Dane szczegółowe książki
Wywiad psychologiczny 2: Wywiad jako spotkanie z człowiekiem / Stemplewska-Żakowicz, Katarzyna (1957-2013); Krejtz, Krzysztof (1975-)
Tytuł
Wywiad psychologiczny 2: Wywiad jako spotkanie z człowiekiem
Wydawnictwo
Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, 2005
Numer wydania
1
ISBN
83-88242-27-X
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
.
Nr tomu
2
Spis treści
pokaż spis treści
Spis treści
Wywiad dziennikarski a wywiad psychologiczny: porównanie - Monika Grzesiak-Feldman 17
1. Rodzaje wywiadu dziennikarskiego 17
2. Strony w wywiadzie psychologicznym i dziennikarskim 18
3. Strategie zdobywania informacji w wywiadzie psychologicznym i dziennikarskim 20
4. Wybrane techniki kierowania rozmową stosowane w obu typach wywiadu 20
5. Opracowanie wywiadu post factum: kryteria i zasady ingerencji w surowy materiał 23
6. Osobisty styl prowadzenia wywiadu 24
7. Zagadnienia etyczne: w imię czyich interesów prowadzony jest wywiad 25
8. Podsumowanie: główne różnice 26
Relacja diagnostyczna - Katarzyna Stemplewska-Żakowicz 27
1. Spotkanie w celu badania 27
2. Badanie a pomaganie - relacja diagnostyczna jako interwencja 28
3. Profesjonalna relacja wymaga kompetencji 30
4. Standardy etyczno-zawodowe 33
4.1. Poszanowanie praw i godności osoby 33
4.2. Odpowiedzialność, prawość i kompetencja 34
5. Etyka w praktyce 34
5.1. Świadoma zgoda jako instrument samostanowienia 34
5.2. Poufność i prywatność 36
5.3. Unikanie konfliktu ról i konfliktu interesów 39
5.4. Utrzymywanie granic w relacji diagnostycznej 43
6. Co jeszcze dzieje się w relacji? 48
7. O pożytkach z samoświadomości 50
Specyfika kontaktu w wywiadzie psychologicznym - Agata Engel-Bernatowicz 54
1. Wskaźniki nawiązania kontaktu 54
1.1. Sposoby definiowania pojęcia „kontakt” 55
1.2. Intrapsychiczne i obserwacyjne wskaźniki kontaktu 55
1.3. Etapy budowania kontaktu 58
1.4. Kontakt pozorny i jego introspekcyjne wskaźniki 60
2. Budowanie kontaktu w relacji diagnostycznej 64
2.1. Zachowania niewerbalne sprzyjające nawiązaniu kontaktu 64
2.2. Ciało i umysł w służbie kontaktu psychologicznego: od zachowań niewerbalnych do parawerbalnych i werbalnych 69
2.3. Odpowiedzialność, kontrola i technika pracy a kontakt psychologiczny 74
3. Rozumienie i budowanie głębokiego kontaktu. Podsumowanie 79
Spotkanie z osobą z innej kultury - Halina Grzymała-Moszczyńska 81
1. Kontakty psychologa z obcokrajowcami 81
2. Kompetencja kulturowa 82
3. Różnice między kulturami 83
4. Jak rozmawiać z osobą z innej kultury? 85
4.1. Kultura A 85
4.2. Kultura B 86
4.3. Kultura C 87
4.4. Kultura D 88
5. Podsumowanie 89
Dylematy etyczne i kontrowersje wokół pierwszego kontaktu klinicysty z pacjentem - Jakub Niedźwiedzki 90
1. Wprowadzenie 90
2. Pierwsze spotkanie - już pomoc czy jeszcze wywiad 91
3. Zaangażowanie osób trzecich w kontakt psychologa z osobą konsultowaną 92
3.1. Fizyczna obecność osób trzecich na spotkaniu z psychologiem 92
