Dane szczegółowe książki
Od Biologii Do Etyki: Nowe horyzonty wiedzy nowe obowiązki człowieka / Bernard, Jean (1907-); Żelechowska, Janina Anna
Tytuł
Od Biologii Do Etyki: Nowe horyzonty wiedzy nowe obowiązki człowieka
Tytuł oryginału
De la biologie à l'Éthique Nouveaux Pouvoirs de la Science Nouveaux Devoirs de l'Homme
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994
ISBN
83-01-11437-1
Spis treści
pokaż spis treści
Rozdział I
Pierwsza iskra, pierwszy glos 15
Historia 15
Nowa Anglia -Sardynia -Cypr 15
Moralność medyczna 16
Postępy poznania 16
Saint-John Perse-Albert Camus 17
Dwie rewolucje 17
Trzy etapy 17
Czas niewiedzy 17
Czas gaworzenia 18
Od Claude Bernarda do Jacquesa Monoda i Françoisa Jacoba 19
Hitler 19
Narodziny bioetyki 20
Definicje 21
Definicje słownikowe 21
Słownik Akademii Francuskiej 21
Semantyczna ewolucja słowa: etyka 22
Rozdział II
Moralne konsekwencje rewolucji terapeutycznej 24
Wprowadzenie 24
Odmienne skutki dwóch ostatnich rewolucji 24
Od Molièra do współczesnej pacjentki z jej sześćdziesięcioma pięcioma pigułkami
dziennie 24
Badania nad lekami 26
Dwa główne etapy 26
Etap badań laboratoryjnych 26 Etap prób na człowieku 26
Zdrowi ochotnicy 26
Trzy metody 26
Podstawowe założenia 28
Konieczność 28 Badacze - pierwszymi ochotnikami 28 Zakaz posługiwania się chorymi, których nie dotyczy doświadczenie 28 Zakaz korzystania z rzekomych ochotników 29 Niepełnoletni 29
Warunki badań 29
Prawdziwi ochotnicy 29 Ubezpieczenia 29 Darmowość 30
Badania porównawcze 31
Definicja Metody 31
Oburzenie moralistów 31
Uzasadnienie metody badań porównawczych 32
Ku innym metodom 33
Wolna i świadoma zgoda 33
Zdecydowany zakaz 34
Doświadczenia bez celowości terapeutycznej 34
Przykład: badania w stanie nieważkości 34
Badania w nieważkości 34
Uwagi odnośnie do doświadczeń bez celu terapeutycznego 35
Etyczne problemy transplantacji narządów 36
Wprowadzenie 36
Dawcy nieżyjący - dorośli 37
Dawcy nieżyjący - płody 38
Dawcy żyjący 39
Dorośli 39 Dzieci 39
Biorcy 40
Dusza chimery 40
Piotr kocha Joannę 41
Moralność i ekonomia 42
Użytkowanie ludzkich komórek i ich pochodnych 43
Klasyfikacja składników i wytworów ludzkiego ciała, które mogą być ewentualnie wykorzystywane 43
Historia Jamesa 44
Etyka przypadków nagłych 45
Problemy etyczne wynikające z nagłości przypadków medycznych 45
Prawdziwe i pozorne przypadki nagłe 45
Reanimacja medyczna 46
Reanimacja medyczna a świadoma zgoda 46
Reanimacja noworodków 47
Przypadki nagłe, inne niż reanimacja 47
Zaniechanie postępowania 48
Rozstrzygnięcia 48
Rady 48
Decyzja - jej zasady 49
Etyka a epidemiologia 49
Wprowadzenie 49
Nowotwory i ich rejestry 50
Przyczyny nowotworów 50
Rejestry nowotworów 51
Niebezpieczeństwa 52
Metody ograniczania niebezpieczeństw 52
Etyka a AIDS 53
Rozdział III
Moralne konsekwencje rewolucji biologicznej 56
Trojaka władza 56
1 Zapanowanie nad reprodukcją 56
Zapobieganie ciąży Szczepienia przeciw ciąży Przerywanie ciąży 56
Szczepienia przeciw ciąży 56
Przeciwciała przeciwprogesteronowe 57
Sztuczne zapłodnienie 60
Historia - definicja - klasyfikacja 60
Problemy etyczne stawiane przez sztuczne zapładnianie 62
Legalność 62 Darmowość 62 Anonimowość 63 Oboje rodzice Ani jeden więcej, ani jeden mniej 63 Zapłodnienie post mortem 63
