Dane szczegółowe książki

Przedmowa do wydania trzeciego

Początek epoki porozbiorowej i pierwsze próby odzyskania niepodległości
Sytuacja gospodarczo-społeczna ziem polskich na
przełomie XVIII i XX w 9
Polityka zaborców wobec narodu polskiego 11
Stosunek społeczeństwa do zaborcy 12
Ruch spiskowy w kraju 14
Emigracja po trzecim rozbiorze 16
Legiony Polskie 17
Kryzys orientacji profrancuskiej 21
Adam Czartoryski i orientacja na carat 22

Księstwo Warszawskie
Utworzenie Księstwa Warszawskiego 25
Ustrój Księstwa Warszawskiego 27
Rok 1809 29
Stosunki gospodarcze i społeczne 31
Życie polityczne 33
Wojna 1812 r. i upadek Księstwa 35
Bilans epoki napoleońskiej 35
Decyzje kongresu wiedeńskiego w sprawie polskiej 37

Królestwo Polskie i zabór rosyjski w latach 1815-1830
Podstawy prawno-ustrojowe Królestwa Polskiego 39
Wieś i folwark 40
Tworzenie podstaw rozwoju przemysłu 41
Rozwój miast. Nowe grupy społeczne 44
Polityka władz i caratu 45
Sytuacja Polaków w zachodnich guberniach Cesarstwa Rosyjskiego 46
Opozycja liberalna 47
Środowiska opozycji nielegalnej 48
Tajne związki młodzieżowe 49
Wolnomularstwo Narodowe i Towarzystwo Patriotyczne 51
Kontakty Towarzystwa Patriotycznego z dekabrystami 52
Rozbicie Towarzystwa Patriotycznego i sąd sejmowy 53
Sprzysiężenie podchorążych 54
Królestwo w przeddzień wybuchu powstania , 55

Powstanie listopadowe
Noc Listopadowa 57
Pierwsze dni powstania. Klub patriotyczny 59
Dyktatura Chłopickiego i utworzenie Rządu Narodowego 60
Ugrupowania polityczne. Sprawa włościańska 61
Zimowe i wiosenne działania wojenne 65
Ludy i rządy europejskie wobec powstania 68
Kryzys powstania. Wystąpienie ludu warszawskiego 15 sierpnia 1831 r. 69
Upadek i bilans powstania 71

Pozostałe ziemie polskie w pierwszym trzydziestoleciu XIX w.
Ziemie polskie pod panowaniem pruskim 74
Reforma regulacyjna (uwłaszczenie chłopów) w zaborze pruskim 75
Rolnictwo w zaborze pruskim w pierwszej połowie XIX w 76
Rozwój przemysłu w zaborze pruskim 76
Polityka rządu pruskiego wobec Polaków 78
Walka z germanizacją 79
Wolne Miasto Kraków 80
Zabór austriacki 82

Wielka emigracja
Liczebność, warunki bytu i główne ośrodki emigracji 84 Pierwsze komitety emigracyjne. Fiasko dążeń do
utrzymania jedności politycznej emigracji 85
Problematyka sporów emigracyjnych i źródła rozbieżności 86
Obóz Czartoryskiego 87
Ugrupowania umiarkowanie demokratyczne 89
Towarzystwo Demokratyczne Polskie 90
Gromady Ludu Polskiego 91
Życie umysłowe emigracji 93
Emigracja a kraj : 95

3

Kraj w latach 1831-1845

Sytuacja międzynarodowa 97
Represje w zaborze rosyjskim 97
Represje i zaostrzenie kursu politycznego na innych
ziemiach polskich 98
Przemiany w rolnictwie i sytuacji wsi w Królestwie
Polskim. Porównanie z pozostałymi zaborami 99
Rozwój przemysłu 100
Początki pracy organicznej 101
Baza społeczna i główne ośrodki ruchu spiskowego 103
Partyzantka Zaliwskiego i konspiracja w Galicji 103
Związki tajne w Królestwie, na Ukrainie i Litwie 105
Organizacje spiskowe w Poznańskiem i Królestwie po 1839 r 106
Konspiracja Ściegiennego 108
Przygotowania do powstania trójzaborowego i walka o kierownictwo spisku 109