3.2. „Obecność” osób trzecich w wyobrażeniach i myślach osoby badanej 95
3.3. Zaangażowanie osób trzecich związane z kontekstem instytucji, w jakiej odbywa się badanie 95
4. Niezawarcie kontraktu terapeutycznego z powodu osobistych problemów terapeuty 96
5. Wątpliwe merytorycznie i etycznie zachowania innych psychologów 97
6. Psycholog - świadek przemocy 99
7. Wnoszenie wątku relacyjnego podczas pierwszych konsultacji 100
8. Zakończenie 100
Kontrakt - Bartosz Zalewski 102
1. Wstęp 102
2. Klient w obcym świecie 103
3. Kontrakt - definicje i kodeksy etyczne 104
3.1. Podstawy prawne - kodeksy etyczne APA i PTP 105
3.2. Psycholog jako praktyk 106
3.3. Psycholog jako badacz 107
3.4. Psycholog w organizacji 108
3.5. Wyjątki od uzyskania świadomej zgody 108
3.6. Słaba strona kodeksów etycznych 109
4. Kontrakt - aspekty psychologiczne 109
4.1. Oczekiwania w postaci historii 109
4.2. Jasna komunikacja 110
4.3. Podmiotowe traktowanie 110
4.4. Współodpowiedzialność 111
4.5. Zgoda na „interwencje” 112
4.6. Szczególne zasady etyczne 113
5. Kontrakt diagnostyczny a kontrakt na terapię 114
5.1. Cele kontraktu diagnostycznego 114
5.2. Cele kontraktu na terapię 115
5.3. Czas i miejsce zawierania kontraktu diagnostycznego 116
5.4. „Nie każdego swoją miarką” 116
6. Kontrakt podczas diagnozy w organizacji 117
7. Kontrakt podczas diagnozy na potrzeby ekspertyzy sądowej 119
8. Kontrakt podczas interwencji kryzysowej 120
9. Kontrakt na badanie metodami standardowymi 121
10. Przykład - kontrakt studencki na prowadzenie wywiadu do celów szkoleniowych 121
10.1. Kogo szukać 121
10.2. Motywacje osób badanych 122
10.3. Motywacje psychologa - altruizm diagnosty 124
10.4. Miejsce i czas badania 124
10.5. Sytuacja osoby badanej 125
10.6. Treść kontraktu 125
10.7. Prawa osoby badanej 126
10.8. Prawa psychologa 127
10.9. Opis badania 128
10.10. Możliwe korzyści osoby badanej, czyli co może dawać wizyta u psychologa 129
11. Psycholog „odczarowany” 130
Instrumenty konwersacyjne. Rozróżnienia, klasyfikacje i badania - Dominika Ustjan 131
1. Wprowadzenie 131
1.1. Sposoby reagowania werbalnego - definicja 131
1.2. Cele pomagania i diagnozowania a sposoby reagowania werbalnego 132
2. Sposoby reagowania werbalnego w kontekście sytuacji pomagania 132
2.1. Wybrane klasyfikacje sposobów reagowania werbalnego 132
2.2. Wspólne kategorie różnych systemów klasyfikacji 135
2.3. Nowa perspektywa - Układ Wymiany Werbalnej 136
2.4. Sposoby reagowania werbalnego w praktyce - przegląd badań 137
2.5. Sposoby reagowania werbalnego terapeuty a reakcje klienta 140
3. Podziały sposobów reagowania werbalnego w kontekście wywiadu diagnostycznego 141
3.1. Podziały interwencji uwzględniające całościowe funkcjonowanie człowieka 142
3.2. Pytania a inne formy interwencji, czyli rozróżnienie sposobów reagowania werbalnego ze względu na ich aspekt formalny 144
3.3. Rozróżnienie typów interwencji uwzględniające postawę diagnosty 147
