Dane szczegółowe książki
Historia filozofii. T. 3, Od Ockhama do Suáreza / Copleston, Frederick (1907-1994); Zalewski, Sylwester; Bednarek, Henryk
Tytuł
Historia filozofii. T. 3, Od Ockhama do Suáreza
Tytuł oryginału
"A history of philosophy". Vol. 3, Ockham to Suárez
Wydawnictwo
Warszawa: Pax, 2004
Numer wydania
2
ISBN
8321116949; 8321116973
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Przedmowa.
Rozdział I. Wprowadzenie.
Wiek trzynasty - Wiek czternasty jako przeciwieństwo wieku trzynastego - Filozofie renesansu - Odrodzenie scholastyki 17
CZĘŚĆ I WIEK CZTERNASTY
Rozdział II. Durandus i Piotr Auriol 27
Jakub z Metzu - Durandus - Piotr Auriol - Henryk z Harclay - Stosunek tych myślicieli do ockhamizmu
Rozdział III. Ockham (1) Życie - Dzieła - Jedność myśli 43
Rozdział IV. Ockham (2) 48
Ockham i metafizyka istot - Piotr Hiszpan i logika terministyczna - Logika Ockhama i teoria uniwersaliów - Realna i racjonalna nauka - Prawdy konieczne i dowód
Rozdział V. Ockham (3) Poznanie intuicyjne - Bóg ma władzę wywoływania intuicyjnego "poznania" przedmiotu nie istniejącego - Przygodność porządku świata - Relacje - Przyczynowość- Ruch i czas - Konkluzja 59
Rozdział VI. Ockham (4) 72
Przedmiot materialny metafizyki - Jednoznaczne pojęcie bytu - Istnienie Boga - Boże poznanie przyszłych zdarzeń przygodnych - Wola i wszechmoc Boga
Rozdział VII. Ockham (5) 89
Nie można dowieść w sposób filozoficzny, że niematerialna i niezniszczalna dusza jest form'l ciala - Wielość realnie różnych form w człowieku - Rozumna dusza nie ma realnie różnych władz - Osoba ludzka - Wolność - Ockhama teoria etyczna
Rozdział VIII. Ockham (6)
Spór o ubóstwo ewangeliczne i doktryna praw naturalnych - Władza polityczna nie pochodzi od władzy duchowej - Stosunek ludzi do swojego władcy - W jakim stopniu polityczne idee Ockhama były nowatorskie i rewolucyjne? - Miejsce papieża w Kościele 102
447
Rozdział IX. Ruch ockhamistyczny: Jan z Mirecourt i Mikołaj z Autrecourt Ruch ockhamistyczny czy nominalistyczny - Jan z Mirecourt - Mikołaj z Autrecourt
- Nominalizm na uniwersytetach - Uwagi końcowe
Rozdział X. Ruch naukowy. Nauki fizykalne w wiekach XIII i XIV - Zagadnienie ruchu; impet i grawitacja - Mikołaj z Oresme; hipoteza ruchu obrotowego Ziemi - Możliwość innych światów - Niektóre implikacje naukowe nominalizmu; implikacje teorii impetu
111
136
Rozdział XI. Marsyliusz z Padwy. , Kościół i państwo, teoria i praktyka - Życie Marsyliusza - Wrogi stosunek do roszczeń papieskich - Natura państwa i prawa - Władza ustawodawcza i wykonawcza - Jurysdykcja kościelna - Marsyliusz a "awerroizm" - Defensor pacis i jego wpływ 148
Rozdział XII. Mistycyzm spekulatywny. Pisma mistyczne w wieku XIV - Eckhart - Tauler - Błogosławiony Henryk Suzo - Ruysbroeck - Dionizy Kartuz - Niemiecka spekulacja mistyczna - Gerson 159
CZĘŚĆ II. FILOZOFIA RENESANSU
Rozdział XIII. Odrodzenie się platonizmu. Renesans włoski - Renesans północny - Odrodzenie się platonizmu
183
Rozdział XIV. Arystotelizm. Krytycy logiki arystotelesowskiej - Arystotelizm - Stoicyzm i sceptycyzm 191
Rozdział XV. Mikołaj Kuzańczyk 1.