Rok 1846
Załamanie się planów powstania trójzaborowego 111
Powstanie krakowskie. Manifest Rządu Narodowego 112
Zabiegi Dembowskiego o wciągnięcie mas ludowych do powstania. Upadek powstania 113
Powstanie chłopskie w Galicji 113
Zmiany w sytuacji chłopów w zaborze rosyjskim 117
Następstwa powstania 1846 r. Wcielenie Wolnego Miasta Krakowa do Galicji 117

Wiosna Ludów
Europa w latach 1848-1849 119
Sprawa polska w rewolucjach 1848-1849 122
Powstanie poznańskie 124
Liga Polska i Koło Polskie 126
Wiosna Ludów na Pomorzu 128
Wystąpienia klasowe na Śląsku i budzenie się polskości 129
Rok 1848 w Galicji. Reforma uwłaszczeniowa 131
Polacy w rewolucjach we Francji, Włoszech i Niemczech 134
Udział Polaków w rewolucji węgierskiej i próbach uzgodnienia współdziałania ludów słowiańskich 136
„Trybuna Ludów" Mickiewicza 137
Znaczenie rewolucji 1848 r 138
Sytuacja międzynarodowa i sprawa polska w latach pięćdziesiątych 138

Powstanie styczniowe 1863-1864
Kryzys caratu i sytuacja międzynarodowa po wojnie krymskiej 141
Rozwój przemysłu i sytuacja wsi w zaborze rosyjskim 142
Aktywizacja „warstw oświeconych" społeczeństwa 144
Początki konspiracji 145
Manifestacje patriotyczne i ruch polityczny 1861 r. 145
Wykrystalizowanie się obozów politycznych „białych" i „czerwonych" 148
System Wielopolskiego i jego fiasko 149
Program Komitetu Centralnego i przygotowania powstańcze 150
Wybuch powstania 151
„Biali" u steru powstania 153
Wojna partyzancka 155
Powstanie na innych ziemiach zaboru rosyjskiego. Pomoc z zaboru austriackiego i pruskiego 155
Rządy i ludy wobec powstania 157
Dyktatura Traugutta i upadek powstania 158
Znaczenie powstania 160

Kultura doby klasycyzmu i romantyzmu (1795-1864)
Warunki rozwoju kultury 161
Kultura okresu klasycyzmu 163
Kultura doby romantyzmu 171

Zabór rosyjski po powstaniu
Polityka rządu 179
Wieś po uwłaszczeniu 181
Proces uprzemysłowienia 183
Burżuazja, klasa robotnicza, inteligencja 185
Nurty polityczne. Pozytywizm 187
Pierwsi socjaliści. Proletariat 190
II Proletariat. Związek Robotników Polskich 194

Zabór pruski w erze Bismarcka
Rolnictwo. Komunikacja 197
Rola Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Urbanizacja 198
Sytuacja polityczna w okresie zjednoczenia Niemiec 200
Praca organiczna 201
Od Kulturkampfu do Komisji Kolonizacyjnej 204
Walka z germanizacją Kaszub, Mazur i Warmii 205
Odrodzenie narodowe na Śląsku. Karol Miarka 207
Początki ruchu robotniczego 209

Autonomia galicyjska
Dysproporcje rozwoju gospodarczego 211
Walka o autonomię 212
Obóz rządzący. Stańczycy 214
Kierunki opozycyjne: demokraci, ksiądz Stojałowski, Bolesław Wysłouch 216
Początki ruchu robotniczego 218
Kwestia narodowa. Ruch ukraiński w Galicji i polski na Śląsku Cieszyńskim 220

Emigracja polityczna w latach sześćdziesiątych - osiemdziesiątych XIX w.
Liczebność i rozproszenie terytorialne 222
Organizacje emigracyjne w latach 1864-66 224
Zjednoczenie Emigracji Polskiej. Organizacja Ogółu 225
Stosunki z rewolucjonistami europejskimi 226
Polacy a I Międzynarodówka i Komuna Paryska 228
Liga Polska 230
Emigracja socjalistyczna 231

Przemiany gospodarcze na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX wieku
Industrializacja i urbanizacja Królestwa 234
Rolnictwo | 236
Rolnictwo zaboru pruskiego 239
Rola przemysłu górnośląskiego 241
Próby wyjścia z zacofania gospodarczego w Galicji 242
Ruch spółdzielczy 245