4. Podsumowanie 151
Pytania i inne instrumenty konwersacyjne. Zastosowania praktyczne podczas wywiadu diagnostycznego - Dominika Ustjan 152
1. Wprowadzenie 152
2. Pytania 152
2.1. Rodzaje pytań 153
2.2. Jedna wypowiedź, wiele rodzajów pytań 162
2.3. Jak modyfikować formę pytania? 163
2.4. Techniki zadawania pytań 165
2.5. Kolejność pytań w obrębie tematu 168
3. Inne techniki konwersacyjne 169
3.1. Minimalna reakcja werbalna 169
3.2. Prośba o rozwinięcie tematu 170
3.3. Parafraza 170
3.4. Klaryfikacja 174
3.5. Odzwierciedlanie uczuć 176
3.6. Podsumowywanie 179
3.7. Informowanie 180
3.8. Milczenie 181
3.9. Kierowanie bezpośrednie 182
4. Jedna wypowiedź, wiele interwencji 182
5. Kilka zasad formułowania interwencji 184
5.1. Język wypowiedzi 184
5.2. Stopień złożoności wypowiedzi 185
5.3. Jednoznaczność wypowiedzi 186
5.4. Znajomość zagadnienia 186
5.5. Ciekawość 186
6. Podsumowanie 187
Opór, praca z oporem - Katarzyna Romanowska 188
1. Wprowadzenie 188
2. Czym jest opór i jak sobie z nim radzić 189
2.1. Definicje oporu w różnych szkołach psychologicznych, jego źródła i funkcje 189
3. Przejawy oporu 197
3.1. Opór towarzyszący kontaktom z psychologiem 197
3.2. Opór pojawiający się w trakcie spotkań z psychologiem 198
3.3. Opór mierzony testami 200
4. Jak sobie radzić z oporem 201
4.1. Różne podejścia - różne sposoby 201
4.2. Przykłady z praktyki psychologicznej 204
5. Informacyjna funkcja oporu 208
6. Jak diagnosta odbiera opór osoby badanej 210
7. Badania nad zjawiskiem oporu 212
7.1. Metody badawcze 212
7.2. Problemy badawcze 213
7.3. Kwestie otwarte 214
Informacje zwrotne - Bartosz Zalewski 215
1. Wstęp 215
2. Cele udzielania informacji zwrotnych 215
2.1. Konteksty udzielania informacji zwrotnych 216
2.2. Użyteczna dla diagnozy osobowości wizja zdrowia psychicznego 216
2.3. Potoczne rozumienie diagnozy 217
2.4. Czy klienci chcą wiedzieć co myślimy? 217
3. Przeżycia psychologów 217
3.1. Wszystko co chcielibyśmy powiedzieć klientom 217
3.2. Potrzeby psychologów 218
3.3. Swoje własne status quo 219
3.4. BHP diagnosty 219
4. Informacja zwrotna w różnych kontekstach 219
5. Jak to robić? 220
5.1. Ogólna forma 221
5.2. Co mówić? 223
5.3. Czego nie mówić? 227
5.4. Jak mówić? 235
6. Podsumowanie 239
Diagnosta jako „instrument własnej pracy” - Agata Engel-Bernatowicz 240
1. Wywiad psychologiczny jako spotkanie dwóch osobowości 240
2. Kim jest „osoba prowadząca wywiad psychologiczny” 241
3. Określanie stylu własnej pracy 243
4. Określamy podłoże naszej motywacji do pracy psychologicznej 246
5. Chwila wstępnej refleksji o osobie, z którą przeprowadzamy wywiad psychologiczny 249
6. Artefakty i samospełniające się proroctwa 250
6.1. Artefakty 251
6.2. Efekt Galatei i efekt Golema 252
6.3. Efekt oczekiwań diagnosty 253
6.4. Poczucie kontroli 254
6.5. Efekt aureoli 255
6.6. Efekt oczekiwań klienta 255
7. Kolejna pułapka - manipulacja w wywiadzie psychologicznym 257
8. Pułapki recypatii 260
