 2 Treść i wykonywanie własności 81
§ 1. Podstawowe uprawnienia właściciela 81
§ 2. Granice wykonywania własności 88
§ 3. Stosunki sąsiedzkie 98
§ 4. Droga konieczna 105
§ 5. Naruszenie granic przy budowie 108
§ 6. Stosunki graniczne 112
Rozdział 3 Nabycie i utrata własności 116
§ 1. Nabycie pierwotne i pochodne 120
§ 2. Nabycie i utrata własności nieruchomości. Przeniesienie własności nieruchomości 122
§ 2 niniejszego podręcznika). 126
§ 3. Nabycie i utrata własności rzeczy ruchomej 142
§ 4. Zbycie rzeczy ruchomej przez osobę nieuprawnioną 146
§ 5. Nabycie własności rzeczy przez zasiedzenie 152
A. Przedmiot zasiedzenia 154
B. Przesłanki nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie 157
C. Przesłanki nabycia przez zasiedzenie własności rzeczy ruchomej 166
D. Nabycie własności w drodze zasiedzenia 168
§ 6. Inne sposoby nabycia i utraty własności 173
A. Porzucenie rzeczy ruchomej i przekazanie własności nieruchomości 174
B. Zawłaszczenie ruchomej rzeczy niczyjej (zawłaszczenie roju pszczół) 177
C. Znalezienie rzeczy ruchomej 178
D. Połączenie, pomieszanie, przetworzenie rzeczy ruchomych 182
Rozdział 4 Współwłasność 186
§ 1. Uwagi ogólne. Dwa rodzaje współwłasności 186
§ 2. Współwłasność w częściach ułamkowych 189
A. Powstanie i istota współwłasności w częściach ułamkowych 189
B. Wykonywanie współwłasności w częściach ułamkowych 189
C. Zarząd rzeczą wspólną 195
D. Zniesienie współwłasności w częściach ułamkowych 201
§ 3. Współwłasność (wspólność) łączna 207
Rozdział 5 Własność lokali 210
§ 1. Pojęcie odrębnej własności lokali 210
§ 2. Ustanowienie odrębnej własności lokalu 217
§ 3. Wspólnota mieszkaniowa właścicieli lokali i zarząd nieruchomością wspólną 221
§ 4. Prawa i obowiązki właścicieli lokali 223
Rozdział 6 Ochrona własności 225
§ 1. Roszczenia windykacyjne i negatoryjne 225
§ 2. Inne roszczenia pomiędzy właścicielem rzeczy i jej posiadaczem (roszczenia uzupełniające i z tytułu nakładów) 234
A. Roszczenia uzupełniające 234
B. Roszczenia o zwrot nakładów 240
C. Roszczenie o wykup cudzej działki zajętej pod zabudowę 246
Część III UŻYTKOWANIE WIECZYSTE 260
§ 1. Pojęcie użytkowania wieczystego 262
§ 2. Treść i granice prawa użytkowania wieczystego 267
§ 3. Powstanie prawa użytkowania wieczystego 279
§ 4. Odrębna własność budynków 280
§ 5. Ochrona użytkowania wieczystego 283
§ 6. Wygaśnięcie użytkowania wieczystego 283
§ 7. Nabycie prawa własności przez użytkownika wieczystego 285
Część IV OGRANICZONE PRAWA RZECZOWE 289
Rozdział 1 Ograniczone prawa rzeczowe - przepisy ogólne 291
§ 1. Pojęcie ograniczonych praw rzeczowych 291
§ 2. Powstanie ograniczonych praw rzeczowych 296
§ 3. Kolizja ograniczonych praw rzeczowych 302
§ 4. Ochrona ograniczonych praw rzeczowych 307
§ 5. Wygaśnięcie ograniczonych praw rzeczowych 308
Rozdział 2 Użytkowanie 312
§ 1. Pojęcie użytkowania 312
§ 2. Powstanie prawa użytkowania 320
§ 3. Wygaśnięcie prawa użytkowania 322
§ 4. Szczególne rodzaje użytkowania 324
Rozdział 3 Służebności 332
§ 1. Pojęcie służebności 332
§ 2. Powstanie i wygaśnięcie służebności 336
§ 3. Treść i wykonywanie służebności 346
§ 4. Zmiana treści lub sposobu wykonywania służebności 350
§ 5. Służebności osobiste 354
§ 6. Służebność mieszkania 356
§ 7. Służebność przesyłu 359
Rozdział 4 Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu 361
§ 1. Pojęcie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu 361
§ 2. Wygaśnięcie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu 368
§ 3. Przekształcenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w odrębną własność lokalu 370
