Dane szczegółowe książki
Królestwa Merowingów: władza, społeczeństwo, kultura : 450-751 / Wood, Ian N. (1950-); Wilk, Mateusz
Tytuł
Królestwa Merowingów: władza, społeczeństwo, kultura : 450-751
Tytuł oryginału
Merovingian kingdoms 450-751, 1994
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009
ISBN
9788301159818
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Spis treści
Przedmowa 11
Wstęp. Konstruowanie historii Merowingów 13
Rozdział I. Barbarzyńcy w Galii 17
Nadejście barbarzyńców 17
Wizygoci 18
Burgundowie 20
Osadnictwo barbarzyńskie 22
Słabość cesarstwa 25
Ostatni cesarze 26
Powstanie królestwa Wizygotów 29
Rozdział II. Literacka ciągłość i jej brak Kultura schyłku V oraz VI w. 33
Sydoniusz Apolinary i ostatnie dni cesarstwa 34
Asceza a kultura V i VI w. 35
Epistolografia VI w. 37
Grzegorz z Tours i upadek kultury 41
Rozdział III. Krzepnięcie władzy Merowingów
Frankowie przed rokiem 537 46
Trojańska legenda Franków 46
Wczesne dzieje Franków 48
Reges Criniti - długowłosi królowie 49
Childeryk I 51
Chlodwig 54
Teuderyk I, Duńczycy i Turyngowie 64
Koniec królestwa Burgundów i kampania w Owernii 65
Rozdział IV. Królowie i królestwa
Struktura państwa Merowingów w VI w. 69
Podziały królestwa 69
Sukcesja w rodzie Merowingów 72
Sprawowanie władzy w królestwach dzielnicowych (Teilreiche) 74
Majątki królewskie 78
Ideologia królewska 80
Rozdział V. Władza kościelna a polityka
Granice jurysdykcji biskupów 85
Organizacja diecezjalna 85
Wspólnota chrześcijańska 86
Biskupi i kult świętych 87
Jurysdykcja biskupia 89
Sposób wyboru biskupów 92
Biskupi a lokalna społeczność. Owernia 94
Teodor z Marsylii 99
Grzegorz i Tours 101
Rozdział VI. Stabilność w braku jedności
Wojny domowe VI w. 104
Polityka dynastyczna w latach 511-613. 105
Przyczyny wojny 107
Sprawa Gundowalda 109
Gundowald a opozycja wobec Childeberta II 113
Królowie i możni 115
Polityka akwitańska 117
Rozdział VII. Prawa i kodeksy
Prawodawstwo Merowingów 119
Childebert II 119
Prawodawstwo Merowingów 121
Lex Salica 126
Wersje i ratyfikacje Lex Salica 130
Pactus Legis Salicae a królestwo zachodniofrankijskie 131
Prawa trzech królestw 132
Lex Ribvaria oraz Prawa Alamanów i Bawarów 133
Prawodawstwo i arystokracja 135
Rozdział VIII. Kobiety z królewskiego rodu
Fredegunda, Brunhilda, Radegunda 137
Merowińskie księżniczki 137
Merowińskie królowe 138
Fredegunda 140
Królewskie wdowy 141
Brunhilda 143
Święte odosobnienie. Radegunda 154
Rozdział IX. O nowy kształt królestwa
Chlotar II, Dagobert I, Sigibert III i Chlodwig II 158