9. Stereotypy i uprzedzenia. Pułapki kategoryzowania i etykietowania 261
10. Sugestia 264
11. Jak nastroić instrument? Rozwijanie samoświadomości psychologa 267
Literatura cytowana 270
Indeks nazwisk 282
Indeks rzeczowy 287
Wywiad dziennikarski a wywiad psychologiczny: porównanie - Monika Grzesiak-Feldman 17
1. Rodzaje wywiadu dziennikarskiego 17
2. Strony w wywiadzie psychologicznym i dziennikarskim 18
3. Strategie zdobywania informacji w wywiadzie psychologicznym i dziennikarskim 20
4. Wybrane techniki kierowania rozmową stosowane w obu typach wywiadu 20
5. Opracowanie wywiadu post factum: kryteria i zasady ingerencji w surowy materiał 23
6. Osobisty styl prowadzenia wywiadu 24
7. Zagadnienia etyczne: w imię czyich interesów prowadzony jest wywiad 25
8. Podsumowanie: główne różnice 26
Relacja diagnostyczna - Katarzyna Stemplewska-Żakowicz 27
1. Spotkanie w celu badania 27
2. Badanie a pomaganie - relacja diagnostyczna jako interwencja 28
3. Profesjonalna relacja wymaga kompetencji 30
4. Standardy etyczno-zawodowe 33
4.1. Poszanowanie praw i godności osoby 33
4.2. Odpowiedzialność, prawość i kompetencja 34
5. Etyka w praktyce 34
5.1. Świadoma zgoda jako instrument samostanowienia 34
5.2. Poufność i prywatność 36
5.3. Unikanie konfliktu ról i konfliktu interesów 39
5.4. Utrzymywanie granic w relacji diagnostycznej 43
6. Co jeszcze dzieje się w relacji? 48
7. O pożytkach z samoświadomości 50
Specyfika kontaktu w wywiadzie psychologicznym - Agata Engel-Bernatowicz 54
1. Wskaźniki nawiązania kontaktu 54
1.1. Sposoby definiowania pojęcia „kontakt” 55
1.2. Intrapsychiczne i obserwacyjne wskaźniki kontaktu 55
1.3. Etapy budowania kontaktu 58
1.4. Kontakt pozorny i jego introspekcyjne wskaźniki 60
2. Budowanie kontaktu w relacji diagnostycznej 64
2.1. Zachowania niewerbalne sprzyjające nawiązaniu kontaktu 64
2.2. Ciało i umysł w służbie kontaktu psychologicznego: od zachowań niewerbalnych do parawerbalnych i werbalnych 69
2.3. Odpowiedzialność, kontrola i technika pracy a kontakt psychologiczny 74
3. Rozumienie i budowanie głębokiego kontaktu. Podsumowanie 79
Spotkanie z osobą z innej kultury - Halina Grzymała-Moszczyńska 81
1. Kontakty psychologa z obcokrajowcami 81
2. Kompetencja kulturowa 82
3. Różnice między kulturami 83
4. Jak rozmawiać z osobą z innej kultury? 85
4.1. Kultura A 85
4.2. Kultura B 86
4.3. Kultura C 87
4.4. Kultura D 88
5. Podsumowanie 89
Dylematy etyczne i kontrowersje wokół pierwszego kontaktu klinicysty z pacjentem - Jakub Niedźwiedzki 90
1. Wprowadzenie 90
2. Pierwsze spotkanie - już pomoc czy jeszcze wywiad 91
3. Zaangażowanie osób trzecich w kontakt psychologa z osobą konsultowaną 92
3.1. Fizyczna obecność osób trzecich na spotkaniu z psychologiem 92
3.2. „Obecność” osób trzecich w wyobrażeniach i myślach osoby badanej 95
3.3. Zaangażowanie osób trzecich związane z kontekstem instytucji, w jakiej odbywa się badanie 95