4

Ruch robotniczy w latach 1892-1904
Powstanie PPS i SDKP 247
„Starzy" i „młodzi" w PPS 250
SDKPiL na początku XX w. Teoria Róży Luksemburg 252
Od Galicyjskiej Partii Socjaldemokratycznej do PPSD 254
PPS zaboru pruskiego a niemiecka socjaldemokracja 257

Narodowa Demokracja (do 1904 r.)
Powstanie Ligi Narodowej 259
Liga Narodowa wobec przejściowych sukcesów ugodowców w Królestwie 260
Próby szerszej aktywności trójzaborowej 261
Początki działalności w zaborze pruskim i Galicji 263

Rewolucja 1905-1907 r. w Królestwie Polskim
Polityka caratu i opór społeczeństwa na początku XX w 266
Wybuch rewolucji. Początek 1905 r '267
1 Maja i powstanie czerwcowe 270
Strajk powszechny w październiku i listopadzie 271
Kontrofensywa reakcji. Wybory do I i II Dumy 274
Działalność oświatowa i legalizacja stowarzyszeń 277

Zmiany w układzie sił politycznych w Królestwie Polskim w latach 1905-1914
Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy 279
Rozłam w PPS 280
PPS-Lewica 282
PPS-Frakcja Rewolucyjna 283
Początki ruchu ludowego w Królestwie. Polski Związek Ludowy 284
Siewbiarze i zaraniarze 285
Narodowa Demokracja - głównym ugrupowaniem prawicy 287
Rosyjska orientacja endecji. Od opozycji do rozłamów 288
Ewolucja NZR i NZCh 289
Liberałowie, Chrześcijańska Demokracja, ugodowcy 291
Żydowski ruch robotniczy 292
Polityka rządu w okresie reakcji 292
W przededniu wojny 295

Sytuacja polityczna w- zaborze pruskim w latach 1890-1914
Polityka germanizacyjna. Hakata 297
Ekonomiczny bilans walki narodowej. Polski system kredytowy 298
Aktywność polityczna mieszczaństwa. Wzrost wpływów Narodowej Demokracji 300
Lata 1905^7. Strajk szkolny 302
Przemiany polityczne na Śląsku 303
Polski ruch odrodzenia narodowego na Mazurach
i Warmii. Mazurska Partia Ludowa 304
Polsko-Katolicka Partia Ludowa i ruch młodokaszubski 306
Rola ZZP w ruchu zawodowym. Zerwanie PPS z socjaldemokracją niemiecką 307

Konflikty polityczne w Galicji przed I wojną światową
Era Badeniego 309
Związek Stronnictwa Chłopskiego 311
Stronnictwo Ludowe 311
Walka o powszechne prawo wyborcze w latach 1905-7 313
PSL a konserwatyści. Rozłam 1913 r 315
Narodowa Demokracja w latach 1907-14 317
Bloki polityczne i konflikty narodowościowe 318
Geneza Legionów 320

Emigracja zarobkowa i skupiska polonijne
Migracje drugiej połowy XIX i początków XX w. 323
Polonia w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej 325
Organizacje polonijne 326
Szkolnictwo i prasa 328
Emigracja w Kanadzie, Brazylii i Argentynie 329
Niemcy. Rola Zagłębia Ruhry 331
Inne kraje Europy zachodniej. Rosja 334

Kultura drugiej polowy XIX i początków XX w.
Oświata i nauka 336
Prasa 343
Okres pozytywizmu 344
Okres Młodej Polski 351

Ogólna charakterystyka epoki
Konsekwencje rozbiorów 359
Zmiany gospodarcze 360
Zmiany społeczne 361
Sytuacja polityczna narodu 364
Ruchy społeczne i nurty polityczne 365
Kształtowanie się nowoczesnych nurtów politycznych 368
Polskie społeczeństwo u progu pierwszej wojny światowej 370
Główne tendencje rozwoju kultury i świadomości społecznej 371

Bibliografia 374
Indeks osób 384
Indeks nazw geograficznych i etnicznych 395
Indeks rzeczowy 403