Od etyki do prawa 64
Błędnie postawiony problem matki zastępczej (matki sprzedawczyni, matki,
zwanej nosicielką) 64
Zapłodnienie in vitro 66
Dwie przygody amerykańskie 66
Pierwsza przygoda 66 Druga przygoda 66
Aktorzy - definicja - klasyfikacja 67
Niepłodność kobieca 68
Prokreacja medycznie wspomagana 68
Zapłodnienie in vitro 69
Etyka zapładniania in vitro 69
Czy należy potępiać? Zabraniać? 69
Kwestie finansowe 70
Nadliczbowe embriony 70
Podarowanie nadliczbowych embrionów innej parze 71
Ku rozsądnym rozwiązaniom 72
Śmierć embrionów 73
Kobieca niepłodność - inne rozwiązania 73
Zapobieganie niepłodności 73
Adopcja 74
Rozdział IV
2 Zapanowanie nad dziedzicznością 75
Wprowadzenie 75
Diagnostyka prenatalna 75
Chronologia - metody , 75
Trzy okresy 75 Metody 76
Etyczne konsekwencje diagnostyki prenatalnej 77
Konsekwencje jednoznaczne i pomyślne 77 Konsekwencje niebezpieczne 77 Konsekwencje złożone 78
Ku znalezieniu rozwiązań 79
Zatwierdzone ośrodki 79 Informacja 79 Finanse 79
Przewidywanie zachorowań 80
Przewidywanie zachorowań a grupa HLA 80
Dane naukowe 80
Pytania etyczne 81
Genetyka a tożsamość 83
Trzy etapy 83
Konsekwencje 84
Inżynieria genetyczna 85
Definicja - metody 85
Inżynieria genetyczna a etyka 86
Escherichia coli i sympozjum w Asilomar 86 Rośliny - zwierzęta 88 Człowiek 89 Zagrożenia 90
Elementy odpowiedzi 90
Rozdział V
3 Kontrola układu nerwowego 93
Ku zawładnięciu władcą 93
Ekspansja neurologii 93
Nowe niebezpieczeństwa 94 Wielkie nadzieje 94
Od filozofii do etyki 95
Zmieniać mózg 95
Poprawiać, modyfikować mózg 95 Psychochirurgia 96 Psychofarmakologia 96 Psychologia, psychosocjologia 99
Zastąpić mózg 99
Rozdział VI
Dziecko 103
Wprowadzenie 103
Klasyfikacja 104
Próby terapeutyczne 105
Słuszność postępowania leczniczego 105 Prowadzenie leczenia 106 Rodzice, dzieci 107
Badania psychiatryczne 108
Zasadność 108 Leki ukierunkowane na umysł Psychofarmakologia 108
Metody psychologiczne, psychosocjologiczne 108
Dzieci chore 108 Populacje 108
Terapia i chirurgia płodu 109
Zapobieganie chorobom wrodzonym - lub ich leczenie - w czasie życia wewnątrzmacicznego 109
Leczenie chorób nabytych i deformacji płodu 111
Reanimacja noworodka 111
Postępy reanimacji 112 Etyczne konsekwencje postępów w reanimacji 112 Ku "nie tak złym" rozwiązaniom 113
Rozdział VII
Eksperymenty na zwierzętach 116
W obecności Brigitte Bardot 116
Religie i namiętności 117
Claude Bernard 117
Fakty 118
Sześć chwalebnych lat 118
Zdrowie człowieka w roku 1990 118
Rola eksperymentu na zwierzętach 119
Ewolucja metod i postaw 119
Metody 119
Postawy Badacze 120
Przeciwnicy eksperymentów 121
Zagrożenia - nadzieje 121
Rozdział VIII
Osoba - poznanie 122
1 Osoba 122
Próba definicji osoby 122
Genetyka - system HLA 122
Od Karla Landsteinera do Jeana Dausseta 122
Trzy istotne pytania 123
Obrona siebie przed "nie sobą" 123 Różnorodność 123 Śmierć 123
Układ nerwowy Postępy nauk neurologicznych 124
Człowieka definiuje jego zdolność uczenia się Stosunki socjalne 125
Osoba jako wartość 126
Granice 127
Śmierć mózgowa Długotrwałe stany wegetatywne 128 Embriony Płody 129
Składniki ludzkiego ciała 130
Szacunek dla osoby Wolność i godność 131