4. Niezawarcie kontraktu terapeutycznego z powodu osobistych problemów terapeuty 96
5. Wątpliwe merytorycznie i etycznie zachowania innych psychologów 97
6. Psycholog - świadek przemocy 99
7. Wnoszenie wątku relacyjnego podczas pierwszych konsultacji 100
8. Zakończenie 100
Kontrakt - Bartosz Zalewski 102
1. Wstęp 102
2. Klient w obcym świecie 103
3. Kontrakt - definicje i kodeksy etyczne 104
3.1. Podstawy prawne - kodeksy etyczne APA i PTP 105
3.2. Psycholog jako praktyk 106
3.3. Psycholog jako badacz 107
3.4. Psycholog w organizacji 108
3.5. Wyjątki od uzyskania świadomej zgody 108
3.6. Słaba strona kodeksów etycznych 109
4. Kontrakt - aspekty psychologiczne 109
4.1. Oczekiwania w postaci historii 109
4.2. Jasna komunikacja 110
4.3. Podmiotowe traktowanie 110
4.4. Współodpowiedzialność 111
4.5. Zgoda na „interwencje” 112
4.6. Szczególne zasady etyczne 113
5. Kontrakt diagnostyczny a kontrakt na terapię 114
5.1. Cele kontraktu diagnostycznego 114
5.2. Cele kontraktu na terapię 115
5.3. Czas i miejsce zawierania kontraktu diagnostycznego 116
5.4. „Nie każdego swoją miarką” 116
6. Kontrakt podczas diagnozy w organizacji 117
7. Kontrakt podczas diagnozy na potrzeby ekspertyzy sądowej 119
8. Kontrakt podczas interwencji kryzysowej 120
9. Kontrakt na badanie metodami standardowymi 121
10. Przykład - kontrakt studencki na prowadzenie wywiadu do celów szkoleniowych 121
10.1. Kogo szukać 121
10.2. Motywacje osób badanych 122
10.3. Motywacje psychologa - altruizm diagnosty 124
10.4. Miejsce i czas badania 124
10.5. Sytuacja osoby badanej 125
10.6. Treść kontraktu 125
10.7. Prawa osoby badanej 126
10.8. Prawa psychologa 127
10.9. Opis badania 128
10.10. Możliwe korzyści osoby badanej, czyli co może dawać wizyta u psychologa 129
11. Psycholog „odczarowany” 130
Instrumenty konwersacyjne. Rozróżnienia, klasyfikacje i badania - Dominika Ustjan 131
1. Wprowadzenie 131
1.1. Sposoby reagowania werbalnego - definicja 131
1.2. Cele pomagania i diagnozowania a sposoby reagowania werbalnego 132
2. Sposoby reagowania werbalnego w kontekście sytuacji pomagania 132
2.1. Wybrane klasyfikacje sposobów reagowania werbalnego 132
2.2. Wspólne kategorie różnych systemów klasyfikacji 135
2.3. Nowa perspektywa - Układ Wymiany Werbalnej 136
2.4. Sposoby reagowania werbalnego w praktyce - przegląd badań 137
2.5. Sposoby reagowania werbalnego terapeuty a reakcje klienta 140
3. Podziały sposobów reagowania werbalnego w kontekście wywiadu diagnostycznego 141
3.1. Podziały interwencji uwzględniające całościowe funkcjonowanie człowieka 142
3.2. Pytania a inne formy interwencji, czyli rozróżnienie sposobów reagowania werbalnego ze względu na ich aspekt formalny 144
3.3. Rozróżnienie typów interwencji uwzględniające postawę diagnosty 147
4. Podsumowanie 151
Pytania i inne instrumenty konwersacyjne. Zastosowania praktyczne podczas wywiadu diagnostycznego - Dominika Ustjan 152
1. Wprowadzenie 152
2. Pytania 152
2.1. Rodzaje pytań 153
