Dane szczegółowe książki
Krótka historia Portugalii / Saraiva, José Hermano; Łukaszyk, Ewa (1972-)
Tytuł
Krótka historia Portugalii
Tytuł oryginału
História concisa de Portugal
Wydawnictwo
Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2000
ISBN
8370526721
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Do czytelnika ... 11
POCZĄTKI ...
1. Podłoże prehistoryczne ... 13
2. Okupacja rzymska i jej wymiar cywilizacyjny ... 19
3. Inwazje barbarzyńskie. Królestwo Swewów ... 24
4. Wizygoci ... 26
5. Maurowie ... 29
6. Dezorganizacja ośrodków miejskich. Rady sąsiedzkie ... 33
7. Rekonkwista ... 35
8. Nowe królestwa i hrabstwa. Hrabstwo Portugalii ... 38
1128-1223: WYBICIE SIĘ NA NIEZALEŻNOŚĆ I ORGANIZACJA PAŃSTWA
1. Polityczny proces zdobywania niezależności ... 42
2. Ludność a sprawa niezależności ... 46
3. Zdobywanie terytorium ... 49
4. Bitwa pod Ourique: fakty i mit ... 52
5. Społeczeństwo stanowe ... 55
a) Kler
b) Rycerstwo (szlachta)
c) Pospólstwo
d) Chłopi zależni
e) Niewolnicy
6. Obyczajowość rycerska ... 60
7. Fortuna feudała w XIII wieku ... 63
8. Produkcja, handel i pieniądz ... 66
9. "Plan inwestycyjny" z XII wieku ... 71
10. Kultura: jej sprzeczności i upadek ... 73
a) Kultura chrześcijańska
b) Kultura arabska
c) Kultura żydowska
1223-1385: POSTĘP A KONFLIKTY SPOŁECZNE
1. Wojna domowa 1211-1216. Pierwsze prawa pisane ... 80
2. Anarchia feudalna i wydarzenia 1245-1247 ... 83
3. Wojna domowa 1320-1324. Epoka Alfonsa IV ... 86
4. Polityka zagraniczna. Dramat Inês de Castro ... 88
5. Postępy ekonomii monetarnej ... 92
6. Wielcy i mali ... 95
7. Czarna śmierć i rynek pracy ... 100
8. Metamorfozy kultury ... 103
a) Zmierzch liryki i początki historii
b) Literatura ustna
c) Kultura religijna. Styl gotycki
9. Początki uniwersytetu ... 109
10. Kryzysy końca wieku: panowanie Fernanda ... 114
11. Kryzys 1383-1385 ... 117
1385-1498: ROZWIĄZANIE ATLANTYCKIE
1. Wydarzenia polityczne ... 123
a) Od zwycięstwa mieszczaństwa do tryumfu króla
b) Ceuta i polityka afrykańska
c) Regencja Dom Pedra
d) Alfons V
e) Korona w walce z feudałami
2. Kwestia żydowska ... 132
3. Przyczyny ekspansji morskiej ... 133
4. Wyspy ... 138
5. Poznawanie wybrzeża afrykańskiego ... 140
6. Traktat w Tordesilhas ... 145
7. Podróż Vasco da Gamy ... 146
8. Gospodarka i społeczeństwo ... 147
9. Portugalskie odrodzenie w XV wieku ... 150
1498-1580: MONOPOL W HANDLU Z ORIENTEM
1. Imperium i Zloty Wiek manueliński ... 155
2. Portugalczycy w Azji ... 158
3. Odkrycie i kolonizacja Brazylii ... 163
4. Trudności ... 168
5. Panowanie Sebastiana. Alcacer Quibir ... 170
6. Kryzys lat 1578-1580 ... 173
7. Sebastianizm ... 177
8. Kultura: ekspansja, europeizacja, elityzacja, Inkwizycja ... 182
a) Ekspansja kulturalna
b) Modele europejskie
c) Kultura łacinników
d) Inkwizycja
9. Świadomość epicka i jej metamorfozy ... 189
10. Zyski i straty handlu korzennego ... 193
11. Społeczne konsekwencje ekspansji ... 198
1580-1668 PANOWANIE FILIPOWI RESTAURACJA
1. Statut filipiński ... 205
2. Niezwyciężona Armada ... 207
3. Stabilność i rozpad ... 208
4. Rewolta w 1637 ... 210
5. Restauracja ... 212
6. Wojna Restauracji 214
7. Zamach stanu w 1667 i zawarcie pokoju ... 217
8. Dyplomacja Restauracji ... 219
9. Wielkie fortele kultury ... 222
a) Dekadencja
b) Szkolnictwo jezuickie
c) Kult formy i Kabała
d) Wiara w cudowny charakter zjawisk
e) Patriotyzm a historia
f) Zdobnictwo świątyń: talha dourada i azulejo
1668-1777: ABSOLUTYZM
1. Monarchia absolutna ... 231