Początki potęgi Chlotara II 158
Burgundia i Austrazja 162
Polityka królewska 622-630. 164
Dezyderiusz z Gahors a dwór Merowingów 167
Funkcjonowanie dworu królewskiego 171
Chlotar II, Dagobert I i Kościół 172
Sigibert III i Chlodwig II 174
Rozdział X. Merowingowie i ich sąsiedzi 177
Bretania 177
Fryzja i ziemie na wschód od Renu 178
Italia 182
Wizygoci 188
Baskonia 194
Anglowie 195
Rozdział XI. Miejsce klasztorów
Polityka i życie duchowe 613-664. 201
Rozwój tradycji monastycznej 201
Klasztory królewskie 203
Monastycyzm kolumbański 205
Furseusz, Foilan i Pepinidzi 210
Wpływ Luxeuil. Ewangelizacja i reforma 211
Monastycyzm a dwór królewski w VII w. 212
Pobożność, teologia i polityka. Vita Columbani 215
Batylda i immunitety dla klasztorów 218
Rozdział XII. Ziemia, bogactwo i gospodarka 224
Dyplomy i immunitety 225
Merowińskie testamenty 227
Bertram z Le Mans 228
Abbo z Prowansji 231
Siła robocza 233
Saint-Wandrille 235
Merowińska gospodarka 236
Moneta 239
Skarby 240
Rozdział XIII. Niemożność porozumienia
Merowińska polityka, 656-680. 243
Przewrót Grimoalda i jego następstwa 244
Chlotar III, Childeryk II i zachodnie królestwo (Neustria-Burgundia) 664-675. 246
Powrót Ebroina 252
Dagobert II i Austrazja 253
Merowingowie i frakcje arystokratyczne w czasach Ebroina 257
Rozdział XIV. Kultura duchowieństwa
Edukacja, teologia i twórczość literacka pod koniec VII w. 262
Wiedza administratorów 263
Biskupi i ich pisma 264
Merowińska teologia i Rzym. Bonitus i Amand 266
Hagiografia i historiografia w VII w. 269
Merowińskie księgi 272
Stan merowińskiego Kościoła pod koniec VII w. 273
Northumbria i merowińska kultura kościelna 275
Rozdział XV. Gra ambicji
Merowińska polityka 680-721. 278
Epoka Pepina II 278
Liber historiae Francorum, kontynuacje Fredegara i Annales Mettenses priores 280
Warattonidzi i Pepinidzi 282
Wartość źródłowa dyplomów 675-711. 284
Pepin II i merowiński Kościół 287
Opozycja wobec Pepina II 289
Kryzys lat 714-717. 290
Chilperyk II i jego sprzymierzeńcy 291
Początki władzy Karola Młota 293
Rozdział XVI. Ku powtórnemu zjednoczeniu
Wojna i polityka 721-751. 296
Źródła karolińskie i Karol Młot 296
Spadkobiercy Sawaryka. Eucheriusz z Orleanu i Ainmar z Auxerre 298
Opaci z Saint-Wandrille (Fontenelle) 300
Karol Młot i ziemia kościelna 302
Prowansja. Abbo z Novalaise i Maurontus 304
Odo, Saraceni i Akwitania 305
Ludy na wschód od Renu 308
Osiągnięcia Karola Młota 310
Karloman i Pepin III Krótki 311
Gryfon i Bawaria 312
Pepin III Krótki i usunięcie Childeryka III 314
Rozdział XVII. Północne emporia.