Rozdział 5 Zastaw 373
§ 1. Wiadomości ogólne o zabezpieczeniach wierzytelności 373
§ 2. Pojęcie i funkcja społeczno-gospodarcza zastawu 378
A. Definicja 378
B. Uregulowanie zastawu w prawie polskim 380
C. Funkcja społeczno-gospodarcza zastawu 381
§ 3. Rodzaje zastawu 382
A. Zastaw na rzeczy ruchomej oraz zastaw na prawach 382
B. Zastaw umowny oraz zastaw ustawowy 382
C. Zastaw umowny może występować jako zastaw z posiadaniem rzeczy oraz bez posiadania rzeczy 383
§ 4. Wierzytelność zabezpieczona zastawem 384
§ 5. Szczególne cechy zastawu 384
§ 6. Zastaw zwykły na rzeczach ruchomych 386
A. Powstanie zastawu 386
B. Prawa i obowiązki stron umowy zastawu 386
C. Tryb zaspokajania zastawnika 388
D. Wygaśnięcie zastawu 388
§ 7. Zastaw zwykły na prawach 390
§ 8. Zastaw rejestrowy 392
A. Uwagi ogólne 392
B. Ustanowienie zastawu rejestrowego 394
C. Przedmiot zastawu rejestrowego 395
D. Skutki ustanowienia zastawu rejestrowego 396
E. Zaspokojenie zastawnika 398
§ 9. Pozostałe typy zastawu 400
A. Zastaw ustawowy 400
B. Zastaw skarbowy 402
Rozdział 6 Hipoteka 403
§ 1. Pojęcie i funkcje społeczno-gospodarcze hipoteki 403
A. Uwagi ogólne dotyczące hipoteki 403
B. Uregulowanie hipoteki w prawie polskim 404
C. Charakter i istota hipoteki 405
D. Funkcje społeczno-gospodarcze hipoteki 407
E. Zasady rządzące hipoteką 408
F. Pierwszeństwo hipoteki 412
§ 2. Treść, przedmiot i rodzaje hipoteki 416
A. Definicja hipoteki 416
B. Wierzytelność zabezpieczona hipoteką 416
C. Przedmiot hipoteki 418
D. Oznaczenie hipoteki 420
E. Powstanie hipoteki 422
F. Rodzaje hipotek 424
§ 3. Hipoteka zwykła 424
A. Istota hipoteki zwykłej. Umowa o ustanowienie hipoteki 424
B. Wpis hipoteki do księgi wieczystej 430
C. Administrator hipoteki 430
D. Zmiana zabezpieczonej wierzytelności 434
E. Zakres zabezpieczenia hipotecznego 436
F. Przeniesienie wierzytelności hipotecznej 439
G. Zakres obciążenia hipoteką 442
H. Zaspokojenie wierzytelności hipotecznej 452
I. Wygaśnięcie hipoteki 456
J. Rozporządzanie opróżnionym miejscem hipotecznym 462
§ 4. Szczególne rodzaje hipotek (hipoteka przymusowa, hipoteka łączna) 466
A. Hipoteka przymusowa 466
B. Hipoteka łączna 468
Część V KSIĘGI WIECZYSTE 471
Rozdział 1 Funkcje ksiąg wieczystych oraz ich ustrój 473
§ 1. Ogólna charakterystyka ksiąg wieczystych i ich funkcje 473
§ 2. Uregulowanie ksiąg wieczystych w polskim systemie prawnym 474
§ 3. Ustrój ksiąg wieczystych 476
§ 4. Prawnomaterialne zasady rządzące księgami wieczystymi 480
§ 5. Budowa księgi wieczystej i jej treść. Postępowanie sądowe w sprawach wieczystoksięgowych 482
Rozdział 2 Wpis do księgi wieczystej i jego funkcje 487
Rozdział 3 Domniemanie zgodności wpisu z rzeczywistym stanem prawnym 489
Rozdział 4 Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych 492
§ 1. Uwagi ogólne 492
§ 2. Przesłanki rozporządzenia prawem ujawnionym w księdze wieczystej 492
§ 3. Prawa objęte ochroną przed skutkami rękojmi 495
§ 4. Wzmianki i ostrzeżenia wyłączające rękojmię 495
Rozdział 5 Ujawnienie w księdze wieczystej praw i roszczeń osobistych 498
§ 1. Ogólne uwagi dotyczące praw osobistych i roszczeń podlegających ujawnieniu w księdze wieczystej 498
§ 2. Zasada skuteczności względem osób trzecich praw i roszczeń osobistych wpisanych do księgi 499
§ 3. Rodzaje praw osobistych i roszczeń podlegających ujawnieniu w księdze wieczystej 499
Część VI POSIADANIE 503
§ 1. Pojęcie posiadania 505
§ 2. Nabycie posiadania 516
§ 3. Domniemania związane z posiadaniem 520
§ 4. Ochrona posiadania 522
Skorowidz* 531