Życie i dzieła - Wpływ głównej idei Mikołaja na jego działalność praktyczną - Coincidentia oppositorum - "Uczona niewiedza" - Stosunek Boga do świata - "Nieskończoność" świata - System świata i dusza świata - Człowiek mikrokosmosem; Chrystus - Pokrewieństwa filozoficzne Mikołaja 202
Rozdział XVI. Filozofia przyrody (1) , Uwagi ogólne - Girolamo Cardano - Bernardino Telesio - Francesco Patrizzi - Tommaso Campanella - Giordano Bruno - Pierre Gassendi 216
Rozdział XVII. Filozofia przyrody (2) Agrippa von Nettesheim - Paracelsus - Dwaj Helmontowie i Valentine Weigel - Jakub Bóhme - Uwagi ogólne
- Sebastian Franck 230
Rozdział XVIII. Ruch naukowy renesansu. Uwagi ogólne o wpływie nauki na filozofię - Nauka renesansu: empiryczne podstawy nauki, kontrolowany eksperyment, hipotezy i astronomia, matematyka, mechanistyczny pogląd na świat - Wpływ nauki renesansu na filozofię 238
Rozdział XIX. Franciszek Bacon. , Angielska filozofia renesansu - Życie i pisma Bacona - Klasyfikacja nauk - Indukcja i "idole"
251
448
Rozdział XX. Filozofia polityczna. Uwagi ogólne - Niccoló Machiavelli - Święty Tomasz More - Richard Hooker - Jan Bodin - Jan Althusius - Hugo Grocjusz
266
CZĘŚĆ III. SCHOLAS1YKA W OKRESIE RENESANSU
Rozdział XXI. Przegląd ogólny.
Odrodzenie scholastyki - Pisarze dominikańscy przed Soborem Trydenckim; Kajetan - Póiniejsi pisarze dominikańscy i jezuiccy - Spór między dominikanami a jezuitami na temat łaski i wolnej woli - "Wykłady filozoficzne" zastępują komentarze do Arystotelesa - Teoria polityczna i prawna
289
I). A
Rozdział XXII. Franciszek Suarez (1) Życie i dzieła - Budowa i podziały Disputationes metapbysicae- Metafizyka jako nauka o bycie - Pojęcie bytu - Atrybuty bytu - Jednostkowienie - Ana]ogia - Istnienie Boga - Natura Boga - Istota i istnienie - Substancja i przypadłość - Sposoby - Ilość - Relacje - Entia rationis - Uwagi ogólne - Etienne Gilson o Suarezie
304
Rozdział XXIII. Franciszek Suarez (2) 327
Filozofia prawa a teologia - Definicja prawa - Prawo przedmiotowe (lex) i prawo podmiotowe (jus) - Konieczność prawa - Prawo wieczne - Prawo naturalne - Nakazy prawa naturalnego - Nieznajomość prawa naturalnego - Prawo narodów - SpołeczR, ność polityczna, wladza naj wyższa i rząd - Teoria umowy w ujęciu Suareza - Usunięcie :.(~ tyranów - Prawo karne - Zawieszenie praw ludzkich - Zwyczaj - Kościół i państwo
. - Wojna
: Rozdział XXIV. Krótki przegląd trzech pierwszych tomów.
Filozofia grecka; kosmologie przedsokratejskie i odkrycie Natury; Platona teoria form a idea Boga; Arystoteles i wyjaśnienie zmiany i ruchu; neoplatonizm i chrześcijaństwo " Znaczenie odkrycia Arystotelesa dla filozofii średniowiecznej - Filozofia i teologia \, - Narodziny nauki
351
Dodatek I. Honorowe tytuły nadawane filozofom, których poglądy omawiano w tym tomie. '»); ,'
366
Dodatek II. Krótka bibliografia.