Quentovic, Dorestad i gospodarka oparta na monetach typu sceatta 317
Quentovic i Dorestad w czasach karolińskich 317
Merowińskie Quentovic 319
Dorestad w okresie merowińskim 320
Chronologia monet typu sceatta 323
Gospodarka oparta na monetach sceatta a wczesnośredniowieczne państwo 325
Rozdział XVIII. Misja spełniona
Merowiński Kościół na wschód od Renu 328
Żywot św. Bonifacego 329
Arbeo z Fryzyngi i Kościół bawarski 331
Pogaństwo, herezja i reforma Kościoła 334
Chrystianizacja w królestwie Merowingów 335
Wilfryd i uczniowie św. Egberta 339
Willibrord 341
Zakończenie. Osiągnięcia Merowingów 346
Bibliografia 349
Genealogia rodu Merowingów 363
Prozopografia rodu Merowingów 370
Mapy 381
Mapa 1 Podział królestwa Merowingów w 511 r 381
Mapa 2 Podział królestwa Merowingów w 562 r 382
Mapa 3 Podział królestwa Merowingów w 567 r 383
Mapa 4 Kraj Franków i ziemie na wschód od Renu 384
Indeks nazwisk 386
Przedmowa 11
Wstęp. Konstruowanie historii Merowingów 13
Rozdział I. Barbarzyńcy w Galii 17
Nadejście barbarzyńców 17
Wizygoci 18
Burgundowie 20
Osadnictwo barbarzyńskie 22
Słabość cesarstwa 25
Ostatni cesarze 26
Powstanie królestwa Wizygotów 29
Rozdział II. Literacka ciągłość i jej brak Kultura schyłku V oraz VI w. 33
Sydoniusz Apolinary i ostatnie dni cesarstwa 34
Asceza a kultura V i VI w. 35
Epistolografia VI w. 37
Grzegorz z Tours i upadek kultury 41
Rozdział III. Krzepnięcie władzy Merowingów
Frankowie przed rokiem 537 46
Trojańska legenda Franków 46
Wczesne dzieje Franków 48
Reges Criniti - długowłosi królowie 49
Childeryk I 51
Chlodwig 54
Teuderyk I, Duńczycy i Turyngowie 64
Koniec królestwa Burgundów i kampania w Owernii 65
Rozdział IV. Królowie i królestwa
Struktura państwa Merowingów w VI w. 69
Podziały królestwa 69
Sukcesja w rodzie Merowingów 72
Sprawowanie władzy w królestwach dzielnicowych (Teilreiche) 74
Majątki królewskie 78
Ideologia królewska 80
Rozdział V. Władza kościelna a polityka
Granice jurysdykcji biskupów 85
Organizacja diecezjalna 85
Wspólnota chrześcijańska 86
Biskupi i kult świętych 87
Jurysdykcja biskupia 89
Sposób wyboru biskupów 92
Biskupi a lokalna społeczność. Owernia 94
Teodor z Marsylii 99
Grzegorz i Tours 101
Rozdział VI. Stabilność w braku jedności
Wojny domowe VI w. 104
Polityka dynastyczna w latach 511-613. 105
Przyczyny wojny 107
Sprawa Gundowalda 109
Gundowald a opozycja wobec Childeberta II 113
Królowie i możni 115
Polityka akwitańska 117
Rozdział VII. Prawa i kodeksy
Prawodawstwo Merowingów 119
Childebert II 119
Prawodawstwo Merowingów 121
Lex Salica 126
Wersje i ratyfikacje Lex Salica 130
Pactus Legis Salicae a królestwo zachodniofrankijskie 131
Prawa trzech królestw 132
Lex Ribvaria oraz Prawa Alamanów i Bawarów 133
Prawodawstwo i arystokracja 135
Rozdział VIII. Kobiety z królewskiego rodu
Fredegunda, Brunhilda, Radegunda 137
Merowińskie księżniczki 137
Merowińskie królowe 138
Fredegunda 140
Królewskie wdowy 141
Brunhilda 143
Święte odosobnienie. Radegunda 154
Rozdział IX. O nowy kształt królestwa
Chlotar II, Dagobert I, Sigibert III i Chlodwig II 158
Początki potęgi Chlotara II 158
Burgundia i Austrazja 162
Polityka królewska 622-630. 164
Dezyderiusz z Gahors a dwór Merowingów 167
Funkcjonowanie dworu królewskiego 171
Chlotar II, Dagobert I i Kościół 172