Rozdział IX
Osoba - poznanie 133
2 Poznanie 133
Różnorodne formy poznania 133
Poznanie a etyka 134
Arystoteles, Claude Bernard, Jacques Monod 135
Bóg a człowiek 136
Próby ugody 138
Zasady 138
Etyka a budżet państwa Etyka wyboru badań 143
Rozdział X
Pogranicza 146
Pogranicza z nauką 146
Pogranicza z medycyną 148
Pogranicza z filozofią 149
Pogranicza z teologią 151
Komitety etyki a teologia 151 Granice otwarte i zamknięte 152 Ewolucja nadziei 152
Pogranicza z polityką 153
Gwałcenie granic 153
Konsekwencje pomyślne 154 Zbrodnie 154 Dwuznaczności 154 Powolność administracji 155 Letnia szkoła dla mężów stanu 155
Bioetyka a społeczeństwo 156
Bioetyka a rodziny chorych 156
Stowarzyszenia 157
Pogranicza z ekonomią 158
Państwo, pieniądze, bioetyka 158
Człowieczeństwo 160
Narządy, tkanki, płyny ustrojowe 160
Od wieku żelaza do wieku złota 161
Pogranicza z prawem 161
Zatarte granice 161
Od etyki do prawa 161
Geografia a etyka nauk o życiu i zdrowiu 164
Różnice 164
Próby wyjaśnień 164
Proponowane wyjaśnienia 165
Rozdział XI
Komitety etyki 166
Różnorodność komitetów etyki 166
Historia komitetów etyki 167
Ekspansja 168 Stabilizacja 169
Stosunki międzynarodowe 169
Klasyfikacja komitetów etyki 169
Zasięg terenowy 169
Komitety międzynarodowe 169
Komitety narodowe 170
Komitety regionalne i lokalne 171
Zasięg czasowy 171
Zadania 171
Struktura, działalność, funkcjonowanie komitetów etyki 172
Rozdział XII
Nauczanie bioetyki 174
Wprowadzenie 174
Nauczanie średnie 176
Zasadność 176 Wiek uczniów 177 Rodzaj i treść nauczania 177 Metody 177 Jacy nauczyciele? 177
Nauczanie wyższe 178
Medycyna 178
Trzech mistrzów 178 Uzasadnienie dyskusji 178 Ku metodologii 178
Prawo 180
Badacze 180
Stałe doszkalanie 181
Rozdział XIII
Biolog i dziennikarz 183
Dialog 183
Rozdział XIV
Bioetyka w roku 2090 189
Bibliografia 195
Pierwsza iskra, pierwszy glos 15
Historia 15
Nowa Anglia -Sardynia -Cypr 15
Moralność medyczna 16
Postępy poznania 16
Saint-John Perse-Albert Camus 17
Dwie rewolucje 17
Trzy etapy 17
Czas niewiedzy 17
Czas gaworzenia 18
Od Claude Bernarda do Jacquesa Monoda i Françoisa Jacoba 19
Hitler 19
Narodziny bioetyki 20
Definicje 21
Definicje słownikowe 21
Słownik Akademii Francuskiej 21
Semantyczna ewolucja słowa: etyka 22
Rozdział II
Moralne konsekwencje rewolucji terapeutycznej 24
Wprowadzenie 24
Odmienne skutki dwóch ostatnich rewolucji 24
Od Molièra do współczesnej pacjentki z jej sześćdziesięcioma pięcioma pigułkami
dziennie 24
Badania nad lekami 26
Dwa główne etapy 26
Etap badań laboratoryjnych 26 Etap prób na człowieku 26
Zdrowi ochotnicy 26
Trzy metody 26
Podstawowe założenia 28
Konieczność 28 Badacze - pierwszymi ochotnikami 28 Zakaz posługiwania się chorymi, których nie dotyczy doświadczenie 28 Zakaz korzystania z rzekomych ochotników 29 Niepełnoletni 29
Warunki badań 29
Prawdziwi ochotnicy 29 Ubezpieczenia 29 Darmowość 30
Badania porównawcze 31
Definicja Metody 31
Oburzenie moralistów 31
Uzasadnienie metody badań porównawczych 32
Ku innym metodom 33
Wolna i świadoma zgoda 33
Zdecydowany zakaz 34
Doświadczenia bez celowości terapeutycznej 34
Przykład: badania w stanie nieważkości 34
Badania w nieważkości 34
Uwagi odnośnie do doświadczeń bez celu terapeutycznego 35