2.2. Jedna wypowiedź, wiele rodzajów pytań 162
2.3. Jak modyfikować formę pytania? 163
2.4. Techniki zadawania pytań 165
2.5. Kolejność pytań w obrębie tematu 168
3. Inne techniki konwersacyjne 169
3.1. Minimalna reakcja werbalna 169
3.2. Prośba o rozwinięcie tematu 170
3.3. Parafraza 170
3.4. Klaryfikacja 174
3.5. Odzwierciedlanie uczuć 176
3.6. Podsumowywanie 179
3.7. Informowanie 180
3.8. Milczenie 181
3.9. Kierowanie bezpośrednie 182
4. Jedna wypowiedź, wiele interwencji 182
5. Kilka zasad formułowania interwencji 184
5.1. Język wypowiedzi 184
5.2. Stopień złożoności wypowiedzi 185
5.3. Jednoznaczność wypowiedzi 186
5.4. Znajomość zagadnienia 186
5.5. Ciekawość 186
6. Podsumowanie 187
Opór, praca z oporem - Katarzyna Romanowska 188
1. Wprowadzenie 188
2. Czym jest opór i jak sobie z nim radzić 189
2.1. Definicje oporu w różnych szkołach psychologicznych, jego źródła i funkcje 189
3. Przejawy oporu 197
3.1. Opór towarzyszący kontaktom z psychologiem 197
3.2. Opór pojawiający się w trakcie spotkań z psychologiem 198
3.3. Opór mierzony testami 200
4. Jak sobie radzić z oporem 201
4.1. Różne podejścia - różne sposoby 201
4.2. Przykłady z praktyki psychologicznej 204
5. Informacyjna funkcja oporu 208
6. Jak diagnosta odbiera opór osoby badanej 210
7. Badania nad zjawiskiem oporu 212
7.1. Metody badawcze 212
7.2. Problemy badawcze 213
7.3. Kwestie otwarte 214
Informacje zwrotne - Bartosz Zalewski 215
1. Wstęp 215
2. Cele udzielania informacji zwrotnych 215
2.1. Konteksty udzielania informacji zwrotnych 216
2.2. Użyteczna dla diagnozy osobowości wizja zdrowia psychicznego 216
2.3. Potoczne rozumienie diagnozy 217
2.4. Czy klienci chcą wiedzieć co myślimy? 217
3. Przeżycia psychologów 217
3.1. Wszystko co chcielibyśmy powiedzieć klientom 217
3.2. Potrzeby psychologów 218
3.3. Swoje własne status quo 219
3.4. BHP diagnosty 219
4. Informacja zwrotna w różnych kontekstach 219
5. Jak to robić? 220
5.1. Ogólna forma 221
5.2. Co mówić? 223
5.3. Czego nie mówić? 227
5.4. Jak mówić? 235
6. Podsumowanie 239
Diagnosta jako „instrument własnej pracy” - Agata Engel-Bernatowicz 240
1. Wywiad psychologiczny jako spotkanie dwóch osobowości 240
2. Kim jest „osoba prowadząca wywiad psychologiczny” 241
3. Określanie stylu własnej pracy 243
4. Określamy podłoże naszej motywacji do pracy psychologicznej 246
5. Chwila wstępnej refleksji o osobie, z którą przeprowadzamy wywiad psychologiczny 249
6. Artefakty i samospełniające się proroctwa 250
6.1. Artefakty 251
6.2. Efekt Galatei i efekt Golema 252
6.3. Efekt oczekiwań diagnosty 253
6.4. Poczucie kontroli 254
6.5. Efekt aureoli 255
6.6. Efekt oczekiwań klienta 255
7. Kolejna pułapka - manipulacja w wywiadzie psychologicznym 257
8. Pułapki recypatii 260
9. Stereotypy i uprzedzenia. Pułapki kategoryzowania i etykietowania 261
10. Sugestia 264
11. Jak nastroić instrument? Rozwijanie samoświadomości psychologa 267
Literatura cytowana 270
Indeks nazwisk 282
Indeks rzeczowy 287