Sigibert III i Chlodwig II 174
Rozdział X. Merowingowie i ich sąsiedzi 177
Bretania 177
Fryzja i ziemie na wschód od Renu 178
Italia 182
Wizygoci 188
Baskonia 194
Anglowie 195
Rozdział XI. Miejsce klasztorów
Polityka i życie duchowe 613-664. 201
Rozwój tradycji monastycznej 201
Klasztory królewskie 203
Monastycyzm kolumbański 205
Furseusz, Foilan i Pepinidzi 210
Wpływ Luxeuil. Ewangelizacja i reforma 211
Monastycyzm a dwór królewski w VII w. 212
Pobożność, teologia i polityka. Vita Columbani 215
Batylda i immunitety dla klasztorów 218
Rozdział XII. Ziemia, bogactwo i gospodarka 224
Dyplomy i immunitety 225
Merowińskie testamenty 227
Bertram z Le Mans 228
Abbo z Prowansji 231
Siła robocza 233
Saint-Wandrille 235
Merowińska gospodarka 236
Moneta 239
Skarby 240
Rozdział XIII. Niemożność porozumienia
Merowińska polityka, 656-680. 243
Przewrót Grimoalda i jego następstwa 244
Chlotar III, Childeryk II i zachodnie królestwo (Neustria-Burgundia) 664-675. 246
Powrót Ebroina 252
Dagobert II i Austrazja 253
Merowingowie i frakcje arystokratyczne w czasach Ebroina 257
Rozdział XIV. Kultura duchowieństwa
Edukacja, teologia i twórczość literacka pod koniec VII w. 262
Wiedza administratorów 263
Biskupi i ich pisma 264
Merowińska teologia i Rzym. Bonitus i Amand 266
Hagiografia i historiografia w VII w. 269
Merowińskie księgi 272
Stan merowińskiego Kościoła pod koniec VII w. 273
Northumbria i merowińska kultura kościelna 275
Rozdział XV. Gra ambicji
Merowińska polityka 680-721. 278
Epoka Pepina II 278
Liber historiae Francorum, kontynuacje Fredegara i Annales Mettenses priores 280
Warattonidzi i Pepinidzi 282
Wartość źródłowa dyplomów 675-711. 284
Pepin II i merowiński Kościół 287
Opozycja wobec Pepina II 289
Kryzys lat 714-717. 290
Chilperyk II i jego sprzymierzeńcy 291
Początki władzy Karola Młota 293
Rozdział XVI. Ku powtórnemu zjednoczeniu
Wojna i polityka 721-751. 296
Źródła karolińskie i Karol Młot 296
Spadkobiercy Sawaryka. Eucheriusz z Orleanu i Ainmar z Auxerre 298
Opaci z Saint-Wandrille (Fontenelle) 300
Karol Młot i ziemia kościelna 302
Prowansja. Abbo z Novalaise i Maurontus 304
Odo, Saraceni i Akwitania 305
Ludy na wschód od Renu 308
Osiągnięcia Karola Młota 310
Karloman i Pepin III Krótki 311
Gryfon i Bawaria 312
Pepin III Krótki i usunięcie Childeryka III 314
Rozdział XVII. Północne emporia.
Quentovic, Dorestad i gospodarka oparta na monetach typu sceatta 317
Quentovic i Dorestad w czasach karolińskich 317
Merowińskie Quentovic 319
Dorestad w okresie merowińskim 320
Chronologia monet typu sceatta 323
Gospodarka oparta na monetach sceatta a wczesnośredniowieczne państwo 325
Rozdział XVIII. Misja spełniona
Merowiński Kościół na wschód od Renu 328
Żywot św. Bonifacego 329
Arbeo z Fryzyngi i Kościół bawarski 331
Pogaństwo, herezja i reforma Kościoła 334
Chrystianizacja w królestwie Merowingów 335
Wilfryd i uczniowie św. Egberta 339
Willibrord 341
Zakończenie. Osiągnięcia Merowingów 346
Bibliografia 349
Genealogia rodu Merowingów 363
Prozopografia rodu Merowingów 370
Mapy 381
Mapa 1 Podział królestwa Merowingów w 511 r 381
Mapa 2 Podział królestwa Merowingów w 562 r 382
Mapa 3 Podział królestwa Merowingów w 567 r 383
Mapa 4 Kraj Franków i ziemie na wschód od Renu 384
Indeks nazwisk 386