Etyczne problemy transplantacji narządów 36
Wprowadzenie 36
Dawcy nieżyjący - dorośli 37
Dawcy nieżyjący - płody 38
Dawcy żyjący 39
Dorośli 39 Dzieci 39
Biorcy 40
Dusza chimery 40
Piotr kocha Joannę 41
Moralność i ekonomia 42
Użytkowanie ludzkich komórek i ich pochodnych 43
Klasyfikacja składników i wytworów ludzkiego ciała, które mogą być ewentualnie wykorzystywane 43
Historia Jamesa 44
Etyka przypadków nagłych 45
Problemy etyczne wynikające z nagłości przypadków medycznych 45
Prawdziwe i pozorne przypadki nagłe 45
Reanimacja medyczna 46
Reanimacja medyczna a świadoma zgoda 46
Reanimacja noworodków 47
Przypadki nagłe, inne niż reanimacja 47
Zaniechanie postępowania 48
Rozstrzygnięcia 48
Rady 48
Decyzja - jej zasady 49
Etyka a epidemiologia 49
Wprowadzenie 49
Nowotwory i ich rejestry 50
Przyczyny nowotworów 50
Rejestry nowotworów 51
Niebezpieczeństwa 52
Metody ograniczania niebezpieczeństw 52
Etyka a AIDS 53
Rozdział III
Moralne konsekwencje rewolucji biologicznej 56
Trojaka władza 56
1 Zapanowanie nad reprodukcją 56
Zapobieganie ciąży Szczepienia przeciw ciąży Przerywanie ciąży 56
Szczepienia przeciw ciąży 56
Przeciwciała przeciwprogesteronowe 57
Sztuczne zapłodnienie 60
Historia - definicja - klasyfikacja 60
Problemy etyczne stawiane przez sztuczne zapładnianie 62
Legalność 62 Darmowość 62 Anonimowość 63 Oboje rodzice Ani jeden więcej, ani jeden mniej 63 Zapłodnienie post mortem 63
Od etyki do prawa 64
Błędnie postawiony problem matki zastępczej (matki sprzedawczyni, matki,
zwanej nosicielką) 64
Zapłodnienie in vitro 66
Dwie przygody amerykańskie 66
Pierwsza przygoda 66 Druga przygoda 66
Aktorzy - definicja - klasyfikacja 67
Niepłodność kobieca 68
Prokreacja medycznie wspomagana 68
Zapłodnienie in vitro 69
Etyka zapładniania in vitro 69
Czy należy potępiać? Zabraniać? 69
Kwestie finansowe 70
Nadliczbowe embriony 70
Podarowanie nadliczbowych embrionów innej parze 71
Ku rozsądnym rozwiązaniom 72
Śmierć embrionów 73
Kobieca niepłodność - inne rozwiązania 73
Zapobieganie niepłodności 73
Adopcja 74
Rozdział IV
2 Zapanowanie nad dziedzicznością 75
Wprowadzenie 75
Diagnostyka prenatalna 75
Chronologia - metody , 75
Trzy okresy 75 Metody 76
Etyczne konsekwencje diagnostyki prenatalnej 77
Konsekwencje jednoznaczne i pomyślne 77 Konsekwencje niebezpieczne 77 Konsekwencje złożone 78
Ku znalezieniu rozwiązań 79
Zatwierdzone ośrodki 79 Informacja 79 Finanse 79
Przewidywanie zachorowań 80
Przewidywanie zachorowań a grupa HLA 80
Dane naukowe 80
Pytania etyczne 81
Genetyka a tożsamość 83
Trzy etapy 83
Konsekwencje 84
Inżynieria genetyczna 85
Definicja - metody 85
Inżynieria genetyczna a etyka 86
Escherichia coli i sympozjum w Asilomar 86 Rośliny - zwierzęta 88 Człowiek 89 Zagrożenia 90
Elementy odpowiedzi 90
Rozdział V
3 Kontrola układu nerwowego 93
Ku zawładnięciu władcą 93
Ekspansja neurologii 93
Nowe niebezpieczeństwa 94 Wielkie nadzieje 94
Od filozofii do etyki 95
Zmieniać mózg 95
Poprawiać, modyfikować mózg 95 Psychochirurgia 96 Psychofarmakologia 96 Psychologia, psychosocjologia 99
Zastąpić mózg 99
Rozdział VI
Dziecko 103
Wprowadzenie 103
Klasyfikacja 104
Próby terapeutyczne 105