. 9t. Skorowidz osób.
Skorowidz rzeczy.
367 409 419
Rozdział I. Wprowadzenie.
Wiek trzynasty - Wiek czternasty jako przeciwieństwo wieku trzynastego - Filozofie renesansu - Odrodzenie scholastyki 17
CZĘŚĆ I WIEK CZTERNASTY
Rozdział II. Durandus i Piotr Auriol 27
Jakub z Metzu - Durandus - Piotr Auriol - Henryk z Harclay - Stosunek tych myślicieli do ockhamizmu
Rozdział III. Ockham (1) Życie - Dzieła - Jedność myśli 43
Rozdział IV. Ockham (2) 48
Ockham i metafizyka istot - Piotr Hiszpan i logika terministyczna - Logika Ockhama i teoria uniwersaliów - Realna i racjonalna nauka - Prawdy konieczne i dowód
Rozdział V. Ockham (3) Poznanie intuicyjne - Bóg ma władzę wywoływania intuicyjnego "poznania" przedmiotu nie istniejącego - Przygodność porządku świata - Relacje - Przyczynowość- Ruch i czas - Konkluzja 59
Rozdział VI. Ockham (4) 72
Przedmiot materialny metafizyki - Jednoznaczne pojęcie bytu - Istnienie Boga - Boże poznanie przyszłych zdarzeń przygodnych - Wola i wszechmoc Boga
Rozdział VII. Ockham (5) 89
Nie można dowieść w sposób filozoficzny, że niematerialna i niezniszczalna dusza jest form'l ciala - Wielość realnie różnych form w człowieku - Rozumna dusza nie ma realnie różnych władz - Osoba ludzka - Wolność - Ockhama teoria etyczna
Rozdział VIII. Ockham (6)
Spór o ubóstwo ewangeliczne i doktryna praw naturalnych - Władza polityczna nie pochodzi od władzy duchowej - Stosunek ludzi do swojego władcy - W jakim stopniu polityczne idee Ockhama były nowatorskie i rewolucyjne? - Miejsce papieża w Kościele 102
447
Rozdział IX. Ruch ockhamistyczny: Jan z Mirecourt i Mikołaj z Autrecourt Ruch ockhamistyczny czy nominalistyczny - Jan z Mirecourt - Mikołaj z Autrecourt
- Nominalizm na uniwersytetach - Uwagi końcowe
Rozdział X. Ruch naukowy. Nauki fizykalne w wiekach XIII i XIV - Zagadnienie ruchu; impet i grawitacja - Mikołaj z Oresme; hipoteza ruchu obrotowego Ziemi - Możliwość innych światów - Niektóre implikacje naukowe nominalizmu; implikacje teorii impetu
111
136
Rozdział XI. Marsyliusz z Padwy. , Kościół i państwo, teoria i praktyka - Życie Marsyliusza - Wrogi stosunek do roszczeń papieskich - Natura państwa i prawa - Władza ustawodawcza i wykonawcza - Jurysdykcja kościelna - Marsyliusz a "awerroizm" - Defensor pacis i jego wpływ 148
Rozdział XII. Mistycyzm spekulatywny. Pisma mistyczne w wieku XIV - Eckhart - Tauler - Błogosławiony Henryk Suzo - Ruysbroeck - Dionizy Kartuz - Niemiecka spekulacja mistyczna - Gerson 159
CZĘŚĆ II. FILOZOFIA RENESANSU
Rozdział XIII. Odrodzenie się platonizmu. Renesans włoski - Renesans północny - Odrodzenie się platonizmu
183
Rozdział XIV. Arystotelizm. Krytycy logiki arystotelesowskiej - Arystotelizm - Stoicyzm i sceptycyzm 191
Rozdział XV. Mikołaj Kuzańczyk 1.
