Dane szczegółowe książki

Przedmowa do II wydania .......................................13
Przedmowa do III wydania.......................................14
Słowo od tłumacza..............................................15
Wprowadzenie..................................................16
CZĘŚĆ I Pomaganie
1. Dlaczego pomagamy?..........................................18
Pomoc codzienna a zawodowa............................18
Motywy wyboru zawodu.................................21
Pierwsze rozmowy .....................................22
2. Zachowania wspomagające.....................................24
Wczuwanie się.........................................24
Władza...............................................25
Identyfikacja..........................................26
Projekcja.............................................26
Nagroda i kara ........................................27
Interpretacja..........................................27
Obraz człowieka.......................................28
Pomoc przez zaniechanie................................28
Konfrontacja..........................................29
Odnajdywanie sensu....................................30
Stronniczość ..........................................30
Współczucie...........................................31
3. Definicja i przykłady deformacji osobowości
jako konsekwencji wykonywania zawodu .........................31
Definicja .............................................31
Długotrwałe obciążenie .................................32
Nadmierna identyfikacja................................33
Selektywne spostrzeganie ...............................33
Ślepe plamki..........................................34
7

Zubożenie zainteresowań............................... 34
Jałowość myślenia..................................... 35
Utrwalony odruch i ekspresja ........................... 35
Uczucia na zawołanie.................................. 36
4. Teorie zawodowej deformacji osobowości ....................... 37
Teoria zawodowej deformacji osobowości
oparta na wzmocnieniu ................................ 37
Selekcyjna teoria zawodowej deformacji osobowości ......... 37
Teoria zawodowej deformacji osobowości
oparta na obserwacji społecznej.......................... 38
Teoria zawodowej deformacji osobowości
oparta na społecznym uczeniu się........................ 39
Społeczna teoria zawodowej deformacji osobowości.......... 40
Osobowościowa teoria zawodowej deformacji osobowości..... 41
Obciążeniowa teoria zawodowej deformacji osobowości....... 41
CZĘŚĆ II Obciążenie
5. Obciążenie przez samego siebie ................................ 43
Osobowość terapeuty .................................. 43
„Syndrom terapeuty".................................. 44
Motywacja terapeuty a wybór zawodu .................... 45
Charakterystyczne biograficzne warunki początkowe........ 46
Ideał pomagania...................................... 47
„Dobry" terapeuta .................................... 48
Różnorodność metod................................... 49
Brak dystansu wobec samego siebie ...................... 49
Brak wewnętrznej informacji zwrotnej.................... 51
6. Obciążenie w związku partnerskim,
w rodzinie i kręgu przyjaciół.................................... 52
Atrakcyjność terapeuty................................. 52
Depresyjność i intrapunitywność......................... 53
Nacisk oczekiwań społecznych........................... 54
Fałszywa troska ...................................... 55
7. Obciążenie przez klientów ..................................... 57
Cechy klientów ....................................... 57
Przeniesienie i przeciwprzeniesienie...................... 62
Konflikty ról ......................................... 65
Spostrzeżenia klientów................................. 67
8

8. Obciążenie w zespole współpracowników.........................67
Zbyt liczny zespół współpracowników......................68
Zbyt mały zespół współpracowników ......................69
Niekorzystny skład.....................................69
Brak kontaktu i wsparcia................................70
Brak informacji zwrotnej................................71
Niezgodności koncepcyjne...............................72
Rywalizacja i zazdrość ..................................73
Brak sukcesów ........................................73
Zarządzanie dyrektywne ................................73
Wolontariusze.........................................74
9. Obciążenie przez instytucje......................................75
Niedobór personelu.....................................75
Duża liczba klientów....................................77
Brak instytucjonalnego wsparcia w odniesieniu
do pracy osób pomagających .............................78
Nieskuteczność pracy...................................79
Instytucjonalne konflikty ról.............................80
Brak superwizji........................................82
Obciążenie osoby pomagającej - ocena własna...............83
10. Wypalenie, syndrom wyczerpania...............................85
Definicja i obraz zjawiska................................85
Wskaźniki wypalenia...................................87
Struktura czynników sprzyjających zespołom wypalenia ......87
Etapy rozwoju wypalenia................................89
Sprawdzenie samego siebie ..............................91
11. Obciążenie i wypalenie w różnych zawodach związanych
z pomaganiem ...............................................92
Psychologowie i psychoterapeuci..........................92
Lekarze i personel pomocniczy służby zdrowia ..............95
Nauczyciele i wychowawcy .............................100
Pedagodzy i prawnicy socjalni...........................103
Osoby pomagające ogólnie..............................104
CZĘŚĆ III Zawodowa deformacja osobowości
12. Autodeformacja .............................................107
Paradygmat jako ograniczenie...........................107
Zachłanność w poszukiwaniu metod......................109
9