Słuszność postępowania leczniczego 105 Prowadzenie leczenia 106 Rodzice, dzieci 107
Badania psychiatryczne 108
Zasadność 108 Leki ukierunkowane na umysł Psychofarmakologia 108
Metody psychologiczne, psychosocjologiczne 108
Dzieci chore 108 Populacje 108
Terapia i chirurgia płodu 109
Zapobieganie chorobom wrodzonym - lub ich leczenie - w czasie życia wewnątrzmacicznego 109
Leczenie chorób nabytych i deformacji płodu 111
Reanimacja noworodka 111
Postępy reanimacji 112 Etyczne konsekwencje postępów w reanimacji 112 Ku "nie tak złym" rozwiązaniom 113
Rozdział VII
Eksperymenty na zwierzętach 116
W obecności Brigitte Bardot 116
Religie i namiętności 117
Claude Bernard 117
Fakty 118
Sześć chwalebnych lat 118
Zdrowie człowieka w roku 1990 118
Rola eksperymentu na zwierzętach 119
Ewolucja metod i postaw 119
Metody 119
Postawy Badacze 120
Przeciwnicy eksperymentów 121
Zagrożenia - nadzieje 121
Rozdział VIII
Osoba - poznanie 122
1 Osoba 122
Próba definicji osoby 122
Genetyka - system HLA 122
Od Karla Landsteinera do Jeana Dausseta 122
Trzy istotne pytania 123
Obrona siebie przed "nie sobą" 123 Różnorodność 123 Śmierć 123
Układ nerwowy Postępy nauk neurologicznych 124
Człowieka definiuje jego zdolność uczenia się Stosunki socjalne 125
Osoba jako wartość 126
Granice 127
Śmierć mózgowa Długotrwałe stany wegetatywne 128 Embriony Płody 129
Składniki ludzkiego ciała 130
Szacunek dla osoby Wolność i godność 131
Rozdział IX
Osoba - poznanie 133
2 Poznanie 133
Różnorodne formy poznania 133
Poznanie a etyka 134
Arystoteles, Claude Bernard, Jacques Monod 135
Bóg a człowiek 136
Próby ugody 138
Zasady 138
Etyka a budżet państwa Etyka wyboru badań 143
Rozdział X
Pogranicza 146
Pogranicza z nauką 146
Pogranicza z medycyną 148
Pogranicza z filozofią 149
Pogranicza z teologią 151
Komitety etyki a teologia 151 Granice otwarte i zamknięte 152 Ewolucja nadziei 152
Pogranicza z polityką 153
Gwałcenie granic 153
Konsekwencje pomyślne 154 Zbrodnie 154 Dwuznaczności 154 Powolność administracji 155 Letnia szkoła dla mężów stanu 155
Bioetyka a społeczeństwo 156
Bioetyka a rodziny chorych 156
Stowarzyszenia 157
Pogranicza z ekonomią 158
Państwo, pieniądze, bioetyka 158
Człowieczeństwo 160
Narządy, tkanki, płyny ustrojowe 160
Od wieku żelaza do wieku złota 161
Pogranicza z prawem 161
Zatarte granice 161
Od etyki do prawa 161
Geografia a etyka nauk o życiu i zdrowiu 164
Różnice 164
Próby wyjaśnień 164
Proponowane wyjaśnienia 165
Rozdział XI
Komitety etyki 166
Różnorodność komitetów etyki 166
Historia komitetów etyki 167
Ekspansja 168 Stabilizacja 169
Stosunki międzynarodowe 169
Klasyfikacja komitetów etyki 169
Zasięg terenowy 169
Komitety międzynarodowe 169
Komitety narodowe 170
Komitety regionalne i lokalne 171
Zasięg czasowy 171
Zadania 171
Struktura, działalność, funkcjonowanie komitetów etyki 172
Rozdział XII
Nauczanie bioetyki 174
Wprowadzenie 174
Nauczanie średnie 176
Zasadność 176 Wiek uczniów 177 Rodzaj i treść nauczania 177 Metody 177 Jacy nauczyciele? 177
Nauczanie wyższe 178
Medycyna 178
Trzech mistrzów 178 Uzasadnienie dyskusji 178 Ku metodologii 178
Prawo 180
Badacze 180
Stałe doszkalanie 181
Rozdział XIII
Biolog i dziennikarz 183
Dialog 183
Rozdział XIV
Bioetyka w roku 2090 189
Bibliografia 195