Życie i dzieła - Wpływ głównej idei Mikołaja na jego działalność praktyczną - Coincidentia oppositorum - "Uczona niewiedza" - Stosunek Boga do świata - "Nieskończoność" świata - System świata i dusza świata - Człowiek mikrokosmosem; Chrystus - Pokrewieństwa filozoficzne Mikołaja 202
Rozdział XVI. Filozofia przyrody (1) , Uwagi ogólne - Girolamo Cardano - Bernardino Telesio - Francesco Patrizzi - Tommaso Campanella - Giordano Bruno - Pierre Gassendi 216
Rozdział XVII. Filozofia przyrody (2) Agrippa von Nettesheim - Paracelsus - Dwaj Helmontowie i Valentine Weigel - Jakub Bóhme - Uwagi ogólne
- Sebastian Franck 230
Rozdział XVIII. Ruch naukowy renesansu. Uwagi ogólne o wpływie nauki na filozofię - Nauka renesansu: empiryczne podstawy nauki, kontrolowany eksperyment, hipotezy i astronomia, matematyka, mechanistyczny pogląd na świat - Wpływ nauki renesansu na filozofię 238
Rozdział XIX. Franciszek Bacon. , Angielska filozofia renesansu - Życie i pisma Bacona - Klasyfikacja nauk - Indukcja i "idole"
251
448
Rozdział XX. Filozofia polityczna. Uwagi ogólne - Niccoló Machiavelli - Święty Tomasz More - Richard Hooker - Jan Bodin - Jan Althusius - Hugo Grocjusz
266
CZĘŚĆ III. SCHOLAS1YKA W OKRESIE RENESANSU
Rozdział XXI. Przegląd ogólny.
Odrodzenie scholastyki - Pisarze dominikańscy przed Soborem Trydenckim; Kajetan - Póiniejsi pisarze dominikańscy i jezuiccy - Spór między dominikanami a jezuitami na temat łaski i wolnej woli - "Wykłady filozoficzne" zastępują komentarze do Arystotelesa - Teoria polityczna i prawna
289
I). A
Rozdział XXII. Franciszek Suarez (1) Życie i dzieła - Budowa i podziały Disputationes metapbysicae- Metafizyka jako nauka o bycie - Pojęcie bytu - Atrybuty bytu - Jednostkowienie - Ana]ogia - Istnienie Boga - Natura Boga - Istota i istnienie - Substancja i przypadłość - Sposoby - Ilość - Relacje - Entia rationis - Uwagi ogólne - Etienne Gilson o Suarezie
304
Rozdział XXIII. Franciszek Suarez (2) 327
Filozofia prawa a teologia - Definicja prawa - Prawo przedmiotowe (lex) i prawo podmiotowe (jus) - Konieczność prawa - Prawo wieczne - Prawo naturalne - Nakazy prawa naturalnego - Nieznajomość prawa naturalnego - Prawo narodów - SpołeczR, ność polityczna, wladza naj wyższa i rząd - Teoria umowy w ujęciu Suareza - Usunięcie :.(~ tyranów - Prawo karne - Zawieszenie praw ludzkich - Zwyczaj - Kościół i państwo
. - Wojna
: Rozdział XXIV. Krótki przegląd trzech pierwszych tomów.
Filozofia grecka; kosmologie przedsokratejskie i odkrycie Natury; Platona teoria form a idea Boga; Arystoteles i wyjaśnienie zmiany i ruchu; neoplatonizm i chrześcijaństwo " Znaczenie odkrycia Arystotelesa dla filozofii średniowiecznej - Filozofia i teologia \, - Narodziny nauki
351
Dodatek I. Honorowe tytuły nadawane filozofom, których poglądy omawiano w tym tomie. '»); ,'
366
Dodatek II. Krótka bibliografia.
. 9t. Skorowidz osób.
Skorowidz rzeczy.
367 409 419