2. Wojna o sukcesję hiszpańską ... 235
3. Załamanie gospodarcze ... 238
4. Próba reformy merkantylistycznej ... 240
5. Brazylijskie złoto ... 244
6. Epoka Jana V ... 245
7. Kontakty kulturalne i aspiracje reformatorskie ... 251
8. Reformy Pombala ... 253
a) Markiz de Pombal
b) Trzęsienie ziemi i nowa Lizbona
c) Przełamanie oporu
d) Reformy
9. Polemika wokół Pombala ... 263
1777-1820: ZMIERZCH STAREGO REŻIMU
1. Viradeira. Panowanie Marii ... 267
2. Portugalia a kryzys europejski ... 270
3. Inwazje francuskie ... 274
4. Dwór w Brazylii ... 281
5. Ruch liberalny ... 283
1820-1910: MONARCHIA KONSTYTUCYJNA
1. Vintismo i konstytucja z roku 1822 ... 288
2. Niepodległość Brazylii ... 290
3. Powrót do absolutyzmu ... 292
4. Wojna domowa ... 295
5. Kraj w roku 1834 ... 298
6. Prawodawstwo liberalne. Likwidacja anachronizmów 300
a) Prawodawstwo Mouzinha da Silveira
b) Kasata zakonów
i sprzedaż dóbr kościelnych
c) Kwestia municypiów
d) Kodeks cywilny
7. Niestabilność: setembryści i kartyści ... 307
8. Maria da Fonte i Patuleia ... 311
9. Stabilizacja polityczna: Odnowienie, rotatywizm, kacykostwo ... 313
10. Rozwój ekonomiczny: postępy i zwichnięcia ... 317
a) Fazy ewolucji
b) Fontismo i polityka rozbudowy sieci komunikacyjnej
c) Komercjalizacja rolnictwa i wzrost klasy średniej
d) Chłopi: ucieczka do miast i emigracja do Brazylii
11. Kultura w miastach i na prowincji ... 330
a) Romantyzm
b) Rozwój prasy
c) Oświata i analfabetyzm
d) Sztuki piękne
e) "Pokolenie 1870"
12. Zmierzch imperium ... 347
a) Ostatni projekt imperialny
b) Zniesienie niewolnictwa.
c) Sprawa ujścia rzeki Kongo
d) Konferencja berlińska i "różowa mapa"
e) Ultimatum
1910-1974: REPUBLIKA
1. Ruch republikański ... 356
2. Od 5 października do 28 maja ... 360
3. Dyktatura i Nowe Państwo ... 367
DOPISEK W ROKU 1992 379
a) Sprzeczności rewolucji
b) Epizody rewolucyjne
c) Normalizacja konstytucyjna
d) Wycofanie się z Afryki i wejście do Europy
POCZĄTKI ...
1. Podłoże prehistoryczne ... 13
2. Okupacja rzymska i jej wymiar cywilizacyjny ... 19
3. Inwazje barbarzyńskie. Królestwo Swewów ... 24
4. Wizygoci ... 26
5. Maurowie ... 29
6. Dezorganizacja ośrodków miejskich. Rady sąsiedzkie ... 33
7. Rekonkwista ... 35
8. Nowe królestwa i hrabstwa. Hrabstwo Portugalii ... 38
1128-1223: WYBICIE SIĘ NA NIEZALEŻNOŚĆ I ORGANIZACJA PAŃSTWA
1. Polityczny proces zdobywania niezależności ... 42
2. Ludność a sprawa niezależności ... 46
3. Zdobywanie terytorium ... 49
4. Bitwa pod Ourique: fakty i mit ... 52
5. Społeczeństwo stanowe ... 55
a) Kler
b) Rycerstwo (szlachta)
c) Pospólstwo
d) Chłopi zależni
e) Niewolnicy
6. Obyczajowość rycerska ... 60
7. Fortuna feudała w XIII wieku ... 63
8. Produkcja, handel i pieniądz ... 66
9. "Plan inwestycyjny" z XII wieku ... 71
10. Kultura: jej sprzeczności i upadek ... 73
a) Kultura chrześcijańska
b) Kultura arabska
c) Kultura żydowska
1223-1385: POSTĘP A KONFLIKTY SPOŁECZNE
1. Wojna domowa 1211-1216. Pierwsze prawa pisane ... 80
2. Anarchia feudalna i wydarzenia 1245-1247 ... 83
3. Wojna domowa 1320-1324. Epoka Alfonsa IV ... 86
4. Polityka zagraniczna. Dramat Inês de Castro ... 88
5. Postępy ekonomii monetarnej ... 92
6. Wielcy i mali ... 95
7. Czarna śmierć i rynek pracy ... 100
8. Metamorfozy kultury ... 103
a) Zmierzch liryki i początki historii
b) Literatura ustna
c) Kultura religijna. Styl gotycki
9. Początki uniwersytetu ... 109
10. Kryzysy końca wieku: panowanie Fernanda ... 114
11. Kryzys 1383-1385 ... 117
1385-1498: ROZWIĄZANIE ATLANTYCKIE
1. Wydarzenia polityczne ... 123