Sprzedawanie samego siebie ........................... 110
Alienacja i utrata poczucia rzeczywistości ................ 111
Niesamodzielność.................................... 111
Hiperrefleksja i pensum spontaniczności ................. 112
Dewaluacja wartości.................................. 113
Milczenie i gadulstwo................................. 114
13. Deformacja w związku partnerskim, rodzinie i kręgu przyjaciół..... 115
Intensywność przeżyć jako pensum obowiązków........... 116
Rutyna pomagania................................... 117
Język jako broń...................................... 118
Partner jako klient................................... 120
Nieefektywny wgląd.................................. 124
Nadużywanie interpretacji............................. 124
Meandry komunikacji................................. 126
Obciążenie w kręgu znajomych......................... 126
14. Deformacja w kontakcie z klientami ........................... 128
Utrata empatii ...................................... 128
Mechaniczna akceptacja............................... 129
Utechnicznienie konfrontacji........................... 130
Zaburzenie zdolności do oceny.......................... 131
Nadmierna generalizacja rozwiązań..................... 132
Klienci jako „przypadki" .............................. 133
15. Deformacja wśród personelu i w instytucji ..................... 134
Obowiązek poznawania samego siebie ................... 134
Wyjaśnienie relacji jako panaceum ...................... 135
Brak perspektywy grupowej............................ 135
Zahamowania w pełnieniu funkcji kierowniczej............ 136
Standardowe definiowanie problemów................... 137
Niedocenianie wpływów instytucji....................... 138
Nonsens naukowy.................................... 138
16. Zaburzenia w kontaktach z kolegami .......................... 139
Rozwój subkultury ................................... 139
Schematyzm interpretacji ............................. 140
Współzawodnictwo autentyczności ...................... 142
Pozbawione dystansu przekazy emocjonalne.............. 143
Utrata związku z rzeczywistością ....................... 144
Konkurencja paradygmatów ........................... 145

CZĘŚĆ IV Pokonywanie problemów
17. Higiena psychiczna ..........................................147
Definicja............................................148
Problemy kształtowania dnia codziennego.................149
Inicjatywy terapeutyczne...............................152
Codzienna praktyka...................................155
18. Radzenie sobie..............................................157
Definicja ............................................157
Dystans wobec własnych klientów .......................159
Dystans wobec własnego partnera .......................160
Środki zaradcze przy wyczerpaniu .......................161
Nowe decyzje.........................................162
19. Oparcie społeczne...........................................163
Definicja ............................................164
Sposób oddziaływania .................................165
Kwestionariusz badający oparcie społeczne................166
Informacja zwrotna ...................................166
Wspierające narady w zespole koleżeńskim................167
Oparcie społeczne a samopomoc .........................168
20. Superwizja..................................................169
Definicja i obszary działania ............................169
Superwizja w okresie przemian..........................171
Metodyka superwizji ..................................171
Potrzeba superwizji ...................................173
„Dobra" superwizja ...................................174
21. Interwencja w obrębie zespołu i instytucji.......................175
Czynniki pomocy w zespole współpracowników.............176
Autonomia...........................................177
Instytucja a odciążenie.................................178
Realistyczne informacje wstępne.........................179
Zmienność czasu pracy i zakresu obowiązków..............179
Liczba klientów i wielkość grup..........................180
Gościnna praca w innych dziedzinach ....................181
Płatne szkolenia......................................181
Wolny rok albo półrocze................................182
Superwizja...........................................183
Przepływ informacji i wykorzystanie rezerw...............183
Wspólne decydowanie..................................184

CZĘŚĆ V Spotkanie z samym sobą
Aneks 1. Badanie zależności między wiekiem a wyborem zawodu..... 188
Motywacja zawodowa.............................. 188
Aneks 2. Badanie obciążenia i sposobów jego redukcji.............. 190
Aneks 3. Badanie reakcji terapeutów na fikcyjną wypowiedź klienta
lub partnera........................................... 192
Wykład: Psychoterapia a partnerstwo ................ 192
Bibliografia ................................................... 193