a) Od zwycięstwa mieszczaństwa do tryumfu króla
b) Ceuta i polityka afrykańska
c) Regencja Dom Pedra
d) Alfons V
e) Korona w walce z feudałami
2. Kwestia żydowska ... 132
3. Przyczyny ekspansji morskiej ... 133
4. Wyspy ... 138
5. Poznawanie wybrzeża afrykańskiego ... 140
6. Traktat w Tordesilhas ... 145
7. Podróż Vasco da Gamy ... 146
8. Gospodarka i społeczeństwo ... 147
9. Portugalskie odrodzenie w XV wieku ... 150
1498-1580: MONOPOL W HANDLU Z ORIENTEM
1. Imperium i Zloty Wiek manueliński ... 155
2. Portugalczycy w Azji ... 158
3. Odkrycie i kolonizacja Brazylii ... 163
4. Trudności ... 168
5. Panowanie Sebastiana. Alcacer Quibir ... 170
6. Kryzys lat 1578-1580 ... 173
7. Sebastianizm ... 177
8. Kultura: ekspansja, europeizacja, elityzacja, Inkwizycja ... 182
a) Ekspansja kulturalna
b) Modele europejskie
c) Kultura łacinników
d) Inkwizycja
9. Świadomość epicka i jej metamorfozy ... 189
10. Zyski i straty handlu korzennego ... 193
11. Społeczne konsekwencje ekspansji ... 198
1580-1668 PANOWANIE FILIPOWI RESTAURACJA
1. Statut filipiński ... 205
2. Niezwyciężona Armada ... 207
3. Stabilność i rozpad ... 208
4. Rewolta w 1637 ... 210
5. Restauracja ... 212
6. Wojna Restauracji 214
7. Zamach stanu w 1667 i zawarcie pokoju ... 217
8. Dyplomacja Restauracji ... 219
9. Wielkie fortele kultury ... 222
a) Dekadencja
b) Szkolnictwo jezuickie
c) Kult formy i Kabała
d) Wiara w cudowny charakter zjawisk
e) Patriotyzm a historia
f) Zdobnictwo świątyń: talha dourada i azulejo
1668-1777: ABSOLUTYZM
1. Monarchia absolutna ... 231
2. Wojna o sukcesję hiszpańską ... 235
3. Załamanie gospodarcze ... 238
4. Próba reformy merkantylistycznej ... 240
5. Brazylijskie złoto ... 244
6. Epoka Jana V ... 245
7. Kontakty kulturalne i aspiracje reformatorskie ... 251
8. Reformy Pombala ... 253
a) Markiz de Pombal
b) Trzęsienie ziemi i nowa Lizbona
c) Przełamanie oporu
d) Reformy
9. Polemika wokół Pombala ... 263
1777-1820: ZMIERZCH STAREGO REŻIMU
1. Viradeira. Panowanie Marii ... 267
2. Portugalia a kryzys europejski ... 270
3. Inwazje francuskie ... 274
4. Dwór w Brazylii ... 281
5. Ruch liberalny ... 283
1820-1910: MONARCHIA KONSTYTUCYJNA
1. Vintismo i konstytucja z roku 1822 ... 288
2. Niepodległość Brazylii ... 290
3. Powrót do absolutyzmu ... 292
4. Wojna domowa ... 295
5. Kraj w roku 1834 ... 298
6. Prawodawstwo liberalne. Likwidacja anachronizmów 300
a) Prawodawstwo Mouzinha da Silveira
b) Kasata zakonów
i sprzedaż dóbr kościelnych
c) Kwestia municypiów
d) Kodeks cywilny
7. Niestabilność: setembryści i kartyści ... 307
8. Maria da Fonte i Patuleia ... 311
9. Stabilizacja polityczna: Odnowienie, rotatywizm, kacykostwo ... 313
10. Rozwój ekonomiczny: postępy i zwichnięcia ... 317
a) Fazy ewolucji
b) Fontismo i polityka rozbudowy sieci komunikacyjnej
c) Komercjalizacja rolnictwa i wzrost klasy średniej
d) Chłopi: ucieczka do miast i emigracja do Brazylii
11. Kultura w miastach i na prowincji ... 330
a) Romantyzm
b) Rozwój prasy
c) Oświata i analfabetyzm
d) Sztuki piękne
e) "Pokolenie 1870"
12. Zmierzch imperium ... 347
a) Ostatni projekt imperialny
b) Zniesienie niewolnictwa.
c) Sprawa ujścia rzeki Kongo
d) Konferencja berlińska i "różowa mapa"
e) Ultimatum
1910-1974: REPUBLIKA
1. Ruch republikański ... 356
2. Od 5 października do 28 maja ... 360
3. Dyktatura i Nowe Państwo ... 367
DOPISEK W ROKU 1992 379
a) Sprzeczności rewolucji
b) Epizody rewolucyjne
c) Normalizacja konstytucyjna
d) Wycofanie się z Afryki i wejście do Europy